]> granicus.if.org Git - vim/commitdiff
updated for version 7.2a
authorBram Moolenaar <Bram@vim.org>
Wed, 25 Jun 2008 01:02:34 +0000 (01:02 +0000)
committerBram Moolenaar <Bram@vim.org>
Wed, 25 Jun 2008 01:02:34 +0000 (01:02 +0000)
runtime/tutor/tutor.pl.utf-8 [new file with mode: 0644]
runtime/tutor/tutor.tr.iso9 [new file with mode: 0644]

diff --git a/runtime/tutor/tutor.pl.utf-8 b/runtime/tutor/tutor.pl.utf-8
new file mode 100644 (file)
index 0000000..4590c45
--- /dev/null
@@ -0,0 +1,994 @@
+===============================================================================
+=    W i t a j   w   t u t o r i a l u   V I M - a      -    Wersja  1.7.     =
+===============================================================================
+
+     Vim to potężny edytor, który posiada wiele poleceń, zbyt dużo by
+     wyjaśnić je wszystkie w tym tutorialu. Ten przewodnik ma nauczyć
+     Cię posługiwać się wystarczająco wieloma komendami byś mógł łatwo
+     używać Vima jako edytora ogólnego przeznaczenia.
+
+     Czas potrzebny na ukończenie tutoriala to 25 do 30 minut i zależy
+     od tego jak wiele czasu spędzisz na eksperymentowaniu.
+
+        UWAGA:
+        Polecenia wykonywane w czasie lekcji zmodyfikują tekst. Zrób
+        wcześniej kopię tego pliku do ćwiczeń (jeśli zacząłeś komendą
+        "vimtutor" to już pracujesz na kopii).
+
+        Pamiętaj że przewodnik ten został zaprojektowany do nauki poprzez
+        ćwiczenia. Oznacza to, że musisz wykonywać polecenia by nauczyć się ich
+        prawidłowo. Jeśli będziesz jedynie czytał tekst szybko zapomnisz wiele
+        poleceń!
+
+     Teraz upewnij się, że nie masz wciśniętego CapsLocka i wciskaj  j
+     tak długo dopóki Lekcja 1.1. nie wypełni całkowicie ekranu.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                 Lekcja 1.1.: PORUSZANIE SIĘ KURSOREM
+
+       ** By wykonać ruch kursorem, wciśnij h, j, k, l jak pokazano. **
+
+              ^
+              k                      Wskazówka:  h jest po lewej
+         < h     l >                             l jest po prawej
+              j                                  j wygląda jak strzałka w dół
+              v
+  1. Poruszaj kursorem dopóki nie będziesz pewien, że pamiętasz polecenia.
+
+  2. Trzymaj  j  tak długo aż będzie się powtarzał.
+     Teraz wiesz jak dojść do następnej lekcji.
+
+  3. Używając strzałki w dół przejdź do następnej lekcji.
+
+Uwaga: Jeśli nie jesteś pewien czegoś co wpisałeś, wciśnij <ESC> by wrócić do
+       trybu Normal. Wtedy powtórz polecenie.
+
+Uwaga: Klawisze kursora także powinny działać, ale używając  hjkl  będziesz
+       w stanie poruszać się o wiele szybciej jak się tylko przyzwyczaisz.
+       Naprawdę!
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Lekcja 1.2.: WYCHODZENIE Z VIM-a
+
+ !! UWAGA: Przed wykonaniem jakiegokolwiek polecenia przeczytaj całą lekcję.!!
+
+  1. Wciśnij <ESC> (aby upewnić się, że jesteś w trybie Normal).
+  2. Wpisz:                    :q!<ENTER>.
+     To spowoduje wyjście z edytora PORZUCAJĄC wszelkie zmiany jakie
+     zdążyłeś zrobić. Jeśli chcesz zapamiętać zmiany i wyjść
+     wpisz:                    :wq<ENTER>
+
+  3. Kiedy widzisz znak zachęty powłoki wpisz komendę, żeby wrócić
+     do tutoriala. Czyli:      vimtutor<ENTER>
+
+  4. Jeśli chcesz zapamiętać polecenia, wykonaj kroki 1. do 3. aby
+     wyjść i wrócić do edytora.
+
+UWAGA: :q!<ENTER> porzuca wszelkie zmiany jakie zrobiłeś. W następnych
+       lekcjach dowiesz się jak je zapamiętywać.
+
+  5. Przenieś kursor do lekcji 1.3.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                Lekcja 1.3.: EDYCJA TEKSTU - KASOWANIE
+
+           ** Wciśnij  x  aby usunąć znak pod kursorem. **
+
+  1. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. By poprawić błędy, naprowadź kursor na znak do usunięcia.
+
+  3. Wciśnij  x  aby usunąć niechciany znak.
+
+  4. Powtarzaj kroki 2. do 4. dopóki zdanie nie jest poprawne.
+
+---> Kkrowa prrzeskoczyła prrzez ksiiężycc.
+
+  5. Teraz kiedy zdanie jest poprawione przejdź do Lekcji 1.4.
+
+UWAGA: Ucz się przez ćwiczenie, nie wkuwanie.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+          Lekcja 1.4.: EDYCJA TEKSTU - INSERT (wprowadzanie)
+
+
+                 ** Wciśnij  i  aby wstawić tekst. **
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Aby poprawić pierwszy wiersz, ustaw kursor na pierwszym znaku PO tym
+     gdzie tekst ma być wstawiony.
+
+  3. Wciśnij  i  a następnie wpisz konieczne poprawki.
+
+  4. Po poprawieniu błędu wciśnij <ESC> by wrócić do trybu Normal.
+     Powtarzaj kroki 2. do 4. aby poprawić całe zdanie.
+
+---> W tej brkje trochę .
+---> W tej linii brakuje trochę tekstu.
+
+  5. Kiedy czujesz się swobodnie wstawiając tekst przejdź do
+     podsumowania poniżej.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+          Lekcja 1.5.: EDYCJA TEKSTU - APPENDING (dodawanie)
+
+
+                  ** Wciśnij  A  by dodać tekst. **
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->.
+     Nie ma znaczenia, który to będzie znak.
+
+  2. Wciśnij  A  i wpisz odpowiednie dodatki.
+
+  3. Kiedy tekst został dodany, wciśnij <ESC> i wróć do trybu Normalnego.
+
+  4. Przenieś kursor do drugiej linii oznaczonej ---> i powtórz kroki 2 i 3
+     aby poprawić zdanie.
+
+---> Brakuje tu tro
+     Brakuje tu trochę tekstu.
+---> Tu też trochę bra
+     Tu też trochę brakuje.
+
+  5. Kiedy już utrwaliłeś ćwiczenie przejdź do lekcji 1.6.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                         Lekcja 1.6.: EDYCJA PLIKU
+
+
+                 ** Użyj  :wq  aby zapisać plik i wyjść. **
+
+   !! UWAGA: zanim wykonasz jakiekolwiek polecenia przeczyaj całą lekcję !!
+
+  1. Zakończ tutorial tak jak w lekcji 1.2.:  :q!
+
+  2. W powłoce wydaj polecenie:  vim tutor<ENTER>
+     "vim" jest poleceniem uruchamiającym edytor Vim. 'tutor' to nazwa pliku
+     jaki chcesz edytować. Użyj pliku jaki może zostać zmieniony.
+
+  3. Dodaj i usuń tekst tak jak się nauczyłeś w poprzednich lekcjach.
+
+  4. Zapisz plik ze zmianami i opuść Vima:  :wq<ENTER>
+
+  5. Uruchom ponownie vimtutor i przejdź do podsumowania lekcji.
+
+  6. Po przeczytaniu wszystkich kroków i ich zrozumieniu: wykonaj je.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                            LEKCJA 1. PODSUMOWANIE
+
+  1. Poruszasz kursorem używając "strzałek" i klawiszy  hjkl .
+       h (w lewo)       j (w dół)     k (do góry)           l (w prawo)
+
+  2. By wejść do Vima (z powłoki) wpisz:
+                           vim NAZWA_PLIKU<ENTER>
+
+  3. By wyjść z Vima wpisz:
+                           <ESC> :q!<ENTER>  by usunąc wszystkie zmiany.
+            LUB:           <ESC> :wq<ENTER>  by zmiany zachować.
+
+  4. By usunąć znak pod kursorem wciśnij:  x
+
+  5. By wstawić tekst przed kursorem lub dodać:
+       i   wpisz tekst   <ESC>         wstawi przed kursorem
+       A   wpisz tekst   <ESC>         doda na końcu linii
+
+UWAGA: Wciśnięcie <ESC> przeniesie Cię z powrotem do trybu Normal
+       lub odwoła niechciane lub częściowo wprowadzone polecenia.
+
+Teraz możemy kontynuować i przejść do Lekcji 2.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                 Lekcja 2.1.: POLECENIE DELETE (usuwanie)
+
+
+                     ** Wpisz  dw  by usunąc wyraz. **
+
+  1. Wciśnij  <ESC>  by upewnić się, że jesteś w trybie Normal.
+
+  2. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  3. Przesuń kursor na początek wyrazu, które chcesz usunąć.
+
+  4. Wpisz   dw   by usunąć wyraz.
+
+  UWAGA: Litera  d  pojawi się na dole ekranu. Vim czeka na wpisanie  w .
+        Jeśli zobaczysz inny znak oznacza to, że wpisałeś coś źle, wciśnij
+        <ESC> i zacznij od początku.
+
+---> Jest tu parę papier wyrazów, które kamień nie należą do nożyce tego zdania.
+
+  5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dopóki zdanie nie będzie poprawne, potem
+  przejdź do Lekcji 2.2.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Lekcja 2.2.: WIĘCEJ POLECEŃ USUWAJĄCYCH
+
+
+             ** Wpisz  d$  aby usunąć tekst do końca linii. **
+
+  1. Wciśnij  <ESC>  aby się upewnić, że jesteś w trybie Normal.
+
+  2. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  3. Przenieś kursor do końca poprawnego zdania (PO pierwszej  . ).
+
+  4. Wpisz  d$  aby usunąć resztę linii.
+
+---> Ktoś wpisał koniec tego zdania dwukrotnie. zdania dwukrotnie.
+
+
+  5. Przejdź do Lekcji 2.3. by zrozumieć co się stało.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                    Lekcja 2.3.: O OPERATORACH I RUCHACH
+
+
+  Wiele poleceń zmieniających tekst są złożone z operatora i ruchu.
+  Format dla polecenia usuwającego z operatorem  d  jest taki:
+
+           d  ruch
+
+  Gdzie:
+   d      - operator usuwania.
+   ruch   - na czym polecenie będzie wykonywane (lista poniżej).
+
+  Krótka lista ruchów:
+    w - do początku następnego wyrazu WYŁĄCZAJĄC pierwszy znak.
+    e - do końca bieżącego wyrazu, WŁĄCZAJĄC ostatni znak.
+    $ - do końca linii, WŁĄCZAJĄC ostatni znak.
+
+W ten sposób wpisanie  de  usunie znaki od kursora do końca wyrazu.
+
+UWAGA: Wpisanie tylko ruchu w trybie Normal bez operatora przeniesie kursor
+       tak jak to określono.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Lekcja 2.4.: UŻYCIE MNOŻNIKA DLA RUCHU
+
+
+   ** Wpisanie liczby przed ruchem powtarza ruch odpowiednią ilość razy. **
+
+  1. Przenieś kursor na początek linii poniżej zaznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  2w  aby przenieść kursor o dwa wyrazy do przodu.
+
+  3. Wpisz  3e  aby przenieść kursor do końca trzeciego wyrazu w przód.
+
+  4. Wpisz  0  (zero) aby przenieść kursor do początku linii.
+
+  5. Powtórz kroki 2. i 3. z innymi liczbami.
+
+
+ ---> To jest zwykły wiersz z wyrazami po których możesz się poruszać.
+
+  6. Przejdź do lekcji 2.5.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+               Lekcja 2.5.: UŻYCIE MNOŻNIKA BY WIĘCEJ USUNĄĆ
+
+
+    ** Wpisanie liczby z operatorem powtarza go odpowiednią ilość razy. **
+
+  W wyżej wspomnianej kombinacji operatora usuwania i ruchu podaj mnożnik
+  przed ruchem by więcej usunąć:
+       d  liczba  ruch
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszego wyrazu KAPITALIKAMI w linii zaznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  2dw  aby usunąć dwa wyrazy KAPITALIKAMI.
+
+  3. Powtarzaj kroki 1. i 2. z innymi mnożnikami aby usunąć kolejne wyrazy
+     KAPITALIKAMI jednym poleceniem
+
+---> ta ASD WE linia QWE ASDF ZXCV FG wyrazów została ERT FGH CF oczyszczona.
+
+UWAGA:  Mnożnik pomiędzy operatorem  d  i ruchem działa podobnie do ruchu bez
+        operatora.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                     Lekcja 2.6.: OPEROWANIE NA LINIACH
+
+
+                  ** Wpisz  dd  aby usunąć całą linię. **
+
+  Z powodu częstości usuwania całych linii, projektanci Vi zdecydowali, że
+  będzie łatwiej wpisać dwa razy  d  aby usunąć linię.
+
+  1. Przenieś kursor do drugiego zdania z wierszyka poniżej.
+  2. Wpisz  dd  aby usunąć wiersz.
+  3. Teraz przenieś się do czwartego wiersza.
+  4. Wpisz  2dd  aby usunąc dwa wiersze.
+
+--->  1)  Róże są czerwone,
+--->  2)  Błoto jest fajne,
+--->  3)  Fiołki są niebieskie,
+--->  4)  Mam samochód,
+--->  5)  Zegar podaje czas,
+--->  6)  Cukier jest słodki,
+--->  7)  I ty też.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                     Lekcja 2.7.: POLECENIE UNDO (cofnij)
+
+
+         ** Wciśnij  u  aby cofnąć skutki ostatniego polecenia.
+                U zaś, by cofnąć skutki dla całej linii. **
+
+  1. Przenieś kursor do zdania poniżej oznaczonego ---> i umieść go na
+     pierwszym błędzie.
+  2. Wpisz  x  aby usunąć pierwszy niechciany znak.
+  3. Teraz wciśnij  u  aby cofnąć skutki ostatniego polecenia.
+  4. Tym razem popraw wszystkie błędy w linii używając polecenia  x .
+  5. Teraz wciśnij wielkie U aby przywrócić linię do oryginalnego stanu.
+  6. Teraz wciśnij  u  kilka razy by cofnąć  U  i poprzednie polecenia.
+  7. Teraz wpisz CTRL-R (trzymaj równocześnie wciśnięte klawisze CTRL i R)
+     kilka razy, by cofnąć cofnięcia.
+
+---> Poopraw blędyyy w teej liniii i zaamiień je prrzez coofnij.
+
+  8. To są bardzo pożyteczne polecenia.
+
+     Przejdź teraz do podsumowania Lekcji 2.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                            LEKCJA 2. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. By usunąć znaki od kursora do następnego wyrazu wpisz:   dw
+  2. By usunąć znaki od kursora do końca linii wpisz:    d$
+  3. By usunąć całą linię:    dd
+  4. By powtórzyć ruch poprzedź go liczbą:    2w
+  5. Format polecenia zmiany to:
+                operator  [liczba]  ruch
+  gdzie:
+   operator  - to co trzeba zrobić (np.  d  dla usuwania)
+   [liczba]  - opcjonalne, ile razy powtórzyć ruch
+   ruch      - przenosi nad tekstem do operowania, takim jak  w (wyraz),
+              $  (do końca linii), etc.
+
+  6. By przejść do początku linii użyj zera:  0
+  7. By cofnąć poprzednie polecenie, wpisz:    u (małe u)
+     By cofnąć wszystkie zmiany w linii wpisz:         U (wielkie U)
+     By cofnąć cofnięcia wpisz:                       CTRL-R
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                        Lekcja 3.1.: POLECENIE PUT (wstaw)
+
+
+         ** Wpisz  p  by wstawić ostatnie usunięcia za kursorem. **
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszej linii ---> poniżej.
+
+  2. Wpisz  dd  aby usunąć linię i przechować ją w rejestrze Vima.
+
+  3. Przenieś kursor do linii c), POWYŻEJ tej gdzie usunięta linia powinna
+     się znajdować.
+
+  4. Wciśnij  p  by wstawić linię poniżej kursora.
+
+  5. Powtarzaj kroki 2. do 4. aż znajdą się w odpowiednim porządku.
+
+---> d) Jak dwa aniołki.
+---> b) Na dole fiołki,
+---> c) A my się kochamy,
+---> a) Na górze róże,
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Lekcja 3.2.: POLECENIE REPLACE (zastąp)
+
+
+          ** Wpisz  rx  aby zastąpić znak pod kursorem na  x . **
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->
+
+  2. Ustaw kursor na pierwszym błędzie.
+
+  3. Wpisz  r  a potem znak jaki powinien go zastąpić.
+
+  4. Powtarzaj kroki 2. i 3. dopóki pierwsza linia nie będzie taka jak druga.
+
+--->  Kjedy ten wiersz bił wstókiwany ktoś wciznął perę złych klawirzy!
+--->  Kiedy ten wiersz był wstukiwany ktoś wcisnął parę złych klawiszy!
+
+  5. Teraz czas na Lekcję 3.3.
+
+
+UWAGA: Pamiętaj by uczyć się ćwicząc, a nie pamięciowo.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                    Lekcja 3.3.: OPERATOR CHANGE (zmień)
+
+                ** By zmienić do końca wyrazu wpisz  ce . **
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Umieść kursor na  u  w lunos.
+
+  3. Wpisz  ce  i popraw wyraz (w tym wypadku wstaw  inia ).
+
+  4. Wciśnij <ESC> i przejdź do następnej planowanej zmiany.
+
+  5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dopóki pierwsze zdanie nie będzie takie same
+     jak drugie.
+
+---> Ta lunos ma pire słów, które tżina zbnic użifajonc pcmazu zmień.
+---> Ta linia ma parę słów, które trzeba zmienić używając polecenia zmień.
+
+  Zauważ, że  ce  nie tylko zamienia wyraz, ale także zmienia tryb na
+  Insert (wprowadzanie).
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                     Lekcja 3.4.: WIĘCEJ ZMIAN UŻYWAJĄC c
+
+
+       ** Polecenie change używa takich samych ruchów jak delete. **
+
+  1. Operator change działa tak samo jak delete. Format wygląda tak:
+
+           c   [liczba]   ruch
+
+  2. Ruchy są także takie same, np.:  w  (wyraz),  $  (koniec linii), etc.
+
+  3. Przenieś się do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->
+
+  4. Ustaw kursor na pierwszym błędzie.
+
+  5. Wpisz  c$ , popraw koniec wiersza i wciśnij <ESC>.
+
+---> Koniec tego wiersza musi być poprawiony aby wyglądał tak jak drugi.
+---> Koniec tego wiersza musi być poprawiony używając polecenia  c$ .
+
+UWAGA:  Możesz używać <BS> aby poprawiać błędy w czasie pisania.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                            LEKCJA 3. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Aby wstawić tekst, który został wcześniej usunięty wciśnij  p . To
+     polecenie wstawia skasowany tekst PO kursorze (jeśli cała linia
+     została usunięta, zostanie ona umieszczona w linii poniżej kursora).
+
+  2. By zamienić znak pod kursorem wciśnij  r  a potem znak, który ma zastąpić
+     oryginalny.
+
+  3. Operator change pozwala Ci na zastąpienie od kursora do miejsca gdzie
+     zabrałby cię ruch. Np. wpisz  ce  aby zamienić tekst od kursora do końca
+     wyrazu,  c$  aby zmienić tekst do końca linii.
+
+  4. Format do polecenia change (zmień):
+
+       c   [liczba]   obiekt
+
+     Teraz przejdź do następnej lekcji.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+              Lekcja 4.1.: POŁOŻENIE KURSORA ORAZ STATUS PLIKU
+
+       ** Naciśnij CTRL-G aby zobaczyć swoje położenie w pliku i status
+         pliku. Naciśnij  G  aby przejść do linii w pliku. **
+
+  UWAGA: Przeczytaj całą lekcję zanim wykonasz jakieś polecenia!!!
+
+  1. Przytrzymaj klawisz CTRL i wciśnij  g . Używamy notacji CTRL-G.
+     Na dole strony pojawi się pasek statusu z nazwą pliku i pozycją w pliku.
+     Zapamiętaj numer linii dla potrzeb kroku 3.
+
+UWAGA: Możesz też zobaczyć pozycję kursora w prawym, dolnym rogu ekranu.
+       Dzieje się tak kiedy ustawiona jest opcja 'ruler' (wyjaśnione w lekcji 6.).
+
+  2. Wciśnij G aby przejść na koniec pliku.
+     Wciśnij  gg  aby przejść do początku pliku.
+
+  3. Wpisz numer linii, w której byłeś a potem  G . To przeniesie cię
+     z powrotem do linii, w której byłeś kiedy wcisnąłeś CTRL-G.
+
+  4. Jeśli czujesz się wystarczająco pewnie, wykonaj kroki 1-3.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                        Lekcja 4.2.: POLECENIE SZUKAJ
+
+
+            ** Wpisz  /  a następnie wyrażenie aby je znaleźć. **
+
+  1. W trybie Normal wpisz  / . Zauważ, że znak ten, oraz kursor pojawią
+     się na dole ekranu tak samo jak polecenie  : .
+
+  2. Teraz wpisz  błond<ENTER> .  To jest słowo, którego chcesz szukać.
+
+  3. By szukać tej samej frazy ponownie, po prostu wciśnij  n .
+     Aby szukać tej frazy w przeciwnym, kierunku wciśnij  N .
+
+  4. Jeśli chcesz szukać frazy do tyłu, użyj polecenia  ?  zamiast  / .
+
+  5. Aby wrócić gdzie byłeś wciśnij  CTRL-O. Powtarzaj by wrócić dalej. CTRL-I
+     idzie do przodu.
+
+Uwaga:  'błond' to nie jest metoda by przeliterować błąd; 'błond' to błąd.
+Uwaga:  Kiedy szukanie osiągnie koniec pliku będzie kontynuowało od początku
+        o ile opcja 'wrapscan' nie została przestawiona.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+               Lekcja 4.3.: W POSZUKIWANIU PARUJĄCYCH NAWIASÓW
+
+
+              ** Wpisz  %  by znaleźć parujący ), ], lub } . **
+
+  1. Umieść kursor na którymś z (, [, lub { w linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Teraz wpisz znak  % .
+
+  3. Kursor powinien się znaleźć na parującym nawiasie.
+
+  4. Wciśnij  %  aby przenieść kursor z powrotem do parującego nawiasu.
+
+  5. Przenieś kursor do innego (,),[,],{ lub } i zobacz co robi  % .
+
+---> To ( jest linia testowa z (, [, ] i {, } . ))
+
+Uwaga: Ta funkcja jest bardzo użyteczna w debuggowaniu programu
+       z niesparowanymi nawiasami!
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                 Lekcja 4.4.: POLECENIE SUBSTITUTE (zamiana)
+
+
+        ** Wpisz  :s/stary/nowy/g  aby zamienić 'stary' na 'nowy'. **
+
+  1. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  :s/czaas/czas<ENTER> .  Zauważ, że to polecenie zmienia
+     tylko pierwsze wystąpienie 'czaas' w linii.
+
+  3. Teraz wpisz  :s/czaas/czas/g  . Dodane  g  oznacza zamianę (substytucję)
+     globalnie w całej linii.  Zmienia wszystkie wystąpienia 'czaas' w linii.
+
+---> Najlepszy czaas na zobaczenie najładniejszych kwiatów to czaas wiosny.
+
+  4. Aby zmienić wszystkie wystąpienia łańcucha znaków pomiędzy dwoma liniami,
+     wpisz: :#,#s/stare/nowe/g gdzie #,# są numerami linii ograniczających
+                               region gdzie ma nastąpić zamiana.
+     wpisz  :%s/stare/nowe/g   by zmienić wszystkie wystąpienia w całym pliku.
+     wpisz  :%s/stare/nowe/gc  by zmienić wszystkie wystąpienia w całym
+                               pliku, prosząc o potwierdzenie za każdym razem
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                            LEKCJA 4. PODSUMOWANIE
+
+  1. CTRL-G   pokaże Twoją pozycję w pliku i status pliku.  SHIFT-G przenosi
+             cię do końca pliku.
+     G        przenosi do końca pliku.
+     liczba G przenosi do linii [liczba].
+     gg       przenosi do pierwszej linii.
+
+  2. Wpisanie  /  a następnie łańcucha znaków szuka łańcucha DO PRZODU.
+     Wpisanie  ?  a następnie łańcucha znaków szuka łańcucha DO TYŁU.
+     Po wyszukiwaniu wciśnij  n  by znaleźć następne wystąpienie szukanej
+     frazy tym samym kierunku lub  N  by szukać w kierunku przeciwnym.
+     CTRL-O przenosi do starszych pozycji, CTRL-I do nowszych.
+
+  3. Wpisanie  %  gdy kursor znajduje się na (,),[,],{, lub } lokalizuje
+     parujący znak.
+
+  4. By zamienić pierwszy stary na nowy w linii wpisz      :s/stary/nowy
+     By zamienić wszystkie stary na nowy w linii wpisz     :s/stary/nowy/g
+     By zamienić frazy pomiędzy dwoma liniami # wpisz      :#,#s/stary/nowy/g
+     By zamienić wszystkie wystąpienia w pliku wpisz       :%s/stary/nowy/g
+     By Vim prosił Cię o potwierdzenie dodaj 'c'        :%s/stary/nowy/gc
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                Lekcja 5.1.: JAK WYKONAĆ POLECENIA ZEWNĘTRZNE
+
+
+       ** Wpisz  :!  a następnie zewnętrzne polecenie by je wykonać. **
+
+  1. Wpisz znajome polecenie  :  by ustawić kursor na dole ekranu. To pozwala
+     na wprowadzenie komendy linii poleceń.
+
+  2. Teraz wstaw  !  (wykrzyknik). To umożliwi Ci wykonanie dowolnego
+     zewnętrznego polecenia powłoki.
+
+  3. Jako przykład wpisz  ls  za  !  a następnie wciśnij <ENTER>. To polecenie
+     pokaże spis plików w Twoim katalogu, tak jakbyś był przy znaku zachęty
+     powłoki. Możesz też użyć  :!dir  jeśli  ls  nie działa.
+
+Uwaga:  W ten sposób można wykonać wszystkie polecenia powłoki.
+Uwaga:  Wszystkie polecenia  :  muszą być zakończone <ENTER>.
+        Od tego momentu nie zawsze będziemy o tym wspominać.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Lekcja 5.2.: WIĘCEJ O ZAPISYWANIU PLIKÓW
+
+
+          ** By zachować zmiany w tekści wpisz :w NAZWA_PLIKU . **
+
+  1. Wpisz  :!dir  lub  :!ls  by zobaczyć spis plików w katalogu.
+     Już wiesz, że musisz wcisnąć <ENTER> po tym.
+
+  2. Wybierz nazwę pliku jaka jeszcze nie istnieje, np. TEST.
+
+  3. Teraz wpisz:   :w TEST   (gdzie TEST jest nazwą pliku jaką wybrałeś.)
+
+  4. To polecenie zapamięta cały plik (Vim Tutor) pod nazwą TEST.
+     By to sprawdzić wpisz  :!dir  lub  :!ls , żeby znowu zobaczyć listę plików.
+
+Uwaga: Zauważ, że gdybyś teraz wyszedł z Vima, a następnie wszedł ponownie
+       poleceniem  vim TEST , plik byłby dokładną kopią tutoriala kiedy go
+       zapisywałeś.
+
+  5. Teraz usuń plik wpisując (MS-DOS):                 :!del TEST
+                          lub (Unix):              :!rm TEST
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Lekcja 5.3.: WYBRANIE TEKSTU DO ZAPISU
+
+
+         ** By zachować część pliku wpisz  v ruch :w NAZWA_PLIKU **
+
+  1. Przenieś kursor do tego wiersza.
+
+  2. Wciśnij  v  i przenieś kursor do punktu 5. Zauważ, że tekst został
+     podświetlony.
+
+  3. Wciśnij znak  : . Na dole ekranu pojawi się  :'<,'> .
+
+  4. Wpisz  w TEST , gdzie TEST to nazwa pliku, który jeszcze nie istnieje.
+     Upewnij się, że widzisz  :'<,'>w TEST zanim wciśniesz Enter.
+
+  5. Vim zapisze wybrane linie do pliku TEST. Użyj  :!dir  lub  :!ls , żeby to
+     zobaczyć. Jeszcze go nie usuwaj! Użyjemy go w następnej lekcji.
+
+UWAGA: Wciśnięcie  v  zaczyna tryb Wizualny. Możesz poruszać kursorem by
+       zmienić rozmiary zaznaczenia. Możesz też użyć operatora by zrobić coś
+       z tekstem. Na przykład  d  usuwa tekst.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                  Lekcja 5.4.: WSTAWIANIE I ŁĄCZENIE PLIKÓW
+
+
+           ** By wstawić zawartość pliku wpisz   :r NAZWA_PLIKU **
+
+  1. Umieść kursor tuż powyżej tej linii.
+
+UWAGA: Po wykonaniu kroku 2. zobaczysz tekst z Lekcji 5.3. Potem przejdź
+       do DOŁU by zobaczyć ponownie tę lekcję.
+
+  2. Teraz wczytaj plik TEST używając polecenia  :r TEST , gdzie TEST
+     jest nazwą pliku.
+     Wczytany plik jest umieszczony poniżej linii z kursorem.
+
+  3. By sprawdzić czy plik został wczytany cofnij kursor i zobacz, że
+     teraz są dwie kopie Lekcji 5.3., oryginał i kopia z pliku.
+
+UWAGA: Możesz też wczytać wyjście zewnętrznego polecenia. Na przykład
+       :r !ls  wczytuje wyjście polecenia ls i umieszcza je pod poniżej
+       kursora.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                            LEKCJA 5. PODSUMOWANIE
+
+
+  1.  :!polecenie wykonuje polecenie zewnętrzne.
+
+      Użytecznymi przykładami są:
+
+         :!dir  -  pokazuje spis plików w katalogu.
+
+         :!rm NAZWA_PLIKU  -  usuwa plik NAZWA_PLIKU.
+
+  2.  :w NAZWA_PLIKU  zapisuje obecny plik Vima na dysk z nazwą NAZWA_PLIKU.
+
+  3.  v ruch :w NAZWA_PLIKU  zapisuje Wizualnie wybrane linie do NAZWA_PLIKU.
+
+  4.  :r NAZWA_PLIKU  wczytuje z dysku plik NAZWA_PLIKU i wstawia go do
+      bieżącego pliku poniżej kursora.
+
+  5.  :r !dir  wczytuje wyjście polecenia dir i umieszcza je poniżej kursora.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                     Lekcja 6.1.: POLECENIE OPEN (otwórz)
+
+
+      ** Wpisz  o  by otworzyć linię poniżej kursora i przenieść się do
+        trybu Insert (wprowadzanie). **
+
+  1. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  o  (małe) by otworzyć linię PONIŻEJ kursora i przenieść się
+     do trybu Insert (wprowadzanie).
+
+  3. Wpisz trochę tekstu i wciśnij <ESC> by wyjść z trybu Insert (wprowadzanie).
+
+---> Po wciśnięciu  o  kursor znajdzie się w otwartej linii w trybie Insert.
+
+  4. By otworzyć linię POWYŻEJ kursora wciśnij wielkie  O  zamiast małego
+     o . Wypróbuj to na linii poniżej.
+
+---> Otwórz linię powyżej wciskając SHIFT-O gdy kursor będzie na tej linii.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                    Lekcja 6.2.: POLECENIE APPEND (dodaj)
+
+
+                 ** Wpisz  a  by dodać tekst ZA kursorem. **
+
+  1. Przenieś kursor do początku pierwszej linii poniżej oznaczonej --->
+
+  2. Wciskaj  e  dopóki kursor nie będzie na końcu li .
+
+  3. Wpisz  a  (małe) aby dodać tekst ZA znakiem pod kursorem.
+
+  4. Dokończ wyraz tak jak w linii poniżej. Wciśnij <ESC> aby opuścić tryb
+     Insert.
+
+  5. Użyj  e  by przejść do kolejnego niedokończonego wyrazu i powtarzaj kroki
+     3. i 4.
+
+---> Ta li poz Ci ćwi dodaw teks do koń lin
+---> Ta linia pozwoli Ci ćwiczyć dodawanie tekstu do końca linii.
+
+Uwaga:  a ,  i  oraz  A  prowadzą do trybu Insert, jedyną różnicą jest miejsce
+       gdzie nowe znaki będą dodawane.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                  Lekcja 6.3.: INNA WERSJA REPLACE (zamiana)
+
+
+          ** Wpisz wielkie  R  by zamienić więcej niż jeden znak. **
+
+  1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->. Przenieś
+     kursor do pierwszego  xxx .
+
+  2. Wciśnij  R  i wpisz numer poniżej w drugiej linii, tak, że zastąpi on
+     xxx.
+
+  3. Wciśnij <ESC> by opuścić tryb Replace. Zauważ, że reszta linii pozostaje
+     niezmieniona.
+
+  5. Powtarzaj kroki by wymienić wszystkie xxx.
+
+---> Dodanie 123 do xxx daje xxx.
+---> Dodanie 123 do 456 daje 579.
+
+UWAGA: Tryb Replace jest jak tryb Insert, ale każdy znak usuwa istniejący
+       znak.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                 Lekcja 6.4.: KOPIOWANIE I WKLEJANIE TEKSTU
+
+
+       ** użyj operatora  y  aby skopiować tekst i  p  aby go wkleić **
+
+  1. Przejdź do linii oznaczonej ---> i umieść kursor za "a)".
+
+  2. Wejdź w tryb Visual  v  i przenieś kursor na początek "pierwszy".
+
+  3. Wciśnij  y  aby yankować (kopiować) podświetlony tekst.
+
+  4. Przenieś kursor do końca następnej linii:  j$
+
+  5. Wciśnij  p  aby wpakować (paste) tekst.  Dodaj:  a drugi<ESC> .
+
+  6. Użyj trybu Wizualnego aby wybrać " element.", yankuj go  y , przejdź do
+     końca następnej linii  j$ i upakuj tam tekst z  p .
+
+--->  a) to jest pierwszy element.
+      b)
+Uwaga: możesz użyć  y  jako operatora;  yw  kopiuje jeden wyraz.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                        Lekcja 6.5.: USTAWIANIE OPCJI
+
+
+** Ustawianie opcji tak by szukaj lub substytucja ignorowały wielkość liter **
+
+  1. Szukaj 'ignore' wpisując:    /ignore<ENTER>
+     Powtórz szukanie kilka razy naciskając klawisz  n .
+
+  2. Ustaw opcję 'ic' (Ignore case -- ignoruj wielkość liter) poprzez
+     wpisanie:         :set ic
+
+  3. Teraz szukaj 'ignore' ponownie wciskając:  n
+     Zauważ, że Ignore i IGNORE także są teraz znalezione.
+
+  4. Ustaw opcje 'hlsearch' i 'incsearch':    :set hls is
+
+  5. Teraz wprowadź polecenie szukaj ponownie i zobacz co się zdarzy:
+     /ignore<ENTER>
+
+  6. Aby wyłączyć ignorowanie wielkości liter:  :set noic
+
+Uwaga: Aby usunąć podświetlanie dopasowań wpisz:   :nohlsearch
+Uwaga: Aby ignorować wielkość liter dla jednego wyszukiwania: /ignore\c<ENTER>
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                            LEKCJA 6. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Wpisanie  o  otwiera linię PONIŻEJ kursora.
+     Wpisanie  O  otwiera linię POWYŻEJ kursora.
+
+  2. Wpisanie  a  by wstawić tekst ZA znakiem na, którym jest kursor.
+     Wpisanie  A  dodaje tekst na końcu linii.
+
+  3. Polecenie  e  przenosi do końca wyrazu.
+  4. Operator  y  yankuje (kopiuje) tekst,  p  pakuje (wkleja, paste) go.
+  5. Wpisanie wielkiego  R  wprowadza w tryb Replace (zamiana) dopóki
+     nie zostanie wciśnięty <ESC>.
+  6. Wpisanie ":set xxx" ustawia opcję "xxx". Nietkóre opcje:
+       'ic'  'ignorecase'      ignoruj wielkość znaków
+       'is'  'incsearch'       pokaż częściowe dopasowania
+       'hls' 'hlsearch'        podświetl wszystkie dopasowania
+     Możesz użyć zarówno długiej jak i krótkiej formy.
+  7. Dodaj "no" aby wyłączyć opcję:   :set noic
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                       LEKCJA 7.1. JAK UZYSKAĆ POMOC
+
+                     ** Użycie systemu pomocy on-line **
+
+  Vim posiada bardzo dobry system pomocy on-line. By zacząć spróbuj jednej
+  z trzech możliwości:
+       - wciśnij klawisz <HELP> (jeśli taki masz)
+       - wciśnij klawisz <F1> (jeśli taki masz)
+       - wpisz   :help<ENTER>
+
+  Przeczytaj tekst w oknie pomocy  aby dowiedzieć się jak działa pomoc.
+  wpisz CTRL-W CTRL-W    aby przeskoczyć z jednego okna do innego
+  wpisz :q<ENTER>        aby zamknąć okno pomocy.
+
+  Możesz też znaleźć pomoc na każdy temat podając argument polecenia ":help".
+  Spróbuj tych (nie zapomnij wcisnąć <ENTER>):
+
+  :help w
+  :help c_CTRL-D
+  :help insert-index
+  :help user-manual
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                  LEKCJA 7.2. TWORZENIE SKRYPTU STARTOWEGO
+
+                         ** Włącz możliwości Vima **
+
+  Vim ma o wiele więcej możliwości niż Vi, ale większość z nich jest domyślnie
+  wyłączona. Jeśli chcesz włączyć te możliwości na starcie musisz utworzyć
+  plik "vimrc".
+
+  1. Początek edycji pliku "vimrc" zależy od Twojego systemu:
+     :edit ~/.vimrc         dla Uniksa
+     :edit $VIM/_vimrc       dla MS-Windows
+  2. Teraz wczytaj przykładowy plik "vimrc":
+     :read $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim
+  3. Zapisz plik:
+     :w
+
+  Następnym razem gdy zaczniesz pracę w Vimie będzie on używać podświetlania
+  składni. Możesz dodać wszystkie swoje ulubione ustawienia do tego pliku
+  "vimrc".
+  Aby uzyskać więcej informacji wpisz     :help vimrc-intro
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                         Lekcja 7.3.: UZUPEŁNIANIE
+
+
+             ** Uzupełnianie linii poleceń z CTRL-D i <TAB> **
+
+  1. Upewnij się, że Vim nie jest w trybie kompatybilności:   :set nocp
+
+  2. Zerknij jakie pliki są w bieżącm katalogu:   :!ls   lub   :!dir
+
+  3. Wpisz początek polecenia:   :e
+
+  4. Wciśnij  CTRL-D  i Vim pokaże listę poleceń jakie zaczynają się na "e".
+
+  5. Wciśnij  <TAB>  i Vim uzupełni polecenie do ":edit".
+
+  6. Dodaj spację i zacznij wpisywać nazwę istniejącego pliku:   :edit FIL
+
+  7. Wciśnij <TAB>. Vim uzupełni nazwę (jeśli jest niepowtarzalna).
+
+UWAGA: Uzupełnianie działa dla wielu poleceń. Spróbuj wcisnąć CTRL-D i <TAB>.
+       Użyteczne zwłaszcza przy  :help .
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                           Lekcja 7. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Wpisz  :help  lub wciśnij <F1> lub <Help> aby otworzyć okno pomocy.
+
+  2. Wpisz  :help cmd  aby uzyskać pomoc o  cmd .
+
+  3. Wpisz  CTRL-W CTRL-W  aby przeskoczyć do innego okna.
+
+  4. Wpisz  :q  aby zamknąć okno pomocy.
+
+  5. Utwórz plik startowy vimrc aby zachować wybrane ustawienia.
+
+  6. Po poleceniu  : , wciśnij CTRL-D aby zobaczyć możliwe uzupełnienia.
+     Wciśnij <TAB> aby użyć jednego z nich.
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+  Tutaj się kończy tutorial Vima. Został on pomyślany tak aby dać krótki
+  przegląd jego możliwości, wystarczający byś mógł go używać. Jest on
+  daleki od kompletności ponieważ Vim ma o wiele, wiele więcej poleceń.
+
+  Dla dalszej nauki rekomendujemy książkę:
+       Vim - Vi Improved - autor Steve Oualline
+       Wydawca: New Riders
+  Pierwsza ksiązka całkowicie poświęcona Vimowi. Użyteczna zwłaszcza dla
+  początkujących. Zawiera wiele przykładów i ilustracji.
+  Zobacz http://iccf-holland.org./click5.html
+
+  Starsza pozycja i bardziej o Vi niż o Vimie, ale także warta
+  polecenia:
+       Learning the Vi Editor - autor Linda Lamb
+       Wydawca: O'Reilly & Associates Inc.
+  To dobra książka by dowiedzieć się niemal wszystkiego co chciałbyś zrobić
+  z Vi. Szósta edycja zawiera też informacje o Vimie.
+
+  Po polsku wydano:
+       Edytor vi. Leksykon kieszonkowy - autor Arnold Robbins
+       Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly).
+       ISBN: 83-7197-472-8
+       http://helion.pl/ksiazki/vilek.htm
+  Jest to książeczka zawierająca spis poleceń vi i jego najważniejszych
+  klonów (między innymi Vima).
+
+       Edytor vi - autorzy Linda Lamb i Arnold Robbins
+       Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly) - wg 6. ang. wydania
+       ISBN: 83-7197-539-2
+       http://helion.pl/ksiazki/viedyt.htm
+  Rozszerzona wersja Learning the Vi Editor w polskim tłumaczeniu.
+
+  Ten tutorial został napisany przez Michaela C. Pierce'a i Roberta K. Ware'a,
+  Colorado School of Mines korzystając z pomocy Charlesa Smitha,
+  Colorado State University.
+  E-mail: bware@mines.colorado.edu.
+
+  Zmodyfikowane dla Vima przez Brama Moolenaara.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+  Przetłumaczone przez Mikołaja Machowskiego,
+  Sierpień 2001,
+  rev. Marzec 2002
+  2nd rev. Wrzesień 2004
+  3rd rev. Marzec 2006
+  Wszelkie uwagi proszę kierować na: mikmach@wp.pl
diff --git a/runtime/tutor/tutor.tr.iso9 b/runtime/tutor/tutor.tr.iso9
new file mode 100644 (file)
index 0000000..759e57d
--- /dev/null
@@ -0,0 +1,813 @@
+===============================================================================
+=      V I M   T u t o r'a Hoþ Geldiniz    -    Sürüm 1.5      =
+===============================================================================
+
+     Vim, bu gibi bir eðitmen ile açýklanmasý gereken çok fazla komut barýndýran,
+     oldukça kuvvetli bir metin düzenleyicidir. Bu eðitmen Vim'i çok amaçlý bir
+     düzenleyici olarak kolaylýkla kullanabileceðiniz yeterli sayýda komutu açýklamak
+     için tasarlanmýþtýr.
+
+     Eðitmeni tamamlama süresi yapacaðýnýz denemelere baðlý olarak 25-30
+     dakikadýr.
+
+     Derslerdeki komutlar bu metini deðiþtirecektir. Üzerinde çalýþmak için
+     bu dosyanýn bir kopyasýný alýn (eðer "vimtutor" uygulamasýný çalýþtýrdýysanýz
+     zaten bir kopyasýný almýþ oldunuz).
+
+     Bu eðitmenin, kullanarak öðretmeye ayarlandýðýný unutmamak önemlidir. Bu þu
+     anlama gelir; komutlarý öðrenmek için doðru bir þekilde çalýþtýrmanýz gerekir.
+     Eðer sadece yazýlanlarý okursanýz komutlarý unutursunuz.
+
+     Þimdi Shift-Lock tuþlarýnýzýn basýlý olmadýðýna emin olun ve Ders 1.1'in
+     ekraný tamamen doldurmasý için   j   tuþuna yeterli miktarda basýn.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                       Ders 1.1:  ÝMLECÝ HAREKET ETTÝRMEK
+
+  Ç.N: Tüm derslerde <ENTER> gördüðünüz yerde bu tuþa basmanýz gerekir.
+
+   ** Ýmleci hareket ettirmek için, h,j,k,l tuþlarýna gösterildiði gibi basýn. **
+            ^
+            k              Ýpucu: h tuþu soldadýr ve sola hareket eder.
+       < h      l >               l tuþu saðdadýr ve saða hareket eder.
+            j                     j tuþu aþaðý yönlü bir ok gibidir.
+            v
+  1. Yeterli hissedinceye kadar imleci ekranda hareket ettirin.
+
+  2. Aþaðý tuþunu  (j)  tekrar edene kadar basýlý tutun.
+---> Þimdi, bir sonraki derse nasýl geçeceðinizi biliyorsunuz.
+
+  3. Aþaðý tuþunu kullanarak, Ders 1.2'ye geçin.
+  Not:  Eðer yazdýðýnýz bir þeyden emin deðilseniz, Normal kipe geçmek için <ESC> tuþuna basýn.
+        Daha sonra istediðiniz komutu yeniden yazýn.
+  Not:  Ýmleç tuþlarý da ayný zamanda iþe yararlar ancak   hjkl   tuþlarýný kullanmaya alýþtýðýnýzda etrafta daha hýzlý
+        hareket edersiniz.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                    Ders 1.2: VIM'E GÝRÝÞ VE VIM'DEN ÇIKIÞ
+
+
+  !! NOT: Aþaðýdaki adýmlarý yapmadan önce, bu dersi tamamen okuyun.
+
+  1. <ESC> tuþuna basýn (Normal kipte olmayý garantilemek için).
+
+  2. Yazýn:                    :q! <ENTER>.
+
+---> Bu düzenleyicinin yaptýðýnýz deðiþiklikleri KAYDETMEDEN kapanmasýný saðlar.
+     Eðer yaptýklarýnýzýn kaydedilmesini istiyorsanýz þunu yazýn:
+                               :wq  <ENTER>
+
+  3. Kabuk istemcisini (shell prompt) gördüðünüzde, sizi bu eðitmene getiren
+     komutu yazýn. Bu: vimtutor <ENTER> komutudur.
+     Normalde: vim tutor <ENTER> komutu kullanýlýr.
+---> 'vim' vim düzenleyicisine gir anlamýna gelir, 'tutor' ise açmak istediðiniz dosyadýr.
+
+  4. Eðer bu adýmlarý ezberlediyseniz ve kendinizden eminseniz, 1'den 3'e kadar olan adýmlarý,
+     düzenleyiciden çýkmak ve yeniden girmek için uygulayýn.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                    Ders 1.3: METÝN DÜZENLEME - SÝLME
+
+
+** Normal kipteyken imlecin altýndaki karakteri silmek için   x  'e basýn.**
+
+  1. Ýmleci aþaðýda iþaretlenmiþ (-->) satýra götürün.
+
+  2. Hatalarý düzeltmek için, imleci silinmesi gereken karakterin üzerine getirin
+
+  3. Ýstenmeyen karakteri silmek için   x   tuþuna basýn.
+
+  4. Cümle düzelene kadar 2'den 4'e kadar olan adýmlarý tekrar edin.
+
+---> Ýinek ayyýn üzzerinden attladý.
+
+  5. Þimdi satýr düzeldi, Ders 1.4'e geçin.
+
+NOT: Bu eðitmende ilerledikçe ezberlemeye çalýþmayýn, kullanarak öðrenin.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                    Ders 1.4: METÝN DÜZENLEME - EKLEME
+
+
+         ** Normal kipteyken metin eklemek için   i  'ye basýn. **
+
+  1. Ýmleci aþaðýdaki iþaretlenmiþ (-->) ilk satýra götürün.
+
+  2. Ýlk satýrý ikincisinin aynýsý gibi yapmak için, imleci eklenmesi gereken
+     metinden sonraki ilk karakterin üzerine götürün.
+
+  3. i  'ye basýn ve gerekli eklemeleri yapýn.
+
+  4. Her hata düzeltildiðinde <ESC> tuþuna basarak Normal kipe dönün.
+     Cümleyi düzeltmek için 2'den 4'e kadar olan adýmlarý tekrar edin.
+
+---> Bu metinde eksk.
+---> Bu metinde birþey eksik.
+
+  5. Metin ekleme çalýþmalarýný yeterli görüyorsanýz aþaðýdaki özete geçin.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                              DERS 1 ÖZET
+
+
+  1. Ýmleç hem ok tuþlarý hem de   hjkl   tuþlarý ile hareket ettirilir.
+        h (sol)        j (aþaðý)       k (yukarý)          l (sað)
+
+  2. (Konsoldan) Vim'e girmek içn  yazýn:  vim DOSYAÝSMÝ <ENTER>
+
+  3. Tüm deðiþiklikleri göz ardý edip vimden çýkmak için yazýn:
+     <ESC>     :q!     <ENTER>
+     veya tüm deðiþiklikleri kaydetmek için yazýn:
+     <ESC>     :wq     <ENTER>
+
+  4. Ýmlecin altýndaki bir karakteri silmek için Normal kipte   x   yazýn.
+
+  5. Ýmlecin altýnda metin eklemek için Normal kipte yazýn:
+        i     yazýlacak metin  <ESC>
+
+NOT: <ESC> tuþuna basmak sizi Normal kipe götürür ya da istenmeyen tamamlanmamýþ bir komutu
+     iptal eder.
+
+Þimdi Ders 2 ile devam edin.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                       Ders 2.1: SÝLME KOMUTLARI
+
+           ** Bir kelimeyi silmek için  dw  yazýn.**
+
+  1. Normal kipte olmakten emin olmak için <ESC> tuþuna basýn.
+
+  2. Ýmleci aþaðýdaki iþaretlenmiþ (-->) satýra götürün.
+
+  3. Ýmleci silinmesi gereken kelimenin baþýna götürün.
+
+  4. Kelimeyi silmek için   dw   yazýn.
+
+  NOT:  dw  harfleri siz yazdýkça ekranýn son satýrýnda görülecektir.
+        Eðer yanlýþ bir þeyler yazarsanýz, yeniden baþlamak için <ESC> tuþuna basýn.
+
+---> Bu satýrda çerez cümleye ait olmayan leblebi kelimeler var.
+
+
+  5. Cümle düzelene kadar adým 3 ve 4'ü tekrar edin, daha sonra Ders 2.2'ye gidin.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                     Ders 2.2: DAHA FAZLA SÝLME KOMUTU
+
+
+          ** Satýrý sonuna kadar silmek için   d$   yazýn.**
+
+  1. Normal kipte olmaktan emin olmak için <ESC> tuþuna basýn.
+
+  2. Ýmleci aþaðýdaki iþaretlenmiþ (-->) satýra götürün.
+
+  3. Ýmleci doðru olan satýrýn sonuna götürün. (Birinciden SONRA. )
+
+  4. Satýrý sonuna kadar silmek için   d$   yazýn.
+  ( d$  yazarken d'den sonra <ALT> ile beraber $ tuþuna basýn)
+
+---> Birileri bu satýrýn sonunu iki defa yazmýþ. Birileri bu satýrýn sonunu iki defa yazmýþ.
+
+  5. Neler olduðunu anlamak için Ders 2.3'e gidin.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                    Ders 2.3: KOMUTLAR VE NESNELER
+
+
+   d   silme komutu için biçim aþaðýdaki gibidir:
+
+        [sayý]   d     nesne       VEYA     d   [sayý]   nesne
+  Burada:
+    sayý   - komutun kaç defa çalýþtýrlacaðý (isteðe baðlý, varsayýlan=1).
+    d      - silme komutu
+    nesne  - komutun ne þekilde çalýþacaðý (aþaðýda listlendi).
+
+  Nesnelerin kýsa bir listesi.
+    w - Boþluðu da içererek, imleçten itibaren kelimenin sonuna kadar.
+    e - Boþluðu ÝÇERMEDEN, imleçten itibaren kelimenin sonuna kadar.
+    $ - imleçten satýrýn sonuna kadar.
+
+NOT:   Serüven sevenler için, Normal kipte iken, komut olmadan sadece nesnenin kendisine basmak
+       imleci yukardaki listede olduðu gibi hareket ettirecektir.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+               Ders 2.4:   'KOMUT-NESNE'ye BÝR ÝSTÝSNA
+
+
+                ** Bütün bir satýrý silmek için   dd   yazýn. **
+
+  Bütün bir satýr silme sýklýðýndan dolayý, Vi tasarýmcýlarý bir satýrý
+  tamamen silmek için iki d yazmanýn daha kolay olacaðýna karar verdiler.
+
+  1. Ýmleci aþaðýdaki tümceciðin ikinci satýrýna götürün.
+  2. Satýrý silmek için    dd   yazýn.
+  3. Þimdi de dördüncü satýra gidin.
+  4. Ýki satýrý birden silmek için   2dd   (sayý-komut-nesne'yi hatýrlayýn) yazýn.
+
+       1)  Güller kýrmýzýdýr,
+       2)  Çamur eðlenceli,
+       3)  Menekþeler mavi,
+       4)  Bir arabam var,
+        5)  Saat bana söyler,
+       6)  Þeker tatlýdýr
+       7)  Ve sen de öylesin
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                        Ders 2.5: GERÝ AL KOMUTU
+
+
+   ** Son komutu geri almak için    u   , bütün bir satýrý düzeltmek için U yazýn.**
+
+  1. Ýmleci aþaðýdaki iþaretlenmiþ (-->) satýrdaki ilk hatanýn üzerine götürün.
+  2. Ýlk istenmeyen karakteri silmek için   x   yazýn.
+  3. Þimdi son çalýþtýrýlan komutu geri almak için   u   yazýn.
+  4. Bu sefer   x    komutunu kullanarak satýrdaki tüm hatalarý düzeltin.
+  5. Þimdi satýrý ilk haline çevirmek için büyük   U    yazýn.
+  6. Þimdi   U    ve daha önceki komutlarý geri almak için birkaç defa   u    yazýn.
+  7. Þimdi birkaç defa CTRL-R (CTRL'yi basýlý tutarken R ye basýn) yazarak geri almalarý da geri alýn.
+
+---> Buu satýýrdaki hatalarý düüzeltinn ve sonra koomutu geri alllýn.
+
+  8. Bunlar son derece kullanýþlý komutlardýr. Þimdi Ders 2 Özete geçin.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                              DERS 2 ÖZET
+
+
+  1. Ýmleçten itibaren bir kelimeyi silmek için yazýn: dw
+
+  2. Ýmleçten itibaren bir satýrý silmek için yazýn:   d$
+
+  3. Bütün bir satýrý silmek için yazýn:               dd
+
+  4. Normal kipte bir komut biçimi þöyledir:
+
+       [sayý]   komut    nesne    VEYA     komut       [sayý]   nesne
+     burada:
+        sayý  - komutun kaç kere tekrar edeceði
+        komut - ne yapýlacaðý, silmek için   d   olduðu gibi
+        nesne - komutun nasýl davranacaðý, w (kelime), $ (satýr sonu), vb gibi.
+
+  5. Önceki hareketleri geri almak için yazýn:         u       (küçük u)
+     Bir satýrdaki tüm deðiþiklikleri geri almak için yazýn:   U       (büyük u)
+     Geri almalarý geri almak için yazýn:      CTRL-R
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                        Ders 3.1: KOY KOMUTU
+
+
+       ** Son yaptýðýnýz silme iþlemini imleçten sona geri yerleþtirmek için   p   yazýn.**
+
+  1. Ýmleci aþaðýdaki tümceciðin ilk satýrýna götürün.
+
+  2. Satýrý silip Vim'in tamponuna yerleþtirmek için   dd   yazýn.
+
+  3. Ýmleci, silinmiþ satýrý nereye yerleþtirmek istiyorsanýz, o satýrýn ÜZERÝNE götürün.
+
+  4. Normal kipteyken, satýrý yerleþtirmek için   p   yazýn.
+
+  5. Tüm satýrlarý doðru sýraya koymak için 2'den 4'e kadar olan adýmlarý tekrar edin.
+
+     d) Sen de öðrendin mi?
+     b) Menekþeler mavidir,
+     c) Akýl öðrenilir,
+     a) Güller kýrmýzýdýr,
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                      Ders 3.2: YERLEÞTÝR KOMUTU
+
+
+  ** Ýmlecin altýnda bir karakter yerleþtirmek için    r    yazýn.**
+
+  1. Ýmleci aþaðýdaki iþaretlenmiþ(--->) ilk satýra götürün.
+
+  2. Ýmleci satýrdaki ilk hatanýn üzerine götürün.
+
+  3. Hatayý düzeltmek için önce   r    ardýndan da doðru karakteri yazýn.
+
+  4. Ýlk satýr düzelene kadar adým 2 ve 3'ü tekrar edin.
+
+--->  Bu satýv yazýlývken, bivileri yamlýþ tuþtara basmýþ.
+--->  Bu satýr yazýlýrken, birileri yanlýþ tuþlara basmýþ.
+
+  5. Ders 3.2'ye geçin.
+
+NOT: Unutmayýn, ezberleyerek deðil kullanarak öðrenin.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                       Ders 3.3: DEÐÝÞTÝR KOMUTU
+
+
+          ** Bir kelimenin tamamýný veya parçasýný deðiþtirmek için   cw   yazýn.
+
+  1. Ýmleci aþaðýdaki iþaretlenmiþ(--->) satýra götürün.
+
+  2. Ýmleci "sutar" daki u'nun üzerine yerleþtirin.
+
+  3. Önce   cw   ardýndan doðru kelimeyi girin (bu durumda 'atýr'.)
+
+  4. <ESC> tuþuna basýn ve bir sonraki hataya gidin (deðiþmesi gereken ilk karakter.)
+
+  5. Ýlk cümle ikincisiyle ayný olana kadar adým 3 ve 4'ü tekrar edin.
+
+---> Bu sutar deðiþtir komutu ile deðiþneli gereken birkaç petime içeriyor.
+---> Bu satýr deðiþtir komutu ile deðiþmesi gereken birkaç kelime içeriyor.
+
+cw'nin sadece kelimeyi deðiþtirmediðini, ayný zamanda sizi insert kipine götürdüðüne de dikkat edin.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                       Ders 3.4: c'YÝ KULLANARAK DAHA FAZLA DEÐÝÞTÝRME
+
+
+     ** Deðiþtir komutu sil komutu ile ayný nesnelerle kullanýlýr.**
+
+  1. Deðiþtir komutu sil ile ayný yolla çalýþýr. Biçim þöyledir:
+
+       [sayý]   c   nesne         VEYA     c   [sayý]   nesne
+
+  2. Nesneler de ayný zamanda aynýdýr. Örneðin w (word), $ (satýr sonu), vb. gibi.
+
+  3. Aþaðýdaki iþaretlenmiþ(--->) ilk satýra gidin.
+
+  4. Ýmleci ilk hataya götürün.
+
+  5. Satýrýn geri kalan kýsmýný ikincisi gibi yapmak için   c$   yazýn ve daha sonra <ESC> tuþuna basýn.
+
+---> Bu satýrýn sonu düzeltilmek için biraz yardýma ihtiyaç duyuyor.
+---> Bu satýrýn sonu düzeltilmek için   c$   komutu kullanýlarak yardýma ihtiyaç duyuyor.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                              DERS 3 ÖZET
+
+
+  1. Silinmiþ olan bir metini geri yerleþtirmek için   p   yazýn. Bu silinmiþ metini
+     imleçten hemen SONRA geri yerleþtirir (eðer bir satýr silinmiþse hemen imleçten sonra, alta
+     yerleþtirilecektir)
+
+  2. Ýmlecin altýndaki karakteri deðiþtirmek için önce   r    ardýndan da
+     asýl karakteri yazýn.
+
+  3. Deðiþtir komutu belirlenen nesneyi, imleçten nesnenin sonuna kadar deðiþtirme imkaný verir.
+     Örneðin, bir kelimeyi imleçten sonuna kadar deðiþtirmek için   cw   , bir satýrýn tamamýný
+     deðiþtirmek içinse   c$   yazýn.
+
+  4. Deðiþtir için biçim þöyledir:
+
+        [sayý]   c     nesne         VEYA      c   [sayý]   nesne
+
+Þimdi bir sonraki derse geçin.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                    Ders 4.1: KONUM VE DOSYA DURUMU
+
+
+  ** Dosya içerisindeki konumunuzu ve dosyanýn durumunu görmek için   CTRL-g    yazýn. **
+  ** Dosya içerisindeki bir satýra gitmek için   SHIFT-g   yazýn. **
+
+  Not: Adýmlardan herhangi birini yapmadan önce dersin tamamýný okuyun!!
+
+  1. Ctrl tuþunu basýlý tutun ve   g'ye   basýn. Dosyanýn sonunda dosya ismini ve bulunduðunuz konumu
+     gösteren bir durum satýrý görünecektir. Adým 3 için satýr numarasýný
+     unutmayýn.
+
+  2. Dosyanýn sonuna gitmek için   shift-G   'ye basýn.
+
+  3. Daha önce bulunduðunuz satýr numarasýný yazýn ve daha sonra    shift-G   'ye basýn.
+     Bu sizi daha önce bulunduðunuz ve    Ctrl-g   'ye bastýðýnýz satýra geri götürecektir.
+     (Sayýlar yazýlýrken ekranda GÖRÜNMEYECEKLERDÝR.)
+
+  4. Yapabileceðinizi düþündüðünüzde, adým 1'den 3'e kadar yapýn.
+
+  Ç.N: Bu kýsým orijinal metinde de biraz eksik anlatýlmýþ gibi. Bir satýr hakkýnda bilgi almak için
+       Ctrl-g'yi kullanýn. Herhangi bir satýra gitmek içinse, önce satýr numarasýný yazýn ve ardýnan
+       shift-g'ye basýn. Satýr numarasý girmeden basýlan shift-g sizi satýr sonuna götürür.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                       Ders 4.2: ARAMA KOMUTU
+
+
+     ** Bir kelime öbeðini aramak için   /   ile beraber kelime öbeðini girin. **
+
+  1. Normal kipteyken   /   karakterini yazýn. Komut bölümü yerine   /   karakterinin ve
+     imlecin ekranýn sonunda göründüðüne dikkat edin.
+
+  2. Þimdi, 'hatttaa' yazýp <ENTER> 'a basýn. Bu sizin aramak istediðiniz kelime.
+
+  3. Ayný kelime öbeðini tekrar aramak için, basitçe   n   yazýn.
+     Ayný kelime öbeðini zýt yönde aramak için, Shift-N yazýn.
+
+  4. Eðer zýt yöne doðru bir arama yapmak istiyorsanýz,  /   komutu yerine
+     ?   komutunu kullanýn.
+
+---> "hatttaa" hatayý yazmanýn doðru yolu deðil; hatttaa bir hata.
+
+Not: Arama dosyanýn sonuna ulaþtýðýnda, tekrar baþtan baþlayacaktýr.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                  Ders 4.3: UYAN PARANTEZ ARAMASI
+
+
+             ** Uyan bir ),] veya } bulmak için   %   yazýn. **
+
+  1. Ýmleci iþaretli (--->) satýrdaki herhangi bir (, [ veya { karakterinin
+     üzerine götürün.
+
+  2. Þimdi   %    karakterini yazýn.
+
+  3. Ýmleç uyan parantez veya ayracýn üzerine gider.
+
+  4. Uyan ilk parantezin üzerine geri dönmek için yine   %   yazýn.
+
+---> Bu ( içerisinde ('ler, ['ler ] ve {'ler } bulunan bir satýrdýr. ))
+
+Not: Bu içerisinde uymayan parantezler bulunan bir programýn yanlýþýný ayýklamak için
+     son derece yararlýdýr.
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                     Ders 4.4: HATALARI DÜZELTMEK ÝÇÝN BÝR YOL
+
+
+       ** 'eski' yerine 'yeni' yerleþtirmek için   :s/eski/yeni/g   yazýn. **
+
+  1. Ýmleci aþaðýdaki iþaretli (--->) satýra götürün.
+
+  2. :s/buu/bu  yazýp <ENTER> 'a basýn. Bu komutun sadece satýrdaki ilk karþýlaþmayý
+     düzelttiðine dikkat edin.
+
+  3. Þimdi genel olarak satýrdaki tüm deðiþikliði  yapmak için   :s/buu/bu/g   yazýn.
+
+---> Buu birinci, buu ikinci, buu üçüncü bölüm.
+
+  4. Ýki satýr arasýndaki bir karakter katarýnýn tümünü deðiþtirmek için,
+     :#,#s/eski/yeni/g  yazýn, burada #,# iki satýrýn sayýlarýdýr.
+     Tüm dosyadaki karþýlaþýlan kelimeleri deðiþtirmek için  :%s/eski/yeni/g  yazýn.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                              DERS 4 ÖZET
+
+
+  1. Ctrl-g sizin dosyadaki konumunuzu ve dosya durumunu gösterir.
+     Shift-G dosyanýn sonuna gider. Shift-G 'den önce bir sayý yazýlýrsa, o satýra
+     gidilir.
+
+  2. Bir sözcük öbeðinden önce / yazmak, ÝLERÝ yönde o öbeði aratýr.
+     Bir sözcük öbeðinden önce ? yazmak, GERÝ yönde o öbeði aratýr.
+     Bir aramadan sonra, ayný yöndeki bir sonraki karþýlaþmayý bulmak için   n   ,
+     veya zýt yöndekini bulmak için Shift-N yazýn.
+
+  3. Ýmleç bir (,),[,],{,} parantezi üzerindeyken   %   yazmak, uyan diðer eþ parantezi bulur.
+
+  4. Bir satýrdaki ilk 'eski'yi 'yeni' ile deðiþtirmek için                    :s/eski/yeni            yazýn.
+     Bir satýrdaki tüm 'eski'leri 'yeni' ile deðiþtirmek için                  :s/eski/yeni/g          yazýn.
+     Ýki satýr arasýndaki öbekleri deðiþtirmek için                    :#,#s/eski/yeni/g       yazýn.
+                                                                        (#'lar satýr numaralarý)
+     Bir dosyadaki tüm karþýlaþmalarý deðiþtirmek için                 :%s/eski/yeni/g         yazýn.
+     Her seferinde onay sormasý için 'c' ekleyin.                      :%s/eski/yeni/gc
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+               Ders 5.1: BIR DIÞ KOMUT ÇALIÞTIRMAK
+
+
+   ** Bir dýþ komutu çalýþtýrmak için   :!      ve ardýndan istediðiniz dýþ komutu yazýn. **
+
+  1. Ýmleci ekranýn altýna götürmek için alýþýk olduðunuz  :  komutunu yazýn. Bu size
+     bir komut yazma imkaný verir.
+
+  2. Þimdi ! (ünlem) karakterini yazýn. Bu size bir dýþ komut çalýþtýrma
+     imkaný verir.
+
+  3. Örnek olarak ! karakterini takiben  ls  yazýn ve <ENTER>'a basýn. Bu size
+     o anda bulunduðunuz dizindeki dosyalarý gösterecektir. Veya ls çalýþmazsa :!dir
+     komutunu kullanýn.
+
+Not: Herhangi bir dýþ komutu bu yolla çalýþtýrmak mümkündür.
+
+Not: Tüm  :   komutlarýndan sonra <ENTER> tuþuna basýlmalýdýr.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                     Ders 5.2: DOSYA YAZMAYA DEVAM
+
+
+     ** Dosyaya yapýlan deðiþikliði kaydetmek için, :w DOSYAÝSMÝ  yazýn. **
+
+  1. Bulunduðunuz dizini listelemek için  :!dir  veya  :!ls  yazýn.
+     Komuttan sonra <ENTER> tuþuna basýcaðýnýzý zaten biliyorsunuz.
+
+  2. Mevcut olmayan bir dosya ismi seçin, örneðin DENEME.
+
+  3. Þimdi   :w DENEME   yazýn (DENEME sizin seçtiðiniz dosya ismi).
+
+  4. Bu tüm dosyayý (Vim Tutor) DENEME isminde baþka bir dosyaya yazar.
+     Bunu doðrulamak için,  :!dir   yazýn ve yeniden bulunduðunuz dizini listeleyin.
+
+Not: Eðer Vim'den çýkýp kaydettiðiniz DENEME dosyasýný açarsanýz, bunun kaydettiðiniz
+     vimtutor'un gerçek bir kopyasý olduðunu görürsünüz.
+
+  5. Þimdi dosyayý þu komutlarý vererek silin  (MS-DOS)     :!del DENEME
+                                               (veya UNIX)  :!rm DENEME
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Ders 5.3: SEÇMELÝ YAZ KOMUTU
+
+
+       ** Dosyanýn bir bölümünü kaydetmek için,  :#,# w DOSYAÝSMÝ  yazýn. **
+
+  1. Bir kez daha bulunduðunuz dizini görmek için  :!dir  veya  :!ls  yazýn,
+     ardýndan DENEME gibi uygun bir dosya ismi seçin.
+
+  2. Ýmleci bu sayfanýn baþýna götürün ve ardýndan CTRL-g'ye basarak satýr numarasýný
+     öðrenin. BU NUMARAYI UNUTMAYIN!
+
+  3. Þimdi sayfanýn sonuna gidib ve yine CTRL-g'ye basarak satýr numarasýný
+     öðrenin. BU NUMARAYI DA UNUTMAYIN!
+
+  4. Bir dosyaya sadece bir bölümü kaydetmek için, :#,# w DENEME yazýn. #,# sizin
+     baktýðýnýz sayýlar (üst,alt) ve DENEME dosyanýzýn ismidir.
+
+
+  5. Yine,  :!dir  yazarak dosyanýn orada olduðuna bakýn ama SÝLMEYÝN.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                  Ders 5.4: DOSYALARI BÝRLEÞTÝRMEK-BÖLÜM EKLEMEK
+
+
+       ** Bir dosyanýn içeriðini eklemek için  :r DOSYAÝSMÝ   yazýn. **
+
+  1. DENEME dosyanýzýn önceden bulunduðundan emin olmak için  :!dir   yazýn.
+
+  2. Ýmleci bu sayfanýn baþýna yerleþtirin.
+
+NOT: Adým 3'ü uyguladýktan sonra Ders 5.3'ü görüyor olacaksýnýz. Daha sonra bu
+     derse sayfasýna dönün.
+
+  3. Þimdi DENEME sayfasýný  :r DENEME  yazarak aktarýn.
+
+NOT: Aktardýðýnýz dosya imlecinizin hemen altýna eklenecektir.
+
+  4. Dosyanýn eklendiðini görmek için, geriye gidin. Ders 5.3'ten iki kopya
+     olduðunu göreceksiniz; asýl ve kopya olaný.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                              DERS 5 ÖZET
+
+
+  1.  :!komut bir dýþ komut çalýþtýrýr.
+
+      Bazý yararlý örnekler:
+        (MS-DOS)         (Unix)
+         :!dir            :!ls            -  bir dizini listeler.
+         :!del DOSYA      :!rm DOSYA      -  DOSYA'yý siler.
+
+  2.  :w DOSYAÝSMÝ o anki Vim dosyasýný diske DOSYAÝSMÝ ile kaydeder.
+
+  3.  :#,#w DOSYAÝSMÝ # ile # satýr arasýný DOSYAÝSMÝ ile kaydeder.
+
+  4.  :r DOSYAÝSMÝ imlecin altýndan baþlayarak DOSYAÝSMÝ isimli dosyanýn içeriðini ekler.
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                        Ders 6.1: AÇ KOMUTU
+
+
+ ** Ýmlecin aþaðýsýna bir satýr açmak ve Insert kipine geçmek için   o    yazýn. **
+
+  1. Ýmleci aþaðýdaki iþaretlenmiþ (--->) satýra götürün.
+
+  2. Ýmlecin aþaðýsýna bir satýr açmak ve Insert kipine geçmek için
+     o   (küçük harfle) yazýn.
+
+  3. Þimdi iþaretlenmiþ satýrý kopyalayýn ve Insert kipinden çýkmak için <ESC>
+     tuþuna basýn.
+
+---> o  yazdýktan sonra imlec açýlan satýra gidicek ve Insert kipine geçilecek.
+
+  4. Ýmlecin üzerinde bir satýr açmak için, basitçe büyük O yazýn. Bunu aþaðýdaki
+     satýrda deneyin.
+Bu satýrýn üzerine bir satýr açmak için imleç bu satýrdayken   Shift-o   yazýn.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                       Ders 6.2: EKLE KOMUTU
+
+
+            ** Ýmleçten sonra metin eklemek için   a   yazýn. **
+
+  1. Ýmleci aþaðýdaki iþaretlenmiþ (--->) satýrýn sonuna götürmek için
+     Normal Kipteyken $ yazýn.
+
+  2. Ýmlecin altýndaki karakterden sonra metin eklemek için  a   (küçük harfle) yazýn.
+     (Büyük  A  satýrýn sonuna ekler).
+
+  3. Þimdi ilk satýrý tamamlayýn. Ekle komutunun Insert kipiyle ayný iþi yaptýðýna
+     dikkat edin. Tek fark metinin eklendiði yer.
+Ç.N: Eðer  a   yazarsanýz imlecin altýndaki karakterden hemen sonra ekleme yapabilirsiniz.
+     Eðer  Shift-a  yazarsanýz imleç satýr sonuna gidecek ve hemen ardýna ekleme yapabileceksiniz.
+     Doðal olarak bizim örneðimizde Shift-A'yý kullanmak daha güzel olacaktýr. Önce $ ardýnan a
+     yazmamýza gerek kalmaz.
+
+---> Bu satýrda çalýþabilirsiniz
+---> Bu satýrda çalýþabilirsiniz. Çalýþýrken metin eklemeyi kullanýn.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Ders 6.3: BÝR BAÞKA DEÐÝÞTÝR KOMUTU
+
+
+      ** Birden fazla karakter deðiþtirmek için büyük R yazýn. **
+
+  1. Ýmleci aþaðýdaki iþaretli (--->) satýrlarýn ilkine götürün.
+
+  2. Ýmleci iþaretli olan ikinci satýrdakinden farklý olan ilk kelimenin
+     baþýna götürün. ( "tuþlarý" kelimesi )
+
+  3. Þimdi büyük R yazýn ve ilk satýrý ikincisinin aynýsý yapmak için
+     eski metinin üzerinden yenisini yazýn. Siz yazdýkça metin deðiþecektir.
+
+---> Bu satýrý ikincisinin aynýsý yapmak için tuþlarý kullanýn.
+---> Bu satýrý ikincisinin aynýsý yapmak için R yazýn ve metini girin.
+
+  4. Çýkmak için <ESC> tuþuna bastýðýnýzda, deðiþmemiþ metinin aynen
+     kaldýðýna dikkat edin.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                           Ders 6.4: SET SEÇENEÐÝ
+
+         ** Bir seçenek ayarlayýn , böylece bir arama veya deðiþtirme **
+         ** durumu görmezden gelsin.                                  **
+
+  1. 'ignore' kelimesini aramak için:
+     /ignore
+     yazýn.
+     Bunu   n  tuþuna basarak birkaç kez tekrar edin
+
+  2. :set ic    yazarak 'ic' (Ignore case) ayarýný seçin.
+
+  3. Tekrar  n  tuþuna basarak 'ignore' kelimseini arayýn.
+     n   tuþuna basarak bu aramayý birden çok defa tekrar edin.
+
+  4. :set hls is   yazarak 'hlsearch' ve 'incsearch' ayarlarýný seçin.
+
+  5. /ignore  yazarak arama komutunu tekrar verin ve ne olacaðýný görün.
+
+  6. Karþýlaþma vurgularýný iptal etmek için,
+     :nohlsearch   yazýn.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                              DERS 6 ÖZET
+
+
+  1. o   yazmak imlecin altýnda bir satýr açar ve imleci bu açýlmýþ satýra
+     Insert kipinde yerleþtirir.
+     Büyük O  yazmak imlecin üzerinde bir satýr açar.
+
+  2. Ýmlecin üzerindeki karakterden hemen sonra metin eklemek için  a   yazýn.
+     Büyük A  yazmak hemen satýr sonuna giderek metin eklemeye hazýr hale getirir.
+
+  3. Büyük  R   yazmak Deðiþtir kipine girer ve çýkmak için <ESC> tuþuna
+     basýlana kadar sizi bu kipte býrakýr.
+
+  4. ":set xxx"  yazmak  "xxx" seçeneðini ayarlar.
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                      Ders 7: ÇEVÝRÝMÝÇÝ (ON-LINE) YARDIM KOMUTLARI
+
+
+                     ** Çevirimiçi yardým sistemini kullanýn **
+
+  Vim geniþ bir çevirimiçi yardým sistemine sahiptir. Baþlamak için þu üçünü
+  deneyebilirsiniz.
+       - (eðer sahipseniz) <HELP> tuþuna basýn
+       - (eðer sahipseniz) <F1> tuþuna basýn
+       - :help yazýn ve <ENTER> tuþuna basýn
+
+  Yardým penceresini kapatmak için  :q yazýp <ENTER> tuþuna basýn.
+
+  ":help" komutuna deðiþken (argüman) vererek herhangi bir konu hakkýnda
+  yardým alabilirsini. Þunlarý deneyin (<ENTER> tuþuna basmayý unutmayýn) :
+
+       :help w
+       :help c_<T
+       :help insert-index
+       :help user-manual
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                      Ders 8: BÝR BAÞLANGIÇ BETÝÐÝ OLUÞTURUN
+
+                         ** Switch on Vim features **
+                         ** Vim'in özelliklerine bakýn **
+
+  Vim Vi'dan çok daha fazla özelliðe sahiptir fakat birçoðu öntanýmlý olarak kapalýdýr.
+  Daha fazla özellik kullanabilmek için bir "vimrc" dosyasý oluþturmalýsýnýz.
+
+  1. "vimrc" dosyasýný düzenlemeye baþlayýn, bu iþletim sisteminize göre deðiþir:
+
+  Ç.N: (Bu komutu verdiðinizde eðer yoksa home dizininizde .vimrc isimli bir dosya oluþacaktýr.
+  Bu dosyaya vimrc örnek dosyasýný aktarmak için 2. adýmdaki komutu kullanacaksýnýz. Bu yüzden
+  vimrc dosyanýzý düzenlemeden önce aþaðýdaki adýmlarýn hepsini okuyun ve komutlarý hatýrlayýn.)
+
+       :edit ~/.vimrc                  Unix için
+       :edit $VIM/_vimrc               MS-Windows için
+
+  2. Þimdi örnek "vimrc" dosyasýný okuyun
+
+       :read $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim
+
+  3. Dosyayý kaydedin ve çýkýn
+
+       :write
+       :q
+
+  Vim'i bir dahaki sefer çalýþtýrdýðýnýzda sözdizim (sytax) vurgusu kullanýlacaktýr.
+  Tüm tercih ettiðiniz ayarlarý bu "vimrc" dosyasýna ekleyebilirsiniz.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+  Burada Vim Eðitmeni tamamlanmýþ oldu. Eðitmendeki amaç Vim düzenleyicisi hakkýnda
+  kýsa bir bilgi vermek ve onu kolayca kullanmanýzý saðlamaktý. Vim'in tamamýný öðretmek
+  çok zordur zira Vim birçok komuta sahiptir.Bundan sonra :help user-manual" komutu ile
+  kullanýcý kýlavuzunu okumalýsýnýz.
+
+  Daha fazla okuma ve çalýþma için þu kitabý öneriyoruz:
+       Vim - Vi Improved - by Steve Oualline
+       Publisher: New Riders
+  Tamamiyle Vim için hazýrlanmýþ ilk kitap. Özellikle ilk kullanýcýlar için uygun.
+  Kitapta birçok örnek ve resim var.
+  http://iccf-holland.org/click5.html adresine bakabilirsiniz.
+
+  Bu kitap daha eskidir ve Vim'den daha çok Vi içindir ancak tavsiye edilir:
+       Learning the Vi Editor - by Linda Lamb
+       Publisher: O'Reilly & Associates Inc.
+  Vi hakkýnda bilmek isteyeceðiniz neredeyse herþeyin bulunduðu bir kitap.
+  6.Basým ayný zamanda Vim hakkýnda bilgi de içermekte.
+
+  Bu eðitmen Michael C. Pierce ve Robert K. Ware tarafýndan yazýldý,
+  Charles Smith tarafýndan saðlanan fikirlerle Colorado School Of Mines,
+  Colorado State University.  E-mail: bware@mines.colorado.edu.
+
+  Vim için deðiþtiren : Bram Moolenaar.
+
+  Türkçeye çeviren    : Serkan "heartsmagic" Çalýþ    Yýl 2005
+  E-mail             : adresimeyaz (at) yahoo com
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~