From 44e4e3b45ebde9db2681725a67612a53a9deb878 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Tony Stevenson Date: Mon, 7 Apr 2008 20:34:51 +0000 Subject: [PATCH] =?utf8?q?Translated=20by:=20Nilg=C3=BCn=20Belma=20Bug?= =?utf8?q?=C3=BCner=20=20Reviewed=20by:=20Orhan=20B?= =?utf8?q?erent=20?= MIME-Version: 1.0 Content-Type: text/plain; charset=utf8 Content-Transfer-Encoding: 8bit git-svn-id: https://svn.apache.org/repos/asf/httpd/httpd/trunk@645667 13f79535-47bb-0310-9956-ffa450edef68 --- docs/manual/bind.html.tr.utf8 | 157 +++++++++ docs/manual/bind.xml.tr | 164 +++++++++ docs/manual/glossary.html.tr.utf8 | 469 ++++++++++++++++++++++++++ docs/manual/glossary.xml.tr | 495 +++++++++++++++++++++++++++ docs/manual/install.html.tr.utf8 | 390 ++++++++++++++++++++++ docs/manual/install.xml.tr | 385 +++++++++++++++++++++ docs/manual/invoking.html.tr.utf8 | 148 +++++++++ docs/manual/invoking.xml.tr | 146 ++++++++ docs/manual/mpm.html.tr.utf8 | 126 +++++++ docs/manual/mpm.xml.tr | 113 +++++++ docs/manual/sections.html.tr.utf8 | 503 ++++++++++++++++++++++++++++ docs/manual/sections.xml.tr | 532 ++++++++++++++++++++++++++++++ docs/manual/sitemap.html.tr.utf8 | 1 + docs/manual/stopping.html.tr.utf8 | 247 ++++++++++++++ docs/manual/stopping.xml.tr | 244 ++++++++++++++ 15 files changed, 4120 insertions(+) create mode 100644 docs/manual/bind.html.tr.utf8 create mode 100644 docs/manual/bind.xml.tr create mode 100644 docs/manual/glossary.html.tr.utf8 create mode 100644 docs/manual/glossary.xml.tr create mode 100644 docs/manual/install.html.tr.utf8 create mode 100644 docs/manual/install.xml.tr create mode 100644 docs/manual/invoking.html.tr.utf8 create mode 100644 docs/manual/invoking.xml.tr create mode 100644 docs/manual/mpm.html.tr.utf8 create mode 100644 docs/manual/mpm.xml.tr create mode 100644 docs/manual/sections.html.tr.utf8 create mode 100644 docs/manual/sections.xml.tr create mode 100644 docs/manual/stopping.html.tr.utf8 create mode 100644 docs/manual/stopping.xml.tr diff --git a/docs/manual/bind.html.tr.utf8 b/docs/manual/bind.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..adb8a3f8d0 --- /dev/null +++ b/docs/manual/bind.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,157 @@ + + + +Dinleme - Apache HTTP Sunucusu + + + + +
+

Modüller | Yönergeler | SSS | Terimler | Site Haritası

+

Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3

+
+
<-
+

Dinleme

+
+

Mevcut Diller:  de  | + en  | + fr  | + ja  | + ko  | + tr 

+
+ +

Apache’nin belli adresleri ve portları dinlemek üzere + yapılandırılması.

+
+ +
top
+
+

Genel Bakış

+ + +
İlgili Modüllerİlgili Yönergeler
+ + +

Apache başlatıldığında yerel makinedeki bazı adres ve portları kendine + bağlar ve gelecek istekleri bekler. Öntanımlı olarak makine üzerindeki + tüm adresleri dinler. Bununla birlikte, belli portları veya sadece + seçilmiş bazı adresleri ya da her ikisini de dinlemesi için bunun + belirtilmesi gerekebilir. Bu çoğunlukla, Apache’nin farklı IP + adreslerine, konak isimlerine ve portlarına nasıl yanıt vereceğinin + belirlendiği sanal konak özelliği ile birlikte yürür.

+ +

Listen yönergesi sunucuya + gelen istekleri sadece belli portlardan veya belli adres ve port + birleşimlerinden kabul etmesini söyler. Listen yönergesinde sadece port + numarası belirtilmişse sunucu tüm arabirimlerin belirtilen portunu + dinleyecektir. Portla birlikte bir IP adresi de belirtilmişse sunucu + belirtilen portu ve arabirimi dinleyecektir. Çok sayıda adres ve portu + dinlemek için çok sayıda Listen yönergesi kullanılabilir. Sunucu + böyle bir durumda belirtilen bütün adres ve portlardan gelen isteklere + yanıt verecektir.

+ +

Örneğin, sunucunun hem 80 portundan hem de 8000 portundan gelen + bağlantıları kabul etmesini sağlamak için,

+ +

+ Listen 80
+ Listen 8000 +

+ +

yapılandırmasını kullanabilirsiniz. Sunucunun 80 portuna gelen + bağlantıları bir arabirimden 8000 portuna gelenleri ise başka bir + arabirimden kabul etmesini sağlamak için ise,

+ +

+ Listen 192.0.2.1:80
+ Listen 192.0.2.5:8000 +

+ +

yapılandırmasını kullanabilirsiniz. IPv6 adresleri aşağıdaki örnekteki + gibi köşeli ayraçlar içine alınarak belirtilmelidir:

+ +

+ Listen [2001:db8::a00:20ff:fea7:ccea]:80 +

+
top
+
+

IPv6 Adreslerin Durumu

+ + +

IPv6’yı gerçekleyen platformların sayısı giderek artmaktadır. Bu + platformların çoğunda APR, Apache’nin IPv6 + soketleri ayırmasını mümkün kılarak IPv6’yı desteklemekte ve IPv6 + üzerinden gönderilmiş istekleri elde etmektedir.

+ +

Apache yöneticilerinin kafasını karıştırıran tek şey IPv6 soketlerin + hem IPv4 hem de IPv6 bağlantılarını kabul edip etmeyeceğidir. IPv4 + bağlantılarını kabul eden IPv6 soketleri IPv4 eşlemli IPv6 adresleri + kullanırlar. Bu çoğu sistemde öntanımlı olarak böyleyken, FreeBSD, + NetBSD ve OpenBSD’de sistem geneline uygulanan kurallar gereğince + öntanımlı olarak buna izin verilmez; bu sistemlerde özel bir + configure parametresi ile Apache’nin davranışı + değiştirilebilir.

+ +

Diğer taraftan, Linux ve Tru64 gibi bazı platformlarda hem IPv4 hem de + IPv6 adresleri kabul etmenin tek yolu eşlemli adresler + kullanmaktır. Apache’nin IPv4 ve IPv6 adresleri, IPv4 eşlemli IPv6 + adreslerin kullanımını gerektiren en az sayıda soketle kabul etmesini + istiyorsanız, configure betiğine + --enable-v4-mapped seçeneğini belirtiniz.

+ +

--enable-v4-mapped seçeneği, FreeBSD, NetBSD ve OpenBSD + hariç tüm platformlarda öntanımlıdır. Muhtemelen siz de Apache’nin + böyle derlenmesini isterdiniz.

+ +

Platformunuzun ve APR’nin neyi desteklediğine bakmaksızın Apache’nin + sadece IPv4 adresleri kabul etmesini istiyorsanız, tüm Listen yönergelerinde örnekteki gibi + IPv4 adresleri belirtiniz:

+ +

+ Listen 0.0.0.0:80
+ Listen 192.0.2.1:80 +

+ +

Platformunuz IPv4 ve IPv6 adresleri ayrı soketlerden kabul ediyorsa ve + Apache’nin de buna uygun davranmasını (yani IPv4 eşlemli IPv6 + adreslerin iptalini) istiyorsanız configure + betiğine --disable-v4-mapped seçeneğini belirtiniz. Bu + seçenek FreeBSD, NetBSD ve OpenBSD’de öntanımlıdır.

+
top
+
+

Sanal Konaklarla Nasıl Çalışır?

+ + +

Listen yönergesi sanal + konaklar için gerçeklenmemiştir; sadece ana sunucuya hangi adresleri ve + portları dinleyeceğini söyler. Hiç <VirtualHost> yönergesi kullanılmamışsa sunucu + kabul edilen tüm isteklere aynı şekilde davranacaktır. Eğer bir veya + daha fazla adres ve port için farklı bir davranış belirtmek + istiyorsanız <VirtualHost> kullanabilirsiniz. Bir sanal + konağı gerçeklemek için önce sunucunun sanal konak için kullanacağı + adres ve portu dinleyeceğini belirtmek gerekir. Bundan sonra bu sanal + konağın davranışını ayarlamak üzere belirtilen adres ve port için bir + <VirtualHost> bölümü + oluşturulmalıdır. Yalnız dikkat edin, eğer <VirtualHost> için belirtilen adres ve port + sunucu tarafından dinlenmiyorsa ona erişemezsiniz.

+
+
+

Mevcut Diller:  de  | + en  | + fr  | + ja  | + ko  | + tr 

+
+ \ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/bind.xml.tr b/docs/manual/bind.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..07e611ed04 --- /dev/null +++ b/docs/manual/bind.xml.tr @@ -0,0 +1,164 @@ + + + + + + + + + + + Dinleme + + +

Apache’nin belli adresleri ve portları dinlemek üzere + yapılandırılması.

+ + + Sanal Konaklar + DNS Konuları + +
+ Genel Bakış + + + + core + mpm_common + + + VirtualHost + Listen + + + + +

Apache başlatıldığında yerel makinedeki bazı adres ve portları kendine + bağlar ve gelecek istekleri bekler. Öntanımlı olarak makine üzerindeki + tüm adresleri dinler. Bununla birlikte, belli portları veya sadece + seçilmiş bazı adresleri ya da her ikisini de dinlemesi için bunun + belirtilmesi gerekebilir. Bu çoğunlukla, Apache’nin farklı IP + adreslerine, konak isimlerine ve portlarına nasıl yanıt vereceğinin + belirlendiği sanal konak özelliği ile birlikte yürür.

+ +

Listen yönergesi sunucuya + gelen istekleri sadece belli portlardan veya belli adres ve port + birleşimlerinden kabul etmesini söyler. Listen yönergesinde sadece port + numarası belirtilmişse sunucu tüm arabirimlerin belirtilen portunu + dinleyecektir. Portla birlikte bir IP adresi de belirtilmişse sunucu + belirtilen portu ve arabirimi dinleyecektir. Çok sayıda adres ve portu + dinlemek için çok sayıda Listen yönergesi kullanılabilir. Sunucu + böyle bir durumda belirtilen bütün adres ve portlardan gelen isteklere + yanıt verecektir.

+ +

Örneğin, sunucunun hem 80 portundan hem de 8000 portundan gelen + bağlantıları kabul etmesini sağlamak için,

+ + + Listen 80
+ Listen 8000 + + +

yapılandırmasını kullanabilirsiniz. Sunucunun 80 portuna gelen + bağlantıları bir arabirimden 8000 portuna gelenleri ise başka bir + arabirimden kabul etmesini sağlamak için ise,

+ + + Listen 192.0.2.1:80
+ Listen 192.0.2.5:8000 + + +

yapılandırmasını kullanabilirsiniz. IPv6 adresleri aşağıdaki örnekteki + gibi köşeli ayraçlar içine alınarak belirtilmelidir:

+ + + Listen [2001:db8::a00:20ff:fea7:ccea]:80 + +
+ +
+ IPv6 Adreslerin Durumu + +

IPv6’yı gerçekleyen platformların sayısı giderek artmaktadır. Bu + platformların çoğunda APR, Apache’nin IPv6 + soketleri ayırmasını mümkün kılarak IPv6’yı desteklemekte ve IPv6 + üzerinden gönderilmiş istekleri elde etmektedir.

+ +

Apache yöneticilerinin kafasını karıştırıran tek şey IPv6 soketlerin + hem IPv4 hem de IPv6 bağlantılarını kabul edip etmeyeceğidir. IPv4 + bağlantılarını kabul eden IPv6 soketleri IPv4 eşlemli IPv6 adresleri + kullanırlar. Bu çoğu sistemde öntanımlı olarak böyleyken, FreeBSD, + NetBSD ve OpenBSD’de sistem geneline uygulanan kurallar gereğince + öntanımlı olarak buna izin verilmez; bu sistemlerde özel bir + configure parametresi ile Apache’nin davranışı + değiştirilebilir.

+ +

Diğer taraftan, Linux ve Tru64 gibi bazı platformlarda hem IPv4 hem de + IPv6 adresleri kabul etmenin tek yolu eşlemli adresler + kullanmaktır. Apache’nin IPv4 ve IPv6 adresleri, IPv4 eşlemli IPv6 + adreslerin kullanımını gerektiren en az sayıda soketle kabul etmesini + istiyorsanız, configure betiğine + --enable-v4-mapped seçeneğini belirtiniz.

+ +

--enable-v4-mapped seçeneği, FreeBSD, NetBSD ve OpenBSD + hariç tüm platformlarda öntanımlıdır. Muhtemelen siz de Apache’nin + böyle derlenmesini isterdiniz.

+ +

Platformunuzun ve APR’nin neyi desteklediğine bakmaksızın Apache’nin + sadece IPv4 adresleri kabul etmesini istiyorsanız, tüm Listen yönergelerinde örnekteki gibi + IPv4 adresleri belirtiniz:

+ + + Listen 0.0.0.0:80
+ Listen 192.0.2.1:80 + + +

Platformunuz IPv4 ve IPv6 adresleri ayrı soketlerden kabul ediyorsa ve + Apache’nin de buna uygun davranmasını (yani IPv4 eşlemli IPv6 + adreslerin iptalini) istiyorsanız configure + betiğine --disable-v4-mapped seçeneğini belirtiniz. Bu + seçenek FreeBSD, NetBSD ve OpenBSD’de öntanımlıdır.

+
+ +
+ Sanal Konaklarla Nasıl Çalışır? + +

Listen yönergesi sanal + konaklar için gerçeklenmemiştir; sadece ana sunucuya hangi adresleri ve + portları dinleyeceğini söyler. Hiç VirtualHost yönergesi kullanılmamışsa sunucu + kabul edilen tüm isteklere aynı şekilde davranacaktır. Eğer bir veya + daha fazla adres ve port için farklı bir davranış belirtmek + istiyorsanız VirtualHost kullanabilirsiniz. Bir sanal + konağı gerçeklemek için önce sunucunun sanal konak için kullanacağı + adres ve portu dinleyeceğini belirtmek gerekir. Bundan sonra bu sanal + konağın davranışını ayarlamak üzere belirtilen adres ve port için bir + VirtualHost bölümü + oluşturulmalıdır. Yalnız dikkat edin, eğer VirtualHost için belirtilen adres ve port + sunucu tarafından dinlenmiyorsa ona erişemezsiniz.

+
+ + diff --git a/docs/manual/glossary.html.tr.utf8 b/docs/manual/glossary.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..8104fab3a6 --- /dev/null +++ b/docs/manual/glossary.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,469 @@ + + + +Terim Sözlüğü - Apache HTTP Sunucusu + + + + +
+

Modüller | Yönergeler | SSS | Terimler | Site Haritası

+

Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3

+
+
<-
+

Terim Sözlüğü

+
+

Mevcut Diller:  de  | + en  | + es  | + ko  | + tr 

+
+ +

Bu sözlük, genelinde HTML sayfa sunumuna, özelinde Apache HTTP Sunucusuna + özgü ortak terminolojinin bir kısmını içerir. Her kavram ile ilgili daha + ayrıntılı bilgi bağlarla sağlanmıştır.

+
+
top
+
+

Tanımlar

+ +
+
Algoritma
+ +
Bir sorunu sonlu sayıda adımda çözümlemek için uygulanan kurallar + kümesi veya anlam belirsizliği içermeyen bir formül. Şifreleme için + kullanılan algoritmalara şifre denir. +
+ +
Aktarım Katmanı Güvenliği
+
Ä°ngilizcesi: Transport Layer Security (TLS)
+
TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli + yapılabilmesi için SSL’nin ardılı olarak Genel Ağ Mühendisliği Görev Gücü + (IETF) tarafından oluşturulmuş protokol. TLS’nin 1. sürümü ile SSL’in 3. + sürümü hemen hemen aynıdır.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Anahtar Parolası
+
Özel anahtar dosyalarını yetkisiz kişilerden koruyan sözcük veya + cümle. Genellikle sadece şifreler + için kullanılan gizli şifreleme/şifre çözme anahtarını korur.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Apache Eklenti + Aracı (apxs)
+
Ä°ngilizcesi: APache eXtension Tool - apxs
+
Modül kaynak kodlarının devinen + paylaşımlı nesneler (DSO) halinde + derlenmesine ve Apache Sunucusu içinde kurulmasına yardım eden bir Perl + betiği.
Daha ayrıntılı bilgi için apxs kılavuz + sayfasına bakınız. +
+ +
Apache Taşınabilir Arayüzü (APR)
+
Ä°ngilizcesi: Apache Portable Runtime - APR
+
Sunucu ile işletim sistemi arasındaki temel arayüzleri oluşturan + kütüphaneler kümesine verilen ad. APR, Apache HTTP Sunucusuna paralel + bağımsız bir proje olarak geliştirilmektedir.
+ Bakınız: Apache Taşınabilir Arayüzü + Projesi +
+ +
Bağlam
+
Yapılandırma dosyalarında + sadece belli türdeki yönergelerin + bulunmasına izin verilen bir bölge.
+ Bakınız: Apache Yönergelerini + Açıklamak için Kullanılan Terimler +
+ +
Bakışımlı Şifreleme Tekniği
+
Şifreleme ve şifre çözme için tek bir anahtarın kullanıldığı + bir şifreleme tekniği.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Başlık
+
Bir HTTP isteğinin parçası olarak, + gönderilen yanıtta asıl içerikten önce yer alan ve içerik hakkında + mecazlar içeren veri. +
+ +
CONNECT
+
Ham veri kanallarını HTTP üzerinden yönlendirmek için kullanılan bir HTTP yöntemi. SSL protokolü gibi diğer protokolleri sarmalamakta kullanılabilir. +
+ +
Devingen + Paylaşımlı Nesne (DSO)
+
Ä°ngilizcesi: Dynamic Shared Object (DSO)
+
İstek halinde yüklenebilen, Apache httpd + çalıştırılabilir dosyasından ayrı olarak derlenmiş modüllerin ortak adı.
+ Bakınız: Devingen Paylaşımlı Nesne Desteği +
+ +
Düz Metin
+
Şifrelenmemiş metin.
+ +
Düzenli İfade + (Regex)
+
Metin içinde bir şablon tanımlama yolu. Örneğin, “A harfi ile + başlayan bütün sözcükler” veya “10 rakamlı telefon numaraları” ya da + “Baş harfi Z olmayan ve iki virgül içeren cümleler” gibi. Düzenli + ifadeler, Apache’de belli özniteliklere uygun dosya veya özkaynakları + toplamak için esnek bir yol sağlamasından ötürü oldukça yararlıdır. + Örneğin, “resimler” dizini altındaki dosyalardan .gif ve .jpg uzantılı + olanları toplamak için “/resimler/.*(jpg|gif)$” düzenli + ifadesi yazılabilir. Apache, PCRE + kütüphanesi ile sağlanan Perl uyumlu düzenli ifadeleri kullanır. +
+ +
Erişim Denetimi
+ +
Ağ bölgelerine erişimin kısıtlanması. Apache bağlamında normal + olarak belli URL’lere erişimi kısıtlamak şeklinde + uygulanır.
Bakınız: Kimlik Doğrulama, + Yetkilendirme ve Erişim Denetimi +
+ +
Eylemci
+
Bir dosya istendiğinde uygulanacak eylemi Apache içinde gerçekleştiren + nesne. Genellikle dosyalar, dosya türüne bağlı dolaylı eylemcilere + sahiptir. Normalde tüm dosyalar sunucu tarafından sıradan birer dosya + olarak işleme sokulduğu halde bazı belli dosyalar diğerlerinden ayrı + ele alınır. Örneğin, cgi-script eylemcisi dosyaları + CGI’ler tarafından işlenebilir hale + getirmek üzere işleme sokar.
+ Bakınız: Apache Eylemcilerinin Kullanımı +
+ +
Genel Anahtar
+
Genel Anahtarlı + Şifreleme Tekniğinde, sahibinin yaptığı imzaları çözmeye ve + sahibine gönderilen iletileri şifrelemeye yarayan genel erişime açık + anahtar.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Genel Anahtarlı Şifreleme Tekniği
+
Şifreleme ve şifre çözme için iki ayrı anahtarın kullanıldığı + bakışımsız şifreleme sistemlerinin konusu veya uygulaması. Bu amaçla + kullanılan anahtarlar bir anahtar çiftinden oluşur. Genel Anahtarlı + Şifrelemeye Bakışımsız Şifreleme de denir.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Gizli Anahtar
+
Genel Anahtarlı + Şifreleme Tekniğinde, giden iletileri imzalamak ve gelen + iletilerin şifrelerini çözmek amacıyla kullanılan gizli anahtar.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü + (HTTPS)
+
Ä°ngilizcesi: The HyperText Transfer Protocol (Secure), (HTTPS)
+
Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü, Genel Ağ’da kullanılan standart + şifreli iletişim mekanizmasıdır. Aslında HTTP protokolünün SSL üzerinden gerçekleştirilmesinden başka bir + şey değildir.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Güvenli Soket Katmanı
+
Ä°ngilizcesi: Secure Sockets Layer (SSL)
+
TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli + yapılabilmesi için Netscape Communications Corporation tarafından + oluşturulmuş bir protokol. Günümüzde en çok HTTPS, yani SSL + üzerinden Hiper Metin Aktarım Protokolü şeklinde kullanılmaktadır.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Hiper Metin Aktarım Protokolü + (HTTP)
+
Ä°ngilizcesi: HyperText Transfer Protocol (HTTP)
+
Genel Ağ’da kullanılan standart aktarım protokollerinden biri. + Apache, RFC 2616 ile + tanımlanmış protokolün HTTP/1.1 olarak bilinen 1.1 sürümünü gerçekler. +
+ +
.htaccess
+
Belge dosyaları ağacı içine yerleştirilen bir yapılandırma dosyası olup yerleştiği + dizine ve o dizinin alt dizinlerine yapılandırma yönergeleri + uygulanmasını sağlar. İsmine rağmen böyle bir dosyanın içerebileceği + yönergeler erişim denetleme yönergeleri ile sınırlı değildir; hemen + her tür yönergeyi içerebilir.
+ Bakınız: Yapılandırma Dosyaları +
+ +
httpd.conf
+
Ana Apache yapılandırma + dosyası. Dosya sistemindeki öntanımlı yeri + /usr/local/apache2/conf/httpd.conf olup derleme + sırasındaki yapılandırmayla veya çalışma anındaki yapılandırmayla + başka bir yer belirtilebilir.
+ Bakınız: Yapılandırma Dosyaları +
+ +
Ä°hracat Engelli
+
Ä°ngilizcesi: Export-Crippled
+
Amerika Birleşik Devletlerinin İhracat Yönetim Düzenlemelerine (EAR) + uymak için şifreleme yoluyla sakatlanmış yazılım. İhracat engelli olması + için şifrelenmiş yazılımları birer şifreli metin haline getiren şifre + anahtarları küçük boyutlu olduğundan şifreleme zor + kullanılarak kırılabilir.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
İleti Özeti
+
Ä°ngilizcesi: Message Digest
+
Aktarım sırasında içeriğinin değişme olasılığı bulunan bir iletinin + içeriğini doğrulamak için kullanılan bir özet.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Karşı Vekil
+
İstemciye kendini asıl sunucu imiş gibi gösteren bir + vekil sunucu. Güvenlik, yük dengelemesi + gibi sebeplerle asıl sunucuyu istemcilerden gizlemek için yararlıdır. +
+ +
Kimlik Doğrulama
+
Sunucu, istemci veya kullanıcı gibi bir ağ öğesinin kimliğinin + olumlanması.
Bakınız: Kimlik Doğrulama, + Yetkilendirme ve Erişim Denetimi +
+ +
MIME türü
+
Aktarılan belgenin çeşidini betimlemenin bir yolu. MIME, Türkçe’ye + ‘Çok Amaçlı Genel Ağ Posta Eklentileri’ olarak çevrilebilecek olan + "Multipurpose Internet Mail Extensions" sözcüklerinden türetilmiş bir + kısaltmadır. MIME türleri bir bölü çizgisi ile ayrılmış bir ana ve bir + alt belge türünün birleşiminden oluşur. text/html, + image/gif ve application/octet-stream örnek + olarak verilebilir. HTTP protokolünde MIME türleri + Content-Type başlığında + aktarılır.
Bakınız: mod_mime +
+ +
Modül
+
Bir programın bağımsız parçalarından her biri. Apache işlevselliğinin + çoğu yapılandırmaya dahil edilip edilmeyeceğine kullanıcı tarafından + karar verilebilen modüllerden oluşur. Apache httpd + çalıştırılabiliri içinde derlenmiş modüllere durağan modüller + adı verilirken ayrı bir yerde saklanan ve çalışma anında isteğe bağlı + olarak yüklenebilen modüllere devingen modüller veya + DSO’lar denir. Yapılandırmaya öntanımlı + olarak dahil edilen modüllere temel modüller denir. Apache + için kullanılabilecek modüllerin çoğu Apache HTTP Sunucusunun + tar paketi içinde dağıtılmaz; bunlara + üçüncü parti modüller denir.
+ Bakınız: Modül Dizini +
+ +
OpenSSL
+
SSL/TLS için açık kaynak kodlu araç kiti.
Daha ayrıntılı bilgi + için http://www.openssl.org/ + adresine bakınız. +
+ +
Ortak Ağgeçidi Arayüzü (CGI)
+
Ä°ngilizcesi: Common Gateway Interface (CGI)
+
Bir HTTP sunucusunun bir harici programa hizmet istekleri yapmasını + mümkün kılan, sunucu ile bir harici program arasındaki bir arayüz + standardı. Özgün arayüz NCSA tarafından + tanımlanmış olmakla birlikte ayrıca bir CGI RFC’si de vardır.
+ Bakınız: CGI ile Devingen İçerik +
+ +
Ortam Değişkeni (ortam-değişkeni)
+
İşletim sistemi kabuğu tarafından yönetilen ve programlar arasında + bilgi alışverişi amacıyla kullanılan isimli değişkenler. Ayrıca, + Apache de ortam değişkenleri olarak tanımlanabilecek dahili değişkenler + içerir fakat bunlar kabuk ortamında değil dahili Apache yapıları içinde + saklanır.
+ Bakınız: Apache Ortam Değişkenleri +
+ +
Oturum
+
Bir iletişimin bağlamsal bilgileri.
+ +
Özet
+
Uzunluğu değişebilen bir dizgenin belli bir durumuna ilişkin sabit + uzunlukta bir dizge üretmek için kullanılan geri dönüşümsüz bir + algoritma. Algoritmaya girdi olan farklı uzunluktaki dizgeler (özet + işlevine bağlı olarak) aynı uzunlukta farklı özetler üretir. +
+ +
Sanal Konaklık
+
Tek bir Apache sunucusundan çok sayıda site sunulması. IP tabanlı + sanal konaklıkta siteler birbirlerinden IP adreslerine göre + ayrılırken, isim tabanlı sanal konaklıkta siteler aynı IP + adresinden kendi isimleriyle sunulabilirler.
+ Bakınız: Apache Sanal Konak Belgeleri +
+ +
Sayısal İmza
+
Bir sertifikayı veya bir dosyayı doğrulamakta kullanılan şifreli bir + metin. Bir imza Sertifika + Makamı tarafından bir sertifikaya gömülü olan + genel anahtardan bir özet üretilerek oluşturulur. İmza şifresi + sadece sertifika sahibi ağ öğesinin kimliğini doğrulayacak + SM’nin genel anahtarı kullanılarak çözülebilir.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Sertifika
+
Sunucu, istemci gibi ağ öğelerinin kimliğini kanıtlamakta kullanılan + bir veri kaydı. Bir sertifika, sertifika sahibi (buna sertifikanın + konusu da denir), sertifikayı imzalayan Sertifika Makamı (SM) (buna + sertifika yayıncısı da denir), sertifika sahibinin genel anahtarı ve SM tarafından üretilen imza + gibi parçalardan oluşan X.509 bilgisi içerir. Ağ öğeleri bu imzaları SM + sertifikalarını kullanarak doğrular.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Sertifika İmzalama İsteği (Sİİ)
+
Ä°ngilizcesi: Certificate Signing Request (CSR)
+
İmzasız bir sertifikayı Sertifika Makamına kendi SM Sertifikasının + özel anahtarı ile imzalaması + için yapılan istek. Sİİ imzalanınca bir gerçek sertifika haline + gelir.
Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Sertifika Makamı (SM)
+
Ä°ngilizcesi: Certification Authority (CA)
+
Ağ öğelerinin güvenilir olarak kimliklerinin doğrulanması için + sertifikaları imzalayan güvenilir üçüncü şahıs. Diğer ağ öğeleri, + sertifikalı bir öğenin kimliğini kanıtlayan bir SM’yi doğrulamak + için imzayı sınayabilir.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Sihirli Modül + Numarası (SMN)
+
Sihirli Modül Numarası, modüllerin ikil uyumluluğu ile ilgili olarak + Apache kaynak kodunda tanımlanmış bir sabittir. Apache dahili yapıları, + uygulama programlama arayüzünün önemli parçaları ve işlev çağrıları artık + ikil uyumluluğun garanti edilemeyeceği kadar değiştiği zaman SMN + değiştirilir. Bir SMN değişikliğinde ve bazen de sırf yeni bir Apache + sürümü ile çalışmak icabettiğinde tüm üçüncü parti modüllerin en azından + yeniden derlenmesi gerekir. +
+ +
SSLeay
+
Eric A. Young tarafından geliştirilmiş özgün SSL/TLS + gerçeklenim kütüphanesi. +
+ +
Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirme
+
Ä°ngilizcesi: Server Side Includes (SSI)
+
İşlem yönergelerini HTML dosyalara gömme tekniği.
+ Bakınız: Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirmeye + Giriş +
+ +
Süzgeç
+
Sunucu tarafından alınan ve gönderilen veriye uygulanan bir işlem. + Giriş süzgeçleri sunucuya istemci tarafından gönderilen veriyi işlerken + çıkış süzgeçleri sunucu tarafından istemciye gönderilen belgeleri işler. + Örneğin, INCLUDES çıkış süzgeci, belgeleri sunucu taraflı içerik için işleme sokar.
+ Bakınız: Süzgeçler +
+ +
Şifre
+
Veri şifrelemek için kullanılan bir algoritma veya sistem. DES, IDEA + veya RC4 örnek verilebilir.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Şifreli Metin
+
Bir Düz Metin bir + Şifreden geçirilince elde edilen + sonuç.
Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Tam Alan Adı + (TAA)
+
Ä°ngilizcesi: Fully-Qualified Domain-Name (FQDN)
+
Bir IP adresiyle eşleşebilen, bir konak adıyla bir alan adının + birleşiminden oluşan eşsiz bir ağ öğesi ismi. Örneğin, + httpd.apache.org tam alan adında httpd bir konak + adıyken apache.org bir alan adıdır. +
+ +
Tar Paketi
+
tar uygulaması kullanılarak bir araya getirilmiş + dosyalardan oluşan bir paket. Apache dağıtımları sıkıştırılmış tar + arşivleri içinde veya pkzip kullanılarak saklanır. +
+ +
Tektip Özkaynak Betimleyici
+
Ä°ngilizcesi: Uniform Resource Identifier + (URI)
+
Soyut veya somut bir özkaynağı betimlemek için kullanılan bütünleşik + bir karakter dizisi. Aslen RFC 2396 tarafından tanımlanmıştır. Genel Ağ’da kullanılan URI’lerden + genellikle URL’ler olarak bahsedilir. +
+ +
Tektip Özkaynak Konumlayıcı
+
Ä°ngilizcesi: Uniform Resource Locator (URL)
+
Genel Ağ üzerindeki bir özkaynağın ismi veya adresi. Aslen Tektip Özkaynak Betimleyici + denilen terimin gayrı resmi karşılığıdır. URL’ler http veya + https gibi bir şemayı takip eden bir konak adı ve bir dosya + yolundan oluşurlar. Örneğin, bu sayfanın URL’si + http://httpd.apache.org/docs/trunk/glossary.html olurdu. +
+ +
Vekil
+
Asıl sunucu ile istemci arasında aracılık yapan sunucu. + İstemciden aldığı istekleri asıl sunucuya gönderip, ondan aldığı + yanıtları istemciye gönderir. Aynı içeriğe birden fazla istemci talip + olursa vekil sunucu bu istekleri her seferinde asıl sunucudan istemek + yerine kendi deposundan karşılar, böylece yanıt zamanı kısalır.
+ Bakınız: mod_proxy +
+ +
Yapılandırma Dosyası
+
Apache yapılandırmasını denetim altına alan yönergeleri içeren bir metin dosyası.
+ Bakınız: Yapılandırma Dosyaları +
+ +
Yapılandırma Yönergesi
+
Bakınız: Yönerge
+ +
Yönerge
+
Belli Apache davranışlarından bir veya daha fazlasını denetim altına + alan bir yapılandırma komutu. Yönergeler yapılandırma dosyalarına yerleştirilir.
+ Bakınız: Yönerge Dizini +
+ +
Yöntem
+
HTTP bağlamında, istemci tarafından + istek satırında belirtilen, bir özkaynağa uygulanacak bir eylem. HTTP + bağlamında belirtilebilecek yöntemlere örnek olarak GET, + POST ve PUT verilebilir. +
+ +
X.509
+
SSL/TLS kimlik doğrulamasında kullanılmak üzere Uluslararası Telekom + Birliği (ITU-T) tarafından önerilmiş bir kimlik doğrulama sertitifası + şeması
Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+
+
+
+

Mevcut Diller:  de  | + en  | + es  | + ko  | + tr 

+
+ \ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/glossary.xml.tr b/docs/manual/glossary.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..725a03b5ed --- /dev/null +++ b/docs/manual/glossary.xml.tr @@ -0,0 +1,495 @@ + + + + + + + + + + + Terim Sözlüğü + + +

Bu sözlük, genelinde HTML sayfa sunumuna, özelinde Apache HTTP Sunucusuna + özgü ortak terminolojinin bir kısmını içerir. Her kavram ile ilgili daha + ayrıntılı bilgi bağlarla sağlanmıştır.

+ + +
Tanımlar + +
+
Algoritma
+ +
Bir sorunu sonlu sayıda adımda çözümlemek için uygulanan kurallar + kümesi veya anlam belirsizliği içermeyen bir formül. Şifreleme için + kullanılan algoritmalara şifre denir. +
+ +
Aktarım Katmanı Güvenliği
+
Ä°ngilizcesi: Transport Layer Security (TLS)
+
TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli + yapılabilmesi için SSL’nin ardılı olarak Genel Ağ Mühendisliği Görev Gücü + (IETF) tarafından oluşturulmuş protokol. TLS’nin 1. sürümü ile SSL’in 3. + sürümü hemen hemen aynıdır.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Anahtar Parolası
+
Özel anahtar dosyalarını yetkisiz kişilerden koruyan sözcük veya + cümle. Genellikle sadece şifreler + için kullanılan gizli şifreleme/şifre çözme anahtarını korur.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Apache Eklenti + Aracı (apxs)
+
Ä°ngilizcesi: APache eXtension Tool - apxs
+
Modül kaynak kodlarının devinen + paylaşımlı nesneler (DSO) halinde + derlenmesine ve Apache Sunucusu içinde kurulmasına yardım eden bir Perl + betiği.
Daha ayrıntılı bilgi için apxs kılavuz + sayfasına bakınız. +
+ +
Apache Taşınabilir Arayüzü (APR)
+
Ä°ngilizcesi: Apache Portable Runtime - APR
+
Sunucu ile işletim sistemi arasındaki temel arayüzleri oluşturan + kütüphaneler kümesine verilen ad. APR, Apache HTTP Sunucusuna paralel + bağımsız bir proje olarak geliştirilmektedir.
+ Bakınız: Apache Taşınabilir Arayüzü + Projesi +
+ +
Bağlam
+
Yapılandırma dosyalarında + sadece belli türdeki yönergelerin + bulunmasına izin verilen bir bölge.
+ Bakınız: Apache Yönergelerini + Açıklamak için Kullanılan Terimler +
+ +
Bakışımlı Şifreleme Tekniği
+
Şifreleme ve şifre çözme için tek bir anahtarın kullanıldığı + bir şifreleme tekniği.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Başlık
+
Bir HTTP isteğinin parçası olarak, + gönderilen yanıtta asıl içerikten önce yer alan ve içerik hakkında + mecazlar içeren veri. +
+ +
CONNECT
+
Ham veri kanallarını HTTP üzerinden yönlendirmek için kullanılan bir HTTP yöntemi. SSL protokolü gibi diğer protokolleri sarmalamakta kullanılabilir. +
+ +
Devingen + Paylaşımlı Nesne (DSO)
+
Ä°ngilizcesi: Dynamic Shared Object (DSO)
+
İstek halinde yüklenebilen, Apache httpd + çalıştırılabilir dosyasından ayrı olarak derlenmiş modüllerin ortak adı.
+ Bakınız: Devingen Paylaşımlı Nesne Desteği +
+ +
Düz Metin
+
Şifrelenmemiş metin.
+ +
Düzenli İfade + (Regex)
+
Metin içinde bir şablon tanımlama yolu. Örneğin, “A harfi ile + başlayan bütün sözcükler” veya “10 rakamlı telefon numaraları” ya da + “Baş harfi Z olmayan ve iki virgül içeren cümleler” gibi. Düzenli + ifadeler, Apache’de belli özniteliklere uygun dosya veya özkaynakları + toplamak için esnek bir yol sağlamasından ötürü oldukça yararlıdır. + Örneğin, “resimler” dizini altındaki dosyalardan .gif ve .jpg uzantılı + olanları toplamak için “/resimler/.*(jpg|gif)$” düzenli + ifadesi yazılabilir. Apache, PCRE + kütüphanesi ile sağlanan Perl uyumlu düzenli ifadeleri kullanır. +
+ +
Erişim Denetimi
+ +
Ağ bölgelerine erişimin kısıtlanması. Apache bağlamında normal + olarak belli URL’lere erişimi kısıtlamak şeklinde + uygulanır.
Bakınız: Kimlik Doğrulama, + Yetkilendirme ve Erişim Denetimi +
+ +
Eylemci
+
Bir dosya istendiğinde uygulanacak eylemi Apache içinde gerçekleştiren + nesne. Genellikle dosyalar, dosya türüne bağlı dolaylı eylemcilere + sahiptir. Normalde tüm dosyalar sunucu tarafından sıradan birer dosya + olarak işleme sokulduğu halde bazı belli dosyalar diğerlerinden ayrı + ele alınır. Örneğin, cgi-script eylemcisi dosyaları + CGI’ler tarafından işlenebilir hale + getirmek üzere işleme sokar.
+ Bakınız: Apache Eylemcilerinin Kullanımı +
+ +
Genel Anahtar
+
Genel Anahtarlı + Şifreleme Tekniğinde, sahibinin yaptığı imzaları çözmeye ve + sahibine gönderilen iletileri şifrelemeye yarayan genel erişime açık + anahtar.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Genel Anahtarlı Şifreleme Tekniği
+
Şifreleme ve şifre çözme için iki ayrı anahtarın kullanıldığı + bakışımsız şifreleme sistemlerinin konusu veya uygulaması. Bu amaçla + kullanılan anahtarlar bir anahtar çiftinden oluşur. Genel Anahtarlı + Şifrelemeye Bakışımsız Şifreleme de denir.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Gizli Anahtar
+
Genel Anahtarlı + Şifreleme Tekniğinde, giden iletileri imzalamak ve gelen + iletilerin şifrelerini çözmek amacıyla kullanılan gizli anahtar.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü + (HTTPS)
+
Ä°ngilizcesi: The HyperText Transfer Protocol (Secure), (HTTPS)
+
Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü, Genel Ağ’da kullanılan standart + şifreli iletişim mekanizmasıdır. Aslında HTTP protokolünün SSL üzerinden gerçekleştirilmesinden başka bir + şey değildir.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Güvenli Soket Katmanı
+
Ä°ngilizcesi: Secure Sockets Layer (SSL)
+
TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli + yapılabilmesi için Netscape Communications Corporation tarafından + oluşturulmuş bir protokol. Günümüzde en çok HTTPS, yani SSL + üzerinden Hiper Metin Aktarım Protokolü şeklinde kullanılmaktadır.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Hiper Metin Aktarım Protokolü + (HTTP)
+
Ä°ngilizcesi: HyperText Transfer Protocol (HTTP)
+
Genel Ağ’da kullanılan standart aktarım protokollerinden biri. + Apache, RFC 2616 ile + tanımlanmış protokolün HTTP/1.1 olarak bilinen 1.1 sürümünü gerçekler. +
+ +
.htaccess
+
Belge dosyaları ağacı içine yerleştirilen bir yapılandırma dosyası olup yerleştiği + dizine ve o dizinin alt dizinlerine yapılandırma yönergeleri + uygulanmasını sağlar. İsmine rağmen böyle bir dosyanın içerebileceği + yönergeler erişim denetleme yönergeleri ile sınırlı değildir; hemen + her tür yönergeyi içerebilir.
+ Bakınız: Yapılandırma Dosyaları +
+ +
httpd.conf
+
Ana Apache yapılandırma + dosyası. Dosya sistemindeki öntanımlı yeri + /usr/local/apache2/conf/httpd.conf olup derleme + sırasındaki yapılandırmayla veya çalışma anındaki yapılandırmayla + başka bir yer belirtilebilir.
+ Bakınız: Yapılandırma Dosyaları +
+ +
Ä°hracat Engelli
+
Ä°ngilizcesi: Export-Crippled
+
Amerika Birleşik Devletlerinin İhracat Yönetim Düzenlemelerine (EAR) + uymak için şifreleme yoluyla sakatlanmış yazılım. İhracat engelli olması + için şifrelenmiş yazılımları birer şifreli metin haline getiren şifre + anahtarları küçük boyutlu olduğundan şifreleme zor + kullanılarak kırılabilir.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
İleti Özeti
+
Ä°ngilizcesi: Message Digest
+
Aktarım sırasında içeriğinin değişme olasılığı bulunan bir iletinin + içeriğini doğrulamak için kullanılan bir özet.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Karşı Vekil
+
İstemciye kendini asıl sunucu imiş gibi gösteren bir + vekil sunucu. Güvenlik, yük dengelemesi + gibi sebeplerle asıl sunucuyu istemcilerden gizlemek için yararlıdır. +
+ +
Kimlik Doğrulama
+
Sunucu, istemci veya kullanıcı gibi bir ağ öğesinin kimliğinin + olumlanması.
Bakınız: Kimlik Doğrulama, + Yetkilendirme ve Erişim Denetimi +
+ +
MIME türü
+
Aktarılan belgenin çeşidini betimlemenin bir yolu. MIME, Türkçe’ye + ‘Çok Amaçlı Genel Ağ Posta Eklentileri’ olarak çevrilebilecek olan + "Multipurpose Internet Mail Extensions" sözcüklerinden türetilmiş bir + kısaltmadır. MIME türleri bir bölü çizgisi ile ayrılmış bir ana ve bir + alt belge türünün birleşiminden oluşur. text/html, + image/gif ve application/octet-stream örnek + olarak verilebilir. HTTP protokolünde MIME türleri + Content-Type başlığında + aktarılır.
Bakınız: mod_mime +
+ +
Modül
+
Bir programın bağımsız parçalarından her biri. Apache işlevselliğinin + çoğu yapılandırmaya dahil edilip edilmeyeceğine kullanıcı tarafından + karar verilebilen modüllerden oluşur. Apache httpd + çalıştırılabiliri içinde derlenmiş modüllere durağan modüller + adı verilirken ayrı bir yerde saklanan ve çalışma anında isteğe bağlı + olarak yüklenebilen modüllere devingen modüller veya + DSO’lar denir. Yapılandırmaya öntanımlı + olarak dahil edilen modüllere temel modüller denir. Apache + için kullanılabilecek modüllerin çoğu Apache HTTP Sunucusunun + tar paketi içinde dağıtılmaz; bunlara + üçüncü parti modüller denir.
+ Bakınız: Modül Dizini +
+ +
OpenSSL
+
SSL/TLS için açık kaynak kodlu araç kiti.
Daha ayrıntılı bilgi + için http://www.openssl.org/ + adresine bakınız. +
+ +
Ortak Ağgeçidi Arayüzü (CGI)
+
Ä°ngilizcesi: Common Gateway Interface (CGI)
+
Bir HTTP sunucusunun bir harici programa hizmet istekleri yapmasını + mümkün kılan, sunucu ile bir harici program arasındaki bir arayüz + standardı. Özgün arayüz NCSA tarafından + tanımlanmış olmakla birlikte ayrıca bir CGI RFC’si de vardır.
+ Bakınız: CGI ile Devingen İçerik +
+ +
Ortam Değişkeni (ortam-değişkeni)
+
İşletim sistemi kabuğu tarafından yönetilen ve programlar arasında + bilgi alışverişi amacıyla kullanılan isimli değişkenler. Ayrıca, + Apache de ortam değişkenleri olarak tanımlanabilecek dahili değişkenler + içerir fakat bunlar kabuk ortamında değil dahili Apache yapıları içinde + saklanır.
+ Bakınız: Apache Ortam Değişkenleri +
+ +
Oturum
+
Bir iletişimin bağlamsal bilgileri.
+ +
Özet
+
Uzunluğu değişebilen bir dizgenin belli bir durumuna ilişkin sabit + uzunlukta bir dizge üretmek için kullanılan geri dönüşümsüz bir + algoritma. Algoritmaya girdi olan farklı uzunluktaki dizgeler (özet + işlevine bağlı olarak) aynı uzunlukta farklı özetler üretir. +
+ +
Sanal Konaklık
+
Tek bir Apache sunucusundan çok sayıda site sunulması. IP tabanlı + sanal konaklıkta siteler birbirlerinden IP adreslerine göre + ayrılırken, isim tabanlı sanal konaklıkta siteler aynı IP + adresinden kendi isimleriyle sunulabilirler.
+ Bakınız: Apache Sanal Konak Belgeleri +
+ +
Sayısal İmza
+
Bir sertifikayı veya bir dosyayı doğrulamakta kullanılan şifreli bir + metin. Bir imza Sertifika + Makamı tarafından bir sertifikaya gömülü olan + genel anahtardan bir özet üretilerek oluşturulur. İmza şifresi + sadece sertifika sahibi ağ öğesinin kimliğini doğrulayacak + SM’nin genel anahtarı kullanılarak çözülebilir.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Sertifika
+
Sunucu, istemci gibi ağ öğelerinin kimliğini kanıtlamakta kullanılan + bir veri kaydı. Bir sertifika, sertifika sahibi (buna sertifikanın + konusu da denir), sertifikayı imzalayan Sertifika Makamı (SM) (buna + sertifika yayıncısı da denir), sertifika sahibinin genel anahtarı ve SM tarafından üretilen imza + gibi parçalardan oluşan X.509 bilgisi içerir. Ağ öğeleri bu imzaları SM + sertifikalarını kullanarak doğrular.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Sertifika İmzalama İsteği (Sİİ)
+
Ä°ngilizcesi: Certificate Signing Request (CSR)
+
İmzasız bir sertifikayı Sertifika Makamına kendi SM Sertifikasının + özel anahtarı ile imzalaması + için yapılan istek. Sİİ imzalanınca bir gerçek sertifika haline + gelir.
Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Sertifika Makamı (SM)
+
Ä°ngilizcesi: Certification Authority (CA)
+
Ağ öğelerinin güvenilir olarak kimliklerinin doğrulanması için + sertifikaları imzalayan güvenilir üçüncü şahıs. Diğer ağ öğeleri, + sertifikalı bir öğenin kimliğini kanıtlayan bir SM’yi doğrulamak + için imzayı sınayabilir.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Sihirli Modül + Numarası (SMN)
+
Sihirli Modül Numarası, modüllerin ikil uyumluluğu ile ilgili olarak + Apache kaynak kodunda tanımlanmış bir sabittir. Apache dahili yapıları, + uygulama programlama arayüzünün önemli parçaları ve işlev çağrıları artık + ikil uyumluluğun garanti edilemeyeceği kadar değiştiği zaman SMN + değiştirilir. Bir SMN değişikliğinde ve bazen de sırf yeni bir Apache + sürümü ile çalışmak icabettiğinde tüm üçüncü parti modüllerin en azından + yeniden derlenmesi gerekir. +
+ +
SSLeay
+
Eric A. Young tarafından geliştirilmiş özgün SSL/TLS + gerçeklenim kütüphanesi. +
+ +
Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirme
+
Ä°ngilizcesi: Server Side Includes (SSI)
+
İşlem yönergelerini HTML dosyalara gömme tekniği.
+ Bakınız: Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirmeye + Giriş +
+ +
Süzgeç
+
Sunucu tarafından alınan ve gönderilen veriye uygulanan bir işlem. + Giriş süzgeçleri sunucuya istemci tarafından gönderilen veriyi işlerken + çıkış süzgeçleri sunucu tarafından istemciye gönderilen belgeleri işler. + Örneğin, INCLUDES çıkış süzgeci, belgeleri sunucu taraflı içerik için işleme sokar.
+ Bakınız: Süzgeçler +
+ +
Şifre
+
Veri şifrelemek için kullanılan bir algoritma veya sistem. DES, IDEA + veya RC4 örnek verilebilir.
+ Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Şifreli Metin
+
Bir Düz Metin bir + Şifreden geçirilince elde edilen + sonuç.
Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+ +
Tam Alan Adı + (TAA)
+
Ä°ngilizcesi: Fully-Qualified Domain-Name (FQDN)
+
Bir IP adresiyle eşleşebilen, bir konak adıyla bir alan adının + birleşiminden oluşan eşsiz bir ağ öğesi ismi. Örneğin, + httpd.apache.org tam alan adında httpd bir konak + adıyken apache.org bir alan adıdır. +
+ +
Tar Paketi
+
tar uygulaması kullanılarak bir araya getirilmiş + dosyalardan oluşan bir paket. Apache dağıtımları sıkıştırılmış tar + arşivleri içinde veya pkzip kullanılarak saklanır. +
+ +
Tektip Özkaynak Betimleyici
+
Ä°ngilizcesi: Uniform Resource Identifier + (URI)
+
Soyut veya somut bir özkaynağı betimlemek için kullanılan bütünleşik + bir karakter dizisi. Aslen RFC 2396 tarafından tanımlanmıştır. Genel Ağ’da kullanılan URI’lerden + genellikle URL’ler olarak bahsedilir. +
+ +
Tektip Özkaynak Konumlayıcı
+
Ä°ngilizcesi: Uniform Resource Locator (URL)
+
Genel Ağ üzerindeki bir özkaynağın ismi veya adresi. Aslen Tektip Özkaynak Betimleyici + denilen terimin gayrı resmi karşılığıdır. URL’ler http veya + https gibi bir şemayı takip eden bir konak adı ve bir dosya + yolundan oluşurlar. Örneğin, bu sayfanın URL’si + http://httpd.apache.org/docs/&httpd.docs;/glossary.html olurdu. +
+ +
Vekil
+
Asıl sunucu ile istemci arasında aracılık yapan sunucu. + İstemciden aldığı istekleri asıl sunucuya gönderip, ondan aldığı + yanıtları istemciye gönderir. Aynı içeriğe birden fazla istemci talip + olursa vekil sunucu bu istekleri her seferinde asıl sunucudan istemek + yerine kendi deposundan karşılar, böylece yanıt zamanı kısalır.
+ Bakınız: mod_proxy +
+ +
Yapılandırma Dosyası
+
Apache yapılandırmasını denetim altına alan yönergeleri içeren bir metin dosyası.
+ Bakınız: Yapılandırma Dosyaları +
+ +
Yapılandırma Yönergesi
+
Bakınız: Yönerge
+ +
Yönerge
+
Belli Apache davranışlarından bir veya daha fazlasını denetim altına + alan bir yapılandırma komutu. Yönergeler yapılandırma dosyalarına yerleştirilir.
+ Bakınız: Yönerge Dizini +
+ +
Yöntem
+
HTTP bağlamında, istemci tarafından + istek satırında belirtilen, bir özkaynağa uygulanacak bir eylem. HTTP + bağlamında belirtilebilecek yöntemlere örnek olarak GET, + POST ve PUT verilebilir. +
+ +
X.509
+
SSL/TLS kimlik doğrulamasında kullanılmak üzere Uluslararası Telekom + Birliği (ITU-T) tarafından önerilmiş bir kimlik doğrulama sertitifası + şeması
Bakınız: SSL/TLS Şifrelemesi +
+
+
+ diff --git a/docs/manual/install.html.tr.utf8 b/docs/manual/install.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..8eb7c33395 --- /dev/null +++ b/docs/manual/install.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,390 @@ + + + +Derleme ve Kurulum - Apache HTTP Sunucusu + + + + +
+

Modüller | Yönergeler | SSS | Terimler | Site Haritası

+

Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3

+
+
<-
+

Derleme ve Kurulum

+
+

Mevcut Diller:  de  | + en  | + es  | + fr  | + ja  | + ko  | + tr 

+
+ + +

Bu belge Apache HTTP Sunucusunun sadece Unix ve Unix benzeri + sistemlerde derlenmesini ve kurulmasını kapsar. Windows üzerinde + derleme ve kurulum için Apache HTTPd’nin + Microsoft Windows ile kullanımı bölümüne bakınız. Diğer platformlar + için ise platform belgelerine bakınız.

+ +

Apache HTTPd, derleme ortamını oluşturmak için çoğu Açık Kaynak Kodlu + projenin yaptığı gibi libtool ve autoconf + kullanır.

+ +

Eğer sadece sürüm yükseltiyorsanız (2.2.50’den 2.2.51’e yükseltmek + gibi) lütfen doğrudan Yükseltme bölümüne + atlayınız.

+ +
+ +
top
+
+

Tez canlılar için genel bir bakış

+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
Ä°ndirme$ lynx http://httpd.apache.org/download.cgi +
Paketi açma$ gzip -d httpd-NN.tar.gz
+ $ tar xvf httpd-NN.tar
+ $ cd httpd-NN
Yapılandırma$ ./configure --prefix=ÖNEK +
Derleme$ make
Kurulum$ make install
Kişiselleştirme$ vi ÖNEK/conf/httpd.conf
Deneme$ ÖNEK/bin/apachectl -k start +
+ +

NN yerine kuracağınız sürümü, ÖNEK + yerine de dosya sisteminde sunucunun altına kurulacağı dizin yolunu + yazınız. ÖNEK belirtilmezse + /usr/local/apache2 öntanımlıdır.

+ +

Derleme ve kurulum işleminin her aşaması, Apache HTTPd Sunucusunun + derlenmesi ve kurulması için gerekenler başta olmak üzere aşağıda + ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

+
top
+
+

Gereksinimler

+ +

Apache HTTPd’yi derleyebilmek için şunlar mevcut olmalıdır:

+ +
+
Disk Alanı
+
Geçici olarak en azından 50 MB boş disk alanınız olduğundan emin + olunuz. Kurulumdan sonra Apache yaklaşık 10 MB disk alanı kaplıyor + olacaktır. Asıl disk alanı gereksinimi seçtiğiniz yapılandırma + seçenekleri ve üçüncü parti modüllere göre değişiklik + gösterecektir.
+ +
ANSI-C Derleyici ve Derleme Sistemi
+
Bir ANSI-C derleyicinin kurulu olduğundan emin olunuz. Free Software Foundation (FSF) + tarafından dağıtılan GNU C derleyicisini + (GCC) kullanmanız önerilir. GCC yoksa en azından satıcınızın + derleyicisinin ANSI uyumlu olduğundan emin olunuz. Ayrıca, + PATH ortam değişkeninizin içerdiği yollarda + make gibi temel derleme araçları da bulunmalıdır.
+ +
Zamanın doğru belirlenmesi
+
HTTP protokolünün elemanları sunuldukları tarih ve saate göre ifade + edilirler. Bu bakımdan sisteminizdeki zaman ayarlama oluşumunun + ayarlarını gözden geçirmenizin tam sırasıdır. Bu amaçla, Ağ Zaman + Protokolüne (NTP) göre çalışan ntpdate veya + xntpd programları kullanılır. NTP yazılımları ve halka + açık zaman sunucuları hakkında daha ayrıntılı bilgi için NTP sitesine bakınız.
+ +
Perl 5 [SEÇİMLİK]
+
Perl ile yazılmış apxs veya + dbmmanage gibi bazı betikleri desteklemek için + Perl 5 yorumlayıcısı gerekir (5.003 veya daha yeni sürümleri + yeterlidir). Eğer sisteminizde birden fazla Perl yorumlayıcı + kuruluysa (örneğin, sistem geneli için Perl 4, kendi kullanımızı için + Perl 5 kurulu olabilir), doğru sürümün kullanılacağından emin olmak + bunu configure betiğine --with-perl + seçeneğini kullanarak belirtmeniz önerilir. Eğer + configure betiği sisteminizde Perl 5 yorumlayıcısı + bulamazsa bu betikleri kullanamazsınız. Ancak, bu durum Apache + HTTPd’nin derlenip kurulmasına engel değildir.
+
+
top
+
+

Ä°ndirme

+ +

Apache HTTP Sunucusunu, çeşitli yansıların da listelendiği Apache HTTP Sunucusu + indirme sayfasından indirebilirsiniz. Unix benzeri sistemler + kullanan Apache HTTPd kullanıcılarının kaynak paketlerinden birini + indirip derlemeleri daha iyi olacaktır. Derleme işlemi (aşağıda + açıklanmıştır) kolaydır ve sunucunuzu ihtiyaçlarınıza uygun olarak + kişiselleştirmenize imkan tanır. Ayrıca, hazır derlenmiş paketler + çoğunlukla en son kaynak sürüm kadar güncel değildirler. Eğer böyle bir + paket indirmişseniz, kurarken paketin içinde bulunan + INSTALL.bindist dosyasındaki talimatlara uyunuz.

+ +

İndirme işleminin ardından Apache HTTP Sunucusunun eksiksiz ve + değişikliğe uğramamış olduğunun doğrulanması önemlidir. Bu indirilen + tar paketinin PGP imzasına göre sınanması ile sağlanabilir. Bunun nasıl + yapılacağı indirme + sayfasında anlatıldığı gibi PGP + kullanımının anlatıldığı daha geniş bir örnek de vardır.

+ +
top
+
+

Paketi açma

+ +

Apache HTTPd tar paketinden sıkıştırmayı kaldırdıktan sonra tar + arşivinden dosyaları çıkarmak basit bir işlemdir:

+ +

+ $ gzip -d httpd-NN.tar.gz
+ $ tar xvf httpd-NN.tar +

+ +

Bu işlem bulunduğunuz dizinin içinde dağıtımın kaynak dosyalarını + içeren yeni bir dizin oluşturacaktır. Sunucuyu derleme işlmine + başlayabilmek için önce cd ile bu dizine geçmelisiniz.

+
top
+
+

Kaynak ağacının yapılandırılması

+ +

Sonraki adım, Apache HTTPd kaynak ağacının platformunuza ve kişisel + gereksinimlerinize uygun olarak yapılandırılmasıdır. Bu işlem dağıtımın + kök dizininde bulunan configure betiği kullanılarak + yapılır. (Apache HTTPd kaynak ağacının resmen dağıtıma girmemiş bir + sürümünü indiren geliştiricilerin sistemlerinde autoconf ve + libtool kurulu olması ve sonraki adıma geçmek için + buildconf çalıştırmaları gerekir. Bu işlem resmi + dağıtımlar için gerekli değildir.)

+ +

Kaynak ağacını tamamen öntanımlı seçenekler kullanılarak derlemek için + ./configure komutunu vermek yeterlidir. Öntanımlı + seçenekleri değiştirmek için configure betiği + çeşitli değişkenler ve komut satırı seçenekleri kabul eder.

+ +

En önemli seçenek, Apache HTTP Sunucusunun kurulacağı yerin + belirlenmesini, dolayısıyla Apache’nin bu konumda doğru olarak + çalışması için yapılandırılmasını sağlayan --prefix’tir. + Kurulacak dosyaların yerleri ile ilgili daha ayrıntılı denetim ek yapılandırma + seçenekleri ile mümkün kılınmıştır.

+ +

Bu noktada ayrıca, Apache HTTPd’de hangi özelliklerin bulunmasını + istediğinizi modülleri etkin kılarak veya iptal + ederek belirtebilirsiniz. Apache, öntanımlı olarak içerilmiş temel modüllerle gelir. Diğer + modüller --enable-modül seçenekleri + kullanılarak etkinleştirilir. Buradaki modül, + önünden mod_ dizgesi kaldırılmış ve içindeki altçizgi + imleri tire imleri ile değiştirilmiş modül ismidir. Ayrıca, + --enable-modül=shared seçeneklerini kullanarak + modülleri çalışma anında gerektiğinde yüklemek veya kaldırmak üzere paylaşımlı nesneler (DSO’lar) olarak derlemeniz de + mümkündür. Temel modülleri de benzer şekilde + --disable-modül seçenekleriyle iptal + edebilirsiniz. configure betiği mevcut olmayan + modüller için sizi uyarmayıp, seçeneği yok saymakla yetineceğinden, bu + seçenekleri kullanırken dikkatli olmalısınız.

+ +

Ek olarak, bazen kullandığınız derleyici, kütüphaneler veya başlık + dosyalarının yerleri hakkında configure betiğine + ilave bilgiler sağlamanız gerekir. Bu işlem + configure betiğine ya ortam değişkenleriyle ya da + komut satırı seçenekleriyle bilgi aktarılarak yapılır. Daha fazla bilgi + için configure kılavuz sayfasına bakınız.

+ +

Apache’yi derlerken ne gibi olasılıklara sahip olduğunuz hakkında bir + izlenim edinmeniz için aşağıda tipik bir örneğe yer verilmiştir. Bu + örnekte, Apache’nin /sw/pkg/apache önekiyle başlayan + dizinlere kurulması, belli bir derleyici ve derleyici seçenekleriyle + derlenmesi ve mod_rewrite ve + mod_speling modüllerinin de DSO mekanizması üzerinden + daha sonra yüklenmek üzere derlenmesi istenmektedir:

+ +

+ $ CC="pgcc" CFLAGS="-O2" \
+ ./configure --prefix=/sw/pkg/apache \
+ --enable-rewrite=shared \
+ --enable-speling=shared +

+ +

configure betiği başlatıldığında sisteminizde + mevcut özelliklerin işe yararlığını sınamak ve sonradan sunucuyu + derlemek için kullanılacak Makefile dosyalarını oluşturmak için bir kaç + dakika çalışacaktır.

+ +

configure seçeneklerinin tamamı ayrıtılı olarak + configure kılavuz sayfasında açıklanmıştır.

+
top
+
+

Derleme

+ +

Artık, Apache HTTPd paketini şekillendiren çeşitli parçaları derlemek + için basitçe aşağıdaki komutu verebilirsiniz:

+ +

$ make

+ +

Bu komutu verdikten sonra lütfen sabırlı olunuz. Temel yapılandırmanın + derlenmesi bir kaç dakika alsa da modüllerin derlenmesi donanımınıza ve + seçtiğiniz modüllerin sayısına bağlı olarak daha uzun süre + gerektirecektir.

+
top
+
+

Kurulum

+ +

Şimdi sıra ÖNEK dizini altına kurulmak üzere + yapılandırdığınız (yukarı --prefix seçeneğine bakınız) + paketi kurmaya geldi. Basitçe şu komutu veriniz:

+ +

# make install

+ +

ÖNEK dizininde genellikle yazma izinlerinin + sınırlı oluşu nedeniyle bu adım genellikle root yetkilerini + gerektirir.

+ +

Eğer sürüm yükseltiyorsanız, kurulum sırasında mevcut yapılandırma + dosyalarının ve belgelerin üzerine yazılmayacaktır.

+
top
+
+

Kişiselleştirme

+ +

Bu adımda, Apache HTTP Sunucunuzu ÖNEK/conf/ + dizini altındaki yapılandırma + dosyalarını düzenleyerek kişiselleştirebilirsiniz.

+ +

$ vi ÖNEK/conf/httpd.conf

+ +

Bu kılavuz ve kullanılabilecek yapılandırma yönergelerinin kılavuzlarını + ÖNEK/docs/manual/ altında + bulabileceğiniz gibi en son sürümünü daima http://httpd.apache.org/docs/trunk/ adresinde + bulabilirsiniz.

+
top
+
+

Deneme

+ +

Artık Apache HTTP Sunucunuzu başlatmaya + hazırsınız. Hemen şu komutu verin:

+ +

$ ÖNEK/bin/apachectl -k start

+ +

http://localhost/ üzerinden ilk belgeniz için bir istek + yapmalısınız. Genellikle DocumentRoot olarak bilinen + ÖNEK/htdocs/ altındaki sayfayı görürsünüz. + Çalışmakta olan sunucuyu durdurmak için şu + komutu verebilirsiniz:

+ +

$ ÖNEK/bin/apachectl -k stop

+
top
+
+

Yükseltme

+ +

Sürüm yükseltme işleminin ilk adımı, sitenizi etkileyen değişiklikleri + öğrenmek için dağıtım duyurusunu ve kaynak paketindeki + CHANGES dosyasını okumaktır. Ana sürümlerden yükseltme + yapıyorsanız (1.3’ten 2.0’a veya 2.0’dan 2.2’ye gibi), derleme anı ve + çalışma anı yapılandırmalarındaki ana farklılıklar elle ayarlamalar + yapmanızı gerektirecektir. Ayrıca, tüm modüllerin de modül API’sindeki + değişikliklere uyum sağlaması için yükseltilmesi gerekecektir.

+ +

Aynı ana sürüm içinde yükseltme yapmak (2.2.55’ten 2.2.57’ye + yükseltmek gibi) daha kolaydır. make install işlemi, + mevcut yapılandırma ve günlük dosyalarınızın ve belgelerin üzerine + yazmayacaktır. Ek olarak, geliştiriciler alt sürüm değişikliklerinde + configure seçenekleri, çalışma anı yapılandırması + veya modül API’sinde uyumsuz değişiklikler yapmamaya özen + göstereceklerdir. Çoğu durumda, aynı configure komut + satırını, aynı yapılandırma dosyasını kullanabileceksiniz ve tüm + modülleriniz de çalışmaya devam edebilecektir.

+ +

Aynı ana sürüm içinde yükseltme işlemine, eski kaynak ağacının kök + dizininde veya kurulu sunucunuzun build dizininde + bulacağınız config.nice dosyasını yeni kaynak ağacının kök + dizinine kopyalamak suretiyle başlayabilirsiniz. Bu dosya evvelce + kaynak ağacını yapılandırmakta kullandığınız + configure komut satırını içerir. + config.nice dosyasında yapmak istediğiniz değişiklikler + varsa yaptıktan sonra şu komutları veriniz:

+ +

+ $ ./config.nice
+ $ make
+ $ make install
+ $ ÖNEK/bin/apachectl -k graceful-stop
+ $ ÖNEK/bin/apachectl -k start
+

+ +
Her yeni sürümü hizmete sokmadan önce daima çalışma + ortamınızda denemeniz gerekir. Örneğin, yükseltme işlemini + sonuçlandırmadan önce eski sürümün çalışmasını durdurmadan yenisini + farklı bir --prefix ile kurabilir ve farklı bir port ile + (Listen yönergesini + ayarlamak suretiyle) çalıştırabilirsiniz.
+ +

Özgün configure seçeneklerinizi değiştirmek veya + yeni seçenekler eklemek isterseniz bunları config.nice + betiğine komut satırı argümanları olarak belirtebilirsiniz:

+ +

+ $ ./config.nice --prefix=/home/dnm/apache --with-port=90 +

+
+
+

Mevcut Diller:  de  | + en  | + es  | + fr  | + ja  | + ko  | + tr 

+
+ \ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/install.xml.tr b/docs/manual/install.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..4c78919435 --- /dev/null +++ b/docs/manual/install.xml.tr @@ -0,0 +1,385 @@ + + + + + + + + + + + Derleme ve Kurulum + + + +

Bu belge Apache HTTP Sunucusunun sadece Unix ve Unix benzeri + sistemlerde derlenmesini ve kurulmasını kapsar. Windows üzerinde + derleme ve kurulum için Apache HTTPd’nin + Microsoft Windows ile kullanımı bölümüne bakınız. Diğer platformlar + için ise platform belgelerine bakınız.

+ +

Apache HTTPd, derleme ortamını oluşturmak için çoğu Açık Kaynak Kodlu + projenin yaptığı gibi libtool ve autoconf + kullanır.

+ +

Eğer sadece sürüm yükseltiyorsanız (2.2.50’den 2.2.51’e yükseltmek + gibi) lütfen doğrudan Yükseltme bölümüne + atlayınız.

+ + + +Kaynak ağacının yapılandırılması +Apache HTTPd’nin başlatılması +Durdurma ve yeniden başlatma + +
Tez canlılar için genel bir bakış + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
Ä°ndirme$ lynx http://httpd.apache.org/download.cgi +
Paketi açma$ gzip -d httpd-NN.tar.gz
+ $ tar xvf httpd-NN.tar
+ $ cd httpd-NN
Yapılandırma$ ./configure --prefix=ÖNEK +
Derleme$ make
Kurulum$ make install
Kişiselleştirme$ vi ÖNEK/conf/httpd.conf
Deneme$ ÖNEK/bin/apachectl -k start +
+ +

NN yerine kuracağınız sürümü, ÖNEK + yerine de dosya sisteminde sunucunun altına kurulacağı dizin yolunu + yazınız. ÖNEK belirtilmezse + /usr/local/apache2 öntanımlıdır.

+ +

Derleme ve kurulum işleminin her aşaması, Apache HTTPd Sunucusunun + derlenmesi ve kurulması için gerekenler başta olmak üzere aşağıda + ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

+
+ +
Gereksinimler + +

Apache HTTPd’yi derleyebilmek için şunlar mevcut olmalıdır:

+ +
+
Disk Alanı
+
Geçici olarak en azından 50 MB boş disk alanınız olduğundan emin + olunuz. Kurulumdan sonra Apache yaklaşık 10 MB disk alanı kaplıyor + olacaktır. Asıl disk alanı gereksinimi seçtiğiniz yapılandırma + seçenekleri ve üçüncü parti modüllere göre değişiklik + gösterecektir.
+ +
ANSI-C Derleyici ve Derleme Sistemi
+
Bir ANSI-C derleyicinin kurulu olduğundan emin olunuz. Free Software Foundation (FSF) + tarafından dağıtılan GNU C derleyicisini + (GCC) kullanmanız önerilir. GCC yoksa en azından satıcınızın + derleyicisinin ANSI uyumlu olduğundan emin olunuz. Ayrıca, + PATH ortam değişkeninizin içerdiği yollarda + make gibi temel derleme araçları da bulunmalıdır.
+ +
Zamanın doğru belirlenmesi
+
HTTP protokolünün elemanları sunuldukları tarih ve saate göre ifade + edilirler. Bu bakımdan sisteminizdeki zaman ayarlama oluşumunun + ayarlarını gözden geçirmenizin tam sırasıdır. Bu amaçla, Ağ Zaman + Protokolüne (NTP) göre çalışan ntpdate veya + xntpd programları kullanılır. NTP yazılımları ve halka + açık zaman sunucuları hakkında daha ayrıntılı bilgi için NTP sitesine bakınız.
+ +
Perl 5 [SEÇİMLİK]
+
Perl ile yazılmış apxs veya + dbmmanage gibi bazı betikleri desteklemek için + Perl 5 yorumlayıcısı gerekir (5.003 veya daha yeni sürümleri + yeterlidir). Eğer sisteminizde birden fazla Perl yorumlayıcı + kuruluysa (örneğin, sistem geneli için Perl 4, kendi kullanımızı için + Perl 5 kurulu olabilir), doğru sürümün kullanılacağından emin olmak + bunu configure betiğine --with-perl + seçeneğini kullanarak belirtmeniz önerilir. Eğer + configure betiği sisteminizde Perl 5 yorumlayıcısı + bulamazsa bu betikleri kullanamazsınız. Ancak, bu durum Apache + HTTPd’nin derlenip kurulmasına engel değildir.
+
+
+ +
Ä°ndirme + +

Apache HTTP Sunucusunu, çeşitli yansıların da listelendiği Apache HTTP Sunucusu + indirme sayfasından indirebilirsiniz. Unix benzeri sistemler + kullanan Apache HTTPd kullanıcılarının kaynak paketlerinden birini + indirip derlemeleri daha iyi olacaktır. Derleme işlemi (aşağıda + açıklanmıştır) kolaydır ve sunucunuzu ihtiyaçlarınıza uygun olarak + kişiselleştirmenize imkan tanır. Ayrıca, hazır derlenmiş paketler + çoğunlukla en son kaynak sürüm kadar güncel değildirler. Eğer böyle bir + paket indirmişseniz, kurarken paketin içinde bulunan + INSTALL.bindist dosyasındaki talimatlara uyunuz.

+ +

İndirme işleminin ardından Apache HTTP Sunucusunun eksiksiz ve + değişikliğe uğramamış olduğunun doğrulanması önemlidir. Bu indirilen + tar paketinin PGP imzasına göre sınanması ile sağlanabilir. Bunun nasıl + yapılacağı indirme + sayfasında anlatıldığı gibi PGP + kullanımının anlatıldığı daha geniş bir örnek de vardır.

+ +
+ +
Paketi açma + +

Apache HTTPd tar paketinden sıkıştırmayı kaldırdıktan sonra tar + arşivinden dosyaları çıkarmak basit bir işlemdir:

+ + + $ gzip -d httpd-NN.tar.gz
+ $ tar xvf httpd-NN.tar + + +

Bu işlem bulunduğunuz dizinin içinde dağıtımın kaynak dosyalarını + içeren yeni bir dizin oluşturacaktır. Sunucuyu derleme işlmine + başlayabilmek için önce cd ile bu dizine geçmelisiniz.

+
+ +
Kaynak ağacının yapılandırılması + +

Sonraki adım, Apache HTTPd kaynak ağacının platformunuza ve kişisel + gereksinimlerinize uygun olarak yapılandırılmasıdır. Bu işlem dağıtımın + kök dizininde bulunan configure betiği kullanılarak + yapılır. (Apache HTTPd kaynak ağacının resmen dağıtıma girmemiş bir + sürümünü indiren geliştiricilerin sistemlerinde autoconf ve + libtool kurulu olması ve sonraki adıma geçmek için + buildconf çalıştırmaları gerekir. Bu işlem resmi + dağıtımlar için gerekli değildir.)

+ +

Kaynak ağacını tamamen öntanımlı seçenekler kullanılarak derlemek için + ./configure komutunu vermek yeterlidir. Öntanımlı + seçenekleri değiştirmek için configure betiği + çeşitli değişkenler ve komut satırı seçenekleri kabul eder.

+ +

En önemli seçenek, Apache HTTP Sunucusunun kurulacağı yerin + belirlenmesini, dolayısıyla Apache’nin bu konumda doğru olarak + çalışması için yapılandırılmasını sağlayan --prefix’tir. + Kurulacak dosyaların yerleri ile ilgili daha ayrıntılı denetim ek yapılandırma + seçenekleri ile mümkün kılınmıştır.

+ +

Bu noktada ayrıca, Apache HTTPd’de hangi özelliklerin bulunmasını + istediğinizi modülleri etkin kılarak veya iptal + ederek belirtebilirsiniz. Apache, öntanımlı olarak içerilmiş temel modüllerle gelir. Diğer + modüller --enable-modül seçenekleri + kullanılarak etkinleştirilir. Buradaki modül, + önünden mod_ dizgesi kaldırılmış ve içindeki altçizgi + imleri tire imleri ile değiştirilmiş modül ismidir. Ayrıca, + --enable-modül=shared seçeneklerini kullanarak + modülleri çalışma anında gerektiğinde yüklemek veya kaldırmak üzere paylaşımlı nesneler (DSO’lar) olarak derlemeniz de + mümkündür. Temel modülleri de benzer şekilde + --disable-modül seçenekleriyle iptal + edebilirsiniz. configure betiği mevcut olmayan + modüller için sizi uyarmayıp, seçeneği yok saymakla yetineceğinden, bu + seçenekleri kullanırken dikkatli olmalısınız.

+ +

Ek olarak, bazen kullandığınız derleyici, kütüphaneler veya başlık + dosyalarının yerleri hakkında configure betiğine + ilave bilgiler sağlamanız gerekir. Bu işlem + configure betiğine ya ortam değişkenleriyle ya da + komut satırı seçenekleriyle bilgi aktarılarak yapılır. Daha fazla bilgi + için configure kılavuz sayfasına bakınız.

+ +

Apache’yi derlerken ne gibi olasılıklara sahip olduğunuz hakkında bir + izlenim edinmeniz için aşağıda tipik bir örneğe yer verilmiştir. Bu + örnekte, Apache’nin /sw/pkg/apache önekiyle başlayan + dizinlere kurulması, belli bir derleyici ve derleyici seçenekleriyle + derlenmesi ve mod_rewrite ve + mod_speling modüllerinin de DSO mekanizması üzerinden + daha sonra yüklenmek üzere derlenmesi istenmektedir:

+ + + $ CC="pgcc" CFLAGS="-O2" \
+ ./configure --prefix=/sw/pkg/apache \
+ --enable-rewrite=shared \
+ --enable-speling=shared + + +

configure betiği başlatıldığında sisteminizde + mevcut özelliklerin işe yararlığını sınamak ve sonradan sunucuyu + derlemek için kullanılacak Makefile dosyalarını oluşturmak için bir kaç + dakika çalışacaktır.

+ +

configure seçeneklerinin tamamı ayrıtılı olarak + configure kılavuz sayfasında açıklanmıştır.

+
+ +
Derleme + +

Artık, Apache HTTPd paketini şekillendiren çeşitli parçaları derlemek + için basitçe aşağıdaki komutu verebilirsiniz:

+ + $ make + +

Bu komutu verdikten sonra lütfen sabırlı olunuz. Temel yapılandırmanın + derlenmesi bir kaç dakika alsa da modüllerin derlenmesi donanımınıza ve + seçtiğiniz modüllerin sayısına bağlı olarak daha uzun süre + gerektirecektir.

+
+ +
Kurulum + +

Şimdi sıra ÖNEK dizini altına kurulmak üzere + yapılandırdığınız (yukarı --prefix seçeneğine bakınız) + paketi kurmaya geldi. Basitçe şu komutu veriniz:

+ +# make install + +

ÖNEK dizininde genellikle yazma izinlerinin + sınırlı oluşu nedeniyle bu adım genellikle root yetkilerini + gerektirir.

+ +

Eğer sürüm yükseltiyorsanız, kurulum sırasında mevcut yapılandırma + dosyalarının ve belgelerin üzerine yazılmayacaktır.

+
+ +
Kişiselleştirme + +

Bu adımda, Apache HTTP Sunucunuzu ÖNEK/conf/ + dizini altındaki yapılandırma + dosyalarını düzenleyerek kişiselleştirebilirsiniz.

+ + $ vi ÖNEK/conf/httpd.conf + +

Bu kılavuz ve kullanılabilecek yapılandırma yönergelerinin kılavuzlarını + ÖNEK/docs/manual/ altında + bulabileceğiniz gibi en son sürümünü daima http://httpd.apache.org/docs/&httpd.docs;/ adresinde + bulabilirsiniz.

+
+ +
Deneme + +

Artık Apache HTTP Sunucunuzu başlatmaya + hazırsınız. Hemen şu komutu verin:

+ + $ ÖNEK/bin/apachectl -k start + +

http://localhost/ üzerinden ilk belgeniz için bir istek + yapmalısınız. Genellikle DocumentRoot olarak bilinen + ÖNEK/htdocs/ altındaki sayfayı görürsünüz. + Çalışmakta olan sunucuyu durdurmak için şu + komutu verebilirsiniz:

+ + $ ÖNEK/bin/apachectl -k stop +
+
Yükseltme + +

Sürüm yükseltme işleminin ilk adımı, sitenizi etkileyen değişiklikleri + öğrenmek için dağıtım duyurusunu ve kaynak paketindeki + CHANGES dosyasını okumaktır. Ana sürümlerden yükseltme + yapıyorsanız (1.3’ten 2.0’a veya 2.0’dan 2.2’ye gibi), derleme anı ve + çalışma anı yapılandırmalarındaki ana farklılıklar elle ayarlamalar + yapmanızı gerektirecektir. Ayrıca, tüm modüllerin de modül API’sindeki + değişikliklere uyum sağlaması için yükseltilmesi gerekecektir.

+ +

Aynı ana sürüm içinde yükseltme yapmak (2.2.55’ten 2.2.57’ye + yükseltmek gibi) daha kolaydır. make install işlemi, + mevcut yapılandırma ve günlük dosyalarınızın ve belgelerin üzerine + yazmayacaktır. Ek olarak, geliştiriciler alt sürüm değişikliklerinde + configure seçenekleri, çalışma anı yapılandırması + veya modül API’sinde uyumsuz değişiklikler yapmamaya özen + göstereceklerdir. Çoğu durumda, aynı configure komut + satırını, aynı yapılandırma dosyasını kullanabileceksiniz ve tüm + modülleriniz de çalışmaya devam edebilecektir.

+ +

Aynı ana sürüm içinde yükseltme işlemine, eski kaynak ağacının kök + dizininde veya kurulu sunucunuzun build dizininde + bulacağınız config.nice dosyasını yeni kaynak ağacının kök + dizinine kopyalamak suretiyle başlayabilirsiniz. Bu dosya evvelce + kaynak ağacını yapılandırmakta kullandığınız + configure komut satırını içerir. + config.nice dosyasında yapmak istediğiniz değişiklikler + varsa yaptıktan sonra şu komutları veriniz:

+ + + $ ./config.nice
+ $ make
+ $ make install
+ $ ÖNEK/bin/apachectl -k graceful-stop
+ $ ÖNEK/bin/apachectl -k start
+ + + Her yeni sürümü hizmete sokmadan önce daima çalışma + ortamınızda denemeniz gerekir. Örneğin, yükseltme işlemini + sonuçlandırmadan önce eski sürümün çalışmasını durdurmadan yenisini + farklı bir --prefix ile kurabilir ve farklı bir port ile + (Listen yönergesini + ayarlamak suretiyle) çalıştırabilirsiniz. + +

Özgün configure seçeneklerinizi değiştirmek veya + yeni seçenekler eklemek isterseniz bunları config.nice + betiğine komut satırı argümanları olarak belirtebilirsiniz:

+ + + $ ./config.nice --prefix=/home/dnm/apache --with-port=90 + +
+ diff --git a/docs/manual/invoking.html.tr.utf8 b/docs/manual/invoking.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..361314616f --- /dev/null +++ b/docs/manual/invoking.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,148 @@ + + + +Apache HTTPd’nin başlatılması - Apache HTTP Sunucusu + + + + +
+

Modüller | Yönergeler | SSS | Terimler | Site Haritası

+

Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3

+
+
<-
+

Apache HTTPd’nin başlatılması

+
+

Mevcut Diller:  de  | + en  | + es  | + fr  | + ja  | + ko  | + tr 

+
+ +

Apache normal olarak, Windows NT, 2000 ve XP'de bir hizmet olarak, + Windows 9x ve ME’de ise bir konsol uygulaması olarak çalışır. Ayrıntılı + bilgi için Apache HTTPd’nin bir + hizmet olarak çalıştırılması ve Apache HTTPd’nin bir konsol + uygulaması olarak çalıştırılması bölümlerine bakınız.

+ +

Unix’te ise artalanda isteklere yanıt vermek için sürekli çalışan bir + artalan sürecidir. Bu belgede httpd’nin nasıl + çalıştırılacağı açıklanmaktadır.

+
+ +
top
+
+

Apache Nasıl Başlatılır?

+ +

Yapılandırma dosyasında Listen yönergesi ile öntanımlı olan port + 80 (veya 1024’ten küçük herhangi bir port) belirtilmişse Apache HTTP + Sunucusunu başlatmak için root yetkileri gerekecektir. Sunucu başlatılıp + günlük dosyalarını açmak gibi bazı ön hazırlık etkinliklerinde + bulunduktan sonra istemcilerden gelen istekleri dinlemek ve yanıt vermek + için çeşitli çocuk süreçler başlatır. Ana + httpd süreci root kullanıcısının aidiyetinde + çalışmasını sürdürürken çocuk süreçler daha az yetkili bir kullanıcının + aidiyetinde çalışır. Bu işlem seçilen Çok Süreçlilik + Modülü tarafından denetlenir.

+ +

httpd’yi çalıştırmak için önerilen yöntem + apachectl betiğini kullanmaktır. Bu betik, + httpd’nin bazı işletim sistemlerinde işlevini + gerektiği gibi yerine getirebilmesi için gereken belli ortam + değişkenlerini ayarlar ve httpd’yi çalıştırır. + apachectl, komut satırı argümanlarını + httpd’ye aktarabildiğinden gerekli + httpd seçenekleri apachectl + betiğine komut satırı seçenekleri olarak belirtilebilir. Ayrıca, + apachectl betiğinin içeriğini doğrudan düzenlemek + suretiyle betiğin başlangıç satırlarındaki HTTPD + değişkenine httpd çalıştırılabilir dosyasının doğru + yerini ve daima mevcut olmasını istediğiniz komut satırı + seçeneklerini belirtebilirsiniz.

+ +

httpd çalıştırıldığında yaptığı ilk şey yapılandırma dosyası + httpd.conf’u bulup okumaktır. Bu dosyanın yeri derleme + sırasında belirtilmekteyse de -f komut satırı seçeneği + kullanılarak çalıştırma sırasında belirtmek de mümkündür:

+ +

/usr/local/apache2/bin/apachectl -f + /usr/local/apache2/conf/httpd.conf

+ +

Başlatma sırasında herşey yolunda giderse sunucu kendini uçbirimden + ayıracak ve hemen ardından uçbirim, komut istemine düşecektir. Bu, + sunucunun etkin ve çalışmakta olduğunu gösterir. Artık tarayıcınızı + kullanarak sunucuya bağlanabilir ve DocumentRoot dizinindeki deneme sayfasını + görebilirsiniz.

+
top
+
+

Başlatma Sırasındaki Hatalar

+ +

Apache başlatma sırasında ölümcül bir sorunla karşılaşacak olursa + çıkmadan önce sorunu açıklayan bir iletiyi konsola veya ErrorLog yönergesi ile belirtilen hata + günlüğüne yazacaktır. En çok karşılaşılan hata iletilerinden biri + "Unable to bind to Port ..." dizgesidir. Bu iletiye + genellikle şu iki durumdan biri sebep olur:

+ +
    +
  • Sunucunun, root yetkileri gerektiren bir portu kullanmak üzere root + kullanıcısı tarafından çalıştırılmamış olması.
    • + +
  • Aynı portu kullanan başka bir Apache Sunucusunun veya başka bir HTTP + sunucusunun zaten çalışmakta oluşu.
    • +
+ +

Bu ve diğer sorun çözme talimatları için Apache SSS’sini inceleyiniz.

+
top
+
+

Sistem Açılışında Başlatma

+ +

Sunucunuzun sistem yeniden başlatıldıktan sonra çalışmasına devam + etmesini istiyorsanız sistem başlatma betiklerinize (genellikle ya + rc.local dosyasıdır ya da bir rc.N dizininde + bir dosyadır) apachectl betiği için bir çağrı + eklemelisiniz. Bu, Apache sunucunuzu root yetkileriyle başlatacaktır. + Bunu yapmadan önce sunucunuzun güvenlik ve erişim kısıtlamaları + bakımından gerektiği gibi yapılandırıldığından emin olunuz.

+ +

apachectl betiği, bir standart SysV init betiği gibi + davranacak şekilde tasarlanmıştır. start, + restart ve stop argümanlarını kabul edebilir + ve bunları httpd’ye uygun sinyallere dönüştürebilir. + Bu bakımdan, çoğunlukla uygun init dizinlerinden birine + apachectl betiği için basitçe bir bağ + yerleştirebilirsiniz. Fakat bunu yapmadan önce betiğin sisteminizin + gereklerini yerine getirdiğinden emin olunuz.

+
top
+
+

Ek Bilgiler

+ +

httpd, apachectl ve sunucuyla + gelen diğer destek programlarının komut satırı seçenekleri hakkında ek + bilgi Sunucu ve Destek Programları sayfasında + bulunabilir. Ayrıca, Apache dağıtımında bulunan tüm modüller ve bunlarla sağlanan yönergeler hakkında da belgeler + vardır.

+
+
+

Mevcut Diller:  de  | + en  | + es  | + fr  | + ja  | + ko  | + tr 

+
+ \ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/invoking.xml.tr b/docs/manual/invoking.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..59e753d47f --- /dev/null +++ b/docs/manual/invoking.xml.tr @@ -0,0 +1,146 @@ + + + + + + + + + + + Apache HTTPd’nin başlatılması + + +

Apache normal olarak, Windows NT, 2000 ve XP'de bir hizmet olarak, + Windows 9x ve ME’de ise bir konsol uygulaması olarak çalışır. Ayrıntılı + bilgi için Apache HTTPd’nin bir + hizmet olarak çalıştırılması ve Apache HTTPd’nin bir konsol + uygulaması olarak çalıştırılması bölümlerine bakınız.

+ +

Unix’te ise artalanda isteklere yanıt vermek için sürekli çalışan bir + artalan sürecidir. Bu belgede httpd’nin nasıl + çalıştırılacağı açıklanmaktadır.

+ + +Durdurma ve Yeniden Başlatma +httpd +apachectl + +
Apache Nasıl Başlatılır? + +

Yapılandırma dosyasında Listen yönergesi ile öntanımlı olan port + 80 (veya 1024’ten küçük herhangi bir port) belirtilmişse Apache HTTP + Sunucusunu başlatmak için root yetkileri gerekecektir. Sunucu başlatılıp + günlük dosyalarını açmak gibi bazı ön hazırlık etkinliklerinde + bulunduktan sonra istemcilerden gelen istekleri dinlemek ve yanıt vermek + için çeşitli çocuk süreçler başlatır. Ana + httpd süreci root kullanıcısının aidiyetinde + çalışmasını sürdürürken çocuk süreçler daha az yetkili bir kullanıcının + aidiyetinde çalışır. Bu işlem seçilen Çok Süreçlilik + Modülü tarafından denetlenir.

+ +

httpd’yi çalıştırmak için önerilen yöntem + apachectl betiğini kullanmaktır. Bu betik, + httpd’nin bazı işletim sistemlerinde işlevini + gerektiği gibi yerine getirebilmesi için gereken belli ortam + değişkenlerini ayarlar ve httpd’yi çalıştırır. + apachectl, komut satırı argümanlarını + httpd’ye aktarabildiğinden gerekli + httpd seçenekleri apachectl + betiğine komut satırı seçenekleri olarak belirtilebilir. Ayrıca, + apachectl betiğinin içeriğini doğrudan düzenlemek + suretiyle betiğin başlangıç satırlarındaki HTTPD + değişkenine httpd çalıştırılabilir dosyasının doğru + yerini ve daima mevcut olmasını istediğiniz komut satırı + seçeneklerini belirtebilirsiniz.

+ +

httpd çalıştırıldığında yaptığı ilk şey yapılandırma dosyası + httpd.conf’u bulup okumaktır. Bu dosyanın yeri derleme + sırasında belirtilmekteyse de -f komut satırı seçeneği + kullanılarak çalıştırma sırasında belirtmek de mümkündür:

+ + /usr/local/apache2/bin/apachectl -f + /usr/local/apache2/conf/httpd.conf + +

Başlatma sırasında herşey yolunda giderse sunucu kendini uçbirimden + ayıracak ve hemen ardından uçbirim, komut istemine düşecektir. Bu, + sunucunun etkin ve çalışmakta olduğunu gösterir. Artık tarayıcınızı + kullanarak sunucuya bağlanabilir ve DocumentRoot dizinindeki deneme sayfasını + görebilirsiniz.

+
+ +
Başlatma Sırasındaki Hatalar + +

Apache başlatma sırasında ölümcül bir sorunla karşılaşacak olursa + çıkmadan önce sorunu açıklayan bir iletiyi konsola veya ErrorLog yönergesi ile belirtilen hata + günlüğüne yazacaktır. En çok karşılaşılan hata iletilerinden biri + "Unable to bind to Port ..." dizgesidir. Bu iletiye + genellikle şu iki durumdan biri sebep olur:

+ +
    +
  • Sunucunun, root yetkileri gerektiren bir portu kullanmak üzere root + kullanıcısı tarafından çalıştırılmamış olması.
    • + +
  • Aynı portu kullanan başka bir Apache Sunucusunun veya başka bir HTTP + sunucusunun zaten çalışmakta oluşu.
    • +
+ +

Bu ve diğer sorun çözme talimatları için Apache SSS’sini inceleyiniz.

+
+ +
Sistem Açılışında Başlatma + +

Sunucunuzun sistem yeniden başlatıldıktan sonra çalışmasına devam + etmesini istiyorsanız sistem başlatma betiklerinize (genellikle ya + rc.local dosyasıdır ya da bir rc.N dizininde + bir dosyadır) apachectl betiği için bir çağrı + eklemelisiniz. Bu, Apache sunucunuzu root yetkileriyle başlatacaktır. + Bunu yapmadan önce sunucunuzun güvenlik ve erişim kısıtlamaları + bakımından gerektiği gibi yapılandırıldığından emin olunuz.

+ +

apachectl betiği, bir standart SysV init betiği gibi + davranacak şekilde tasarlanmıştır. start, + restart ve stop argümanlarını kabul edebilir + ve bunları httpd’ye uygun sinyallere dönüştürebilir. + Bu bakımdan, çoğunlukla uygun init dizinlerinden birine + apachectl betiği için basitçe bir bağ + yerleştirebilirsiniz. Fakat bunu yapmadan önce betiğin sisteminizin + gereklerini yerine getirdiğinden emin olunuz.

+
+ +
Ek Bilgiler + +

httpd, apachectl ve sunucuyla + gelen diğer destek programlarının komut satırı seçenekleri hakkında ek + bilgi Sunucu ve Destek Programları sayfasında + bulunabilir. Ayrıca, Apache dağıtımında bulunan tüm modüller ve bunlarla sağlanan yönergeler hakkında da belgeler + vardır.

+
+ + diff --git a/docs/manual/mpm.html.tr.utf8 b/docs/manual/mpm.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..cbad45e9d2 --- /dev/null +++ b/docs/manual/mpm.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,126 @@ + + + +Çok Süreçlilik Modülleri (MPM’ler) - Apache HTTP Sunucusu + + + + +
+

Modüller | Yönergeler | SSS | Terimler | Site Haritası

+

Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3

+
+
<-
+

Çok Süreçlilik Modülleri (MPM’ler)

+
+

Mevcut Diller:  de  | + en  | + es  | + fr  | + ja  | + ko  | + tr 

+
+ +

Bu belgede Çok Süreçlilik Modülü denince ne anlaşıldığı ve bunların + Apache HTTP Sunucusu tarafından nasıl kullanıldıkları açıklanmıştır.

+
+ +
top
+
+

Giriş

+ +

Apache HTTP Sunucusu çok çeşitli platformlar üstünde farklı ortamlarda + çalışabilen güçlü ve esnek bir HTTP sunucusu olarak tasarlanmıştır. + Farklı platformlar ve farklı ortamlar çoğunlukla farklı özellikler veya + aynı özelliğin en yüksek verimlilikle gerçeklenmesi için farklı yöntemler + gerektirir. Apache, geniş ortam çeşitliliğini daima modüler tasarımı + sayesinde uzlaştırmıştır. Bu tasarım, site yöneticilerine, sunucularında + bulunmasını istedikleri özellikleri derleme sırasında veya çalışma anında + gerekli modülleri yüklemek suretiyle seçebilme imkanı verir.

+ +

Apache 2.0, bu modüler tasarımı sunucunun en temel işlevlerine kadar + indirmiştir. Sunucu, Çok Süreçlilik Modülleri adı verilen ve makine + üzerindeki ağ portlarının bağlanmasından, isteklerin kabul edilmesinden + ve bu istekleri yanıtlayacak çocuklara dağıtmaktan sorumlu olan + modüllerin seçimine imkan verecek bir yapılanma ile gelir.

+ +

Sunucunun modüler tasarımının bu seviyede genişletilmesi iki önemli + yarar sağlar:

+ +
    +
  • Apache geniş çeşitlilikteki işletim sistemlerini daha temiz ve daha + verimli bir şekilde destekleyebilmektedir. Özellikle, + mpm_winnt modülü, Apache 1.3’te kullanılan POSIX + katmanının yerine işletim sistemine özgü özellikleri + kullanabildiğinden, Apache HTTP Sunucusunun Windows sürümü artık çok + daha verimli bir duruma gelmiştir. Aynı fayda özelleştirilmiş MPM’lerle + diğer işletim sistemlerine de sağlanmıştır.
    • + +
  • Sunucu, belli bir sitenin ihtiyaçlarına uygun olarak daha iyi + kişiselleştirilebilmektedir. Örneğin, eski yazılım ile uyumluluk ve + kararlılığa önem veren siteler prefork modülünü + kullanabilirken, daha geniş ölçeklenebilirlik gerektiren siteler + worker veya event gibi evreli MPM + modüllerinden birini seçebilmektedir.
    • +
+ +

Kullanıcı açısından MPM’lerin diğer Apache modüllerinden görünüşte bir + farkı yoktur. Asıl fark sunucuya yüklenebilecek azami MPM modülü + sayısının bir ve yalnız bir olarak sınırlanmış olmasıdır. Mevcut MPM + modülleri modül dizini sayfasında listelenmiştir..

+ +
top
+
+

MPM Seçimi

+ +

MPM’ler paket yapılandırması sırasında seçilmeli ve sunucu içinde + derlenmelidir. Derleyiciler evrelerin kullanılacağını bildikleri + takdirde çoğu işlevi evreleri kullanacak şekilde + en iyileyebilmektedir.

+ +

Kullanmak istediğiniz MPM’yi kendiniz seçmek istediğiniz takdirde + configure betiğini + --with-mpm=AD seçeneği ile kullanınız. Burada + AD istenen MPM’nin adıdır.

+ +

Sunucu derlendikten sonra hangi MPM’nin seçilmiş olduğunu ./httpd + -l komutuyla saptamak mümkündür. Bu komut, MPM de dahil omak + üzere sunucuyla birlikte derlenmiş tüm modülleri listeleyecektir.

+
top
+
+

Öntanımlı MPM’ler

+ +

Aşağıdaki tabloda çeşitli işletim sistemlerinde öntanımlı olan MPM’ler + listelenmiştir. Derleme sırasında başka bir seçim yapmadığınız takdirde + bu işletim sistemlerinde bu MPM’ler seçilmiş olacaktır.

+ + + + + + + + +
BeOSbeos
Netwarempm_netware
OS/2mpmt_os2
Unixprefork
Windowsmpm_winnt
+
+
+

Mevcut Diller:  de  | + en  | + es  | + fr  | + ja  | + ko  | + tr 

+
+ \ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/mpm.xml.tr b/docs/manual/mpm.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..75f15ea82e --- /dev/null +++ b/docs/manual/mpm.xml.tr @@ -0,0 +1,113 @@ + + + + + + + + + + + Çok Süreçlilik Modülleri (MPM’ler) + + +

Bu belgede Çok Süreçlilik Modülü denince ne anlaşıldığı ve bunların + Apache HTTP Sunucusu tarafından nasıl kullanıldıkları açıklanmıştır.

+ + +
Giriş + +

Apache HTTP Sunucusu çok çeşitli platformlar üstünde farklı ortamlarda + çalışabilen güçlü ve esnek bir HTTP sunucusu olarak tasarlanmıştır. + Farklı platformlar ve farklı ortamlar çoğunlukla farklı özellikler veya + aynı özelliğin en yüksek verimlilikle gerçeklenmesi için farklı yöntemler + gerektirir. Apache, geniş ortam çeşitliliğini daima modüler tasarımı + sayesinde uzlaştırmıştır. Bu tasarım, site yöneticilerine, sunucularında + bulunmasını istedikleri özellikleri derleme sırasında veya çalışma anında + gerekli modülleri yüklemek suretiyle seçebilme imkanı verir.

+ +

Apache 2.0, bu modüler tasarımı sunucunun en temel işlevlerine kadar + indirmiştir. Sunucu, Çok Süreçlilik Modülleri adı verilen ve makine + üzerindeki ağ portlarının bağlanmasından, isteklerin kabul edilmesinden + ve bu istekleri yanıtlayacak çocuklara dağıtmaktan sorumlu olan + modüllerin seçimine imkan verecek bir yapılanma ile gelir.

+ +

Sunucunun modüler tasarımının bu seviyede genişletilmesi iki önemli + yarar sağlar:

+ +
    +
  • Apache geniş çeşitlilikteki işletim sistemlerini daha temiz ve daha + verimli bir şekilde destekleyebilmektedir. Özellikle, + mpm_winnt modülü, Apache 1.3’te kullanılan POSIX + katmanının yerine işletim sistemine özgü özellikleri + kullanabildiğinden, Apache HTTP Sunucusunun Windows sürümü artık çok + daha verimli bir duruma gelmiştir. Aynı fayda özelleştirilmiş MPM’lerle + diğer işletim sistemlerine de sağlanmıştır.
    • + +
  • Sunucu, belli bir sitenin ihtiyaçlarına uygun olarak daha iyi + kişiselleştirilebilmektedir. Örneğin, eski yazılım ile uyumluluk ve + kararlılığa önem veren siteler prefork modülünü + kullanabilirken, daha geniş ölçeklenebilirlik gerektiren siteler + worker veya event gibi evreli MPM + modüllerinden birini seçebilmektedir.
    • +
+ +

Kullanıcı açısından MPM’lerin diğer Apache modüllerinden görünüşte bir + farkı yoktur. Asıl fark sunucuya yüklenebilecek azami MPM modülü + sayısının bir ve yalnız bir olarak sınırlanmış olmasıdır. Mevcut MPM + modülleri modül dizini sayfasında listelenmiştir..

+ +
+ +
MPM Seçimi + +

MPM’ler paket yapılandırması sırasında seçilmeli ve sunucu içinde + derlenmelidir. Derleyiciler evrelerin kullanılacağını bildikleri + takdirde çoğu işlevi evreleri kullanacak şekilde + en iyileyebilmektedir.

+ +

Kullanmak istediğiniz MPM’yi kendiniz seçmek istediğiniz takdirde + configure betiğini + --with-mpm=AD seçeneği ile kullanınız. Burada + AD istenen MPM’nin adıdır.

+ +

Sunucu derlendikten sonra hangi MPM’nin seçilmiş olduğunu ./httpd + -l komutuyla saptamak mümkündür. Bu komut, MPM de dahil omak + üzere sunucuyla birlikte derlenmiş tüm modülleri listeleyecektir.

+
+ +
Öntanımlı MPM’ler + +

Aşağıdaki tabloda çeşitli işletim sistemlerinde öntanımlı olan MPM’ler + listelenmiştir. Derleme sırasında başka bir seçim yapmadığınız takdirde + bu işletim sistemlerinde bu MPM’ler seçilmiş olacaktır.

+ + + + + + + + +
BeOSbeos
Netwarempm_netware
OS/2mpmt_os2
Unixprefork
Windowsmpm_winnt
+
+ + diff --git a/docs/manual/sections.html.tr.utf8 b/docs/manual/sections.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..c790168d35 --- /dev/null +++ b/docs/manual/sections.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,503 @@ + + + +Yapılandırma Bölümleri - Apache HTTP Sunucusu + + + + +
+

Modüller | Yönergeler | SSS | Terimler | Site Haritası

+

Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3

+
+
<-
+

Yapılandırma Bölümleri

+
+

Mevcut Diller:  en  | + ja  | + ko  | + tr 

+
+

Yapılandırma dosyalarındaki +yönergeler sunucunun tamamına uygulanacağı gibi sadece belli dizinler, +dosyalar, konaklar veya URL’lere uygulanmakla sınırlanabilir. Bu belgede, +yapılandırma bölümü taşıyıcılarınının veya .htaccess dosyalarının, +yapılandırma dosyalarındaki diğer yönergelerin etki alanlarını değiştirtirmek +için nasıl kullanılacağı açıklanmıştır.

+
+ +
top
+
+

Yapılandırma Bölümü Taşıyıcılarının Türleri

+ +
İlgili Modüllerİlgili Yönergeler
+ +

İki temel taşıyıcı türü vardır. Taşıyıcıların çoğu her istek için +değerlendirmeye alınır. Taşıyıcılardaki yönergeler ise sadece bu +taşıyıcılarla eşleşen istekler için uygulanır. Diğer yandan, +<IfDefine>, +<IfModule> ve +<IfVersion> +taşıyıcıları sadece sunucu başlatılırken veya yeniden başlatılırken +değerlendirmeye alınır. Başlatma sırasında gerektirdikleri koşullar +sağlanıyorsa içerdikleri yönergeler tüm isteklere uygulanır. Aksi +takdirde, içerdikleri yönergeler yok sayılır.

+ +

<IfDefine> yönergesi +sadece httpd komut satırında uygun parametreler +tanımlanmışsa uygulanabilecek yönergeleri içerir. Örneğin, aşağıdaki +yapılandırma ile tüm isteklerin diğer siteye yönlendirilebilmesi sadece +sunucu httpd -DClosedForNow komut satırı ile başlatıldığı +takdirde mümkün olur:

+ +

+<IfDefine ClosedForNow>
+ + Redirect / http://otherserver.example.com/
+ +</IfDefine> +

+ +

<IfModule> yönergesi +sadece belli bir modülün sunucuda kullanılabilir durumda olması halinde +uygulanabilecek yönergeleri içerir. Modülün ya sunucuyla birlikte durağan +olarak derlenmiş olması ya da devingen olarak derlenmiş ve yapılandırma +dosyasında yönergeden önce o modüle ilişkin bir LoadModule satırının bulunması gerekir. Bu yönergeyi sadece +belli bir modülün varlığının veya yokluğunun yapılandırma dosyanızın +çalışmasını etkilememesini istediğiniz durumlarda kullanmalısınız. +Eksik modüllerle ilgili hata iletilerini engellediğinden, taşıyıcı içine, +her zaman çalışması istenen yönergeler konulmamalıdır.

+ +

Aşağıdaki örnekte, MimeMagicFiles yönergesi sadece mod_mime_magic +modülü mevcutsa uygulanacaktır.

+ +

+<IfModule mod_mime_magic.c>
+ + MimeMagicFile conf/magic
+ +</IfModule> +

+ +

<IfVersion> +yönergesi sunucunun belli bir sürümünün çalıştırılması halinde +uygulanabilecek yönergeleri içerebilmesi dışında <IfDefine> ve <IfModule> yönergeleri gibidir. +mod_version modülü farklı httpd sürümleri ve farklı +yapılandırmalarla büyük ağlarda çalışmayı mümkün kılmak veya sürüm +denemeleri yapabilmek amacıyla tasarlanmıştır.

+ +

+<IfVersion >= 2.1>
+ + # burası sadece 2.1.0 veya daha üstü sürümlerde
+ # iş görür.
+ +</IfVersion> +

+ +

<IfDefine>, +<IfModule> ve +<IfVersion> +yönergelerinin önüne "!" konularak olumsuz koşullar için uygulanabilir. +Ayrıca, bu bölümler daha karmaşık sınırlamalar elde etmek amacıyla bir +diğerinin içinde kullanılabilirler.

+
top
+
+

Dosya Sistemi ve Site Alanı

+ +

En sık kullanılan yapılandırma bölümü taşıyıcıları dosya sistemindeki +veya site alanındaki belli yerlerin yapılandırmalarını değiştirmekte +kullanılanlardır. Öncelikle, bu ikisi arasındaki farkları bilmek önemlidir. +Dosya sistemi disklerinizin işletim sistemi tarafından size gösterilen +halidir. Örneğin, öntanımlı kurulumda Apache, Unix sistemlerinde +/usr/local/apache2 altındayken Windows sistemlerinde +"c:/Program Files/Apache Group/Apache2" altındadır. +(Bilgi: Windows için bile, Apache’de dosya yolu belirtilirken +tersbölü değil normal bölü karakterleri kullanılır.) Site alanı +ise sunucu tarafından istemciye sunulan dizin ağacıdır. Yani, site +alanı içindeki /dir/ dizini, Apache’nin Unix üzerinde +dosya sistemine öntanımlı olarak kurulduğu yer göz önüne alınarak, +dosya sistemindeki /usr/local/apache2/htdocs/dir/ +dizinine karşılıktır. Site sayfaları veritabanlarından veya başka yerlerden +devingen olarak üretilebildiğinden site alanlarının doğrudan dosya +sistemine eşlenmesi gerekli değildir.

+ +

Dosya Sistemi Taşıyıcıları

+ +

<Directory> +ve <Files> taşıyıcıları, +düzenli ifade karşılıkları ile beraber, +yönergeleri dosya sisteminin parçalarına uygularlar. Bir <Directory> bölümü içindeki +yönergeler belli bir dosya sistemi dizinine ve onun alt dizinlerine +uygulanır. Aynı etki .htaccess dosyaları +kullanılarak da sağlanabilir. Örneğin aşağıdaki yapılandırmada, +/var/web/dir1 dizini ve alt dizinlerinde dizin içeriğinin +listelenmesi etkin kılınmaktadır.

+ +

+<Directory /var/web/dir1>
+ + Options +Indexes
+ +</Directory> +

+ +

Bir <Files> bölümü +içindeki yönergeler, hangi dizinde bulunduğuna bakılmaksızın ismi belirtilen +dosyalara uygulanır. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma yönergeleri yapılandırma +dosyasının ana bölümüne yerleştirildiği takdirde gizli.html +isimli dosyalara nerede bulunursa bulunsun erişime izin vermeyecektir.

+ +

+<Files gizli.html>
+ +Order allow,deny
+Deny from all
+ +</Files> +

+ +

Dosya sisteminin belli bir yerindeki belli dosyalarla ilgili yaptırımlar +için <Files> ve +<Directory> bölümleri +birlikte kullanılabilir. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma +/var/web/dir1/gizli.html, +/var/web/dir1/subdir2/gizli.html, +/var/web/dir1/subdir3/gizli.html ve +/var/web/dir1/ altında bulunabilecek diğer tüm +gizli.html dosyalarına erişimi yasaklar.

+ +

+<Directory /var/web/dir1>
+ +<Files gizli.html>
+ +Order allow,deny
+Deny from all
+ +</Files>
+ +</Directory> +

+ + +

Site Alanı Taşıyıcıları

+ +

<Location> yönergesi +ve yönergenin düzenli ifade karşılığı +site alanındaki içerik için yapılandırmayı değiştirir. Örneğin aşağıdaki +yapılandırma, /gizli ile başlayan URL yollarına erişimi engeller. +Özellikle, http://siteniz.mesela.dom/gizli, +http://siteniz.mesela.dom/gizli123 ve +http://siteniz.mesela.dom/gizli/dir/dosya.html +istekleri yanında /gizli ile başlayan diğer isteklere de +uygulanır.

+ +

+<Location /gizli>
+ +Order Allow,Deny
+Deny from all
+ +</Location> +

+ +

Dosya sistemi ile etkileşime girmeyen herşey için +<Location> +yönergesi gerekir. Aşağıdaki örnekte, belli bir URL’nin +mod_status modülü tarafından sağlanan bir dahili +Apache eylemcisine nasıl eşlenebileceği gösterilmiştir. Bu örnek +için dosya sisteminde server-status adında bir dosya +veya dizin bulunması gerekli değildir.

+ +

+<Location /server-status>
+ +SetHandler server-status
+ +</Location> +

+ + +

Dosya Adı Şablonları ve Düzenli İfadeler

+ +

<Directory>, +<Files> ve +<Location> yönergelerinde, +Standart C kütüphanesindeki fnmatch işlevindeki gibi kabuk tarzı +dosya ismi kalıpları kullanılabilir. "*" karakteri herhangi bir karakter dizisi +ile eşleşirken "?" karakteri tek tek karakterlerle ve "[seq]" kalıbı +ise seq içindeki her karakterle eşleşir. "/" karakteri her hangi bir +kalıp karakteri ile eşleşmez; açıkça belirtilmesi gerekir.

+ +

Daha esnek bir eşleşmenin gerekli olduğu durumlar için her taşıyıcının bir +düzenli ifade karşılığı vardır. <DirectoryMatch>, <FilesMatch> ve <LocationMatch> yönergelerinde gerekli eşleşmeleri seçmek için +perl uyumlu düzenli ifadelerin kullanımına +izin verilir. Ayrıca, yönergelerin uygulanışının düzenli ifade bölümleri +kullanılarak nasıl değiştirileceğini öğrenmek için, aşağıda, yapılandırmanın +katıştırılmasıyla ilgili bölüme de bakınız.

+ +

Tüm kullanıcı dizinlerine ilişkin yapılandırmayı değiştirmek için dosya +ismi kalıpları şöyle kullanılabilirdi:

+ +

+<Directory /home/*/public_html>
+ +Options Indexes
+ +</Directory> +

+ +

Düzenli ifade bölümleri kullanarak çeşitli türlerdeki resim dosyalarına +erişimi bir defada yasaklayabiliriz:

+

+<FilesMatch \.(?i:gif|jpe?g|png)$>
+ +Order allow,deny
+Deny from all
+ +</FilesMatch> +

+ + + +

Ne, Ne Zaman Kullanılır?

+ +

Dosya sistemi taşıyıcıları ile site alanı taşıyıcıları arasında seçim +yapmak aslında oldukça kolaydır. Dosya sisteminde bulunan nesnelere +uygulanacak yönergeler için daima <Directory> veya <Files> kullanılır. Dosya sisteminde bulunmayan nesnelere +(bir sayfanın bir veritabanı tarafından üretilmesi gibi) uygulanacak +yönergeler için ise <Location> kullanılır.

+ +

Dosya sistemindeki nesnelere erişimi kısıtlarken asla +<Location> +kullanmamak önemlidir. Bunun sebebi farklı site alanı konumlarının +(URL’ler) aynı dosya sistemi konumuna eşlenebilmesi dolayısıyla +kısıtlamalarınızın etrafından dolaşılabilmesine izin vermesidir. +Örneğin, aşağıdaki yapılandırmayı ele alalım:

+ +

+<Location /dir/>
+ +Order allow,deny
+Deny from all
+ +</Location> +

+ +

http://siteniz.mesela.dom/dir/ için bir istek yapılmışsa +bu doğru çalışacaktır. Fakat dosya sistemi harf büyüklüğüne duyarsızsa +ne olacak? Kısıtlamanız, istek http://siteniz.mesela.dom/DIR/ +şeklinde yapılarak kolayca geçersiz kılınabilir. Halbuki <Directory> yönergesi isteğin +nasıl yapıldığına bakılmaksızın bu konumdan sunulan her türlü içeriğe +uygulanacaktı. (Dosya sistemi bağlarıyla bu da aşılabilir. Sembolik +bağlar kullanılarak aynı dizin dosya sisteminin bir çok yerine +yerleştirilebilir. <Directory> yönergesi dosya yolunu sıfırlamaksızın sembolik +bağları izleyecektir. Bu bakımdan, en yüksek seviyede güvenlik için uygun +Options yönergesi ile sembolik bağların +izlenmesi devredışı bırakılabilir.)

+ +

Belki de siz sırf harf büyüklüğüne duyarlı bir dosya sistemi kullanıyorsunuz +diye böyle uygulamalara ihtiyacınız olmadığını düşünüyor olabilirsiniz, fakat +aynı site alanını çok sayıda dosya sistemi konumuna eşleyecek daha bir sürü +yol bulunduğunu unutmayınız. Bu bakımdan dosya sisteminde yapacağınız +kısıtlamalarda daima dosya sistemi taşıyıcılarını kullanmalısınız. +Bununla birlikte bu kuralın da bir istisnası vardır. Yapılandırma +kısıtlamalarının bir <Location/> bölümü içine koyulması, +bu bölüme konan yönergelerin etki alanının belli bir URL ile sınırlı +olmaması nedeniyle mükemmelen güvenlidir.

+ + +
top
+
+

Sanal Konaklar

+ +

<VirtualHost> +taşıyıcısının içinde belli bir konağa uygulanan yönergeler bulunur. +Aynı makinede çok sayıda konağı farklı yapılandırmalarla sunuyorsanız +bu taşıyıcı çok işinize yarar. Daha fazla bilgi için +Sanal Konak Belgeleri bölümüne bakınız.

+
top
+
+

Vekil

+ +

<Proxy> +ve <ProxyMatch> +taşıyıcıları, sadece belli bir URL ile eşleşen mod_proxy +vekil sunucusu üzerinden erişilen sitelere uygulanan yapılandırma yönergelerini +bulundururlar. Örneğin aşağıdaki yapılandırma cnn.com sitesine +erişim için vekil sunucunun kullanılmasını engelleyecektir.

+ +

+<Proxy http://cnn.com/*>
+ +Order allow,deny
+Deny from all
+ +</Proxy> +

+
top
+
+

Hangi Yönergelere İzin Veriliyor?

+ +

Hangi yönergelere hangi yapılandırma bölümlerinde izin verildiğini +öğrenmek için yönerge bağlamına bakınız. +<Directory> bölümlerinde +izin verilen herşeye sözdizimsel olarak ayrıca +<DirectoryMatch>, +<Files>, +<FilesMatch>, +<Location>, +<LocationMatch>, +<Proxy> +ve <ProxyMatch> +bölümlerinde de izin verilir. Yine de bazı istisnai durumlar mevcuttur:

+ +
    +
  • AllowOverride yönergesi sadece +<Directory> bölümlerinde çalışır.
    • + +
  • Options yönergesinin +FollowSymLinks ve SymLinksIfOwnerMatch +seçenekleri sadece <Directory> +bölümlerinde veya .htaccess dosyalarında çalışır.
    • + +
  • Options yönergesi +<Files> ve +<FilesMatch> +bölümlerinde kullanılamaz.
    • +
+
top
+
+

Bölümler Nasıl Katıştırılır?

+ +

Yapılandırma bölümleri belli bir sıra ile uygulanır. Yapılandırma +yönergelerinin yorumlanışı üzerinde önemli etkilere sahip olabilmesi +nedeniyle neyin ne zaman çalıştığını anlamak çok önemlidir.

+ +

Yapılandırma bölümlerinin katıştırılma sırası şöyledir:

+ +
    +
  1. <Directory> (düzenli ifadeler hariç) + ve .htaccess aynı anda işleme sokulur + (.htaccess ile eğer izin verilmişse <Directory> içindeki bazı + yönergeler geçersiz kılınabileceği için).
    2. + +
  2. <DirectoryMatch> + (ve <Directory ~>).
    3. + +
  3. <Files> ve <FilesMatch> aynı anda işleme sokulur.
    4. + +
  4. <Location> + ve <LocationMatch> + aynı anda işleme sokulur.
    5. +
+ +

<Directory> + bölümündekiler hariç, her grup, yapılandırma dosyasında bulundukları + sıraya göre işleme sokulurlar. Yukarıda 1. grup olan <Directory> bölümü en kısa dizin + elemanından en uzun dizin elemanına doğru işleme sokulur. Yani, örneğin, + <Directory /var/web/dir> bölümü <Directory + /var/web/dir/subdir> bölümünden önce işleme sokulacaktır. Eğer + aynı uzunlukta çok sayıda dizin varsa <Directory> bölümleri yapılandırma dosyasında + bulundukları sıraya göre işleme sokulurlar. Include yönergeleri ile yapılandırmaya dahil + edilen dosyaların içerikleri Include + yönergesinin bulunduğu yere konulduktan sonra işleme sokulurlar.

+ +

<VirtualHost> + bölümlerinin içindeki bölümler, sanal konak tanımı dışındaki karşılıklarından + sonra uygulanırlar.

+ +

İstek mod_proxy tarafından sunulduğu takdirde, + <Proxy> taşıyıcısı + işlem sırasında <Directory> + taşıyıcısının yerini alır.

+ +

Sonraki bölümler öncekileri geçersiz kılmak üzere işleme alınırlar.

+ +

Bazı Teknik Bilgiler

+ Aslında, isim dönüşüm aşamasından (Aliases ve + DocumentRoots, URL’leri dosya isimlerine eşlemek için + kullanılırken) hemen önce uygulanan bir + <Location>/<LocationMatch> dizisi + vardır. Bu dizinin sonuçları isim dönüşüm aşaması tamamlandıktan sonra + tamamen elden çıkarılır. +
+ +

Bazı Örnekler

+ +

Aşağıdaki yapay örnekte katıştırma sırası gösterilmiştir. Hepsinin aynı +isteğe uygulandığı varsayımıyla, bu örnekteki yönergeler A > B > C > D > +E sırasıyla uygulanacaktır.

+ +

+<Location />
+E
+</Location>
+
+<Files f.html>
+D
+</Files>
+
+<VirtualHost *>
+<Directory /a/b>
+B
+</Directory>
+</VirtualHost>
+
+<DirectoryMatch "^.*b$">
+C
+</DirectoryMatch>
+
+<Directory /a/b>
+A
+</Directory>
+
+

+ +

Daha somut bir örnek olarak aşağıdakini ele alalım. <Directory> bölümlerindeki erişim sınırlamaları ne +olursa olsun <Location> +bölümü son olarak değerlendirmeye alınacak ve sunucuya sınırsız erişim verecektir. +Başka bir deyişle, katıştırma sırası önemlidir, bu nedenle dikkatli olmalısınız!

+ +

+<Location />
+ + Order deny,allow
+ Allow from all
+ +</Location>
+
+# Alooo! Bu <Directory> bölümünün hiçbir hükmü yok.
+<Directory />
+ + Order allow,deny
+ Allow from all
+ Deny from kkadam.mesela.dom
+ +</Directory> +

+ + + +
+
+

Mevcut Diller:  en  | + ja  | + ko  | + tr 

+
+ \ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/sections.xml.tr b/docs/manual/sections.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..9dd03ce13d --- /dev/null +++ b/docs/manual/sections.xml.tr @@ -0,0 +1,532 @@ + + + + + + + + + + +Yapılandırma Bölümleri + +

Yapılandırma dosyalarındaki +yönergeler sunucunun tamamına uygulanacağı gibi sadece belli dizinler, +dosyalar, konaklar veya URL’lere uygulanmakla sınırlanabilir. Bu belgede, +yapılandırma bölümü taşıyıcılarınının veya .htaccess dosyalarının, +yapılandırma dosyalarındaki diğer yönergelerin etki alanlarını değiştirtirmek +için nasıl kullanılacağı açıklanmıştır.

+ + +
Yapılandırma Bölümü Taşıyıcılarının Türleri + + + +core +mod_version +mod_proxy + + +Directory +DirectoryMatch +Files +FilesMatch +IfDefine +IfModule +IfVersion +Location +LocationMatch +Proxy +ProxyMatch +VirtualHost + + + +

İki temel taşıyıcı türü vardır. Taşıyıcıların çoğu her istek için +değerlendirmeye alınır. Taşıyıcılardaki yönergeler ise sadece bu +taşıyıcılarla eşleşen istekler için uygulanır. Diğer yandan, +IfDefine, +IfModule ve +IfVersion +taşıyıcıları sadece sunucu başlatılırken veya yeniden başlatılırken +değerlendirmeye alınır. Başlatma sırasında gerektirdikleri koşullar +sağlanıyorsa içerdikleri yönergeler tüm isteklere uygulanır. Aksi +takdirde, içerdikleri yönergeler yok sayılır.

+ +

IfDefine yönergesi +sadece httpd komut satırında uygun parametreler +tanımlanmışsa uygulanabilecek yönergeleri içerir. Örneğin, aşağıdaki +yapılandırma ile tüm isteklerin diğer siteye yönlendirilebilmesi sadece +sunucu httpd -DClosedForNow komut satırı ile başlatıldığı +takdirde mümkün olur:

+ + +<IfDefine ClosedForNow>
+ + Redirect / http://otherserver.example.com/
+ +</IfDefine> + + +

IfModule yönergesi +sadece belli bir modülün sunucuda kullanılabilir durumda olması halinde +uygulanabilecek yönergeleri içerir. Modülün ya sunucuyla birlikte durağan +olarak derlenmiş olması ya da devingen olarak derlenmiş ve yapılandırma +dosyasında yönergeden önce o modüle ilişkin bir LoadModule satırının bulunması gerekir. Bu yönergeyi sadece +belli bir modülün varlığının veya yokluğunun yapılandırma dosyanızın +çalışmasını etkilememesini istediğiniz durumlarda kullanmalısınız. +Eksik modüllerle ilgili hata iletilerini engellediğinden, taşıyıcı içine, +her zaman çalışması istenen yönergeler konulmamalıdır.

+ +

Aşağıdaki örnekte, MimeMagicFiles yönergesi sadece mod_mime_magic +modülü mevcutsa uygulanacaktır.

+ + +<IfModule mod_mime_magic.c>
+ + MimeMagicFile conf/magic
+ +</IfModule> + + +

IfVersion +yönergesi sunucunun belli bir sürümünün çalıştırılması halinde +uygulanabilecek yönergeleri içerebilmesi dışında IfDefine ve IfModule yönergeleri gibidir. +mod_version modülü farklı httpd sürümleri ve farklı +yapılandırmalarla büyük ağlarda çalışmayı mümkün kılmak veya sürüm +denemeleri yapabilmek amacıyla tasarlanmıştır.

+ + +<IfVersion >= 2.1>
+ + # burası sadece 2.1.0 veya daha üstü sürümlerde
+ # iş görür.
+ +</IfVersion> + + +

IfDefine, +IfModule ve +IfVersion +yönergelerinin önüne "!" konularak olumsuz koşullar için uygulanabilir. +Ayrıca, bu bölümler daha karmaşık sınırlamalar elde etmek amacıyla bir +diğerinin içinde kullanılabilirler.

+
+ +
Dosya Sistemi ve Site Alanı + +

En sık kullanılan yapılandırma bölümü taşıyıcıları dosya sistemindeki +veya site alanındaki belli yerlerin yapılandırmalarını değiştirmekte +kullanılanlardır. Öncelikle, bu ikisi arasındaki farkları bilmek önemlidir. +Dosya sistemi disklerinizin işletim sistemi tarafından size gösterilen +halidir. Örneğin, öntanımlı kurulumda Apache, Unix sistemlerinde +/usr/local/apache2 altındayken Windows sistemlerinde +"c:/Program Files/Apache Group/Apache2" altındadır. +(Bilgi: Windows için bile, Apache’de dosya yolu belirtilirken +tersbölü değil normal bölü karakterleri kullanılır.) Site alanı +ise sunucu tarafından istemciye sunulan dizin ağacıdır. Yani, site +alanı içindeki /dir/ dizini, Apache’nin Unix üzerinde +dosya sistemine öntanımlı olarak kurulduğu yer göz önüne alınarak, +dosya sistemindeki /usr/local/apache2/htdocs/dir/ +dizinine karşılıktır. Site sayfaları veritabanlarından veya başka yerlerden +devingen olarak üretilebildiğinden site alanlarının doğrudan dosya +sistemine eşlenmesi gerekli değildir.

+ +
Dosya Sistemi Taşıyıcıları + +

Directory +ve Files taşıyıcıları, +düzenli ifade karşılıkları ile beraber, +yönergeleri dosya sisteminin parçalarına uygularlar. Bir Directory bölümü içindeki +yönergeler belli bir dosya sistemi dizinine ve onun alt dizinlerine +uygulanır. Aynı etki .htaccess dosyaları +kullanılarak da sağlanabilir. Örneğin aşağıdaki yapılandırmada, +/var/web/dir1 dizini ve alt dizinlerinde dizin içeriğinin +listelenmesi etkin kılınmaktadır.

+ + +<Directory /var/web/dir1>
+ + Options +Indexes
+ +</Directory> + + +

Bir Files bölümü +içindeki yönergeler, hangi dizinde bulunduğuna bakılmaksızın ismi belirtilen +dosyalara uygulanır. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma yönergeleri yapılandırma +dosyasının ana bölümüne yerleştirildiği takdirde gizli.html +isimli dosyalara nerede bulunursa bulunsun erişime izin vermeyecektir.

+ + +<Files gizli.html>
+ +Order allow,deny
+Deny from all
+ +</Files> + + +

Dosya sisteminin belli bir yerindeki belli dosyalarla ilgili yaptırımlar +için Files ve +Directory bölümleri +birlikte kullanılabilir. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma +/var/web/dir1/gizli.html, +/var/web/dir1/subdir2/gizli.html, +/var/web/dir1/subdir3/gizli.html ve +/var/web/dir1/ altında bulunabilecek diğer tüm +gizli.html dosyalarına erişimi yasaklar.

+ + +<Directory /var/web/dir1>
+ +<Files gizli.html>
+ +Order allow,deny
+Deny from all
+ +</Files>
+ +</Directory> + +
+ +
Site Alanı Taşıyıcıları + +

Location yönergesi +ve yönergenin düzenli ifade karşılığı +site alanındaki içerik için yapılandırmayı değiştirir. Örneğin aşağıdaki +yapılandırma, /gizli ile başlayan URL yollarına erişimi engeller. +Özellikle, http://siteniz.mesela.dom/gizli, +http://siteniz.mesela.dom/gizli123 ve +http://siteniz.mesela.dom/gizli/dir/dosya.html +istekleri yanında /gizli ile başlayan diğer isteklere de +uygulanır.

+ + +<Location /gizli>
+ +Order Allow,Deny
+Deny from all
+ +</Location> + + +

Dosya sistemi ile etkileşime girmeyen herşey için +Location +yönergesi gerekir. Aşağıdaki örnekte, belli bir URL’nin +mod_status modülü tarafından sağlanan bir dahili +Apache eylemcisine nasıl eşlenebileceği gösterilmiştir. Bu örnek +için dosya sisteminde server-status adında bir dosya +veya dizin bulunması gerekli değildir.

+ + +<Location /server-status>
+ +SetHandler server-status
+ +</Location> + +
+ +
Dosya Adı Şablonları ve Düzenli İfadeler + +

Directory, +Files ve +Location yönergelerinde, +Standart C kütüphanesindeki fnmatch işlevindeki gibi kabuk tarzı +dosya ismi kalıpları kullanılabilir. "*" karakteri herhangi bir karakter dizisi +ile eşleşirken "?" karakteri tek tek karakterlerle ve "[seq]" kalıbı +ise seq içindeki her karakterle eşleşir. "/" karakteri her hangi bir +kalıp karakteri ile eşleşmez; açıkça belirtilmesi gerekir.

+ +

Daha esnek bir eşleşmenin gerekli olduğu durumlar için her taşıyıcının bir +düzenli ifade karşılığı vardır. DirectoryMatch, FilesMatch ve LocationMatch yönergelerinde gerekli eşleşmeleri seçmek için +perl uyumlu düzenli ifadelerin kullanımına +izin verilir. Ayrıca, yönergelerin uygulanışının düzenli ifade bölümleri +kullanılarak nasıl değiştirileceğini öğrenmek için, aşağıda, yapılandırmanın +katıştırılmasıyla ilgili bölüme de bakınız.

+ +

Tüm kullanıcı dizinlerine ilişkin yapılandırmayı değiştirmek için dosya +ismi kalıpları şöyle kullanılabilirdi:

+ + +<Directory /home/*/public_html>
+ +Options Indexes
+ +</Directory> + + +

Düzenli ifade bölümleri kullanarak çeşitli türlerdeki resim dosyalarına +erişimi bir defada yasaklayabiliriz:

+ +<FilesMatch \.(?i:gif|jpe?g|png)$>
+ +Order allow,deny
+Deny from all
+ +</FilesMatch> + + +
+ +
Ne, Ne Zaman Kullanılır? + +

Dosya sistemi taşıyıcıları ile site alanı taşıyıcıları arasında seçim +yapmak aslında oldukça kolaydır. Dosya sisteminde bulunan nesnelere +uygulanacak yönergeler için daima Directory veya Files kullanılır. Dosya sisteminde bulunmayan nesnelere +(bir sayfanın bir veritabanı tarafından üretilmesi gibi) uygulanacak +yönergeler için ise Location kullanılır.

+ +

Dosya sistemindeki nesnelere erişimi kısıtlarken asla +Location +kullanmamak önemlidir. Bunun sebebi farklı site alanı konumlarının +(URL’ler) aynı dosya sistemi konumuna eşlenebilmesi dolayısıyla +kısıtlamalarınızın etrafından dolaşılabilmesine izin vermesidir. +Örneğin, aşağıdaki yapılandırmayı ele alalım:

+ + +<Location /dir/>
+ +Order allow,deny
+Deny from all
+ +</Location> + + +

http://siteniz.mesela.dom/dir/ için bir istek yapılmışsa +bu doğru çalışacaktır. Fakat dosya sistemi harf büyüklüğüne duyarsızsa +ne olacak? Kısıtlamanız, istek http://siteniz.mesela.dom/DIR/ +şeklinde yapılarak kolayca geçersiz kılınabilir. Halbuki Directory yönergesi isteğin +nasıl yapıldığına bakılmaksızın bu konumdan sunulan her türlü içeriğe +uygulanacaktı. (Dosya sistemi bağlarıyla bu da aşılabilir. Sembolik +bağlar kullanılarak aynı dizin dosya sisteminin bir çok yerine +yerleştirilebilir. Directory yönergesi dosya yolunu sıfırlamaksızın sembolik +bağları izleyecektir. Bu bakımdan, en yüksek seviyede güvenlik için uygun +Options yönergesi ile sembolik bağların +izlenmesi devredışı bırakılabilir.)

+ +

Belki de siz sırf harf büyüklüğüne duyarlı bir dosya sistemi kullanıyorsunuz +diye böyle uygulamalara ihtiyacınız olmadığını düşünüyor olabilirsiniz, fakat +aynı site alanını çok sayıda dosya sistemi konumuna eşleyecek daha bir sürü +yol bulunduğunu unutmayınız. Bu bakımdan dosya sisteminde yapacağınız +kısıtlamalarda daima dosya sistemi taşıyıcılarını kullanmalısınız. +Bununla birlikte bu kuralın da bir istisnası vardır. Yapılandırma +kısıtlamalarının bir <Location/> bölümü içine koyulması, +bu bölüme konan yönergelerin etki alanının belli bir URL ile sınırlı +olmaması nedeniyle mükemmelen güvenlidir.

+
+ +
+ +
Sanal Konaklar + +

VirtualHost +taşıyıcısının içinde belli bir konağa uygulanan yönergeler bulunur. +Aynı makinede çok sayıda konağı farklı yapılandırmalarla sunuyorsanız +bu taşıyıcı çok işinize yarar. Daha fazla bilgi için +Sanal Konak Belgeleri bölümüne bakınız.

+
+ +
Vekil + +

Proxy +ve ProxyMatch +taşıyıcıları, sadece belli bir URL ile eşleşen mod_proxy +vekil sunucusu üzerinden erişilen sitelere uygulanan yapılandırma yönergelerini +bulundururlar. Örneğin aşağıdaki yapılandırma cnn.com sitesine +erişim için vekil sunucunun kullanılmasını engelleyecektir.

+ + +<Proxy http://cnn.com/*>
+ +Order allow,deny
+Deny from all
+ +</Proxy> + +
+ +
Hangi Yönergelere İzin Veriliyor? + +

Hangi yönergelere hangi yapılandırma bölümlerinde izin verildiğini +öğrenmek için yönerge bağlamına bakınız. +Directory bölümlerinde +izin verilen herşeye sözdizimsel olarak ayrıca +DirectoryMatch, +Files, +FilesMatch, +Location, +LocationMatch, +Proxy +ve ProxyMatch +bölümlerinde de izin verilir. Yine de bazı istisnai durumlar mevcuttur:

+ +
    +
  • AllowOverride yönergesi sadece +Directory bölümlerinde çalışır.
    • + +
  • Options yönergesinin +FollowSymLinks ve SymLinksIfOwnerMatch +seçenekleri sadece Directory +bölümlerinde veya .htaccess dosyalarında çalışır.
    • + +
  • Options yönergesi +Files ve +FilesMatch +bölümlerinde kullanılamaz.
    • +
+
+ +
Bölümler Nasıl Katıştırılır? + +

Yapılandırma bölümleri belli bir sıra ile uygulanır. Yapılandırma +yönergelerinin yorumlanışı üzerinde önemli etkilere sahip olabilmesi +nedeniyle neyin ne zaman çalıştığını anlamak çok önemlidir.

+ +

Yapılandırma bölümlerinin katıştırılma sırası şöyledir:

+ +
    +
  1. Directory (düzenli ifadeler hariç) + ve .htaccess aynı anda işleme sokulur + (.htaccess ile eğer izin verilmişse Directory içindeki bazı + yönergeler geçersiz kılınabileceği için).
    2. + +
  2. DirectoryMatch + (ve <Directory ~>).
    3. + +
  3. Files ve FilesMatch aynı anda işleme sokulur.
    4. + +
  4. Location + ve LocationMatch + aynı anda işleme sokulur.
    5. +
+ +

Directory + bölümündekiler hariç, her grup, yapılandırma dosyasında bulundukları + sıraya göre işleme sokulurlar. Yukarıda 1. grup olan Directory bölümü en kısa dizin + elemanından en uzun dizin elemanına doğru işleme sokulur. Yani, örneğin, + <Directory /var/web/dir> bölümü <Directory + /var/web/dir/subdir> bölümünden önce işleme sokulacaktır. Eğer + aynı uzunlukta çok sayıda dizin varsa Directory bölümleri yapılandırma dosyasında + bulundukları sıraya göre işleme sokulurlar. Include yönergeleri ile yapılandırmaya dahil + edilen dosyaların içerikleri Include + yönergesinin bulunduğu yere konulduktan sonra işleme sokulurlar.

+ +

VirtualHost + bölümlerinin içindeki bölümler, sanal konak tanımı dışındaki karşılıklarından + sonra uygulanırlar.

+ +

İstek mod_proxy tarafından sunulduğu takdirde, + Proxy taşıyıcısı + işlem sırasında Directory + taşıyıcısının yerini alır.

+ +

Sonraki bölümler öncekileri geçersiz kılmak üzere işleme alınırlar.

+ +Bazı Teknik Bilgiler + Aslında, isim dönüşüm aşamasından (Aliases ve + DocumentRoots, URL’leri dosya isimlerine eşlemek için + kullanılırken) hemen önce uygulanan bir + <Location>/<LocationMatch> dizisi + vardır. Bu dizinin sonuçları isim dönüşüm aşaması tamamlandıktan sonra + tamamen elden çıkarılır. + + +
Bazı Örnekler + +

Aşağıdaki yapay örnekte katıştırma sırası gösterilmiştir. Hepsinin aynı +isteğe uygulandığı varsayımıyla, bu örnekteki yönergeler A > B > C > D > +E sırasıyla uygulanacaktır.

+ + +<Location />
+E
+</Location>
+
+<Files f.html>
+D
+</Files>
+
+<VirtualHost *>
+<Directory /a/b>
+B
+</Directory>
+</VirtualHost>
+
+<DirectoryMatch "^.*b$">
+C
+</DirectoryMatch>
+
+<Directory /a/b>
+A
+</Directory>
+
+ + +

Daha somut bir örnek olarak aşağıdakini ele alalım. Directory bölümlerindeki erişim sınırlamaları ne +olursa olsun Location +bölümü son olarak değerlendirmeye alınacak ve sunucuya sınırsız erişim verecektir. +Başka bir deyişle, katıştırma sırası önemlidir, bu nedenle dikkatli olmalısınız!

+ + +<Location />
+ + Order deny,allow
+ Allow from all
+ +</Location>
+
+# Alooo! Bu <Directory> bölümünün hiçbir hükmü yok.
+<Directory />
+ + Order allow,deny
+ Allow from all
+ Deny from kkadam.mesela.dom
+ +</Directory> + + +
+ +
+ diff --git a/docs/manual/sitemap.html.tr.utf8 b/docs/manual/sitemap.html.tr.utf8 index 277dee38fc..8a9e6a29d7 100644 --- a/docs/manual/sitemap.html.tr.utf8 +++ b/docs/manual/sitemap.html.tr.utf8 @@ -226,6 +226,7 @@ Windows ile Apache Kullanımı
  • Apache Modülü mod_session
  • Apache Modülü mod_session_cookie
  • Apache Modülü mod_session_crypto
    • +
  • Apache Modülü mod_session_dbd
  • Apache Modülü mod_setenvif
  • Apache Modülü mod_so
  • Apache Modülü mod_speling
    • diff --git a/docs/manual/stopping.html.tr.utf8 b/docs/manual/stopping.html.tr.utf8 new file mode 100644 index 0000000000..83f702c1cf --- /dev/null +++ b/docs/manual/stopping.html.tr.utf8 @@ -0,0 +1,247 @@ + + + +Durdurma ve Yeniden Başlatma - Apache HTTP Sunucusu + + + + +
    +

    Modüller | Yönergeler | SSS | Terimler | Site Haritası

    +

    Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3

    +
    +
    <-
    +

    Durdurma ve Yeniden Başlatma

    +
    +

    Mevcut Diller:  de  | + en  | + es  | + fr  | + ja  | + ko  | + tr 

    +
    + +

    Bu belge Apache HTTPd’nin Unix benzeri sistemlerde durdurulması ve + yeniden başlatılması konularını kapsar. Windows NT, 2000 ve XP + kullanıcıları Apache HTTPd’yi bu platformlarda nasıl denetimlerine + alacaklarını öğrenmek için Apache + HTTPd’nin Bir Hizmet Olarak Çalıştırılması sayfasına, Windows 9x ve + ME kullanıcıları ise Apache + HTTPd’nin Bir Konsol Uygulaması Olarak Çalıştırılması sayfasına + bakabilirler.

    +
    + +
    top
    +
    +

    Giriş

    + +

    Apache HTTPd’yi durdurmak ve yeniden başlatmak için çalışan + httpd süreçlerine bir sinyal göndermeniz gerekir. + Sinyal göndermek için iki yol vardır. İlki, süreçlere doğrudan sinyal + göndermek için unix kill komutunun kullanımıdır. Bu + suretle, sisteminizde çalışmakta olan bir çok httpd + sürecini uyarabilirsiniz ama süreç kimliği PidFile yönergesi ile belirtilen dosyada + tutulan ana süreç dışında hiçbirine sinyal göndermemelisiniz. Başka + bir deyişle, ana süreç haricinde hiçbir sürece sinyal göndermeye normal + olarak ihtiyacınız olmaması gerekir. Ana sürece gönderebileceğiniz + dört çeşit sinyal vardır: + TERM, + USR1, + HUP ve + WINCH. Bunlar yeri geldikçe + açıklanacaktır.

    + +

    Ana sürece kill ile sinyal göndermek için şöyle bir + komut verebilirsiniz:

    + +

    kill -TERM `cat /usr/local/apache2/logs/httpd.pid`

    + +

    httpd süreçlerine sinyal göndermenin ikinci yolu + -k komut satırı seçeneğini şu değerlerden biri ile + kullanmaktır: stop, restart, + graceful ve graceful-stop. Bunlar aşağıda + açıklanacaktır. -k komut satırı seçeneği + httpd’ye ait olsa da ana sürece bu sinyalleri + göndermek için apachectl betiğini kullanmanızı + öneririz. apachectl, komut satırı seçeneklerini + httpd’ye aktaracaktır.

    + +

    httpd’ye sinyal gönderdikten sonra olup biteni şu + komutla izleyebilirsiniz:

    + +

    tail -f /usr/local/apache2/logs/error_log

    + +

    Bu örnekleri, kendi ServerRoot ve + PidFile yönergelerinizdeki + ayarlara uygun olarak değiştirdikten sonra kullanınız.

    +
    top
    +
    +

    Hemen Durdur

    + +
    Sinyal: TERM
    +
    apachectl -k stop
    +
    + +

    Ana sürece TERM veya stop sinyali + göndererek tüm çocukların bir an önce öldürülmeye çalışılmasını sağlamış + olursunuz. Tüm çocukların öldürülmesi bir kaç saniye sürebilir. Son + olarak ana süreç çıkacaktır. Yanıtlanmakta olan istekler hemen + sonlandırılacak ve artık isteklere yanıt verilmeyecektir.

    +
    top
    +
    +

    Nazikçe Yeniden Başlat

    + +
    Sinyal: USR1
    +
    apachectl -k graceful
    +
    + +

    Ana sürece USR1 veya graceful sinyalinin + gönderilmesi, çocuklara ellerindeki mevcut işleri bitirdikten sonra + (veya sundukları bir şey yoksa hemen) çıkmalarının önerilmesi + demektir. Ana süreç kendi yapılandırma dosyalarını yeniden okur ve + kendi günlük dosyalarını yeniden açar. Ana sürecin öldürdüğü her sürecin + yerine yeni yapılandırma kuşağından bir süreç başlatır ve hemen + yeni isteklere hizmet sunulmaya başlanır.

    + +

    Bu kod MPM’lerin süreçleri denetleyen yönergelerine daima uyacak + şekilde tasarlanmıştır. Bu suretle, istemcilere hizmet sunacak çocuk + süreçler ve evreler, yeniden başlatma işleminde de uygun sayıda + sağlanmış olur. Bununla birlikte, StartServers yönergesinde şöyle + davranılır: İlk saniye içinde en azından StartServers sayıda yeni çocuk + oluşturulmamışsa iş olmayan bir devreyi geçiştirecek kadarı oluşturulur. + Ardından sunucunun mevcut yükünü karşılamak için gereken sayıda çocuk + süreç oluşturulur. Bu suretle, kod her ikisi için de gereğini yerine + getirmeye çalışmış olur.

    + +

    mod_status kullanıcıları USR1 + gönderildiği zaman sunucu istatistiklerinin sıfırlanmadığı konusunda + uyarılacaktır. Kod, sunucunun yeni isteklere yanıt veremediği zamanı en + aza indirmenin yanısıra ayar parametrelerinize de uymak üzere + tasarlanmıştır (yeni istekler işletim sistemi tarafından kuyruğa + alınacağından bir istek kaybı olayı yaşanmaz). Bunu sağlamak için, her + iki kuşağın çocuklarının izini sürecek bir çetele tutulur.

    + +

    mod_status modülü, nazikçe yeniden başlat komutunun + verilmesinden önce başlamış ve sunulmaya devam eden isteklere bakan + çocukları imlemek için ayrıca bir G (Graceful’un baş harfi) + kullanır.

    + +

    Günlük dosyası döndürme betiğine, yeniden başlatma öncesi günlüğe yazan + tüm çocukların işini bitirdiğini USR1 kullanarak + bildirmenin bir yolu yoktur. Önerimiz, eski günlük kaydı üzerinde bir + işlem yapmaya başlamadan önce USR1 sinyali gönderilmesinin + ardından belli bir süre beklenilmesi olacaktır. Örneğin, düşük band + genişliğine sahip istemcilere hizmet sunan çoğu sürecin işinin 10 + dakikadan önce bitmeyeceğini gözönüne alarak eski günlük üzerinde işlem + yapmaya başlamak için 15 dakika beklenebilir.

    + +
    +

    Bir yeniden başlatma isteğinde, yapılandırma dosyalarında bir hata + olmadığından emin olmak için önce bir sözdizimi denetimi yapılır. Eğer + yapılandırma dosyalarınızda bir hata varsa bu sözdizimi hatasıyla ilgili + bir hata iletisi alırsınız ve sunucu yeniden başlamayı reddeder. Bu + yolla, bir hata sonucu sunucunun çökerek yeniden başlamaması nedeniyle + işlevsiz bir sunucuyla başbaşa kalmanız önlenmiştir.

    + +

    Ancak, bu hala sunucunuzun düzgünce yeniden başlatılmasını garanti + etmeyecektir. Yapılandırma dosyalarınızı sözdizimi denetiminin yanında + anlamlandırılması bakımından da sınamak için + httpd’nin root olmayan bir kullanıcı tarafından + çalıştırılmasını deneyebilirsiniz. Eğer yapılandırma dosyalarında bir + hata yoksa soketleri ve günlük dosyalarını açmaya çalışırken root + aidiyetinde çalışmadığından veya çalışmakta olan asıl sunucu bu portları + zaten dinlediğinden başarısız olacaktır. Eğer başka bir sebeple + başarısız olursa olası sebep bir yapılandırma dosyası hatasıdır ve asıl + sunucuya ‘nazikçe yeniden başla’ komutunu vermeden önce bu hatayı + düzeltmeniz gerekir.

    +
    top
    +
    +

    Hemen Yeniden Başlat

    + +
    Sinyal: HUP
    +
    apachectl -k restart
    +
    + +

    Ana sürece HUP veya restart sinyalinin + gönderilmesi tüm çocukların TERM sinyali gönderilmiş gibi + öldürülmesine sebep olur fakat ana sürecin çıkmasını sağlamaz. + Ana süreç yapılandırma dosyalarını yeniden okur ve günlük kayıt + dosyalarını yeniden açar. Bunların ardından isteklere yanıt verecek yeni + kuşak çocukları oluşturmaya başlar.

    + +

    mod_status kullanıcıları bir HUP sinyalı + gönderildiğinde sunucu istatistiklerinin sıfırlandığı konusunda + uyarılırlar.

    + +
    ‘Nazikçe yeniden başlat’ komutundaki gibi yeniden başlatma öncesi + bir sözdizimi denetimi yapılır. Eğer yapılandırma dosyalarınızda + sözdizimi hatası varsa yeniden başlatma işlemi gerçekleşmez ve sözdizimi + hatalarıyla ilgili bildirim alırsınız.
    +
    top
    +
    +

    Nazikçe Durdur

    + +
    Sinyal: WINCH
    +
    apachectl -k graceful-stop
    +
    + +

    Ana sürecin WINCH veya graceful-stop + sinyalini alması, çocuklara ellerindeki mevcut işleri bitirdikten sonra + (veya sundukları bir şey yoksa hemen) çıkmalarının önerilmesine + sebep olur. Ana süreç bunun hemen ardından PidFile dosyasını siler ve port + dinlemeyi keser. Ana süreç çalışmaya ve isteklere yanıt vermekte olan + çocuk süreçleri izlemeye devam eder. Tüm çocuklar işlerini bitirip + çıktığında veya GracefulShutdownTimeout ile belirtilen + zaman aşımı dolduğunda ana süreç de kendini sonlandırır. Eğer zaman aşımı + devreye girmişse o an çalışmakta olan çocuk süreçlere TERM + sinyali gönderilerek hemen çıkmaları sağlanır.

    + +

    Bir TERM sinyali ile "graceful" durumundaki tüm çocuklar + ve ana süreç hemen sonlandırılacaktır. Bununla birlikte, PidFile dosyası da silineceğinden, artık + apachectl veya httpd’yi bu sinyali göndermek + için kullanamayacaksınız.

    + +

    graceful-stop sinyali, aynı anda, aynı yapılandırma + ile çok sayıda httpd kopyasının çalıştırılabilmesine + imkan verir. Bu, Apache nazikçe yükseltileceği zaman güçlü bir özellik + haline gelmekteyse de, bazı yapılandırmalarda yarış koşullarının + oluşmasına ve kısır çekişmelere (deadlock) sebep olabilir.

    + +

    Sunucunun süreç kimliğini içeren Lockfile ve ScriptSock gibi dosyaların disk üzerindeki + mevcudiyetlerinin sorunsuz olarak devam ettiğinden emin olunmaya + çalışılmalıdır. Ayrıca, bir yapılandırma yönergesi, üçüncü parti bir + modül veya kalıcı CGI uygulamalarına ait disk kilit veya durum dosyaları + olabilir; httpd’nin birden fazla kopyasının çalışması + nedeniyle bu dosyaların da üzerine yazılmadığından emin olunmaya + çalışılmalıdır.

    + +

    rotatelogs tarzı borulu günlükleme kullanımı gibi + durumlarda yarış koşullarının oluşması olasılığına karşı uyanık + olunmalıdır. Aynı günlük kayıt dosyalarını aynı anda döndürmeye çalışan + birden fazla rotatelogs kopyasının çalıştırılması + halinde bunların her biri diğerlerinin günlük kayıt dosyalarının kaybına + sebep olabilir.

    +
    +
    +

    Mevcut Diller:  de  | + en  | + es  | + fr  | + ja  | + ko  | + tr 

    +
    + \ No newline at end of file diff --git a/docs/manual/stopping.xml.tr b/docs/manual/stopping.xml.tr new file mode 100644 index 0000000000..603e746906 --- /dev/null +++ b/docs/manual/stopping.xml.tr @@ -0,0 +1,244 @@ + + + + + + + + + + + Durdurma ve Yeniden Başlatma + + +

    Bu belge Apache HTTPd’nin Unix benzeri sistemlerde durdurulması ve + yeniden başlatılması konularını kapsar. Windows NT, 2000 ve XP + kullanıcıları Apache HTTPd’yi bu platformlarda nasıl denetimlerine + alacaklarını öğrenmek için Apache + HTTPd’nin Bir Hizmet Olarak Çalıştırılması sayfasına, Windows 9x ve + ME kullanıcıları ise Apache + HTTPd’nin Bir Konsol Uygulaması Olarak Çalıştırılması sayfasına + bakabilirler.

    +     + +httpd +apachectl +Başlatma + +
    Giriş + +

    Apache HTTPd’yi durdurmak ve yeniden başlatmak için çalışan + httpd süreçlerine bir sinyal göndermeniz gerekir. + Sinyal göndermek için iki yol vardır. İlki, süreçlere doğrudan sinyal + göndermek için unix kill komutunun kullanımıdır. Bu + suretle, sisteminizde çalışmakta olan bir çok httpd + sürecini uyarabilirsiniz ama süreç kimliği PidFile yönergesi ile belirtilen dosyada + tutulan ana süreç dışında hiçbirine sinyal göndermemelisiniz. Başka + bir deyişle, ana süreç haricinde hiçbir sürece sinyal göndermeye normal + olarak ihtiyacınız olmaması gerekir. Ana sürece gönderebileceğiniz + dört çeşit sinyal vardır: + TERM, + USR1, + HUP ve + WINCH. Bunlar yeri geldikçe + açıklanacaktır.

    + +

    Ana sürece kill ile sinyal göndermek için şöyle bir + komut verebilirsiniz:

    + + kill -TERM `cat /usr/local/apache2/logs/httpd.pid` + +

    httpd süreçlerine sinyal göndermenin ikinci yolu + -k komut satırı seçeneğini şu değerlerden biri ile + kullanmaktır: stop, restart, + graceful ve graceful-stop. Bunlar aşağıda + açıklanacaktır. -k komut satırı seçeneği + httpd’ye ait olsa da ana sürece bu sinyalleri + göndermek için apachectl betiğini kullanmanızı + öneririz. apachectl, komut satırı seçeneklerini + httpd’ye aktaracaktır.

    + +

    httpd’ye sinyal gönderdikten sonra olup biteni şu + komutla izleyebilirsiniz:

    + + tail -f /usr/local/apache2/logs/error_log + +

    Bu örnekleri, kendi ServerRoot ve + PidFile yönergelerinizdeki + ayarlara uygun olarak değiştirdikten sonra kullanınız.

    +
    + +
    Hemen Durdur + +
    Sinyal: TERM
    +
    apachectl -k stop
    +
    + +

    Ana sürece TERM veya stop sinyali + göndererek tüm çocukların bir an önce öldürülmeye çalışılmasını sağlamış + olursunuz. Tüm çocukların öldürülmesi bir kaç saniye sürebilir. Son + olarak ana süreç çıkacaktır. Yanıtlanmakta olan istekler hemen + sonlandırılacak ve artık isteklere yanıt verilmeyecektir.

    +
    + +
    Nazikçe Yeniden Başlat + +
    Sinyal: USR1
    +
    apachectl -k graceful
    +
    + +

    Ana sürece USR1 veya graceful sinyalinin + gönderilmesi, çocuklara ellerindeki mevcut işleri bitirdikten sonra + (veya sundukları bir şey yoksa hemen) çıkmalarının önerilmesi + demektir. Ana süreç kendi yapılandırma dosyalarını yeniden okur ve + kendi günlük dosyalarını yeniden açar. Ana sürecin öldürdüğü her sürecin + yerine yeni yapılandırma kuşağından bir süreç başlatır ve hemen + yeni isteklere hizmet sunulmaya başlanır.

    + +

    Bu kod MPM’lerin süreçleri denetleyen yönergelerine daima uyacak + şekilde tasarlanmıştır. Bu suretle, istemcilere hizmet sunacak çocuk + süreçler ve evreler, yeniden başlatma işleminde de uygun sayıda + sağlanmış olur. Bununla birlikte, StartServers yönergesinde şöyle + davranılır: İlk saniye içinde en azından StartServers sayıda yeni çocuk + oluşturulmamışsa iş olmayan bir devreyi geçiştirecek kadarı oluşturulur. + Ardından sunucunun mevcut yükünü karşılamak için gereken sayıda çocuk + süreç oluşturulur. Bu suretle, kod her ikisi için de gereğini yerine + getirmeye çalışmış olur.

    + +

    mod_status kullanıcıları USR1 + gönderildiği zaman sunucu istatistiklerinin sıfırlanmadığı konusunda + uyarılacaktır. Kod, sunucunun yeni isteklere yanıt veremediği zamanı en + aza indirmenin yanısıra ayar parametrelerinize de uymak üzere + tasarlanmıştır (yeni istekler işletim sistemi tarafından kuyruğa + alınacağından bir istek kaybı olayı yaşanmaz). Bunu sağlamak için, her + iki kuşağın çocuklarının izini sürecek bir çetele tutulur.

    + +

    mod_status modülü, nazikçe yeniden başlat komutunun + verilmesinden önce başlamış ve sunulmaya devam eden isteklere bakan + çocukları imlemek için ayrıca bir G (Graceful’un baş harfi) + kullanır.

    + +

    Günlük dosyası döndürme betiğine, yeniden başlatma öncesi günlüğe yazan + tüm çocukların işini bitirdiğini USR1 kullanarak + bildirmenin bir yolu yoktur. Önerimiz, eski günlük kaydı üzerinde bir + işlem yapmaya başlamadan önce USR1 sinyali gönderilmesinin + ardından belli bir süre beklenilmesi olacaktır. Örneğin, düşük band + genişliğine sahip istemcilere hizmet sunan çoğu sürecin işinin 10 + dakikadan önce bitmeyeceğini gözönüne alarak eski günlük üzerinde işlem + yapmaya başlamak için 15 dakika beklenebilir.

    + + +

    Bir yeniden başlatma isteğinde, yapılandırma dosyalarında bir hata + olmadığından emin olmak için önce bir sözdizimi denetimi yapılır. Eğer + yapılandırma dosyalarınızda bir hata varsa bu sözdizimi hatasıyla ilgili + bir hata iletisi alırsınız ve sunucu yeniden başlamayı reddeder. Bu + yolla, bir hata sonucu sunucunun çökerek yeniden başlamaması nedeniyle + işlevsiz bir sunucuyla başbaşa kalmanız önlenmiştir.

    + +

    Ancak, bu hala sunucunuzun düzgünce yeniden başlatılmasını garanti + etmeyecektir. Yapılandırma dosyalarınızı sözdizimi denetiminin yanında + anlamlandırılması bakımından da sınamak için + httpd’nin root olmayan bir kullanıcı tarafından + çalıştırılmasını deneyebilirsiniz. Eğer yapılandırma dosyalarında bir + hata yoksa soketleri ve günlük dosyalarını açmaya çalışırken root + aidiyetinde çalışmadığından veya çalışmakta olan asıl sunucu bu portları + zaten dinlediğinden başarısız olacaktır. Eğer başka bir sebeple + başarısız olursa olası sebep bir yapılandırma dosyası hatasıdır ve asıl + sunucuya ‘nazikçe yeniden başla’ komutunu vermeden önce bu hatayı + düzeltmeniz gerekir.

     +
    + +
    Hemen Yeniden Başlat + +
    Sinyal: HUP
    +
    apachectl -k restart
    +
    + +

    Ana sürece HUP veya restart sinyalinin + gönderilmesi tüm çocukların TERM sinyali gönderilmiş gibi + öldürülmesine sebep olur fakat ana sürecin çıkmasını sağlamaz. + Ana süreç yapılandırma dosyalarını yeniden okur ve günlük kayıt + dosyalarını yeniden açar. Bunların ardından isteklere yanıt verecek yeni + kuşak çocukları oluşturmaya başlar.

    + +

    mod_status kullanıcıları bir HUP sinyalı + gönderildiğinde sunucu istatistiklerinin sıfırlandığı konusunda + uyarılırlar.

    + + ‘Nazikçe yeniden başlat’ komutundaki gibi yeniden başlatma öncesi + bir sözdizimi denetimi yapılır. Eğer yapılandırma dosyalarınızda + sözdizimi hatası varsa yeniden başlatma işlemi gerçekleşmez ve sözdizimi + hatalarıyla ilgili bildirim alırsınız. +
    + +
    Nazikçe Durdur + +
    Sinyal: WINCH
    +
    apachectl -k graceful-stop
    +
    + +

    Ana sürecin WINCH veya graceful-stop + sinyalini alması, çocuklara ellerindeki mevcut işleri bitirdikten sonra + (veya sundukları bir şey yoksa hemen) çıkmalarının önerilmesine + sebep olur. Ana süreç bunun hemen ardından PidFile dosyasını siler ve port + dinlemeyi keser. Ana süreç çalışmaya ve isteklere yanıt vermekte olan + çocuk süreçleri izlemeye devam eder. Tüm çocuklar işlerini bitirip + çıktığında veya GracefulShutdownTimeout ile belirtilen + zaman aşımı dolduğunda ana süreç de kendini sonlandırır. Eğer zaman aşımı + devreye girmişse o an çalışmakta olan çocuk süreçlere TERM + sinyali gönderilerek hemen çıkmaları sağlanır.

    + +

    Bir TERM sinyali ile "graceful" durumundaki tüm çocuklar + ve ana süreç hemen sonlandırılacaktır. Bununla birlikte, PidFile dosyası da silineceğinden, artık + apachectl veya httpd’yi bu sinyali göndermek + için kullanamayacaksınız.

    + +

    graceful-stop sinyali, aynı anda, aynı yapılandırma + ile çok sayıda httpd kopyasının çalıştırılabilmesine + imkan verir. Bu, Apache nazikçe yükseltileceği zaman güçlü bir özellik + haline gelmekteyse de, bazı yapılandırmalarda yarış koşullarının + oluşmasına ve kısır çekişmelere (deadlock) sebep olabilir.

    + +

    Sunucunun süreç kimliğini içeren Lockfile ve ScriptSock gibi dosyaların disk üzerindeki + mevcudiyetlerinin sorunsuz olarak devam ettiğinden emin olunmaya + çalışılmalıdır. Ayrıca, bir yapılandırma yönergesi, üçüncü parti bir + modül veya kalıcı CGI uygulamalarına ait disk kilit veya durum dosyaları + olabilir; httpd’nin birden fazla kopyasının çalışması + nedeniyle bu dosyaların da üzerine yazılmadığından emin olunmaya + çalışılmalıdır.

    + +

    rotatelogs tarzı borulu günlükleme kullanımı gibi + durumlarda yarış koşullarının oluşması olasılığına karşı uyanık + olunmalıdır. Aynı günlük kayıt dosyalarını aynı anda döndürmeye çalışan + birden fazla rotatelogs kopyasının çalıştırılması + halinde bunların her biri diğerlerinin günlük kayıt dosyalarının kaybına + sebep olabilir.

     +
    + +     -- 2.40.0