<a href="./ko/bind.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="./tr/bind.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
-<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
<p>Apache HTTPD sunucusunun belli adresleri ve portları dinlemek üzere
yapılandırılması.</p>
seçilmiş bazı adresleri ya da her ikisini de dinlemesi için bunun
belirtilmesi gerekebilir. Bu çoğunlukla, httpd’nin farklı IP
adreslerine, konak isimlerine ve portlarına nasıl yanıt vereceğinin
- belirlendiği <a href="vhosts.html">sanal konak</a> özelliği ile birlikte
+ belirlendiği <a href="vhosts">sanal konak</a> özelliği ile birlikte
yürür.</p>
<p><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code> yönergesi sunucuya
<variant>fr</variant>
<variant outdated="yes">ja</variant>
<variant outdated="yes">ko</variant>
- <variant outdated="yes">tr</variant>
+ <variant>tr</variant>
</variants>
</metafile>
<a href="./fr/caching.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> |
<a href="./tr/caching.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
-<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
<p>Bu belge <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code>,
<code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code>, <code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code>
özelliklerinin nasıl kullanılacağı açıklanmıştır.</p>
</div>
<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#introduction">Giriş</a></li>
-<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#overview">Önbelleklemeye Bir Bakış</a></li>
+<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#http-caching">Üç durumlu RFC2616 HTTP önbelleklemesi</a></li>
+<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#socache-caching">İki durumlu Anahtar/Değer Paylaşımlı Nesne Önbellekleme</a></li>
+<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#file-caching">Uzmanlaşmış Dosya Önbellekleme</a></li>
<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#security">Güvenlik Kaygıları</a></li>
-<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#filehandle">Dosya Tanıtıcı Önbelleklemesi</a></li>
-<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#inmemory">Sistem Belleğinde Önbellekleme</a></li>
-<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#disk">Disk Üzerinde Önbellekleme</a></li>
</ul></div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="introduction" id="introduction">Giriş</a></h2>
- <p>Apache HTTP sunucusunun 2.2 sürümünden itibaren
- <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> ve <code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code> modülleri
- deneysel olmaktan çıkarılmış ve üretim amaçlı kullanılabileceğine karar
- verilmiştir. Bu önbellekleme mimarileri gerek HTTP sunucusu gerekse
- vekili olarak çalışmada HTTP işlemlerini hızlandırmak anlamında sunucuya
- güç katarlar.</p>
-
- <p><code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code>, ortam sağlayıcı modülü olan
- <code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code> ile birlikte HTTP önbelleklemesini
- akıllıca yerine getirir. İçeriğin kendisi önbellekte saklanırken
- <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> içeriğin önbelleklenebilmesini denetim
- altında tutan HTTP başlıkları ve seçenekleri ile ilgilenir. Yerel ve
- vekalet edilen içeriğin her ikisinin de aynı anda işlem görmesi
- sağlanabilir. <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code>, vekalet edilen içeriğe,
- devingen yerel içeriğe veya zamanla değişen yerel dosyalara erişimi
- hızlandırma ihtiyacına yönelik olarak hem basit hem de karmaşık
- önbellekleme yapılandırmalarını mümkün kılar.</p>
-
- <p><code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code> ise biraz daha temel ancak bazen daha
- kullanışlı olabilen bir önbellekleme şekli ile ilgilenir. URL’lerin
- önbelleklenebilmesini mümkün kılmanın karmaşıklığıyla boğuşmak yerine
- <code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code>, dosyaların httpd’nin son başlatıldığı
- zamanki durumlarını saklamak için dosyaların belleğe eşlenmek üzere ele
- alınmasını sağlar. Böylelikle, <code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code>, çok sık
- değişmeyen durağan yerel dosyalara erişim zamanını azaltmaya yardım
- eder.</p>
-
- <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#cachefile">CacheFile</a></code> ve
- <code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#mmapfile">MMapFile</a></code> yönergeleri ile
- ilgili bölümlerde anlatılanları saymazsak
- <code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code>, bu belgenin asıl konusu olan
- <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> önbellekleme mimarisine göre daha basit bir
- önbellekleme gerçeklenimidir.</p>
+ <p>Apache HTTP sunucusu, sunucunun başarımını çeşitli yollarla arttırmak
+ üzere tasarlanmış bir dizi önbellekleme özelliğine sahiptir.</p>
+
+ <dl>
+ <dt>Üç durumlu RFC2616 HTTP önbelleklemesi</dt>
+ <dd>
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> ve destek modülü
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code> akılcı ve HTTP'ye uygun
+ önbellekleme sağlar. İçeriğin kendisi önbellekte saklanır ve
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code>, <a href="http://www.w3.org/Protocols/rfc2616/rfc2616-sec13.html">RFC2616'nın 13. bölümü</a>nde açıklandığı gibi, içeriğin
+ önbelleklenebilirliğini denetleyen çeşitli HTTP başlıklarının ve
+ seçeneklerinin tümünü onurlandırmayı hedefler.
+ Devingen yerel içerik veya vekalet edilen içerik ile ilgilendiğiniz
+ durumda veya muhtemel bir yavaş disk üzerinde yerel dosyalara
+ erişimi hızlandırmak ihtiyacında olduğunuz durumda
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> hem basit hem de karmaşık önbellekleme
+ yapılandırmalarını hedefler.
+ </dd>
+ <dt>İki durumlu anahtar/değer paylaşımlı nesne önbellekleme</dt>
+ <dd>
+ <a href="socache.html">Paylaşımlı nesne önbellek API'si</a>
+ (socache) ve destek modülleri sunucu taraflı bir anahtar/değer
+ paylaşımlı nesne önbelleklemesi sağlar. Bu modüller SSL oturumları
+ ve kimlik doğrulama bilgileri gibi düşük seviyeli verileri
+ önbelleklemek için tasarlanmıştır. Destek modülleri verinin sunucu
+ tarafı bir paylaşımlı bellekte veya veri merkezi tarafı memcache
+ veya distcache gibi bir önbellekte saklanmasını mümkün kılar.
+ </dd>
+ <dt>Uzmanlaşmış dosya önbellekleme</dt>
+ <dd>
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code> dosyaların sunucunun başlatılması
+ sırasında belleğe yüklenmesi ile ilgilenir. Böylece dosyalara
+ erişim zamanını kısaltabilir, sıkça erişilen dosyaların dosya
+ tanıtıcılarını kaydedebilir, her istekte diske gitme ihtiyacını
+ ortadan kaldırır.
+ </dd>
+ </dl>
<p>Bu belgeden azami yararı sağlayabilmek için temel bir HTTP bilginizin
olması ve <a href="urlmapping.html">URL’lerin Dosya Sistemine
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
-<h2><a name="overview" id="overview">Önbelleklemeye Bir Bakış</a></h2>
+<h2><a name="http-caching" id="http-caching">Üç durumlu RFC2616 HTTP önbelleklemesi</a></h2>
- <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cacheenable">CacheEnable</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachedisable">CacheDisable</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#cachefile">CacheFile</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#mmapfile">MMapFile</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#usecanonicalname">UseCanonicalName</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_negotiation.html#cachenegotiateddocs">CacheNegotiatedDocs</a></code></li></ul></td></tr></table>
-
- <p>Bir istek sonuçlanıncaya kadar <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> modülünde iki
- aşamadan geçer. İlkinde <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> bir URL eşleme modülü
- olarak çalışır ve URL önbellekteyse ve zaman aşımına uğramamışsa isteğin
- doğrudan <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> tarafından sunulmasını sağlar.</p>
-
- <p>Yani isteğin sunumu sırasında, isteğin örneğin,
- <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code> veya <code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> tarafından
- ele alınması gerekse bile bu yapılmaz. Önbelleklenen içerik ilk alındığı
- haliyle sunulur.</p>
-
- <p>Eğer URL önbellekte yoksa, <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> isteği bir <a href="filter.html">süzgece</a> tabi tutar. httpd içeriğin varlığını
- saptamışsa içeriğin süzgeç tarafından sunulmasını sağladıktan sonra,
- süzgeç içeriğin önbelleklenebileceğini saptamışsa gelecekte sunmak üzere
- içeriği önbelleğe kaydeder.</p>
+ <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cacheenable">CacheEnable</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachedisable">CacheDisable</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#usecanonicalname">UseCanonicalName</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_negotiation.html#cachenegotiateddocs">CacheNegotiatedDocs</a></code></li></ul></td></tr></table>
+
+ <p>HTTP protokolü
+ <a href="http://www.w3.org/Protocols/rfc2616/rfc2616-sec13.html">RFC2616'nın 13. bölümü</a>nde açıklanan satıriçi önbellekleme
+ mekanizması için yerleşik bir destek içerir ve bunun getirilerinden
+ yararlanmak için <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> modülü kullanılabilir.</p>
+
+ <p>İçeriğin taze olmadığı durumda içeriğin kaybolmasına sebep olan basit
+ iki durumlu anahtar/değer önbelleklemesinin tersine, HTTP önbelleği
+ eskimiş içeriği tutan ve bu eski içeriğin değişip değişmediğini özgün
+ sunucuya soran ve duruma göre onu tekrar taze duruma getiren bir
+ mekanizma içerir.</p>
+
+ <p>HTTP önbelleğinde bulunan bir girdi şu üç durumdan birinde olabilir:</p>
+
+ <dl>
+ <dt>Taze</dt>
+ <dd>
+ İçerik yeteri kadar yeni (<strong>tazelik ömrü</strong>nden daha genç)
+ ise <strong>taze</strong> sayılır. Bir HTTP önbelleği böyle bir içeriği
+ özgün sunucuya birşey sormadan sunabilir.
+ </dd>
+ <dt>Bayat</dt>
+ <dd>
+ <p>İçerik çok eski (<strong>tazelik ömrü</strong>nden daha yaşlı)
+ ise <strong>bayat</strong> sayılır. Bir HTTP önbelleği böyle bir
+ içeriği istemciye sunmadan önce özgün sunucuya bağlanıp bayat içeriğin
+ hala yeterince taze olup olmadığına bakmalıdır. Özgün sunucu, içerik
+ geçersizse yenisini gönderecektir, aksi takdirde, (ideal olanı budur)
+ içeriğin hala geçerli olduğunu belirten bir kod ile yanıt verecektir.
+ İçerik tekrar taze hale gelince süreç kaldığı yerden devam eder.</p>
+
+ <p>HTTP protokolü belli koşullar altında önbelleğin bayat içeriği
+ sunmasına izin vermez. Örneğin, bir içeriği özgün sunucuda tazeleme
+ çabasının bir 5xx hatasıyla başarısız olması veya başka bir tazeleme
+ isteğinin henüz sonuçlanmamış olması bu çeşit koşullardandır. Bu
+ durumlarda yanıta bir <code>Warning</code> başlığı eklenir.</p>
+ </dd>
+ <dt>Yok</dt>
+ <dd>
+ Önbellekte yer kalmazsa yer açmak için içeriğin silinmesi seçenek
+ dahilindedir. İçerik taze olsun olmasın her zaman silinebilir. Önlem
+ olarak <code class="program"><a href="./programs/htcacheclean.html">htcacheclean</a></code> elle veya bir artalan süreci
+ olarak çalıştırılabilir. Böylece önbelleğin boyutunun belirtilen
+ boyutta veya belirtilen dosya düğümü sayısında kalması sağlanabilir.
+ Araç içeriği silerken bayat içeriğe öncelik verir.
+ </dd>
+ </dl>
+
+ <p>HTTP önbelleklemesinin çalışması ile ilgili bütün ayrıntılar
+ <a href="http://www.w3.org/Protocols/rfc2616/rfc2616-sec13.html">RFC2616'nın 13. bölümünde</a> bulunabilir.</p>
+
+ <h3>Sunucu ile etkileşim</h3>
+
- <p>Eğer URL önbellekte bulunmuş fakat içeriğin zaman aşımına uğradığı
- anlaşılmışsa süzgeç yine de eklenir fakat bu kez
- <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> önbellekteki sürümün hala geçerli olup
- olmadığını saptamak için kaynağın bulunduğu sunucuya bir koşullu istek
- gönderir. Önbellekteki sürüm hala geçerliyse temel verileri güncellenir
- ve istek önbellekten sunulur. Önbellekteki sürüm artık geçerli değilse,
- önbellekteki sürüm silinir ve süzgeç güncel içeriği önbelleğe kaydeder
- ve isteği oradan sunar.</p>
+ <p><code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> modülü
+ <code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachequickhandler">CacheQuickHandler</a></code> yönergesinin
+ değerine bağlı olarak iki olası yerde sunucuya bağlanır:
+ </p>
+
+ <dl>
+ <dt>Çabuk eylem aşaması</dt>
+ <dd>
+ <p>Bu aşama çok erken gerçekleşen bir aşama olup isteğin işlenmesi
+ sırasında isteğin çözümlenmesinin hemen sonrasıdır. İçerik
+ önbellekte mevcutsa hemen sunulur ve geri kalan istek işleme işlemi
+ iptal edilir.</p>
+
+ <p>Bu senaryoda önbellek sunucunun önüne vidalanmış gibi
+ davranır.</p>
+
+ <p>Sunucuda gerçekleşecek bir dizi işlemin büyük çoğunluğunun
+ yapılmadan geçilmesi nedeniyle bu en yüksek başarımlı kiptir.
+ Bu kip ayrıca, sunucu işlemlerinin kimlik doğrulama ve yetkilendirme
+ aşamalarının da yapılmadan geçilmesini sağlar. Bu bakımdan bu kip
+ seçilirken bu durum dikkate alınmalıdır.</p>
+ </dd>
+ <dt>Normal eylem aşaması</dt>
+ <dd>
+ <p>Bu aşama geç bir aşama olup, isteğin tamamen işlenmesinin
+ sonrasıdır.</p>
+
+ <p>Bu senaryoda önbellek sunucunun arkasına vidalanmış gibi
+ davranır.</p>
+
+ <p>Bu kip en esneğidir. Önbelleğin, süzme zincirinin hassas olarak
+ denetlenen bir noktasında oluşması sağlanabilir ve önbelleklenen
+ içerik istemciye gönderilmeden önce süzülüp
+ kişiselleştirilebilir.</p>
+ </dd>
+ </dl>
+
+ <p>URL önbellekte yoksa <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> modülü yanıtı
+ önbelleğe kaydetme aşamasında süzgeç yığıtına bir
+ <a href="filter.html">süzgeç</a> ekler ve geri çekilerek normal istek
+ işlemlerinin devam etmesine izin verir. İçeriğin önbelleklenebilir
+ olduğu saptanırsa içerik gelecekte sunulmak üzere önbelleğe
+ kaydedilir, aksi takdirde içerik yok sayılır.</p>
+
+ <p>Önbellekteki içerik bayatsa, <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> modülü
+ isteği bir <strong>koşullu istek</strong> haline getirir. Özgün
+ sunucu normal bir yanıt verirse bu yanıt mevcut içeriğin yerine
+ önbelleklenir. Özgün sunucu bir <code>304 Not Modified</code> yanıtı
+ verirse içerik tekrar taze olarak imlenir ve önbellekteki içerik
+ süzgeç tarafından kaydedilmeden sunulur.</p>
+
<h3>Önbelleğin Hızlandırılması</h3>
- <p>Yerel içerik önbelleklendiği takdirde <code class="directive"><a href="./mod/core.html#usecanonicalname">UseCanonicalName</a></code> yönergesine <code>On</code>
+ <p>Bir sanal konak birçok farklı sunucu takma adından biri olarak
+ bilindiği takdirde <code class="directive"><a href="./mod/core.html#usecanonicalname">UseCanonicalName</a></code> yönergesine <code>On</code>
değeri atanmışsa önbellekten sunulan sayfa sayısında büyük bir artış
- olduduğu görülür. Bunun sebebi içeriği sunan sanal konağın isminin
- önbellek anahtarının bir parçası olarak kullanılmasıdır. Yönergeye
+ olduğu görülür. Bunun sebebi içeriği sunan sanal konağın isminin
+ önbellek anahtarının içinde kullanılmasıdır. Yönergeye
<code>On</code> değerini atamak suretiyle çok isimli ve rumuzlu sanal
konaklar için farklı önbellek girdileri oluşturulmaz, bunun yerine her
meşru sanal konak için ayrı bir önbellek tutulur.</p>
-
- <p>Önbellekleme, URL’nin dosya ismine dönüştürülmesi aşamasında
- gerçekleştiğinden önbelleklenen belgeler sadece URL isteklerine bir
- yanıt olarak sunulurlar. <a href="howto/ssi.html">Sunucu Taraflı
- İçerikleri</a> kullanmazsanız genellikle bunun fazla bir önemi
- olmaz.</p>
-
- <div class="example"><p><code>
- <!-- Bu içerik önbelleklenebilir. --><br />
- <!--#include virtual="/dipnot.html" --><br />
- <br />
- <!-- Bu içerik önbelleklenemez. --><br />
- <!--#include file="/bir/yol/dipnot.html" -->
- </code></p></div>
-
- <p>Sunucu Taraflı İçerikleri kullanıyorsanız ve önbelleklemenin
- sağladığı hız artışından da yaralanmak istiyorsanız içerik
- yerleştirmek için <code>virtual</code> içerik türünü kullanınız.</p>
- <h3>Zaman Aşımı Süreleri</h3>
+ <h3>Tazelik Ömrü</h3>
- <p>Önbellekli öğeler için öntanımlı zaman aşımı süresi bir saat olmakla
- birlikte <code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachedefaultexpire">CacheDefaultExpire</a></code>
- yönergesi kullanılarak bu değer kolaylıkla geçersiz kılınabilir. Bu
- öntanımlı değer sadece içeriğin özgün kaynağı bir zaman aşımı süresi
- veya son değişiklik tarihi belirtmediği takdirde kullanılır.</p>
+ <p>Önbelleklenmek üzere tasarlanmış iyi biçimli bir içerik tazelik ömrünü
+ <code>Cache-Control</code> başlığının <code>max-age</code> veya
+ <code>s-maxage</code> alanlarıyla ya da bir <code>Expires</code>
+ başlığını içererek bildirmelidir.</p>
+
+ <p>Aynı zamanda, özgün sunucunun tanımladığı tazelik ömrü, bir istemci
+ tarafından istekte bir <code>Cache-Control</code> başlığı kullanılarak
+ geçersiz kılınmak istenebilir. Bu durumda hangi tazelik ömrü daha
+ kısaysa o geçerli olur.</p>
+
+ <p>Tazelik ömrü istekte veya yanıtta mevcut değilse öntanımlı bir tazelik
+ ömrü kullanılır. Öntanımlı tazelik ömrü önbellekli içerik için bir saat
+ olmakla birlikte <code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachedefaultexpire">CacheDefaultExpire</a></code> yönergesi
+ kullanılarak kolayca değiştirilebilir.</p>
<p>Bir yanıt <code>Expires</code> başlığını değil de
<code>Last-Modified</code> başlığını içeriyorsa
- <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> zaman aşımı süresini <code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachelastmodifiedfactor">CacheLastModifiedFactor</a></code> yönergesinin
- nasıl kullanıldığına bakarak saptar.</p>
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> tazelik ömrünü <code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachelastmodifiedfactor">CacheLastModifiedFactor</a></code> yönergesine
+ bakarak saptar.</p>
- <p>Yerel içerik için, zaman aşımı süresini hassas olarak ayarlamak
- gerekirse <code class="module"><a href="./mod/mod_expires.html">mod_expires</a></code> kullanılabilir.</p>
+ <p>Yerel içerik için, ya da kendi <code>Expires</code> başlığını
+ tanımlamayan uzak içerik için tazelik ömrünü <code>max-age</code> ve
+ <code>Expires</code> ekleyerek hassas olarak ayarlamak
+ için <code class="module"><a href="./mod/mod_expires.html">mod_expires</a></code> kullanılabilir.</p>
- <p>
Zaman aşımı süresinin üst sınırı <code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachemaxexpire">CacheMaxExpire</a></code> yönergesi ile
+ <p>
Tazelik ömrünün üst sınırı <code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachemaxexpire">CacheMaxExpire</a></code> yönergesi ile
belirlenebilir.</p>
-
<h3>Şartlı İstekler için Özlü Kılavuz</h3>
- <p>Önbellekteki içerik zaman aşımına uğrayıp, içerik sağlayıcıya veya
- arka sunucuya özgün isteği aktarmak yerine ayrı bir istek yapılması
- gereği httpd’nin şartlı bir istek yapması sonucunu doğurur.</p>
-
- <p>Bir istemcinin veya önbelleğin aynı içeriğin farklı sürümleri
- arasında ayrım yapabilmesi için HTTP protokolü bazı başlık alanları
- önerir. Örneğin, "Etag:" başlığıyla sunulan bir özkaynak için
- "If-None-Match:" başlığıyla bir şartlı istek yapmak mümkün olduğu gibi
- özkaynak "Last-Modified:" başlığıyla sunuluyorsa şartlı istek
- "If-Modified-Since:" başlığıyla yapılabilir, vesaire.</p>
-
- <p>Böyle bir şartlı istek yapıldığında yanıt koşulun içerikle eşleşip
- eşleşmediğine bağlı olarak farklı olur. Eğer istek bir
- "If-Modified-Since:" başlığıyla yapılmışsa ve içerik istekte
- belirtilen zamandan önce değiştirilmemişse kısa ve öz olarak bir "304
- Not Modified" (Bir değişiklik yok) iletisiyle yanıt verilir.</p>
-
- <p>Aksi takdirde bir şartlı istek yapılmamış gibi içeriğin kendisi
+ <p>Önbellekteki içeriğin zaman aşımına uğrayıp bayat hale gelmesi,
+ httpd’nin özgün isteği aktarmak yerine isteği değişikliğe uğratarak
+ şartlı bir istek yapması sonucunu doğurur.</p>
+
+ <p>Özgün önbellekli yanıtta bir <code>ETag</code> başlığı mevcutsa,
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> modülü özgün sunucuya yapılan isteğe
+ bir <code>If-None-Match</code> başlığı ekler.
+ Özgün önbellekli yanıtta bir <code>Last-Modified</code> başlığı
+ mevcutsa, <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> modülü özgün sunucuya yapılan
+ isteğe bir <code>If-Modified-Since</code> başlığı ekler. Bunlardan
+ birinin varlığı isteği <strong>koşullu</strong> yapar.</p>
+
+ <p>Bir koşullu istek özgün sunucu tarafından alındığında, özgün sunucu
+ <code>ETag</code> veya <code>Last-Modified</code> başlığının isteğe
+ uygun olarak değişip değişmediğine bakmalıdır. Değişmemişse, özgün
+ sunucu kısa ve öz bir "304 Not Modified" yanıtı ile yanıt vermelidir.
+ Bunun önbellekteki anlamı şudur: Eskimiş içerik hala tazedir ve içerik
+ yeni tazelik ömrüne ulaşıncaya kadar sonraki isteklerde
+ kullanılmalıdır.</p>
+
+ <p>İçerik değişmişse, bir şartlı istek yapılmamış gibi içeriğin kendisi
sunulur.</p>
- <p>Önbellekleme ile ilgili şartlı istekler çifte yarar sağlar. Birinci
- olarak, böyle bir istek arkadaki sunucuya yapılıyorsa ve iki içerik de
- aynıysa bunu saptamak kolay olur ve özkaynağın tamamını aktarma
- külfetinden kurtulunur.</p>
+ <p>Şartlı istekler çifte yarar sağlar. Birinci olarak, böyle bir istek
+ özgün sunucuya yapılıyorsa ve iki içerik de aynıysa bunu saptamak kolay
+ olur ve özkaynağın tamamını aktarma külfetinden kurtulunur.</p>
- <p>İkinci olarak, şartlı istekler arka sunucuda normalden daha az
- faaliyete sebep olur. Durağan dosyalar için bu genellikle
+ <p>İkinci olarak, iyi tasarlanmış bir özgün sunucu, koşullu istekler tam
+ bir yanıt üretmekten önemli ölçüde ucuz olacak şekilde tasarlanmış
+ olacaktır. Durağan dosyalar için bu genellikle
<code>stat()</code> veya benzeri bir sistem çağrısıyla dosya
boyutları ve değişiklik zamanına bakmak şeklinde gerçekleşir.
- Böylelikle httpd yerel içeriği önbellekliyor olsa bile ve hatta
- içerik zaman aşımına da uğrasa önbellekteki dosyada bir değişiklik
- olmadığı takdirde içeriği önbellekten sunmak daha hızlı olacaktır.
- Çünkü dosyayı önbellekten okumak, arka sunucudan okumaktan daha
- hızlıdır (bu, bellekten okumayla diskten okumayı karşılaştırmak
- gibidir).</p>
+ Böylelikle, yerel içeriği bir değişiklik olmadığı takdirde önbellekten
+ sunmak daha hızlı olacaktır.</p>
+
+ <p>Özgün sunucular koşullu istekleri desteklemek için her türlü çabayı
+ göstermelidir. Ancak, koşullu istekler desteklenmiyorsa, özgün sunucu
+ istek koşullu değilmiş gibi yanıt vermeli, önbellek ise, içerik
+ değişmiş ve yani içerik önbelleğe kaydedilmiş gibi yanıt vermelidir. Bu
+ durumda, önbellek basit bir iki durumlu (içerik ya tazedir ya da
+ silinmiş) önbellek gibi davranacaktır.</p>
<h3>Neler Önbelleklenebilir?</h3>
- <p>Evvelce bahsedildiği gibi httpd’de iki tür önbellekleme yapılır ve
- bunlar farklı yöntemlerle çalışır. <code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code>
- önbelleklemesinde dosyalar httpd başlatıldığı zamanki içerikle
- saklanır. Bu modül tarafından önbelleğe alınmış bir dosya için istek
- geldiğinde isteğin yolu kesilip önbellekteki dosya sunulur.</p>
-
- <p><code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> önbelleklemesinde işler biraz daha
- karışıktır. Bir isteğe hizmet sunulurken istenen içerik evvelce
- önbelleklenmemişse önbellekleme modülü önce içeriğin
- önbelleklenebilirliğine bakar. Bir yanıtın önbelleklenebilirliğini
- belirleyen koşullar şunlardır:</p>
+ <p>HTTP önbelleğin tarafından önbelleklenebilecek içerik
+<a href="http://www.w3.org/Protocols/rfc2616/rfc2616-sec13.html#sec13.4">
+ RFC2616 Section 13.4 Response Cacheability</a> belgesinde tanımlanmış
+ olup, bunlar şöyle özetlenebilir:</p>
<ol>
<li>Önbellekleme bu URL ile etkin kılınabilmelidir. <code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cacheenable">CacheEnable</a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachedisable">CacheDisable</a></code> yönergelerine bakınız.</li>
<li>İstek bir HTTP GET isteği olmalıdır.</li>
- <li>İstek bir "Authorization:" başlığı içeriyorsa yanıt önbelleğe
- alınmayacaktır.</li>
-
<li>Eğer yanıt bir "Authorization:" başlığı içeriyorsa ayrıca
"Cache-Control:" başlığında da "s-maxage", "must-revalidate" veya
- "public" değerlerinden birini içermelidir.</li>
+ "public" değerlerinden birini içermelidir, aksi takdirde
+ önbelleklenmez.</li>
<li>Eğer URL (GET yöntemi kullanan bir HTML formunun yaptığı gibi) bir
sorgu dizgesi içeriyorsa yanıt, RFC2616’nın 13.9. bölümünde
<li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cacheignorenolastmod">CacheIgnoreNoLastMod</a></code>
yönergesinin kullanımını gerektiren bir durum olmadıkça 200 durum
koduna sahip bir yanıtın "Etag", "Last-Modified" ve "Expires"
- başlıklarından birini veya "Cache-Control:" başlığının max-age veya
- max-age yönergelerinden birini (en azından) içermesi gerekir.</li>
+ başlıklarından birini veya "Cache-Control:" başlığının "max-age" veya
+ "s-maxage" yönergelerinden birini (en azından) içermesi gerekir.</li>
<li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachestoreprivate">CacheStorePrivate</a></code>
yönergesinin kullanımını gerektiren bir durum olmadıkça yanıt
<h3>Neler Önbelleklenmemeli?</h3>
- <p>Kısaca, istek zamana aşırı bağımlıysa ya da istek kısmen bile olsa
- HTTP uzlaşımıyla bağdaşmıyorsa önbelleğe alınmamalıdır.</p>
+ <p>İçerik zamana bağımlıysa ya da istek kısmen bile olsa HTTP uzlaşımıyla
+ bağdaşmıyorsa önbelleğe alınmamalıdır. Bu içerik önbelleklenemeyeceğini
+ <code>Cache-Control</code> başlığını kullanarak sunucuya
+ bildirmelidir.</p>
- <p>İçeriği istekçinin IP adresine bağlı olarak değişen veya her beş
- dakikada bir değişikliğe uğrayan bir devingen içeriğe sahipseniz böyle
- bir içerik asla önbelleğe alınmamalıdır.</p>
+ <p>İçerik sıkça değişiyorsa, tazelik ömrü dakikalar veya saniyelerle
+ ifade ediliyorsa, içerik yine de önbelleklenebilir. Ancak, tam
+ yanıtların düzenli olarak üretilmemesinin temini için özgün sunucunun
+ <strong>koşullu istekleri</strong> doğru olarak desteklemesi
+ sağlanmalıdır.</p>
- <p>Diğer taraftan, içerik HTTP başlığındaki değerlere bağlı olarak
- değişiyorsa içeriğin bir "Vary" başlığı kullanılarak akıllıca
- önbelleklenmesi imkanı mevcuttur.</p>
+ <p>İstemcinin sağladığı istek başlıklarına dayanarak değişen içerik,
+ <code>Vary</code> yanıt başlığının akıllıca kullanımıyla
+ önbelleklenebilir.</p>
<h3>Değişken/Uzlaşımlı İçerik</h3>
- <p>"Vary" başlıklı bir yanıt arka sunucudan istenirken
- <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> tarafından alınmışsa akıllıca ele alınmaya
- çalışılacaktır. Mümkünse, <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> gelecekte bu
- içerikle ilgili isteklerin "Vary" başlıklı yanıtları olacağını
- saptayacak ve önbellekten doğru içerikle yanıt verecektir.</p>
+ <p>Özgün sunucu, istekteki başlık değerlerine dayanarak farklı
+ içeriklerle yanıt vermeye ayarlandığı takdirde, örneğin aynı URL'de
+ farklı dillerde içerik sunmak gibi, HTTP'nin önbellekleme mekanizması
+ aynı URL'de aynı sayfanın değişik sürümlerini önbelleklemeyi mümkün
+ kılar.</p>
+
+ <p>Bu özgün sunucu tarafından bir <code>Vary</code> başlığı eklenerek
+ yapılır. Bir sayfanın farklı sürümleri arasındaki farkları saptarken
+ önbellek tarafından hangi başlıkların hesaba katılacağını
+ <code>Vary</code> başlığı belirler.</p>
<p>Örneğin, bir yanıt şöyle bir başlık ile alınmışsa,</p>
<p><code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> sadece accept-language ve accept-charset
başlıkları özgün istekle eşleşen önbellekli içeriği sunacaktır.</p>
-
- </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
-<div class="section">
-<h2><a name="security" id="security">Güvenlik Kaygıları</a></h2>
+ <p>İçeriğin farklı sürümleri yan yana önbelleklenebilir.
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> modülü <code>Vary</code> başlığını
+ kullanarak başlıkta listelenmiş istek başlıklarının uygun değerlerini
+ saptar ve istemciye hangi sürümle yanıt verileceğine karar verir.</p>
- <h3>Erişim Denetimi ve Yetkilendirme</h3>
+ <h3><a name="disk" id="disk">Disk Üzerinde Önbellekleme</a></h3>
- <p><code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> çoğunlukla bir karşı vekile sahip olmak
- amacıyla kullanılır. Arka sunucunun sorgulanmasını gerektirmeyen tüm
- istekler önbellekleme modülü tarafından karşılanacaktır. Yerel
- özkaynakların önbelleklenmesi söz konusu olduğunda httpd’nin güvenlik
- modeli büyükçe bir değişikliğe uğrar.</p>
+ <p><code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> modülü önbelleği yönetmek için çeşitli
+ depolama ortamlarına özgü gerçeklenimleri kullanır. Diske önbellekleme
+ desteğini <code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code> sağlar.</p>
- <p>Olası <code>.htaccess</code> dosyalarının dosya sisteminin tamamında
- taranması çok pahalı bir işlem olduğundan <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code>,
- (işlemi hızlandırmak için) önbelleğe almanın temel amacını kısmen
- gözardı ederek, önbellekteki içeriğin sunumu için gerekli
- yetkilendirmenin olup olmadığı konusunda bir karar üretmez. Başka bir
- deyişle, eğer <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> bir kısım içeriği önbelleğe
- almışsa içerik zaman aşımına uğramadığı sürece bu içerik önbellekten
- sunulacaktır.</p>
-
- <p>Örneğin, yapılandırmanız bir özkaynağa IP adresine göre erişime izin
- veriyorsa bu içeriğin önbelleğe alınmayacağından emin olmalısınız.
- Bunu <code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachedisable">CacheDisable</a></code>
- yönergesini veya <code class="module"><a href="./mod/mod_expires.html">mod_expires</a></code> kullanarak
- yapabilirsiniz. Bunu yapmaz, olayı kendi haline bırakırsanız
- <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> bir karşı vekil gibi çalışarak sunulan her
- içeriği arabelleğe alacak ve hangi IP adresinden gelirse gelsin her
- istemciye bunu sunacaktır.</p>
-
-
- <h3>Yerel İstismarcılar</h3>
-
-
- <p>Son kullanıcılarıın isteklerine önbellekten hizmet sunulduğundan
- önbelleğin kendisi içerikle etkileşime geçmek isteyenlerin veya
- içeriği tahrif etmek isteyenlerin hedefi haline gelebilir. httpd’yi
- çalıştıran kullanıcı tarafından her zaman önbelleğe yazılabileceğini
- akıldan çıkarmamak önemlidir. Bu durumda alışılmışın tersine tüm
- içeriğin Apache kullanıcısı tarafından yazılamamasının sağlanması
- önerilir.</p>
-
- <p>Eğer Apache kullanıcısı, örneğin bir CGI sürecindeki açık nedeniyle
- tehlikeye atılırsa, önbellek hedef alınabilir.
- <code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code> kullanılırken önbellekteki bir öğeyi
- değiştirmek veya önbelleğe yeni bir öğe eklemek görece daha
- kolaydır.</p>
-
- <p>Bu risk, Apache kullanıcısını kullanan diğer saldırı türleriyle
- karşılaştırıldığında daha yüksektir. <code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code>
- kullanıyorsanız şunları aklınızdan çıkarmayın: (1) httpd güvenlik
- güncellemelerini takip edin ve sunucunuzu buna göre güncelleyin. (2)
- Mümkünse <a href="suexec.html">suEXEC</a> kullanarak CGI süreçlerini
- Apache kullanıcısı olmayan bir kullanıcının aidiyetinde çalıştırın.</p>
-
-
-
- <h3>Önbellek Zehirlenmeleri</h3>
-
-
- <p>httpd bir önbellekli vekil sunucu olarak çalıştığında önbellek
- zehirlenmesi adı verilen sorunla karşılaşılma olasılığı vardır.
- Önbellek zehirlenmesi, vekil sunucunun arka sunucudan yanlış (ve
- genellikle istenmeyen) içerik almasına sebep olan bir saldırı türünü
- betimlemek için yaygın olarak kullanılan bir terimdir.</p>
-
- <p>Örneğin httpd’nin çalıştığı sistemin kullandığı DNS sunucuları DNS
- önbellek zehirlenmesinden etkilenebilecek durumdaysa, bir saldırgan
- httpd’nin istekleri almak için başvuracağı kaynak sunucunun yerini
- değiştirebilir. Diğer bir örnek, HTTP istek kaçakçılığı adı verilen
- bir saldırı türüdür.</p>
-
- <p>Bu belge HTTP istek kaçakçılığını derinliğine incelenmesi için uygun
- yer değildir (böyle kaynaklara arama motorunuzla erişebilirsiniz).
- Bununla birlikte, vekil tarafından kaynak sunucudan alınan içeriği
- tamamen denetim altına almak amacıyla kaynak sunucudaki bir açığı
- istismar etmeye yönelik bir dizi istek yapılabileceğinin olasılık
- dahilinde olduğunu bilmenizde yarar vardır.</p>
-
- </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
-<div class="section">
-<h2><a name="filehandle" id="filehandle">Dosya Tanıtıcı Önbelleklemesi</a></h2>
-
-
- <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#cachefile">CacheFile</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cacheenable">CacheEnable</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachedisable">CacheDisable</a></code></li></ul></td></tr></table>
-
- <p>Bir dosyanın açılması işlemi, özellikle de ağ dosya sistemlerinde
- bulunan dosyalar için önemli bir gecikme kaynağı olabilir. Önbellekte,
- çok sunulan dosyaların kendilerinin değil, açık dosya tanıtıcılarının
- saklanması httpd’yi bu tür gecikmelerden koruyabilir. httpd’de tek türde
- dosya tanıtıcı önbelleklemesi yapılabilmektedir.</p>
-
- <h3><code>CacheFile</code> yönergesi ile</h3>
-
-
- <p>httpd’de mevcut önbelleklemenin en temel şekli
- <code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code> tarafından sağlanan dosya tanıtıcı
- önbelleklemesidir. Bu önbellek türü dosyaların kendilerini değil açık
- dosya tanıtıcılarının bir listesini saklar. Dosyaların bu anlamda
- önbelleklenmesi, <code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#cachefile">CacheFile</a></code> yönergesi yapılandırma dosyasında belirtilerek
- sağlanabilir.</p>
-
- <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#cachefile">CacheFile</a></code> yönergesi
- belirtilen dosyanın httpd başlatıldığında açılmasını ve dosya için
- yapılan sonraki her istekte bu dosya tanıtıcısının kullanılmasını
- sağlar.</p>
-
- <div class="example"><p><code>
- CacheFile /usr/local/apache2/htdocs/index.html
- </code></p></div>
-
- <p>Büyük miktarda dosyayı bu anlamda önbelleklemeyi tasarlıyorsanız
- işletim sisteminizin açık dosya tanıtıcılarının sayısı ile ilgili
- sınırlamasını uygun bir değere ayarlamanız gerekebilir.</p>
-
- <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#cachefile">CacheFile</a></code> yönergesini
- kullandığınız takdirde dosya içeriğindeki değişiklikleri anında isteğe
- yansıtamazsınız. httpd dosyayı ilk başlatıldığındaki haliyle
- sunar.</p>
-
- <p>Eğer httpd çalışırken dosya silinmişse httpd ilk başlatıldığındaki
- haline ilişkin dosya tanıtıcıyı sağlamaya ve dolayısıyla dosya
- içeriğini sunmaya devam edecektir. Yani, dosya silinmiş ve artık dosya
- sisteminde görünmüyor olsa bile httpd durdurulup dosya tanıtıcıları
- kapanmadıkça dosyaların silinmesiyle açılan yer serbest
- kalmayacaktır.</p>
-
- </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
-<div class="section">
-<h2><a name="inmemory" id="inmemory">Sistem Belleğinde Önbellekleme</a></h2>
-
-
- <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cacheenable">CacheEnable</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachedisable">CacheDisable</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#mmapfile">MMapFile</a></code></li></ul></td></tr></table>
-
- <p>İçeriğin sistem belleğinden sunulması içerik sunmanın evrensel olarak
- en hızlı yoludur. Dosyaların bir disk denetleyiciden okunması ya da daha
- kötüsü uzak bir ağdan okunması bellekten okumayla karşılaştırılamayacak
- ölçüde yavaş işlemlerdir. Disk denetleyiciler genellikle fiziksel
- süreçleri denetlerler. Ağ erişimi ise band genişliği sınırlamalarından
- etkilenir. Halbuki bellek erişimi sadece nano saniyeler mertebesinde
- gerçekleşir.</p>
-
- <p>Sistem belleği en pahalı saklama ortamı olması sebebiyle en verimli
- şekilde kullanımı önemlidir. Dosyaları sistem belleğinde saklamakla
- sistemin kullanabileceği bellek miktarını azaltmış olursunuz. İşletim
- sistemi önbelleklemesinde göreceğiniz gibi bu öyle basit bir konu
- değildir. httpd’nin kendi kullandığı belleğin bir kısmını önbellek
- olarak ayırırken çok fazla bellek kullanmamak önemlidir. Aksi takdirde
- işletim sistemi belleğin yetmediği noktada belleği diske
- takaslayacağından istenen başarım artışı sağlanamayacaktır.</p>
-
- <h3>İşletim Sistemi Önbelleklemesi</h3>
-
-
- <p>Günümüz iştetim sistemlerinin hemen hemen tamamında bellek içi
- dosya/veri saklama işlemlerini çekirdek yönetir. Bu güçlü bir
- özelliktir ve işletim sistemlerinin büyük çoğunluğu bunu böyle yapar.
- Örneğin, Linux’ta bir dosyanın ilk defa okunduğunda ve ikinci kez
- okunduğunda işlemcinin ne kadar meşgul edildiğine bakalım:</p>
+ <p>Tipik olarak modül şöyle yapılandırılır:</p>
<div class="example"><p><code>
- colm@coroebus:~$ time cat testfile > /dev/null<br />
- real 0m0.065s<br />
- user 0m0.000s<br />
- sys 0m0.001s<br />
- colm@coroebus:~$ time cat testfile > /dev/null<br />
- real 0m0.003s<br />
- user 0m0.003s<br />
- sys 0m0.000s
+CacheRoot /var/cache/apache/<br />
+CacheEnable disk /<br />
+CacheDirLevels 2<br />
+CacheDirLength 1
</code></p></div>
- <p>Küçük bir dosya için bile okuma süresi bakımından büyük fark ortaya
- çıkmaktadır. Bunun sebebi çekirdeğin dosya içeriğini bellek daha
- güncel amaçlar için lazım olana dek bellek içinde saklamasıdır.</p>
-
- <p>Sisteminizde yeterince yedek bellek olduğundan eminseniz, bu
- önbellekte daha fazla dosya saklanacağından emin olabilirsiniz.
- Bundan, önbelleğin sistem belleğinde verimli biçimde tutulması için
- httpd’de ek bir yapılandırmaya gidilmesinin gerekmediği sonucu
- çıkarılabilir.</p>
-
- <p>Bundan başka, işletim sistemi dosyaların değiştiği ve silindiği
- zamanları bildiğinden bu tür dosyaların içerikleri gerektiğinde
- önbellekten kendiliğinden silinmiş olur. Bellek içinde dosya saklarken
- dosyaların değiştirilme zamanlarını bilme olanağı olmadığından bu
- durum httpd’ye büyük yarar sağlar.</p>
-
-
- <p>İşletim sisteminin dosyaların önbelleklenmesi için sağladığı bunca
- yarara ve başarım artışına karşın bellek içinde dosya önbelleklemenin
- httpd tarafından yerine getirilmesinin daha iyi olacağı bazı durumlar
- vardır.</p>
-
- <h3><code>MMapFile</code> yönergesi ile</h3>
-
-
- <p><code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code> modülü, bir durağan dosyanın
- içeriğini sunucunun başlatılması sırasında (mmap sistem çağrısıyla)
- belleğe eşlenmesini mümkün kılmak için <code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#mmapfile">MMapFile</a></code> yönergesini sağlar.
- httpd bu dosyaya gelecek sonraki istekler için dosyanın bellekiçi
- içeriğini kullanacaktır.</p>
-
- <div class="example"><p><code>
- MMapFile /usr/local/apache2/htdocs/index.html
- </code></p></div>
-
- <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#cachefile">CacheFile</a></code> yönergesinde
- olduğu gibi bu dosyalarda httpd başlatıldıktan sonra yapılacak bir
- değişiklikten httpd’nin haberi olmayacaktır.</p>
-
- <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#mmapfile">MMapFile</a></code> yönergesi
- ayırdığı belleğin toplam miktarı ile ilgilenmez, dolayısıyla
- yönergenin aşırı kullanımından kaçınmalısınız. httpd’nin çocuk
- süreçlerinin her biri bu belleğin kendilerine ait birer kopyasını
- yapacağından belleğe eşlenen dosyaların çok yer kaplamaması büyük önem
- taşımaktadır; aksi takdirde işletim sistemi belleği diske
- takaslayacağından beklenen fayda sağlanamayacaktır.</p>
-
- </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
-<div class="section">
-<h2><a name="disk" id="disk">Disk Üzerinde Önbellekleme</a></h2>
+ <p>En önemlisi önbelleklenen dosyaların yerel olarak saklanması olup
+ işletim sisteminin sağladığı bellekiçi önbelleklemeden de ayrıca
+ faydalanılmış olur. Bu bakımdan, dosyalar disk üzerinde saklansa bile
+ sıkça erişilen dosyalar işletim sistemi sayesinde aslında bellekten
+ sunulmuş olacaklardır.</p>
- <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cacheenable">CacheEnable</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachedisable">CacheDisable</a></code></li></ul></td></tr></table>
-
- <p><code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code> modülü önbelleklemenin
- <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> için disk üzerinde yapılmasını mümkün
- kılar. Bbu önbellekleme akıllıca yapılır ve önbellekteki içerik
- sadece geçerli kabul edildiği sürece sunulabilir.</p>
-
- <p>Modül bu amaçla genelde şöyle kullanılır:</p>
-
- <div class="example"><p><code>
- CacheRoot /var/cache/apache/<br />
- CacheEnable disk /<br />
- CacheDirLevels 2<br />
- CacheDirLength 1
- </code></p></div>
-
- <p>En önemlisi önbelleklenen dosyaların yerel olarak saklanması olup
- işletim sisteminin sağladığı bellekiçi önbelleklemeden de ayrıca
- faydalanılmış olur. Bu bakımdan, dosyalar disk üzerinde saklansa bile
- sıkça erişilen dosyalar işletim sistemi sayesinde aslında bellekten
- sunulmuş olacaklardır.</p>
-
<h3>Önbellekte Saklamanın Anlamı</h3>
<p><code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code> öğeleri önbellekte saklamak için
istek yapılan URL’nin 22 karakterlik özetini oluşturur. Bu özet, çok
sayıda URL’nin aynı özeti oluşturmaması için konak ismi, protokol,
- port ve varsa CGI argümanlarından oluşur.</p>
+ port ve varsa CGI argümanlarından başka <code>Vary</code> başlığında
+ tanımlı elemanlardan oluşur.</p>
<p>Özeti oluşturan karakterler 64 karakterlik bir karakter kümesinden
seçildiğinden oluşturulması olası farklı özet sayısı 64^22’dir.
değerlerine göre önce dizinlere ayrılır.</p>
<p><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache_disk.html#cachedirlevels">CacheDirLevels</a></code>
- yönergesi kaç alt seviye dizin olacağını belirler. Örneğin, yukarıdaki
+ yönergesi kaç alt seviye dizin olacağını ve <code class="directive"><a href="./mod/mod_cache_disk.html#cachedirlength">CacheDirLength</a></code> her dizinde kaç
+ karakter olacağını belirler. Örneğin, yukarıdaki
özete sahip bir dosyanın isminin başına yukarıdaki yapılandırma
örneğine uygun olarak
<code>/var/cache/apache/x/y/TGxSMO2b68mBCykqkp1w</code> gibi bir önek
<code class="program"><a href="./programs/htcacheclean.html">htcacheclean</a></code>’in çalıştırılma aralığını iyi
belirlemek gerekir.</p>
+ <p>Ayrıca, <code class="program"><a href="./programs/htcacheclean.html">htcacheclean</a></code> için uygun bir "nice" seviyesi
+ seçilmesi önerilr. Böylece, sunucu çalışırken aracın ölçüsüz disk g/ç
+ yapmasına sebebiyet verilmemiş olur.</p>
+
<p class="figure">
<img src="images/caching_fig1.tr.png" alt="" width="600" height="406" /><br />
<a id="figure1" name="figure1"><dfn>Şekil 1</dfn></a>:
Önbelleğin büyümesi ve düzenli aralıklarla temizlenmesi.</p>
- <p><code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code> ne kadar önbellek alanı kullandığı
- ile ilgili bir bilgi vermediğinden <code class="program"><a href="./programs/htcacheclean.html">htcacheclean</a></code>’in
- bir temizlik sonrası yeterince büyük bir genişleme alanı kalacak
- şekilde yapılandırılması önemlidir.</p>
+ <p><code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code> ne kadar bellek kullanıldığı hakkında
+ bilgi vermediğinden, <code class="program"><a href="./programs/htcacheclean.html">htcacheclean</a></code>'in bir temizliğin
+ ardından yeterli bir büyüme alanı kalacak şekilde yapılandırılması
+ temin edilmelidir.</p>
+
+
+ </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="socache-caching" id="socache-caching">İki durumlu Anahtar/Değer Paylaşımlı Nesne Önbellekleme</a></h2>
+
+
+ <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_authn_socache.html">mod_authn_socache</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_socache_dbm.html">mod_socache_dbm</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_socache_dc.html">mod_socache_dc</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_socache_memcache.html">mod_socache_memcache</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_socache_shmcb.html">mod_socache_shmcb</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_ssl.html">mod_ssl</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_authn_socache.html#authncachesocache">AuthnCacheSOCache</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_ssl.html#sslsessioncache">SSLSessionCache</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_ssl.html#sslstaplingcache">SSLStaplingCache</a></code></li></ul></td></tr></table>
+
+ <p>Apache HTTP sunucusu, SSL oturumları, kimlik doğrulama bilgileri gibi
+ önbelleklenebilen özel bilgiler için <a href="socache.html">socache</a>
+ arayüzü içinde düşük seviyeli bir paylaşımlı nesne önbelleğine
+ sahiptir.</p>
+
+ <p>Her gerçeklenime uygun ek modüller de sağlanmıştır:</p>
+
+ <dl>
+ <dt><code class="module"><a href="./mod/mod_socache_dbm.html">mod_socache_dbm</a></code></dt>
+ <dd>DBM tabanlı paylaşımlı nesne önbelleklemesi.</dd>
+ <dt><code class="module"><a href="./mod/mod_socache_dc.html">mod_socache_dc</a></code></dt>
+ <dd>Distcache tabanlı paylaşımlı nesne önbelleklemesi.</dd>
+ <dt><code class="module"><a href="./mod/mod_socache_memcache.html">mod_socache_memcache</a></code></dt>
+ <dd>Memcache tabanlı paylaşımlı nesne önbelleklemesi.</dd>
+ <dt><code class="module"><a href="./mod/mod_socache_shmcb.html">mod_socache_shmcb</a></code></dt>
+ <dd>Paylaşımlı belleğe dayalı paylaşımlı nesne önbelleklemesi.</dd>
+ </dl>
+
+ <h3><a name="mod_authn_socache-caching" id="mod_authn_socache-caching">Kimlik Doğrulama Bilgilerinin Önbelleklenmesi</a></h3>
+
+
+ <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_authn_socache.html">mod_authn_socache</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_authn_socache.html#authncachesocache">AuthnCacheSOCache</a></code></li></ul></td></tr></table>
+
+ <p><code class="module"><a href="./mod/mod_authn_socache.html">mod_authn_socache</a></code> modülü kimlik doğrulama araçlarının
+ yükünün hafifletilmesini, kimlik doğrulama sonucunun önbelleklenmesini
+ sağlar.</p>
+
+
+ <h3><a name="mod_ssl-caching" id="mod_ssl-caching">SSL Oturumlarının Önbelleklenmesi</a></h3>
+
+
+ <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_ssl.html">mod_ssl</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_ssl.html#sslsessioncache">SSLSessionCache</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_ssl.html#sslstaplingcache">SSLStaplingCache</a></code></li></ul></td></tr></table>
+
+ <p><code class="module"><a href="./mod/mod_ssl.html">mod_ssl</a></code> modülü, oturum önbelleği ve önbellek
+ zımbalaması sağlamak için <code>socache</code> arayüzünü kullanır.</p>
+
+ </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="file-caching" id="file-caching">Uzmanlaşmış Dosya Önbellekleme</a></h2>
+ <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#cachefile">CacheFile</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#mmapfile">MMapFile</a></code></li></ul></td></tr></table>
+
+ <p>Dosya sisteminin yavaş olabildiği veya dosya tanıtıcılarının
+ kullanımının pahalıya mal olduğu sistemlerde, sunucunun başlatılması
+ sırasında dosyaların belleğe yüklenmesi seçeneği vardır.</p>
+
+ <p>Dosyaların açılmasının yavaş olduğu sistemlerde, dosyaların sunucunun
+ başlatılması sırasında açılması ve dosya tanıtıcısını önbelleklenmesi
+ seçeneği vardır. Bu seçeneklerin duruk dosyalara erişimin yavaş olduğu
+ sistemlere de bir yardımı olabilir.</p>
+
+ <h3><a name="filehandle" id="filehandle">Dosya Tanıtıcı Önbelleklemesi</a></h3>
+
+
+ <p>Bir dosyanın açılması işlemi, özellikle de ağ dosya sistemlerinde
+ bulunan dosyalar için önemli bir gecikme kaynağı olabilir. Önbellekte,
+ çok sunulan dosyaların kendilerinin değil, açık dosya tanıtıcılarının
+ saklanması httpd’yi bu tür gecikmelerden koruyabilir. httpd’de tek
+ türde dosya tanıtıcı önbelleklemesi yapılabilmektedir.</p>
+
+ <h4><code>CacheFile</code> yönergesi ile</h4>
+
+
+ <p>httpd’de mevcut önbelleklemenin en temel şekli
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code> tarafından sağlanan dosya tanıtıcı
+ önbelleklemesidir. Bu önbellek türü dosyaların kendilerini değil açık
+ dosya tanıtıcılarının bir listesini saklar. Dosyaların bu anlamda
+ önbelleklenmesi, <code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#cachefile">CacheFile</a></code> yönergesi yapılandırma dosyasında belirtilerek
+ sağlanabilir.</p>
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#cachefile">CacheFile</a></code> yönergesi
+ belirtilen dosyanın httpd başlatıldığında açılmasını ve dosya için
+ yapılan sonraki her istekte bu dosya tanıtıcısının kullanılmasını
+ sağlar.</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ CacheFile /usr/local/apache2/htdocs/index.html
+ </code></p></div>
+
+ <p>Büyük miktarda dosyayı bu anlamda önbelleklemeyi tasarlıyorsanız
+ işletim sisteminizin açık dosya tanıtıcılarının sayısı ile ilgili
+ sınırlamasını uygun bir değere ayarlamanız gerekebilir.</p>
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#cachefile">CacheFile</a></code> yönergesini
+ kullandığınız takdirde dosya içeriğindeki değişiklikleri anında
+ isteğe yansıtamazsınız. httpd dosyayı ilk başlatıldığındaki haliyle
+ sunar.</p>
+
+ <p>Eğer httpd çalışırken dosya silinmişse httpd ilk başlatıldığındaki
+ haline ilişkin dosya tanıtıcıyı sağlamaya ve dolayısıyla dosya
+ içeriğini sunmaya devam edecektir. Yani, dosya silinmiş ve artık
+ dosya sisteminde görünmüyor olsa bile httpd durdurulup dosya
+ tanıtıcıları kapanmadıkça dosyaların silinmesiyle açılan yer serbest
+ kalmayacaktır.</p>
+
+
+
+
+ <h3><a name="inmemory" id="inmemory">Sistem Belleğinde Önbellekleme</a></h3>
+
+
+ <p>İçeriğin sistem belleğinden sunulması içerik sunmanın evrensel olarak
+ en hızlı yoludur. Dosyaların bir disk denetleyiciden okunması ya da daha
+ kötüsü uzak bir ağdan okunması bellekten okumayla karşılaştırılamayacak
+ ölçüde yavaş işlemlerdir. Disk denetleyiciler genellikle fiziksel
+ süreçleri denetlerler. Ağ erişimi ise band genişliği sınırlamalarından
+ etkilenir. Halbuki bellek erişimi sadece nano saniyeler mertebesinde
+ gerçekleşir.</p>
+
+ <p>Sistem belleği en pahalı saklama ortamı olması sebebiyle en verimli
+ şekilde kullanımı önemlidir. Dosyaları sistem belleğinde saklamakla
+ sistemin kullanabileceği bellek miktarını azaltmış olursunuz. İşletim
+ sistemi önbelleklemesinde göreceğiniz gibi bu öyle basit bir konu
+ değildir. httpd’nin kendi kullandığı belleğin bir kısmını önbellek
+ olarak ayırırken çok fazla bellek kullanmamak önemlidir. Aksi takdirde
+ işletim sistemi belleğin yetmediği noktada belleği diske
+ takaslayacağından istenen başarım artışı sağlanamayacaktır.</p>
+
+ <h4>İşletim Sistemi Önbelleklemesi</h4>
+
+
+ <p>Günümüz iştetim sistemlerinin hemen hemen tamamında bellek içi
+ dosya/veri saklama işlemlerini çekirdek yönetir. Bu güçlü bir
+ özelliktir ve işletim sistemlerinin büyük çoğunluğu bunu böyle yapar.
+ Örneğin, Linux’ta bir dosyanın ilk defa okunduğunda ve ikinci kez
+ okunduğunda işlemcinin ne kadar meşgul edildiğine bakalım:</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ colm@coroebus:~$ time cat testfile > /dev/null<br />
+ real 0m0.065s<br />
+ user 0m0.000s<br />
+ sys 0m0.001s<br />
+ colm@coroebus:~$ time cat testfile > /dev/null<br />
+ real 0m0.003s<br />
+ user 0m0.003s<br />
+ sys 0m0.000s
+ </code></p></div>
+
+ <p>Küçük bir dosya için bile okuma süresi bakımından büyük fark ortaya
+ çıkmaktadır. Bunun sebebi çekirdeğin dosya içeriğini bellek daha
+ güncel amaçlar için lazım olana dek bellek içinde saklamasıdır.</p>
+
+ <p>Sisteminizde yeterince yedek bellek olduğundan eminseniz, bu
+ önbellekte daha fazla dosya saklanacağından emin olabilirsiniz.
+ Bundan, önbelleğin sistem belleğinde verimli biçimde tutulması için
+ httpd’de ek bir yapılandırmaya gidilmesinin gerekmediği sonucu
+ çıkarılabilir.</p>
+
+ <p>Bundan başka, işletim sistemi dosyaların değiştiği ve silindiği
+ zamanları bildiğinden bu tür dosyaların içerikleri gerektiğinde
+ önbellekten kendiliğinden silinmiş olur. Bellek içinde dosya
+ saklarken dosyaların değiştirilme zamanlarını bilme olanağı
+ olmadığından bu durum httpd’ye büyük yarar sağlar.</p>
+
+
+ <p>İşletim sisteminin dosyaların önbelleklenmesi için sağladığı bunca
+ yarara ve başarım artışına karşın bellek içinde dosya önbelleklemenin
+ httpd tarafından yerine getirilmesinin daha iyi olacağı bazı durumlar
+ vardır.</p>
+
+ <h4><code>MMapFile</code> yönergesi ile</h4>
+
+
+ <p><code class="module"><a href="./mod/mod_file_cache.html">mod_file_cache</a></code> modülü, bir durağan dosyanın
+ içeriğini sunucunun başlatılması sırasında (mmap sistem çağrısıyla)
+ belleğe eşlenmesini mümkün kılmak için <code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#mmapfile">MMapFile</a></code> yönergesini sağlar.
+ httpd bu dosyaya gelecek sonraki istekler için dosyanın bellekiçi
+ içeriğini kullanacaktır.</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ MMapFile /usr/local/apache2/htdocs/index.html
+ </code></p></div>
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#cachefile">CacheFile</a></code>
+ yönergesinde olduğu gibi bu dosyalarda httpd başlatıldıktan sonra
+ yapılacak bir değişiklikten httpd’nin haberi olmayacaktır.</p>
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_file_cache.html#mmapfile">MMapFile</a></code> yönergesi
+ ayırdığı belleğin toplam miktarı ile ilgilenmez, dolayısıyla
+ yönergenin aşırı kullanımından kaçınmalısınız. httpd’nin çocuk
+ süreçlerinin her biri bu belleğin kendilerine ait birer kopyasını
+ yapacağından belleğe eşlenen dosyaların çok yer kaplamaması büyük
+ önem taşımaktadır; aksi takdirde işletim sistemi belleği diske
+ takaslayacağından beklenen fayda sağlanamayacaktır.</p>
+
+
+ </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="security" id="security">Güvenlik Kaygıları</a></h2>
+
+
+ <h3>Erişim Denetimi ve Yetkilendirme</h3>
+
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachequickhandler">CacheQuickHandler</a></code>
+ yönergesine <code>On</code> değerinin atandığı öntanımlı durumda
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> kullanımı, daha çok sunucunun önüne
+ vidalanmış önbelleklemeli bir karşı vekile sahip olmak gibidir. Özgün
+ sunucunun bir harici önbellekmiş gibi sorgulanmasını gerektirmeyen tüm
+ istekler önbellekleme modülü tarafından karşılanacaktır. Bu durum
+ httpd'nin güvenlik modelini büyük ölçüde değiştirir.</p>
+
+ <p>Olası <code>.htaccess</code> dosyalarının dosya sisteminin tamamında
+ taranması çok pahalı bir işlem olduğundan <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code>,
+ (işlemi hızlandırmak için) önbelleğe almanın temel amacını kısmen
+ gözardı ederek, önbellekteki içeriğin sunumu için gerekli
+ yetkilendirmenin olup olmadığı konusunda bir karar üretmez. Başka bir
+ deyişle, eğer <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> bir kısım içeriği önbelleğe
+ almışsa içerik zaman aşımına uğramadığı sürece bu içerik önbellekten
+ sunulacaktır.</p>
+
+ <p>Örneğin, yapılandırmanız bir özkaynağa IP adresine göre erişime izin
+ veriyorsa bu içeriğin önbelleğe alınmayacağından emin olmalısınız.
+ Bunu <code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachedisable">CacheDisable</a></code>
+ yönergesini veya <code class="module"><a href="./mod/mod_expires.html">mod_expires</a></code> modülünü kullanarak
+ yapabilirsiniz. Bunu yapmaz, olayı kendi haline bırakırsanız
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> bir karşı vekil gibi çalışarak sunulan her
+ içeriği önbelleğe alacak ve hangi IP adresinden gelirse gelsin her
+ istemciye bunu sunacaktır.</p>
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cachequickhandler">CacheQuickHandler</a></code>
+ yönergesine <code>Off</code> atandığı takdirde, istek işleme
+ aşamalarının tamamı yerine getirilir ve güvenlik modeli değişmeden
+ kalır.</p>
+
+
+ <h3>Yerel İstismarcılar</h3>
+
+
+ <p>Son kullanıcılarıın isteklerine önbellekten hizmet sunulduğundan
+ önbelleğin kendisi içerikle etkileşime geçmek isteyenlerin veya
+ içeriği tahrif etmek isteyenlerin hedefi haline gelebilir. httpd’yi
+ çalıştıran kullanıcı tarafından her zaman önbelleğe yazılabileceğini
+ akıldan çıkarmamak önemlidir. Bu durumda alışılmışın tersine tüm
+ içeriğin Apache kullanıcısı tarafından yazılamamasının sağlanması
+ önerilir.</p>
+
+ <p>Eğer Apache kullanıcısı, örneğin bir CGI sürecindeki açık nedeniyle
+ tehlikeye atılırsa, önbellek hedef alınabilir.
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code> kullanılırken önbellekteki bir öğeyi
+ değiştirmek veya önbelleğe yeni bir öğe eklemek görece daha
+ kolaydır.</p>
+
+ <p>Bu risk, Apache kullanıcısını kullanan diğer saldırı türleriyle
+ karşılaştırıldığında daha yüksektir. <code class="module"><a href="./mod/mod_cache_disk.html">mod_cache_disk</a></code>
+ kullanıyorsanız şunları aklınızdan çıkarmayın: (1) httpd güvenlik
+ güncellemelerini takip edin ve sunucunuzu buna göre güncelleyin. (2)
+ Mümkünse <a href="suexec.html">suEXEC</a> kullanarak CGI süreçlerini
+ Apache kullanıcısı olmayan bir kullanıcının aidiyetinde çalıştırın.</p>
+
+
+ <h3>Önbellek Zehirlenmeleri</h3>
+
+
+ <p>httpd bir önbellekli vekil sunucu olarak çalıştığında önbellek
+ zehirlenmesi adı verilen sorunla karşılaşılma olasılığı vardır.
+ Önbellek zehirlenmesi, vekil sunucunun özgün sunucudan yanlış (ve
+ genellikle istenmeyen) içerik almasına sebep olan bir saldırı türünü
+ betimlemek için yaygın olarak kullanılan bir terimdir.</p>
+
+ <p>Örneğin httpd’nin çalıştığı sistemin kullandığı DNS sunucuları DNS
+ önbellek zehirlenmesinden etkilenebilecek durumdaysa, bir saldırgan
+ httpd’nin istekleri almak için başvuracağı kaynak sunucunun yerini
+ değiştirebilir. Diğer bir örnek, HTTP istek kaçakçılığı adı verilen
+ bir saldırı türüdür.</p>
+
+ <p>Bu belge HTTP istek kaçakçılığını derinliğine incelenmesi için uygun
+ yer değildir (böyle kaynaklara arama motorunuzla erişebilirsiniz).
+ Bununla birlikte, vekil tarafından kaynak sunucudan alınan içeriği
+ tamamen denetim altına almak amacıyla kaynak sunucudaki bir açığı
+ istismar etmeye yönelik bir dizi istek yapılabileceğinin olasılık
+ dahilinde olduğunu bilmenizde yarar vardır.</p>
+
+
+ <h3>Hizmet Reddi / Önbelleğin Engellenmesi</h3>
+
+
+ <p>Vary mekanizması aynı URL'nin çok sayıda sürümünün yan yana
+ önbelleklenmesini mümkün kılar. İstemci tarafından sağlanan başlık
+ değerlerine bağlı olarak, önbellek istemciye gönderilecek doğru yanıtı
+ bulacaktır. Normal kullanımda olası değerlerin çok geniş olduğunun
+ bilindiği durumda bir başlığı (örn, <code>User-Agent</code>)
+ değişikliğe uğratma çabası bu mekanizmayı bir sorun haline getirebilir.
+ Sitenin tanınırlığına bağlı olarak aynı URL'nin binlerce hatta
+ milyonlarca önbellek girdisi oluşabilir ve bunlar önbellekteki diğer
+ girdilerin yerini alabilir.</p>
+
+ <p>Diğer yandan, belli bir özkaynağın URL'sinin her istekte
+ değiştirilmesi ihtiyacı ortaya çıkabilir. Bu normalde URL dizgesine bir
+ "cachebuster" dizgesi eklenerek yapılır. Bu içerik sunucu tarafından
+ anlamlı bir tazelik ömrüyle önbelleklenebilir olarak imlenmişse bu
+ girdiler kısa zamanda önbellekteki meşru girdilerin yerini alabilir.
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> modülü bunun önlenmesi için <code class="directive"><a href="./mod/mod_cache.html#cacheignoreurlsessionidentifiers">CacheIgnoreURLSessionIdentifiers</a></code>
+ yönergesine sahipse de bu yönerge, yoldaki vekillerin veya tarayıcı
+ önbelleklerinin aynı hizmet reddi saldırısına maruz kalmamaları için
+ dikkatle kullanılmalıdır.</p>
+
</div></div>
<div class="bottomlang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/caching.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<variants>
<variant>en</variant>
<variant>fr</variant>
- <variant outdated="yes">tr</variant>
+ <variant>tr</variant>
</variants>
</metafile>
<a href="../ko/misc/perf-tuning.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="../tr/misc/perf-tuning.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
-<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
<p>Apache 2.x, esneklik, taşınabilirlik ve başarım arasında bir denge
(RAM). Bir HTTP sunucusu asla takaslama yapmamalıdır. Çünkü takaslama,
kullanıcının "yeterince hız" umduğu noktada sunumun gecikmesine sebep
olur. Böyle bir durumda kullanıcılar yüklemeyi durdurup tekrar
- başlatma eğilimindedirler; sonuçta yük daha da artar. <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#maxclients">MaxClients</a></code> yönergesinin değerini
+ başlatma eğilimindedirler; sonuçta yük daha da artar. <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#maxrequestworkers">MaxRequestWorkers</a></code> yönergesinin değerini
değiştirerek takaslamaya sebep olabilecek kadar çok çocuk süreç
oluşturulmasını engelleyebilirsiniz ve böyle bir durumda bunu mutlaka
yapmalısınız. Bunun için yapacağınız işlem basittir: <code>top</code>
demektir. Bunun için <code class="module"><a href="../mod/mod_status.html">mod_status</a></code> çıktısını bir
kılavuz olarak kullanabilirsiniz.</p>
- <p>Süreç oluşturmayla ilgili olarak süreç ölümü <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#maxrequestsperchild">MaxRequestsPerChild</a></code> değeri ile
+ <p>Süreç oluşturmayla ilgili olarak süreç ölümü <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#maxconnectionsperchild">MaxConnectionsPerChild</a></code> değeri ile
sağlanır. Bu değer öntanımlı olarak <code>0</code> olup, çocuk süreç
başına istek sayısının sınırsız olduğu anlamına gelir. Eğer
yapılandırmanızda bu değeri <code>30</code> gibi çok düşük bir
değildir. Böyle mimarilerde çok sayıda <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#listen">Listen</a></code> yönergesi kullanmak güvenilir
olmayacaktır.</p>
- <p><code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#acceptmutex">AcceptMutex</a></code> yönergesi,
- seçilen muteks gerçeklenimini çalışma anında değiştirmek için
- kullanılabilir.</p>
-
- <dl>
- <dt><code>AcceptMutex flock</code></dt>
-
- <dd>
- <p>Bu yöntem, bir kilit dosyasını kilitlemek için
- <code>flock(2)</code> sistem çağrısını kullanır (Kilit dosyasının
- yeri <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#lockfile">LockFile</a></code>
- yönergesiyle belirtilir).</p>
- </dd>
-
- <dt><code>AcceptMutex fcntl</code></dt>
-
- <dd>
- <p>Bu yöntem, bir kilit dosyasını kilitlemek için
- <code>fcntl(2)</code> sistem çağrısını kullanır (Kilit dosyasının
- yeri <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#lockfile">LockFile</a></code>
- yönergesiyle belirtilir).</p>
- </dd>
-
- <dt><code>AcceptMutex sysvsem</code></dt>
-
- <dd>
- <p>(1.3 ve sonrası) Bu yöntem muteksi gerçeklemek için SysV tarzı
- semaforları kullanır. Maalesef, SysV tarzı semaforların bazı yan
- etkileri vardır. Bunlardan biri Apache'nin semaforu temizlemeden
- ölme ihtimalidir (<code>ipcs(8)</code> kılavuz sayfasına bakınız).
- Diğer biri, CGI'lerin sunucu ile aynı kullanıcı kimliğini
- kullanmaları nedeniyle semafor arayüzünün hizmet reddi
- saldırılarına açık olmasıdır (<code class="program"><a href="../programs/suexec.html">suexec</a></code> veya
- <code>cgiwrapper</code> gibi bir şeyler kullanmadıkça bütün
- CGI'ler için söz konusudur).</p>
- </dd>
-
- <dt><code>AcceptMutex pthread</code></dt>
-
- <dd>
- <p>(1.3 ve sonrası) Bu yöntem POSIX mutekslerini kullanır ve POSIX
- evreleri belirtiminin tamamen gerçeklendiği mimarilerde çalışması
- gerekirse de sadece Solaris (2.5 ve sonrası) üzerinde ve sadece
- belli yapılandırmalarla çalışmakta gibi görünmektedir. Bunu
- denemişseniz sunucunuzun çöktüğünü ve yanıt vermediğini
- görmüşsünüzdür. Sadece duruk içerikli sunucular iyi
- çalışmaktadır.</p>
- </dd>
-
- <dt><code>AcceptMutex posixsem</code></dt>
-
- <dd>
- <p>(2.0 ve sonrası) Bu yöntem POSIX semaforlarını kullanır. Eğer
- işlem sırasında bir evre muteks kaynaklı parçalama arızalarıyla
- karşı karşıya kalırsa HTTP sunucusunun çökmesiyle semaforun sahibi
- kurtarılamaz.</p>
- </dd>
-
- </dl>
-
- <p>Eğer sisteminiz yukarıda bahsedilenler dışında başka bir dizgileme
- yöntemi kullanıyorsa bununla ilgili kodun APR'ye eklenmesi girilen
- zahmete değecektir.</p>
+ <p><code class="directive"><a href="../mod/core.html#mutex">Mutex</a></code> yönergesi,
+ <code>mpm-accept</code> muteks gerçeklenimini çalışma anında değiştirmek
+ için kullanılabilir. Farklı muteks gerçeklenimleri ile ilgili hususlar
+ bu yönergede belgelenmiştir.</p>
<p>Başka bir çözüm daha vardır ancak döngü kısmen dizgilenmeyeceğinden
(yani belli sayıda sürece izin verilemeyeceğinden) asla
bahsedildiği gibi, bir HTTP sunucusunun protokolü <strong>güvenilir
şekilde</strong> gerçeklemesi için her iki yöndeki iletişimi
birbirinden bağımsız olarak (iki yönlü bir TCP bağlantısının her
- yarısını diğerinden bağımsız olarak) kapatması gerekir. Bu olgu başka
- sunucular tarafından çoğunlukla dikkate alınmaz fakat Apache'nin 1.2
- sürümünden beri gerektiği gibi gerçeklenmektedir.</p>
+ yarısını diğerinden bağımsız olarak) kapatması gerekir.</p>
<p>Bu özellik Apache'ye eklendiğinde Unix'in çeşitli sürümlerinde
uzgörüsüzlükten dolayı bir takım geçici telaş sorunlarına sebep oldu.
<variant>en</variant>
<variant>fr</variant>
<variant outdated="yes">ko</variant>
- <variant outdated="yes">tr</variant>
+ <variant>tr</variant>
</variants>
</metafile>
<a href="../ko/misc/security_tips.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="../tr/misc/security_tips.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
-<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
<p>Bir HTTP Sunucusunu ayarlarken dikkat edilmesi gerekenler ve bazı
ipuçları. Öneriler kısmen Apache’ye özel kısmen de genel olacaktır.</p>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#systemsettings">Sistem Ayarlarının Korunması</a></li>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#protectserverfiles">Sunucu dosyalarının öntanımlı olarak korunması</a></li>
<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#watchyourlogs">Günlüklerin İzlenmesi</a></li>
+<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#merging">Yapılandırma bölümlerinin birleştirilmesi</a></li>
</ul></div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
tedbirler alınmasını sağlayacak bazı yapılandırmaları vardır:</p>
<ul>
+ <li><code class="directive"><a href="../mod/mod_reqtimeout.html#requestreadtimeout">RequestReadTimeout</a></code>
+ yönergesi bir istemcinin isteği göndermek için harcadığı zamanı
+ sınırlamayı sağlar.</li>
+
<li>HRS’ye maruz kalması olası sitelerde <code class="directive"><a href="../mod/core.html#timeout">TimeOut</a></code> yönergesinin değeri düşürülmelidir. Birkaç
saniye gibi mümkün olduğunca düşük bir ayar uygun olabilir. Ancak
<code class="directive"><a href="../mod/core.html#timeout">TimeOut</a></code> başka işlemlerde de
olacaktır.</li>
<li>Sunucu tarafından özkaynakları tüketmeden aynı anda işlenebilecek
- bağlantıların sayısını sınırlamak için <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#max
clients">MaxClients</a></code> yönergesini kullanın. Ayrıca, <a href="perf-tuning.html">başarım arttırma belgesine</a> de
+ bağlantıların sayısını sınırlamak için <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#max
requestworkers">MaxRequestWorkers</a></code> yönergesini kullanın. Ayrıca, <a href="perf-tuning.html">başarım arttırma belgesine</a> de
bakabilirsiniz.</li>
<li>HRS’lerin etkilerini azaltmak için aynı andaki bağlantı sayısını
arttırabilecek evreli <a href="../mpm.html">MPM</a>’lerden birini
- kullanmak iyi olabilir. Dahası,
deneysel <code class="module"><a href="../mod/event.html">event</a></code> MPM’i
+ kullanmak iyi olabilir. Dahası, <code class="module"><a href="../mod/event.html">event</a></code> MPM’i
her bağlantıya yeni bir evre atanmaması için eşzamansız işlem yapar.
- Ancak bu çalışma henüz tamamlanmamıştır. Özellikle de,
+ OpenSSL kütüphanesinin doğası nedeniyle
<code class="module"><a href="../mod/event.html">event</a></code> MPM’i <code class="module"><a href="../mod/mod_ssl.html">mod_ssl</a></code> ve diğer girdi
- süzgeçleri ile henüz uyumlu değildir.</li>
+ süzgeçleri ile henüz uyumlu değildir. Bu durumlarda,
+ <code class="module"><a href="../mod/worker.html">worker</a></code> MPM'inin davranışına geri döner.</li>
<li><a href="http://modules.apache.org/">http://modules.apache.org/</a>
adresinde, belli istemci davranışlarını sınırlayacak ve HRS ile
<p>Normalde, Apache root kullanıcı tarafından başlatılır ve hizmetleri
- sunarken <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#user">User</a></code> yönergesi
+ sunarken <code class="directive"><a href="../mod/mod_unixd.html#user">User</a></code> yönergesi
tarafından tanımlanan kullanıcının aidiyetinde çalışır. Root tarafından
çalıştırılan komutlarda olduğu gibi, root olmayan kullanıcıların
yapacakları değişikliklerden korunmak konusunda da dikkatli
<p>Sunucunun bir parçası gibi çalışan, <code>mod_php</code>,
<code>mod_perl</code>, <code>mod_tcl</code> ve <code>mod_python</code>
gibi gömülü betik çalıştırma seçenekleri sunucuyu çalıştıran
- kullanıcının aidiyetinde çalışırlar (<code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#user">User</a></code> yönergesine bakınız). Bu bakımdan bu betik
+ kullanıcının aidiyetinde çalışırlar (<code class="directive"><a href="../mod/mod_unixd.html#user">User</a></code> yönergesine bakınız). Bu bakımdan bu betik
yorumlayıcılar tarafından çalıştırılan betikler, sunucu kullanıcısının
eriştiği herşeye erişebilirler. Bazı betik yorumlayıcıların getirdiği
bazı sınırlamalar varsa da bunlara pek güvenmemek, gerekli sınamaları
<h2><a name="protectserverfiles" id="protectserverfiles">Sunucu dosyalarının öntanımlı olarak korunması</a></h2>
- <p>Apache’nin ister istemez yanlış anlaşılan yönlerinden biri öntanımlı erişim özelliğidir. Yani siz aksine bir şeyler yapmadıkça, sunucu normal URL eşleme kurallarını kullanarak bir dosyayı bulabildiği sürece onu istemciye sunacaktır.</p>
+ <p>Apache’nin ister istemez yanlış anlaşılan yönlerinden biri öntanımlı
+ erişim özelliğidir. Yani siz aksine bir şeyler yapmadıkça, sunucu normal
+ URL eşleme kurallarını kullanarak bir dosyayı bulabildiği sürece onu
+ istemciye sunacaktır.</p>
<p>Örneğin, aşağıdaki durumu ele alalım:</p>
<p>Ve, tarayıcınıza <code>http://localhost/~root/</code> yazın.</p>
- <p>Böylece, istemcilerin tüm dosya sisteminizi gezmelerine izin vermiş olursunuz. Bu işlemin sonuçlarının önünü almak için sunucu yapılandırma dosyanıza şunları yazın:</p>
+ <p>Böylece, istemcilerin tüm dosya sisteminizi gezmelerine izin vermiş
+ olursunuz. Bu işlemin sonuçlarının önünü almak için sunucu yapılandırma
+ dosyanıza şunları yazın:</p>
<div class="example"><p><code>
<Directory />
</Directory>
</code></p></div>
- <p>Bu suretle, dosya sisteminize öntanımlı erişimi yasaklamış olursunuz. Erişime izin vermek istediğiniz dizinler için uygun <code class="directive"><a href="../mod/core.html#directory">Directory</a></code> bölümleri eklemeniz yeterli olacaktır. Örnek:</p>
+ <p>Bu suretle, dosya sisteminize öntanımlı erişimi yasaklamış olursunuz.
+ Erişime izin vermek istediğiniz dizinler için uygun <code class="directive"><a href="../mod/core.html#directory">Directory</a></code> bölümleri eklemeniz yeterli
+ olacaktır. Örnek:</p>
<div class="example"><p><code>
<Directory /usr/users/*/public_html>
</Directory>
</code></p></div>
- <p><code class="directive"><a href="../mod/core.html#location">Location</a></code> ve <code class="directive"><a href="../mod/core.html#directory">Directory</a></code> yönergelerinin etkileşimine de özellikle önem vermelisiniz; örneğin <code><Directory /></code> erişimi yasaklarken bir <code><Location /></code> yönergesi bunu ortadan kaldırabilir.</p>
+ <p><code class="directive"><a href="../mod/core.html#location">Location</a></code> ve <code class="directive"><a href="../mod/core.html#directory">Directory</a></code> yönergelerinin etkileşimine de
+ özellikle önem vermelisiniz; örneğin <code><Directory /></code>
+ erişimi yasaklarken bir <code><Location /></code> yönergesi bunu
+ ortadan kaldırabilir.</p>
- <p><code class="directive"><a href="../mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergesi de size buna benzer bir oyun oynayabilir; yönergeye <code>./</code> atamasını yaparsanız, root kullanıcısı söz konusu olduğunda yukarıda ilk örnekteki durumla karşılaşırız. Apache 1.3 veya üstünü kullanıyorsanız, sunucu yapılandırma dosyanızda aşağıdaki satırın mutlaka bulunmasını öneririz:</p>
+ <p><code class="directive"><a href="../mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergesi de size
+ buna benzer bir oyun oynayabilir; yönergeye <code>./</code> atamasını
+ yaparsanız, root kullanıcısı söz konusu olduğunda yukarıda ilk örnekteki
+ durumla karşılaşırız. Sunucu yapılandırma dosyanızda aşağıdaki satırın
+ mutlaka bulunmasını öneririz:</p>
<div class="example"><p><code>
UserDir disabled root
<h2><a name="watchyourlogs" id="watchyourlogs">Günlüklerin İzlenmesi</a></h2>
- <p>Sunucunuzda olup biteni günü gününe bilmek istiyorsanız <a href="../logs.html">günlük dosyalarına</a> bakmalısınız. Günlük dosyaları sadece olup biteni raporlamakla kalmaz, sunucunuza ne tür saldırılar yapıldığını ve güvenlik seviyenizin yeterli olup olmadığını anlamanızı da sağlarlar.</p>
+ <p>Sunucunuzda olup biteni günü gününe bilmek istiyorsanız <a href="../logs.html">günlük dosyalarına</a> bakmalısınız. Günlük dosyaları
+ sadece olup biteni raporlamakla kalmaz, sunucunuza ne tür saldırılar
+ yapıldığını ve güvenlik seviyenizin yeterli olup olmadığını anlamanızı da
+ sağlarlar.</p>
<p>Bazı örnekler:</p>
grep "client denied" error_log | tail -n 10
</code></p></div>
- <p>İlk örnek, <a href="http://online.securityfocus.com/bid/4876/info/">Apache Tomcat
- Source.JSP Bozuk İstek Bilgilerini İfşa Açığı</a>nı istismar etmeyi deneyen saldırıların sayısını verirken ikinci örnek, reddedilen son on istemciyi listeler; örnek:</p>
+ <p>İlk örnek, <a href="http://online.securityfocus.com/bid/4876/info/">Apache Tomcat Source.JSP Bozuk İstek Bilgilerini İfşa Açığı</a>nı
+ istismar etmeyi deneyen saldırıların sayısını verirken ikinci örnek,
+ reddedilen son on istemciyi listeler; örnek:</p>
<div class="example"><p><code>
- [Thu Jul 11 17:18:39 2002] [error] [client falan.filan.dom] client denied
+ [Thu Jul 11 17:18:39 2002] [error] [client foo.example.com] client denied
by server configuration: /usr/local/apache/htdocs/.htpasswd
</code></p></div>
- <p>Gördüğünüz gibi günlük dosyaları sadece ne olup bittiğini raporlar, bu bakımdan eğer istemci <code>.htpasswd</code> dosyasına erişebiliyorsa <a href="../logs.html#accesslog">erişim günlüğünüzde</a> şuna benzer bir kayıt görürsünüz:</p>
+ <p>Gördüğünüz gibi günlük dosyaları sadece ne olup bittiğini raporlar, bu
+ bakımdan eğer istemci <code>.htpasswd</code> dosyasına erişebiliyorsa <a href="../logs.html#accesslog">erişim günlüğünüzde</a> şuna benzer bir
+ kayıt görürsünüz:</p>
<div class="example"><p><code>
- falan.filan.dom - - [12/Jul/2002:01:59:13 +0200] "GET /.htpasswd HTTP/1.1"
+ foo.example.com - - [12/Jul/2002:01:59:13 +0200] "GET /.htpasswd HTTP/1.1"
</code></p></div>
- <p>Bu, sunucu yapılandırma dosyanızda aşağıdaki yapılandırmayı iptal ettiğiniz anlamına gelir:</p>
+ <p>Bu, sunucu yapılandırma dosyanızda aşağıdaki yapılandırmayı iptal
+ ettiğiniz anlamına gelir:</p>
<div class="example"><p><code>
- <Files "^.ht*">
+ <Files ".ht*">
<span class="indent">
Order allow,deny <br />
Deny from all
</span>
</Files>
</code></p></div>
+ </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="merging" id="merging">Yapılandırma bölümlerinin birleştirilmesi</a></h2>
+
+
+
+ <p>Yapılandırma bölümlerinin birleştirilmesi karmaşık bir işlem olup bazı
+ durumlarda yönergelere bağlıdır. Yönergeleri bir araya getirirken
+ aralarındaki bağımlılıkları daima sınayın.</p>
+ <p><code class="directive">mod_access_compat</code> gibi henüz yönerge katıştırma
+ mantığını gerçeklememiş modüller için sonraki bölümlerdeki davranış, bu
+ modüllerin yönergelerini içerip içermemesine bağlıdır. Yapılandırmada
+ yönergelerin <em>yerleri değiştirildiğinde</em> fakat bir katıştırma
+ yapılmadığında, yapılandırma bir değişiklik yapılana kadar miras
+ alınır.</p>
</div></div>
<div class="bottomlang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="../en/misc/security_tips.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<variant>en</variant>
<variant>fr</variant>
<variant outdated="yes">ko</variant>
- <variant outdated="yes">tr</variant>
+ <variant>tr</variant>
</variants>
</metafile>
bir ileti de belirtilebilir. Örnekler:</p>
<div class="example"><p><code>
- ErrorDocument 500 http://hata.meselae.dom/cgi-bin/dnmci<br />
+ ErrorDocument 500 http://hata.example.com/cgi-bin/dnmci<br />
ErrorDocument 404 /cgi-bin/bad_urls.pl<br />
ErrorDocument 401 /subscription_info.html<br />
ErrorDocument 403 "Kusura bakmayın, bugün hizmet veremiyoruz."
<p><code class="directive"><Location></code> işlevselliği özellikle
<code class="directive"><a href="#sethandler">SetHandler</a></code> yönergesi ile birlikte
kullanışlı olur. Örneğin, durum isteklerini etkin kılmak ama sadece
- <code>mesela.dom</code>’dan gelen isteklere izin vermek için şöyle bir
+ <code>example.com</code>’dan gelen isteklere izin vermek için şöyle bir
uygulama yapabilirsiniz:</p>
<div class="example"><p><code>
<p>İsteğe bağlı port numarasını belirtmeyi mümkün kılmak için IPv6
- adresleri köşeli ayraç içine alınır. IPv6 adresi kullanılan bir örnek:</p>
+ adresleri köşeli ayraç içine alınır. IPv6 adresi kullanılan bir
+ örnek:</p>
<div class="example"><p><code>
<VirtualHost [2001:db8::a00:20ff:fea7:ccea]><br />
<span class="indent">
- ServerAdmin webmaster@konak.mesela.dom<br />
- DocumentRoot /www/docs/konak.mesela.dom<br />
- ServerName konak.mesela.dom<br />
- ErrorLog logs/konak.mesela.dom-error_log<br />
- TransferLog logs/konak.mesela.dom-access_log<br />
+ ServerAdmin webmaster@host.example.com<br />
+ DocumentRoot /www/docs/host.example.com<br />
+ ServerName host.example.com<br />
+ ErrorLog logs/host.example.com-error_log<br />
+ TransferLog logs/host.example.com-access_log<br />
</span>
</VirtualHost>
</code></p></div>
<a href="../ko/mod/mod_alias.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="../tr/mod/mod_alias.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
-<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
<table class="module"><tr><th><a href="module-dict.html#Description">Açıklama:</a></th><td>Belge ağacının parçalarının dosya sisteminin parçalarıyla
eşlenmesini sağlar ve URL yönlendirmesi yapar.</td></tr>
<tr><th><a href="module-dict.html#Status">Durum:</a></th><td>Temel</td></tr>
<div class="directive-section"><h2><a name="Alias" id="Alias">Alias</a> <a name="alias" id="alias">Yönergesi</a></h2>
<table class="directive">
<tr><th><a href="directive-dict.html#Description">Açıklama:</a></th><td>URL’leri dosya sistemi konumlarıyla eşler.</td></tr>
-<tr><th><a href="directive-dict.html#Syntax">Sözdizimi:</a></th><td><code>Alias <var>URL-yolu</var>
-<var>dosya-yolu</var>|<var>dizin-yolu</var></code></td></tr>
+<tr><th><a href="directive-dict.html#Syntax">Sözdizimi:</a></th><td><code>Alias <var>URL-yolu</var> <var>dosya-yolu</var> |
+<var>dizin-yolu</var></code></td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Context">Bağlam:</a></th><td>sunucu geneli, sanal konak</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Status">Durum:</a></th><td>Temel</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Module">Modül:</a></th><td>mod_alias</td></tr>
Alias /image /ftp/pub/image
</code></p></div>
- <p><code>http://sunucum/image/foo.gif</code> şeklinde bir istek, sunucunun
- <code>/ftp/pub/image/foo.gif</code> dosyasıyla yanıt vermesine sebep
- olurdu. Sadece tam yol parçaları eşleştirilir; bu bakımdan yukarıdaki
- <code class="directive">Alias</code> yapılandırması
- <code>http://sunucum/imagefoo.gif</code> ile eşleşmez. Düzenli
+ <p><code>http://example.com/image/foo.gif</code> şeklinde bir istek,
+ sunucunun <code>/ftp/pub/image/foo.gif</code> dosyasıyla yanıt vermesine
+ sebep olurdu. Sadece tam yol parçaları eşleştirilir; bu bakımdan
+ yukarıdaki <code class="directive">Alias</code> yapılandırması
+ <code>http://example.com/imagefoo.gif</code> ile eşleşmez. Düzenli
ifadelerin kullanıldığı daha karmaşık eşleşmeler için <code class="directive"><a href="#aliasmatch">AliasMatch</a></code> yönergesine bakınız.</p>
<p><code><em>URL-yolu</em></code>’nu bir <code>/</code> ile
<dl><dd><code>Alias /icons/ /usr/local/apache/icons/</code></dd></dl>
- <p>diye bir tanım yaparsanız <code>/icons</code> URL’si için bir
- <code class="directive">Alias</code> kullanılmayacaktır.</p>
+ <p>diye bir tanım yaparsanız sona bir / ekleme ihtiyacından dolayı
+ <code>/icons</code> URL’si için bir <code class="directive">Alias</code>
+ kullanılmayacaktır.</p>
<p><code class="directive">Alias</code> <em>hedefleri</em> için ek <code class="directive"><a href="../mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümleri
belirtmeniz gerekebileceğine dikkat ediniz. <code class="directive"><a href="../mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümlerinden önce yer alan
Alias /image /ftp/pub/image<br />
<Directory /ftp/pub/image><br />
<span class="indent">
- Order allow,deny<br />
- Allow from all<br />
+ Require all granted<br />
</span>
</Directory>
</code></p></div>
AliasMatch ^/icons(.*) /usr/local/apache/icons$1
</code></p></div>
- <p>Ayrıca, <code><em>URL-yolu</em></code> ile harf büyüklüğüne duyarsız
- eşleşmeler sağlayacak düzenli ifadeler de kullanılabilir:</p>
+ <p><a class="glossarylink" href="../glossary.html#regex" title="sözlüğe bakınız">Düzenli ifadeler</a>in tamamı
+ kullanılabilmektedir. Örneğin, <code><em>URL-yolu</em></code> ile harf
+ büyüklüğüne duyarsız eşleşmeler sağlayacak takma adlar
+ kullanılabilir:</p>
<div class="example"><p><code>
AliasMatch (?i)^/image(.*) /ftp/pub/image$1
</code></p></div>
+
+ <p><code class="directive"><a href="#alias">Alias</a></code>
+ ve <code class="directive"><a href="#aliasmatch">AliasMatch</a></code> yönergeleri
+ arasındaki başlıca fark <code class="directive"><a href="#alias">Alias</a></code>
+ yönergesinin, URI'nin ek parçasını, eşleşen parçayı geçip sağ tarafta
+ dosya yolunun ucuna kendiliğinden kopyalamasıdır. <code class="directive"><a href="#aliasmatch">AliasMatch</a></code> bunu böyle yapmaz. Yani hemen
+ her durumda, düzenli ifadenin istenen URI'nin tamamıyla baştan sona
+ eşleşmesi ve yer değiştirmeyi sağ tarafta yapması istenir.</p>
+
+ <p>Başka bir deyişle, basitçe
+ <code class="directive"><a href="#alias">Alias</a></code> yerine
+ <code class="directive"><a href="#aliasmatch">AliasMatch</a></code> yazmakla aynı etkiyi
+ alamazsınız. En azından düzenli ifadenin başına bir <code>^</code> ve
+ sonuna bir <code>(.*)$</code>, ikinci değiştirgenin sonuna da bir
+ <code>$1</code> eklemeniz gerekir.</p>
+
+ <p>Örneğin aşağıdakini AliasMatch ile değiştirmek isteyelim:</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ Alias /image/ /ftp/pub/image/
+ </code></p></div>
+
+ <p>Bu eşdeğer DEĞİLdir - bunu yapmayın! Bu herhangi bir yerinde /image/
+ dizgesi bulunan tüm istekleri /ftp/pub/image/ altına gönderecektir:</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ AliasMatch /image/ /ftp/pub/image/
+ </code></p></div>
+
+ <p>Aynı etkiyi elde etmek için bu gerekiyor:</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ AliasMatch ^/image/(.*)$ /ftp/pub/image/$1
+ </code></p></div>
+
+ <p>Şüphesiz, <code class="directive"><a href="#alias">Alias</a></code> yönergesini
+ çalıştığı yerde <code class="directive"><a href="#aliasmatch">AliasMatch</a></code>
+ kullanmanın hiç gereği yoktur. <code class="directive"><a href="#aliasmatch">AliasMatch</a></code> daha karmaşık şeyler yapmamızı sağlar. Örneğin
+ farklı dosya çeşitlerini farklı dizinlerden sunmak isteyelim:</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ AliasMatch ^/image/(.*)\.jpg$ /files/jpg.images/$1.jpg<br />
+ AliasMatch ^/image/(.*)\.gif$ /files/gif.images/$1.gif
+ </code></p></div>
+
</div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<code><em>URL-yolu</em></code> olarak göreli yollara izin verilmez.</p>
<p><code><em>URL</em></code> ise ya bir şema ve konak ismi ile başlayan
- bir mutlak URL ya da bir bölü çizgisi ile başlayan bir URL yolu olabilir. İkinci durumda URL yolunun başına geçerli sunucu ismi ve şemayı sunucu ekler.</p>
+ bir mutlak URL ya da bir bölü çizgisi ile başlayan bir URL yolu olabilir.
+ İkinci durumda URL yolunun başına geçerli sunucu ismi ve şemayı sunucu
+ ekler.</p>
<p><code><em>URL-yolu</em></code> ile başlayan istekler istemciye hedef
<code><em>URL</em></code> konumuna bir yönlendirme isteği olarak
<div class="example"><h3>Örnek:</h3><p><code>
# Farklı bir konaktaki bir URL'ye yönlendirme<br />
- Redirect /hizmet http://iki.mesela.dom/hizmet<br />
+ Redirect /hizmet http://iki.example.com/hizmet<br />
<br />
# Aynı konak üzerinde yönlendirme<br />
Redirect /bir /iki
</code></p></div>
- <p>İstemcinin yaptığı <code>http://mesela.dom/hizmet/fesmekan.txt</code>
+ <p>İstemcinin yaptığı <code>http://example.com/hizmet/fesmekan.txt</code>
isteğine karşılık istemciye isteği
- <code>http://iki.mesela.dom/hizmet/fesmekan.txt</code> olarak yapması
- söylenecektir. Sadece tam yol parçaları eşleştirilir, bu nedenle
- <code>http://mesela.dom/hizmetfesmekan.txt</code> isteği yukarıdaki
+ <code>http://iki.example.com/hizmet/fesmekan.txt</code> olarak yapması
+ söylenecektir. Bu <code>GET</code> isteklerinde de geçerlidir. Örneğin,
+ <code>http://example.com/hizmet/foo.pl?q=23&a=42</code> isteği
+ <code>http://iki.example.com/hizmet/foo.pl?q=23&a=42</code> adresine
+ yönlendirilir. <code>POST</code>'ların iptal edileceğini unutmayın.<br />
+ Sadece tam yol parçaları eşleştirilir, bu nedenle
+ <code>http://example.com/hizmetfesmekan.txt</code> isteği yukarıdaki
yönlendirme ile eşleşmeyecektir. Düzenli ifadelerin kullanıldığı daha
karmaşık eşleşmeler için <code class="directive"><a href="#redirectmatch">RedirectMatch</a></code> yönergesine bakınız.</p>
belirtilmez.</dd>
</dl>
- <p>Diğer durum kodları için <code><em>durum</em></code> olarak sayısal
- durum kodu belirtilir. Eğer durum 300 ile 399 arasındaysa bir
- <code><em>URL</em></code> belirtmek gereklidir, yoksa belirtilmez.
- Belirtilecek durum kodunu Apache’nin bilmesi gerektiğine dikkat ediniz
- (<code>http_protocol.c</code> dosyasında bulunan
+ <p>Diğer durum kodları için <code><em>durum</em></code> değiştirgesiyle
+ sayısal durum kodu belirtilir. Eğer durum 300 ile 399 arasındaysa bir
+ <code><em>URL</em></code> belirtmek gereklidir. Aksi takdirde,
+ <var>URL</var> bileşeni ihmal edilmelidir. Belirtilecek durum kodunun
+ geçerli bir HTTP Status kodu olmalı ve Apache HTTP Sunucusu kodu
+ bilmelidir (<code>http_protocol.c</code> dosyasında bulunan
<code>send_error_response</code> işlevine bakınız).</p>
<div class="example"><h3>Örnek:</h3><p><code>
- Redirect permanent /bir http://mesela.dom/iki<br />
- Redirect 303 /yedi http://mesela.dom/baskabisey
+ Redirect permanent /bir http://example.com/iki<br />
+ Redirect 303 /yedi http://example.com/baskabisey
</code></p></div>
</div>
yazılabilir:</p>
<div class="example"><p><code>
- RedirectMatch (.*)\.gif$ http://baska.sunucu.dom$1.jpg
+ RedirectMatch (.*)\.gif$ http://baska.example.com$1.jpg
</code></p></div>
-
+
+ <p><code class="directive"><a href="#alias">Alias</a></code> ve
+ <code class="directive"><a href="#aliasmatch">AliasMatch</a></code> arasındaki farklarla
+ ilgili hususlar <code class="directive"><a href="#redirect">Redirect</a></code> ve
+ <code class="directive"><a href="#redirectmatch">RedirectMatch</a></code> arasındakilere de
+ uygulanır. Ayrıntılar için <code class="directive"><a href="#aliasmatch">AliasMatch</a></code> yönergesine bakınız.</p>
+
+
</div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="directive-section"><h2><a name="RedirectPermanent" id="RedirectPermanent">RedirectPermanent</a> <a name="redirectpermanent" id="redirectpermanent">Yönergesi</a></h2>
ScriptAlias /cgi-bin/ /siteler/cgi-bin/
</code></p></div>
- <p><code>http://sunucum/cgi-bin/foo</code> şeklindeki bir istek sunucunun
- <code>/siteler/cgi-bin/foo</code> betiğini çalıştırmasına sebep olur. Bu
- yapılandırma aslında şuna eşdeğerdir:</p>
+ <p><code>http://example.com/cgi-bin/foo</code> şeklindeki bir istek
+ sunucunun <code>/siteler/cgi-bin/foo</code> betiğini çalıştırmasına sebep
+ olur. Bu yapılandırma aslında şuna eşdeğerdir:</p>
<div class="example"><p><code>
Alias /cgi-bin/ /siteler/cgi-bin/<br />
<div class="example"><p><code>
ScriptAliasMatch ^/cgi-bin(.*) /usr/local/apache/cgi-bin$1
</code></p></div>
-
+
+ <p>AliasMatch yönergesindeki gibi, <a class="glossarylink" href="../glossary.html#rexex" title="sözlüğe bakınız">düzenli
+ ifadeler</a>in tamamı tüm güçleriyle kullanılabilmektedir.
+ Örneğin, <code><em>URL-yolu</em></code> için harf büyüklüğüne duyarsız
+ eşleşmeli bir takma ad oluşturmak mümkünür:</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ ScriptAliasMatch (?i)^/cgi-bin(.*) /usr/local/apache/cgi-bin$1
+ </code></p></div>
+
+ <p><code class="directive"><a href="#alias">Alias</a></code> ve
+ <code class="directive"><a href="#aliasmatch">AliasMatch</a></code> arasındaki farklarla
+ ilgili hususlar <code class="directive"><a href="#scriptalias">ScriptAlias</a></code> ve
+ <code class="directive"><a href="#scriptaliasmatch">ScriptAliasMatch</a></code> arasındakilere
+ de uygulanır. Ayrıntılar için <code class="directive"><a href="#aliasmatch">AliasMatch</a></code> yönergesine bakınız.</p>
+
+
</div>
</div>
<div class="bottomlang">
<variant>fr</variant>
<variant outdated="yes">ja</variant>
<variant outdated="yes">ko</variant>
- <variant outdated="yes">tr</variant>
+ <variant>tr</variant>
</variants>
</metafile>
<a href="../ko/mod/mod_autoindex.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="../tr/mod/mod_autoindex.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
-<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
<table class="module"><tr><th><a href="module-dict.html#Description">Açıklama:</a></th><td>Unix <code>ls</code> veya Win32 <code>dir</code> kabuk komutunun
yaptığı gibi dizin içeriğini listeler.</td></tr>
<tr><th><a href="module-dict.html#Status">Durum:</a></th><td>Temel</td></tr>
<p>Bir dizin içerik dosyası iki kaynaktan gelebilir:</p>
<ul>
- <li>Kullanıcı tarafından yazılmış ve genellikle <code>index.html</code>
- adında bir dosya olarak. Dosyanın ismi <code class="directive"><a href="../mod/mod_dir.html#directoryindex">DirectoryIndex</a></code> yönergesi ile belirlenir ve
- <code class="module"><a href="../mod/mod_dir.html">mod_dir</a></code> tarafından denetlenir.</li>
+ <li>Bu dizinde bulunan ve genellikle <code>index.html</code>
+ adında bir dosya olarak. Kullanılan dosyanın veya dosyaların ismi
+ <code class="directive"><a href="../mod/mod_dir.html#directoryindex">DirectoryIndex</a></code> yönergesi ile
+ belirlenir ve <code class="module"><a href="../mod/mod_dir.html">mod_dir</a></code> tarafından denetlenir.</li>
<li>Kullanıcı tarafından böyle bir dosya sağlanmadığı takdirde dizin
içerik listesini sunucu üretir. Diğer yönergeler bu listenin biçemini
<h2><a name="query" id="query">Sütun Sıralamada Sorgu Seçenekleri</a></h2>
- <p>Apache 2.0.23’te Sütun Sıralama için Sorgu Seçenekleri yeniden
- düzenlenip tamamen yeni bir sorgu seçenekleri grubu oluşturulmuştur.
+ <p>İstemciye, dizin içeriğini listelerken neleri hangi sırada
+ listeleyeceğini belirleyebilmesi için içerik üzerinde biraz denetim
+ sağlayabileceği çeşitli sorgu dizgesi bileşenleri sağlanmıştır.
Çıktı üzerinde kullanıcı denetimini tamamen ortadan kaldırmak için
<code class="directive"><a href="#indexoptions">IndexOptions</a></code> yönergesinin
<code><a href="#indexoptions.ignoreclient">IgnoreClient</a></code>
(<code>"</code>) içine alınmalıdır.</p>
<div class="example"><h3>Örnek</h3><p><code>
- AddDescription "Mars Gezegeni" /resimler/mars.gif
+ AddDescription "Mars Gezegeni" mars.gif <br />
+ AddDescription "Dostum Marshall" dostlar/mars.gif
</code></p></div>
<p>Normalde öntanımlı açıklama alanının genişliği 23 bayttır. <code><a href="#indexoptions.suppressicon">IndexOptions SuppressIcon</a></code>
ekler. Böylece en fazla 55 karakterlik öntanımlı sütun genişliğine
ulaşılabilir.</p>
+ <p><var>dosya</var> kısmî dosya ismi içerebileceğinden çok kısa dosya ismi
+ belirtilmesi yüzünden istemeden de olsa başka dosyalarla
+ eşleşebileceğini unutmayın. Örneğin, <code>le.html</code> doğrudan
+ <code>le.html</code> ile eşleşebileceği gibi <code>example.html</code>
+ ile de eşleşecektir. Şüpheli durumların ortaya çıkabileceği durumlarda
+ mümkün olduğunca dosya isminin tamamını kullanın ve saptanan ilk
+ eşleşmenin kullanılacağını aklınızdan çıkarmayın ayrıca,
+ <code>AddDescription</code> listesini de uygun şekilde sıralayın.</p>
+
<p>Açıklama sütununun öntanımlı genişliği geçersiz kılınabilir hatta
sınırsız açıklama uzunluğu atanabilir. Bu konu için <code class="directive"><a href="#indexoptions">IndexOptions</a></code> yönergesinin <a href="#indexoptions.descriptionwidth"><code>DescriptionWidth</code></a>
seçeneğinin açıklamasına bakınız.</p>
kalın gösterim listenin kalanına yayılabilir).</p>
</div>
+ <div class="note"><h3>Yol bilgisi içeren değiştirgeler</h3>
+ <p>Mutlak yollar henüz desteklenmemetedir ve çalışma anında hiçbir şeyle
+ eşleşmeyeceklerdir. Normalde sadece htaccess bağlamında kullanılan,
+ göreli yol bilgisi içeren değiştirgeler, kısmi dizin isimleriyle
+ eşleşmemeleri için örtük olarak '*/' öneki alırlar.</p>
+ </div>
+
+
</div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="directive-section"><h2><a name="AddIcon" id="AddIcon">AddIcon</a> <a name="addicon" id="addicon">Yönergesi</a></h2>
<p>Yönerge, <code><a href="#indexoptions.fancyindexing">FancyIndexing</a></code> seçeneğiyle üretilen dizin listesinde adı
<code><em>isim</em></code> ile biten bir dosya için gösterilecek simgeyi
belirler. <code><em>simge</em></code> ya simgenin göreli URL’si (%
- öncelemeli) ya da <code>(<var>alt-metin</var>,<var>url</var>)</code>
+ öncelemeli), tam nitelenmiş bir uzak URL ya da
+ <code>(<var>alt-metin</var>,<var>url</var>)</code>
biçeminde olmalıdır; buradaki <code><em>alt-metin</em></code> simge
gösterilemediği durumda tarayıcı tarafından simgenin yerinde
gösterilecek metindir.</p>
uzantısı, dosya isminin bir kısmı, bir dosya ismi kalıbı veya tam
yoluyla bir dosya ismi belirtilebilir.</p>
+ <p><code>^^BLANKICON^^</code> sadece biçemleme için kullanılır,
+ dolayısıyla <code>IndexOptions HTMLTable</code> kullanıyorsanız
+ gereksizdir.</p>
+
<div class="example"><h3>Örnekler</h3><p><code>
- AddIcon (IMG,/icons/image.xbm) .gif .jpg .xbm<br />
- AddIcon /icons/dir.xbm ^^DIRECTORY^^<br />
- AddIcon /icons/backup.xbm *~
+ AddIcon (IMG,/icons/image.png) .gif .jpg .png<br />
+ AddIcon /icons/dir.png ^^DIRECTORY^^<br />
+ AddIcon /icons/backup.png *~
</code></p></div>
<p>Mümkünse <code class="directive">AddIcon</code> yerine <code class="directive"><a href="#addiconbytype">AddIconByType</a></code> yönergesi tercih
</table>
<p>Yönerge, <code><a href="#indexoptions.fancyindexing">FancyIndexing</a></code> seçeneğiyle üretilen dizin listesinde bir
dosya için gösterilecek simgeyi belirler. <code><em>simge</em></code> ya
- simgenin göreli URL’si (% öncelemeli) ya da
+ simgenin göreli URL’si (% öncelemeli), tam nitelenmiş uzak bir URL ya da
<code>(<var>alt-metin</var>,<var>url</var>)</code> biçeminde olmalıdır;
buradaki <code><em>alt-metin</em></code> simge gösterilemediği durumda
tarayıcı tarafından simgenin yerinde gösterilecek metindir.</p>
gibi geçerli bir içerik kodlaması belirtilmelidir.</p>
<div class="example"><h3>Örnek</h3><p><code>
- AddIconByEncoding /icons/compress.xbm x-compress
+ AddIconByEncoding /icons/compress.png x-compress
</code></p></div>
</div>
<p>Yönerge, <code><a href="#indexoptions.fancyindexing">FancyIndexing</a></code> seçeneğiyle üretilen dizin listesinde MIME
türü <code><em>MIME-türü</em></code> olarak belirtilen bir dosya için
gösterilecek simgeyi belirler. <code><em>simge</em></code> ya simgenin
- göreli URL’si (% öncelemeli) ya da
+ göreli URL’si (% öncelemeli), tam nitelenmiş uzak bir URL ya da
<code>(<var>alt-metin</var>,<var>url</var>)</code> biçeminde olmalıdır;
buradaki <code><em>alt-metin</em></code> simge gösterilemediği durumda
tarayıcı tarafından simgenin yerinde gösterilecek metindir.</p>
<p>The <code class="directive">DefaultIcon</code> yönergesi <code><a href="#indexoptions.fancyindexing">FancyIndexing</a></code> seçeneğiyle
üretilen dizin listesinde özel bir simge atanmamış dosyalar için
gösterilecek simgeyi belirler. <code><em>URL-yolu</em></code> simgeye
- bir göreli URL (% öncelemeli) belirtir.</p>
+ bir göreli URL (% öncelemeli) veya tam nitelenmiş uzak bir URL
+ belirtir.</p>
<div class="example"><h3>Örnek</h3><p><code>
- DefaultIcon /icon/unknown.xbm
+ DefaultIcon /icon/unknown.png
</code></p></div>
</div>
istiyorsanız <a href="#indexoptions.suppresshtmlpreamble"><code>IndexOptions +SuppressHTMLPreamble</code></a> ataması yapmanız
gerekecektir.</p>
+<h3>Ayrıca bakınız:</h3>
+<ul>
+<li><code class="directive"><a href="#readmename">ReadmeName</a></code></li>
+</ul>
</div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="directive-section"><h2><a name="IndexHeadInsert" id="IndexHeadInsert">IndexHeadInsert</a> <a name="indexheadinsert" id="indexheadinsert">Yönergesi</a></h2>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Description">Açıklama:</a></th><td>Dizin içerik listesinden gizlenecek dosyaların listesi belirtilir.
</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Syntax">Sözdizimi:</a></th><td><code>IndexIgnore <var>dosya</var> [<var>dosya</var>] ...</code></td></tr>
+<tr><th><a href="directive-dict.html#Default">Öntanımlı:</a></th><td><code>IndexIgnore "."</code></td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Context">Bağlam:</a></th><td>sunucu geneli, sanal konak, dizin, .htaccess</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Override">Geçersizleştirme:</a></th><td>Indexes</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Status">Durum:</a></th><td>Temel</td></tr>
öntanımlı olarak içinde bulunulan dizini (<code>./</code>) içerir.</p>
<div class="example"><p><code>
- IndexIgnore README .htaccess *.bak *~
+ IndexIgnore .??* *~ *# HEADER* README* RCS CVS *,v *,t
</code></p></div>
+ <div class="note"><h3>Düzenli İfadeler</h3>
+ <p>Bu yönerge, <code class="directive"><a href="../mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code> gibidüzenli ifadeler içeren yapılandırma
+ bölümlerinde henüz çalışmamaktadır.</p>
+ </div>
+
</div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="directive-section"><h2><a name="IndexIgnoreReset" id="IndexIgnoreReset">IndexIgnoreReset</a> <a name="indexignorereset" id="indexignorereset">Yönergesi</a></h2>
<table class="directive">
-<tr><th><a href="directive-dict.html#Description">Açıklama:</a></th><td>Empties the list of files to hide when listing
-a directory</td></tr>
+<tr><th><a href="directive-dict.html#Description">Açıklama:</a></th><td>Bir dizini listelerken gizlenecek dosyalar listesini boşaltır
+</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Syntax">Sözdizimi:</a></th><td><code>IndexIgnoreReset ON|OFF</code></td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Context">Bağlam:</a></th><td>sunucu geneli, sanal konak, dizin, .htaccess</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Override">Geçersizleştirme:</a></th><td>Indexes</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Status">Durum:</a></th><td>Temel</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Module">Modül:</a></th><td>mod_autoindex</td></tr>
-<tr><th><a href="directive-dict.html#Compatibility">Uyumluluk:</a></th><td>2.3.10 and later</td></tr>
-</table><p>Bu yönergenin belgesi henüz Türkçeye çevrilmedi.
- Lütfen İngilizce sürümüne bakınız.</p></div>
+<tr><th><a href="directive-dict.html#Compatibility">Uyumluluk:</a></th><td>Apache HTTP Sunucusunun 2.3.10 ve sonraki sürümlerinde kullanılabilmektedir.</td></tr>
+</table>
+ <p>Bu yönerge, diğer yapılandırma bölümlerince bir şekilde miras alınmayan
+ ve <code class="directive">IndexIgnore</code> tarafından yoksayılan dosyaları
+ kaldırır. </p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <Directory /var/www>
+ IndexIgnore *.bak .??* *~ *# HEADER* README* RCS CVS *,v *,t
+ </Directory>
+ <Directory /var/www/backups>
+ IndexIgnoreReset ON
+ IndexIgnore .??* *# HEADER* README* RCS CVS *,v *,t
+ </Directory>
+ </code></p></div>
+
+ <div class="warning"><p>Bu yönergeyi kullandıktan sonra, açıkça yoksaymak
+ istediğiniz kalıpların bir listesi için öntanımlı yapılandırmayı gözden
+ geçirin.</p></div>
+
+</div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="directive-section"><h2><a name="IndexOptions" id="IndexOptions">IndexOptions</a> <a name="indexoptions" id="indexoptions">Yönergesi</a></h2>
<table class="directive">
</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Syntax">Sözdizimi:</a></th><td><code>IndexOptions [+|-]<var>seçenek</var> [[+|-]<var>seçenek</var>]
...</code></td></tr>
+<tr><th><a href="directive-dict.html#Default">Öntanımlı:</a></th><td><code>Öntanımlı olarak hiçbir seçenek etkin değildir.</code></td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Context">Bağlam:</a></th><td>sunucu geneli, sanal konak, dizin, .htaccess</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Override">Geçersizleştirme:</a></th><td>Indexes</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Status">Durum:</a></th><td>Temel</td></tr>
belirtilebilir:</p>
<dl>
- <dt><a name="indexoptions.charset" id="indexoptions.charset"><code>Charset=<em>karakter-kümesi</em></code></a> (<em>Apache 2.0.61
- ve sonrası</em>)</dt>
+ <dt><a name="indexoptions.addaltclass" id="indexoptions.addaltclass">AddAltClass</a></dt>
+ <dd><code>IndexOptions HTMLTable</code> etkin ve bir
+ <code>IndexStyleSheet</code> tanımlı olduğunda dizin listesi
+ tablosunun her satırına fazladan bir CSS sınıfı bildirimi ekler.
+ Tablonun her satırına uygulanmaması için standart <code>even</code> ve
+ <code>odd</code> sınıfları yerine <code>even-<em>ALT</em></code> ve
+ <code>odd-<em>ALT</em></code> bildirimleri kullanılabilir. Burada
+ <em>ALT</em> ya bir dosya biçimiyle ilişkili standat bir alt
+ dizgesidir ya da <code>AddAlt*</code> yönergeleriyle tanımlanan bir
+ alt dizgesidir.
+ </dd>
+
+ <dt><a name="indexoptions.charset" id="indexoptions.charset"><code>Charset=<em>karakter-kümesi</em></code></a> (<em>Apache HTTP
+ Sunucusunun 2.0.61 ve sonraki sürümleri</em>)</dt>
<dd><code>Charset</code> seçeneği üretilen sayfa için bir karakter
kümesi belirtebilmenizi sağlar. Dizinin bulunduğu dosya sisteminin
- karakter kodlamasına bağlı olarak öntanımlı değeri ya
- <var>ISO-8859-1</var> ya da <var>UTF-8</var>’dir.
+ karakter kodlamasına bağlı olarak öntanımlı değeri Windows ve Mac OS
+ X'te <var>UTF-8</var>, diğerlerinde <var>ISO-8859-1</var>’dir (İlgili
+ dosya sisteminin Unicode dosya isimleri kullanıp kullanmamasına
+ bağlıdır).
<div class="example"><h3>Örnek</h3><p><code>
IndexOptions Charset=UTF-8
</code></p></div>
</dd>
- <dt><a name="indexoptions.type" id="indexoptions.type"><code>Type=<em>MIME-türü</em></code></a> (<em>Apache 2.0.61 ve
- sonrası</em>)</dt>
-
- <dd><code>Type</code> seçeneği üretilen sayfa için bir MIME türü
- belirtebilmenizi sağlar. Öntanımlı değer <var>text/html</var>’dir.
-
- <div class="example"><h3>Örnek</h3><p><code>
- IndexOptions Type=text/plain
- </code></p></div>
- </dd>
-
- <dt><a name="indexoptions.descriptionwidth" id="indexoptions.descriptionwidth"><code>DescriptionWidth=[<em>n</em> | *]</code></a>
- (<em>Apache 2.0.23 ve sonrası</em>)</dt>
+ <dt><a name="indexoptions.descriptionwidth" id="indexoptions.descriptionwidth"><code>DescriptionWidth=[<em>n</em> | *]</code></a></dt>
<dd><p><code>DescriptionWidth</code> seçeneği üretilen sayfada açıklama
sütununun genişliğini sizin belirleyebilmenizi sağlar. Bu seçenek
<dd>Dizin içerik listesi süslü olur.</dd>
- <dt><a name="indexoptions.foldersfirst" id="indexoptions.foldersfirst"><code>FoldersFirst</code></a>
- (<em>Apache 2.0.23 ve sonrası</em>)</dt>
+ <dt><a name="indexoptions.foldersfirst" id="indexoptions.foldersfirst"><code>FoldersFirst</code></a></dt>
<dd>Bu seçenek etkin kılındığında dizin içerik listesinde alt dizinler
dosyalardan önce listelenir. Listelemede genel olarak iki bileşen
seçenek sadece <a href="#indexoptions.fancyindexing"><code>FancyIndexing</code></a> seçeneği etkinse etkili
olacaktır.</strong></dd>
- <dt><a name="indexoptions.htmltable" id="indexoptions.htmltable"><code>HTMLTable</code></a>
- (<em>Deneysel, Apache 2.0.23 ve sonrası</em>)</dt>
+ <dt><a name="indexoptions.htmltable" id="indexoptions.htmltable"><code>HTMLTable</code></a></dt>
- <dd>Bu deneysel seçenek <a href="#indexoptions.fancyindexing"><code>FancyIndexing</code></a> seçeneği ile birlikte süslü listeleme
- için basit bir tablo oluşturur. Fakat bu eski tarayıcıları yanıltır.
- Bununla birlikte, Linux, WinNT gibi sağdan sola veya soldan sağa yazım
- yönünün UTF-8 karakter koduna göre değiştiği platformlarda dosya
- isimleri ve açıklamalar için bu özellikle gerekli olabilir.</dd>
+ <dd><a href="#indexoptions.fancyindexing"><code>FancyIndexing</code></a>
+ seçeneği ile birlikte süslü listeleme için basit bir tablo oluşturur.
+ UTF-8'in etkin olduğu platformlarda gereklidir. Bununla birlikte,
+ Linux, WinNT gibi sağdan sola veya soldan sağa yazım yönünün değiştiği
+ platformlarda dosya isimleri ve açıklamalar için bu özellikle gerekli
+ olabilir.</dd>
<dt><a name="indexoptions.iconsarelinks" id="indexoptions.iconsarelinks"><code>IconsAreLinks</code></a></dt>
<code>height</code> ve <code>width</code> özniteliklerini içermesine
sebep olur. Böylece tarayıcının tüm simgelerin yüklenmesini beklemeden
sayfa yerleşimi için bir ön hesaplama yapabilmesi mümkün olur. Seçenek
- bir değer belirtilmeksizin kullanıldığında Apache tarafından atanmış
- standart simge yüksekliği öntanımlıdır.</dd>
+ bir değer belirtilmeksizin kullanıldığında Apache http tarafından
+ atanmış standart simge yüksekliği öntanımlıdır.</dd>
<dt><a name="indexoptions.iconwidth" id="indexoptions.iconwidth"><code>IconWidth[=<em>benek-sayısı</em>]</code></a></dt>
<code>height</code> ve <code>width</code> özniteliklerini içermesine
sebep olur. Böylece tarayıcının tüm simgelerin yüklenmesini beklemeden
sayfa yerleşimi için bir ön hesaplama yapabilmesi mümkün olur. Seçenek
- bir değer belirtilmeksizin kullanıldığında Apache tarafından atanmış
- standart simge genişliği öntanımlıdır.</dd>
+ bir değer belirtilmeksizin kullanıldığında Apache httpd tarafından
+ atanmış standart simge genişliği öntanımlıdır.</dd>
<dt><a name="indexoptions.ignorecase" id="indexoptions.ignorecase"><code>IgnoreCase</code></a></dt>
<p>Hiç belirtilmediğinde veya <code>-NameWidth</code> biçeminde
belirtildiğinde <code class="module"><a href="../mod/mod_autoindex.html">mod_autoindex</a></code> uygun genişliği kendisi
- hesaplayacaktır.</p>
+ hesaplayacaktır, fakat en fazla 20 karakter olabilir.</p>
<p><code>NameWidth=<em>n</em></code> ile sütun genişliği
<code><em>n</em></code> bayt genişlikte sabitlenir.</p>
<dt><a name="indexoptions.scanhtmltitles" id="indexoptions.scanhtmltitles"><code>ScanHTMLTitles</code></a></dt>
<dd>Bu seçenek süslü listeleme için HTML belgelerden sayfa başlığının
- okunmasını sağlar. Dosya için <code class="directive"><a href="#adddescription">AddDescription</a></code> ile bir açıklama tanımlanmımışsa httpd
- belgenin <code>title</code> etiketinin içeriğini okuyacaktır. Bu
+ okunmasını sağlar. Dosya için <code class="directive"><a href="#adddescription">AddDescription</a></code> ile bir açıklama tanımlanmımışsa Apache
+ httpd belgenin <code>title</code> etiketinin içeriğini okuyacaktır. Bu
seçenek işlemciyi ve diski fazla meşgul eder.</dd>
<dt><a name="indexoptions.showforbidden" id="indexoptions.showforbidden"><code>ShowForbidden</code></a></dt>
başlıklarını sıralama için hiper bağ haline getirmeyecektir. Sütun
başlıkları için öntanımlı davranış hiper bağ olmak olup bunlar
seçilerek dizin listesinin o sütundaki değerlere göre sıralanması
- sağlanır. <strong>Apache 2.0.23 öncesinde, bu seçenek ayrıca, sıralama
- dizgesi için sorgu sözcüklerinin çözümlenmesini de iptal
- ederdi.</strong> Bu davranış Apache 2.0.23’ten beri <a href="#indexoptions.ignoreclient"><code>IndexOptions
- IgnoreClient</code></a> ile sağlanmaktadır.</dd>
+ sağlanır. Bu davranış <a href="#indexoptions.ignoreclient"><code>IndexOptions IgnoreClient</code></a> ile sağlanmaktadır.</dd>
<dt><a name="indexoptions.suppressdescription" id="indexoptions.suppressdescription"><code>SuppressDescription</code></a></dt>
vs.) yerleştirir. Bu seçenek bu davranışı iptal ederek modülün dosya
içeriğinin başlangıcına bir şey eklememesini sağlar. Bu durumda başlık
dosyasının uygun HTML etiketlerini içermesi gerekir. Böyle bir başlık
- dosyası yoksa normal olarak HTML başlangıç etiketleri üretilir.</dd>
+ dosyası yoksa normal olarak HTML başlangıç etiketleri üretilir. Eğer
+ bir <code class="directive"><a href="#readmename">ReadmeName</a></code> yönergesi
+ de belirtilirse ve bu dosya mevcutsa, kapayan
+ </body></html> etiketleri de çıktı bulunmaz. Buna
+ dayanarak bu etiketleri de sizin koymanız gerekebilir.</dd>
<dt><a name="indexoptions.suppressicon" id="indexoptions.suppressicon"><code>SuppressIcon</code></a>
- (<em>Apache 2.0.23 ve sonrası</em>)</dt>
+ </dt>
<dd>Süslü dizin listesinde dosya simgelerinin gösterilmesini engeller.
Son belirtim, süslü dizin listelemede kullanılan <code>pre</code>
engellenir.</dd>
<dt><a name="indexoptions.suppressrules" id="indexoptions.suppressrules"><code>SuppressRules</code></a>
- (<em>Apache 2.0.23 ve sonrası</em>)</dt>
+ </dt>
<dd>Dizin listelemede <code>hr</code> etiketinin kullanımını engeller.
Son belirtim, süslü dizin listelemede kullanılan <code>pre</code>
<dt><a name="indexoptions.suppresssize" id="indexoptions.suppresssize"><code>SuppressSize</code></a></dt>
- <dd>Süslü dizin listelemede dosya boyutunun gösterilmesi engellenir.</dd>
+ <dd>Süslü dizin listelemede dosya boyutunun gösterilmesi engellenir.
+ </dd>
<dt><a name="indexoptions.trackmodified" id="indexoptions.trackmodified"><code>TrackModified</code></a>
- (<em>Apache 2.0.23 ve sonrası</em>)</dt>
+ </dt>
<dd>Bu seçenek listelenen dizin için HTTP başlığında
<code>Last-Modified</code> ve <code>ETag</code> alanlarının dönmesini
sistemlerinde sağlamaz</strong>. Bu gibi durumlarda bu seçeneğin
kapalı kalması daha iyidir.</dd>
+ <dt><a name="indexoptions.type" id="indexoptions.type">Type=<var>MIME-türü</var></a></dt>
+
+ <dd><code>Type</code> anahtar sözcüğü üretilen sayfanın MIME içerik
+ türünün belirtilebilmesini sağlar. <var>text/html</var> öntanımlıdır.
+
+ <div class="example"><h3>Örnek:</h3><p><code>
+ IndexOptions Type=text/plain
+ </code></p></div>
+ </dd>
<dt><a name="indexoptions.versionsort" id="indexoptions.versionsort"><code>VersionSort</code></a>
- (<em>Apache 2.0a3 ve sonrası</em>)</dt>
+ </dt>
<dd><code>VersionSort</code> seçeneği isimlerinde sürüm numarası bulunan
dosyaların sayısal sıralamaya uygun olarak sıralanmalarını sağlar.
</code></p></div>
</dd>
- <dt><a name="indexoptions.xhtml" id="indexoptions.xhtml"><code>XHTML</code></a>
- (<em>Apache 2.0.49 ve sonrası</em>)</dt>
+ <dt><a name="indexoptions.xhtml" id="indexoptions.xhtml"><code>XHTML</code></a></dt>
<dd><code>XHTML</code> seçeneği <code class="module"><a href="../mod/mod_autoindex.html">mod_autoindex</a></code>’in kodu
HTML 3.2’ye değil XHTML 1.0’a uygun üretmesini sağlar.</dd>
<dl><dt><code>+</code> veya <code>-</code> Önekli Seçenekler</dt>
<dd>
- <p>Apache 1.3.3’te <code class="directive">IndexOptions</code> yönergelerinin ele
- alınışıyla ilgili önemil değişiklikler yapılmıştır. Bunlar:</p>
+ <p>Çok sayıda <code class="directive">IndexOptions</code> yönergesinin
+ işlenebileceğine dikkat edin.</p>
<ul>
<li>Tek bir dizin için çok sayıda <code class="directive">IndexOptions</code>
bunlar mevcut (üst dizinden miras alınanlar ve/veya önceki atamalar)
<code class="directive">IndexOptions</code> yönergelerine uygulanır. Ancak,
önek kullanılmamış bir seçeneğe raslandığında, o noktada önceki ve
- miras alınmış bu tür seçenekler iptal edilir. Şu örneği ele alalım:</p>
+ miras alınmış bu tür seçenekler iptal edilir. Şu örneği ele
+ alalım:</p>
<div class="example"><p><code>
IndexOptions +ScanHTMLTitles -IconsAreLinks FancyIndexing<br />
IndexOptions +SuppressSize
</code></p></div>
- <p>Bunun net etkisi <code>IndexOptions FancyIndexing +SuppressSize</code>
- atamasına eşdeğerdir, çünkü öneksiz <code>FancyIndexing</code> seçeneği
- kendinden önceki önekli seçenekleri iptal etmiş fakat hemen ardından
- eklenmelerine izin vermiştir.</p>
+ <p>Bunun net etkisi
+ <code>IndexOptions FancyIndexing +SuppressSize</code>
+ atamasına eşdeğerdir, çünkü öneksiz <code>FancyIndexing</code>
+ seçeneği kendinden önceki önekli seçenekleri iptal etmiş fakat hemen
+ ardından eklenmelerine izin vermiştir.</p>
<p>Belli bir dizine önceki seçenekleri temizleyerek koşulsuz olarak
tamamen yeni seçenekler atamak istiyorsanız
<p><code class="directive">IndexOrderDefault</code> yönergesi iki değer alır. İlki
sıralama yönünü belirtmek üzere <code>Ascending</code> (küçükten büyüğe)
veya <code>Descending</code> (büyükten küçüğe) olmak zorundadır. İkinci
- değer ise birincil sıralama anahtarını belirtmek üzere <code>Name</code>,
- <code>Date</code>, <code>Size</code> ve <code>Description</code>
- sözcüklerinden biri olmalıdır (anlamları sırayla: İsim, Tarih, Boyut,
- Açıklama). İkincil sıralama anahtarı <em>daima</em> artan sıralamayla
- dosya ismidir.</p>
-
- <p>Dizin listesinin belli bir sırada gösterilmesini zorunlu kılmak için
- yönergeyi <code><a href="#indexoptions.suppresscolumnsorting">SuppressColumnSorting</a></code> sıralama seçeneği ile birlikte
- belirtebilirsiniz; böylece, istemcinin farklı sıralamalara sahip içerik
- isteğini engellemiş olursunuz.</p>
+ değer ise birincil sıralama anahtarını belirtmek üzere
+ <code>Name</code>, <code>Date</code>, <code>Size</code> ve
+ <code>Description</code> sözcüklerinden biri olmalıdır (anlamları
+ sırayla: İsim, Tarih, Boyut, Açıklama). İkincil sıralama anahtarı
+ <em>daima</em> artan sıralamayla dosya ismidir.</p>
+
+ <p>Sütunun tepesindeki sıralama bağını kaldırmak için
+ <code><a href="#indexoptions.suppresscolumnsorting">SuppressColumnSorting</a></code> seçeneğinin yanında, sıralama
+ tercihlerinizi geçersiz kılmak için sorgu dizgesine elle sıralama
+ seçenekleri eklenmesini engellemek için
+ <code><a href="#indexoptions.ignoreclient">IgnoreClient</a></code>
+ seçeneğini de kullanarak istemcinin listeyi yeniden sıralamasını
+ engelleyebilirsiniz.</p>
</div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
IndexStyleSheet "/css/style.css"
</code></p></div>
+ <p>Bu yönergenin <code>IndexOptions HTMLTable</code> ile birlikte
+ kullanılması sonuçlanan HTML dosyasına bir miktar CSS sınıfı ekler.
+ Tablonun tamamı <code>indexlist</code> için bir CSS kimliği verir ve
+ aşağıdaki sınıflar listenin çeşitli parçalarıyla ilişkilendirilir:</p>
+
+ <table class="bordered"><tr class="header"><th>Sınıf</th><th>Tanım</th></tr>
+<tr><td>tr.indexhead</td>
+ <td>Liste satırının başlığı</td></tr>
+<tr class="odd"><td>th.indexcolicon and td.indexcolicon</td>
+ <td>Simge sütunu</td></tr>
+<tr><td>th.indexcolname and td.indexcolname</td>
+ <td>Dosya ismi sütunu</td></tr>
+<tr class="odd"><td>th.indexcollastmod and td.indexcollastmod</td>
+ <td>Son değişiklik sütunu</td></tr>
+<tr><td>th.indexcolsize and td.indexcolsize</td>
+ <td>Dosya boyutu sütunu</td></tr>
+<tr class="odd"><td>th.indexcoldesc and td.indexcoldesc</td>
+ <td>Açıklama sütunu</td></tr>
+<tr><td>tr.breakrow</td>
+ <td>Tablonun altınaki yatay çizgi</td></tr>
+<tr class="odd"><td>tr.odd and tr.even</td>
+ <td>Tek ve çift satırlar</td></tr>
+</table>
+
+
</div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="directive-section"><h2><a name="ReadmeName" id="ReadmeName">ReadmeName</a> <a name="readmename" id="readmename">Yönergesi</a></h2>
<p><code class="directive">ReadmeName</code> yönergesi dizin listesinin sonuna
eklenecek dosyanın ismini belirler. <code><em>dosya-ismi</em></code> ile
listeye dahil edilecek dosyanın ismi listelenen dizine göreli olarak
- belirtilir. Eğer dosya ismi bir bölü çizgisi ile başlıyorsa <code class="directive"><a href="../mod/core.html#documentroot">DocumentRoot</a></code>’a göreli belirtildiği
- varsayılır.</p>
+ belirtilir. Eğer dosya ismi 2. örnekteki gibi bir bölü çizgisi ile
+ başlıyorsa <code class="directive"><a href="../mod/core.html#documentroot">DocumentRoot</a></code>’a göreli
+ belirtildiği varsayılır.</p>
<div class="example"><h3>1. Örnek</h3><p><code>
ReadmeName FOOTER.html
<variant>fr</variant>
<variant outdated="yes">ja</variant>
<variant outdated="yes">ko</variant>
- <variant outdated="yes">tr</variant>
+ <variant>tr</variant>
</variants>
</metafile>
<a href="../ko/mod/mod_dir.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="../tr/mod/mod_dir.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
-<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
<table class="module"><tr><th><a href="module-dict.html#Description">Açıklama:</a></th><td>Bölü çizgisiyle biten yönlendirmeleri yapar ve dizin içeriği dosyalarını sunar.</td></tr>
<tr><th><a href="module-dict.html#Status">Durum:</a></th><td>Temel</td></tr>
<tr><th><a href="module-dict.html#ModuleIdentifier">Modül Betimleyici:</a></th><td>dir_module</td></tr>
kendiliğinden dizin içerik listesi üretimini tamamen iptal
edebilirsiniz.</p>
- <p>Sunucu <code>http://sunucum/filanca/birdizin</code> şeklinde bir istek
- aldığında <code>birdizin</code> bir dizinin ismiyse ‘bölü çizgisiyle
- biten’ bir yönlendirme söz konusudur. Dizinler URL sonuna bir bölü
- çizgisi eklenmesini gerektirir, bu bakımdan <code class="module"><a href="../mod/mod_dir.html">mod_dir</a></code>
- modülü isteği <code>http://sunucum/filanca/birdizin/</code> şeklinde
+ <p>Sunucu <code>http://example.com/filanca/birdizin</code> şeklinde bir
+ istek aldığında <code>birdizin</code> bir dizinin ismiyse ‘bölü
+ çizgisiyle biten’ bir yönlendirme söz konusudur. Dizinler URL sonuna bir
+
bölü çizgisi eklenmesini gerektirir, bu bakımdan <code class="module"><a href="../mod/mod_dir.html">mod_dir</a></code>
+ modülü isteği <code>http://example.com/filanca/birdizin/</code> şeklinde
yönlendirir.</p>
</div>
<div id="quickview"><h3 class="directives">Yönergeler</h3>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="directive-section"><h2><a name="DirectoryIndexRedirect" id="DirectoryIndexRedirect">DirectoryIndexRedirect</a> <a name="directoryindexredirect" id="directoryindexredirect">Yönergesi</a></h2>
<table class="directive">
-<tr><th><a href="directive-dict.html#Description">Açıklama:</a></th><td>Configures an external redirect for directory indexes.
+<tr><th><a href="directive-dict.html#Description">Açıklama:</a></th><td>Dizin içerik listeleri için harici bir yönlendirme yapılandırır.
</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Syntax">Sözdizimi:</a></th><td><code>DirectoryIndexRedirect on | off | permanent | temp | seeother |
-<var>3xx-code</var>
+<var>3xx-kodu</var>
</code></td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Default">Öntanımlı:</a></th><td><code>DirectoryIndexRedirect off</code></td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Context">Bağlam:</a></th><td>sunucu geneli, sanal konak, dizin, .htaccess</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Override">Geçersizleştirme:</a></th><td>Indexes</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Status">Durum:</a></th><td>Temel</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Module">Modül:</a></th><td>mod_dir</td></tr>
-<tr><th><a href="directive-dict.html#Compatibility">Uyumluluk:</a></th><td>Available in version 2.3.14 and later</td></tr>
-</table><p>Bu yönergenin belgesi henüz Türkçeye çevrilmedi.
- Lütfen İngilizce sürümüne bakınız.</p></div>
+<tr><th><a href="directive-dict.html#Compatibility">Uyumluluk:</a></th><td>Apache HTTP Sunucusunun 2.3.14 ve sonraki sürümlerinde
+ kullanılabilmektedir.</td></tr>
+</table>
+ <p>Öntanımlı olarak, <code class="directive">DirectoryIndex</code> listeyi
+ istemciye şeffaf olarak seçip gönderir.
+ <code class="directive">DirectoryIndexRedirect</code> ise harici bir
+ yönlendirmeye sebep olur.</p>
+
+ <div class="example"><h3>Örnek</h3><p><code>
+ DirectoryIndexRedirect on
+ </code></p></div>
+
+ <p><code>http://example.com/docs/</code> için yapılan bir istek, <code>http://example.com/docs/index.html</code> (mevcutsa) adresine geçici bir
+ yönlendirme döndürür.</p>
+
+
+</div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="directive-section"><h2><a name="DirectorySlash" id="DirectorySlash">DirectorySlash</a> <a name="directoryslash" id="directoryslash">Yönergesi</a></h2>
<table class="directive">
</ul>
<p>Siz yine de bu etkiyi istemezseniz ve yukarıdaki sebepler de size uygun
- değilse yönlendirmeyi şöyle kapatabilirsiniz:</p>
+ değilse yönlendirmeyi aşağıdaki gibi kapatabilirsiniz. Ancak bunu
+ yaparken dikkatli olun, bununla ilgili bazı güvenlik sorunları olasılığı
+ vardır.</p>
<div class="example"><p><code>
# Aşağıdaki güvenlik uyarısına bakınız!<br />
<strong>Fakat bölü çizgisi ile bitmeyen bir istek dizin içeriğinin
listelenmesi ile sonuçlanırdı.</strong></p>
</div>
+ <p>Bir yönlendirme sözkonusu olduğunda bazı tarayıcıların yanlışlıkla POST
+ isteklerini GET istekleri haline getirme (böylece POST verisi iptal olur)
+ olasılığı olduğuna da dikkat edin.</p>
</div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
Örnek:</p>
<div class="example"><p><code>
- <code>FallbackResource not-404.php</code>
+ <code>FallbackResource /not-404.php</code>
</code></p></div>
<p>Bu satırla, (mevcut dosyaları etkilemeden) mevcut olmayan dosyaların
yapılandırma yeterli olmaktadır.</p>
<div class="example"><p><code>
- <code>FallbackResource index.php</code>
+ <code>FallbackResource /index.php</code>
</code></p></div>
<p>Resim, CSS dosyaları gibi mevcut dosyalar normal olarak sunulur.</p>
+ <p><em>http://example.com/blog/</em> gibi bir alt URI <var>yerel-url</var>
+ olarak sağlanır:</p>
+ <div class="example"><p><code>
+ <code>
+ <Directory /web/example.com/htdocs/blog><br />
+ <span class="indent">
+ FallbackResource /blog/index.php<br />
+ </span>
+ </Directory>
+ </code>
+ </code></p></div>
+
</div>
</div>
<div class="bottomlang">
<variant>fr</variant>
<variant outdated="yes">ja</variant>
<variant outdated="yes">ko</variant>
- <variant outdated="yes">tr</variant>
+ <variant>tr</variant>
</variants>
</metafile>
<a href="../ko/mod/mod_env.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="../tr/mod/mod_env.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
-<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
<table class="module"><tr><th><a href="module-dict.html#Description">Açıklama:</a></th><td>CGI betiklerine ve SSI sayfalarına aktarılan değişkenlere müdahale
etmek için kullanılır.</td></tr>
<tr><th><a href="module-dict.html#Status">Durum:</a></th><td>Temel</td></tr>
<tr><th><a href="module-dict.html#SourceFile">Kaynak Dosyası:</a></th><td>mod_env.c</td></tr></table>
<h3>Özet</h3>
- <p>Bu modül CGI betiklerine ve SSI sayfalarına aktarılan ortama müdahale
- etmeyi mümkün kılar. Ortam değişkenleri <code class="program"><a href="../programs/httpd.html">httpd</a></code> süreci
- başlatılırken kabuktan aktarılabilir. Bundan başka, yapılandırma
+ <p>Bu modül Apache HTTP Sunucusunun çeşitli modülleri tarafınan kullanılan
+ dahili ortam değişkenlerime müdahale etmeyi mümkün kılar. bu değişkenler
+ ayrıca, CGI betiklerine yerel ortam değişkenleri olarak sunulur ve SSI
+ sayfalarında da kullanılabilir. Ortam değişkenleri
+ <code class="program"><a href="../programs/httpd.html">httpd</a></code> süreci başlatılırken kabuktan aktarılabilir.
+ Bundan başka, yapılandırma
sürecinde tanımlı veya tanımsız yapılabilirler.</p>
</div>
<div id="quickview"><h3 class="directives">Yönergeler</h3>
<h3>Ayrıca bakınız:</h3>
<ul class="seealso">
<li><a href="../env.html">Ortam Değişkenleri</a></li>
+<li><code class="directive"><a href="../mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code></li>
</ul></div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Status">Durum:</a></th><td>Temel</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Module">Modül:</a></th><td>mod_env</td></tr>
</table>
- <p><code class="program"><a href="../programs/httpd.html">httpd</a></code> süreci başlatılırken CGI betiklerine ve SSI
- sayfalarına kabuktan aktarılabilecek ortam değişkenleri belirtilir.</p>
+ <p>Dahili ortam değişkenleri olarak kullanılmak üzere sistem ortam
+ değişkenlerini içeri aktarmak için kullanılır. Bunlar daha sonra Apache
+ HTTP Sunucusunun modüllerinden kullanılabilir, CGI betiklerine ve SSI
+ sayfalarında aktarılabilir. Değerler <code class="program"><a href="../programs/httpd.html">httpd</a></code> süreci
+ başlatılırken kabuğun işletim sistemi ortamından gelir.</p>
<div class="example"><h3>Örnek</h3><p><code>
PassEnv LD_LIBRARY_PATH
<tr><th><a href="directive-dict.html#Status">Durum:</a></th><td>Temel</td></tr>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Module">Modül:</a></th><td>mod_env</td></tr>
</table>
- <p>CGI betiklerine ve SSI sayfalarına aktarılmak üzere bir ortam değişkeni
- tanımlanmasını sağlar.</p>
+ <p>CGI betiklerine ve SSI sayfalarına aktarılmak ve Apache HTTP Sunucusu
+ modüllerinde kullanılmak üzere bir dahili ortam değişkeni tanımlanmasını
+ sağlar.</p>
<div class="example"><h3>Örnek</h3><p><code>
SetEnv SPECIAL_PATH /foo/bin
<div class="note"><p>Bu yönerge tarafından atanan dahili ortam değişkenleri, en başta
işleme sokulan, ereşem denetimi, URI-dosya ismi eşleştirmesi gibi istek
işleme yönergelerinden sonra işleme sokulur. Eğer atadığınız ortam değişkeni,
- bir <code class="directive"><a href="../mod/mod_rerite.html#rewriterule">RewriteRule</a></code> yönergesindeki
+ bir <code class="directive"><a href="../mod/mod_rewrite.html#rewriterule">RewriteRule</a></code> yönergesindeki
gibi erken işlem aşamalarına girdi sağlıyorsa, bu durumda ortam değişkenini
<code class="directive"><a href="../mod/mod_setenvif.html# setenvif"> SetEnvIf</a></code> ile atamalısınız.</p>
</div>
+<h3>Ayrıca bakınız:</h3>
+<ul>
+<li><a href="../env.html">Environment Variables</a></li>
+</ul>
</div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
<div class="directive-section"><h2><a name="UnsetEnv" id="UnsetEnv">UnsetEnv</a> <a name="unsetenv" id="unsetenv">Yönergesi</a></h2>
<tr><th><a href="directive-dict.html#Module">Modül:</a></th><td>mod_env</td></tr>
</table>
<p>CGI betiklerine ve SSI sayfalarına bir daha aktarılmamak üzere bir
- ortam değişkenini ortamdan siler.</p>
+ dahili ortam değişkenini siler.</p>
<div class="example"><h3>Örnek</h3><p><code>
UnsetEnv LD_LIBRARY_PATH
<variant>fr</variant>
<variant outdated="yes">ja</variant>
<variant outdated="yes">ko</variant>
- <variant outdated="yes">tr</variant>
+ <variant>tr</variant>
</variants>
</metafile>
<tr><td><a href="mod_mime.html#addtype">AddType <var>media-type</var> <var>extension</var>
[<var>extension</var>] ...</a></td><td></td><td>skdh</td><td>T</td></tr><tr><td class="descr" colspan="4">Maps the given filename extensions onto the specified content
type</td></tr>
-<tr class="odd"><td><a href="mod_alias.html#alias">Alias <var>URL-yolu</var>
-<var>dosya-yolu</var>|<var>dizin-yolu</var></a></td><td></td><td>sk</td><td>T</td></tr><tr class="odd"><td class="descr" colspan="4">URL’leri dosya sistemi konumlarıyla eşler.</td></tr>
+<tr class="odd"><td><a href="mod_alias.html#alias">Alias <var>URL-yolu</var> <var>dosya-yolu</var> |
+<var>dizin-yolu</var></a></td><td></td><td>sk</td><td>T</td></tr><tr class="odd"><td class="descr" colspan="4">URL’leri dosya sistemi konumlarıyla eşler.</td></tr>
<tr><td><a href="mod_alias.html#aliasmatch">AliasMatch <var>düzenli-ifade</var>
<var>dosya-yolu</var>|<var>dizin-yolu</var></a></td><td></td><td>sk</td><td>T</td></tr><tr><td class="descr" colspan="4">URL’leri dosya sistemi konumlarıyla düzenli ifadeleri kullanarak
eşler.</td></tr>
disabled | <var>yerel-url</var> [<var>yerel-url</var>] ...</a></td><td> index.html </td><td>skdh</td><td>T</td></tr><tr><td class="descr" colspan="4">İstemci bir dizin istediğinde dizin içeriğini listeler.
</td></tr>
<tr class="odd"><td><a href="mod_dir.html#directoryindexredirect">DirectoryIndexRedirect on | off | permanent | temp | seeother |
-<var>3xx-code</var>
-</a></td><td> off </td><td>skdh</td><td>T</td></tr><tr class="odd"><td class="descr" colspan="4">Configures an external redirect for directory indexes.
+<var>3xx-kodu</var>
+</a></td><td> off </td><td>skdh</td><td>T</td></tr><tr class="odd"><td class="descr" colspan="4">Dizin içerik listeleri için harici bir yönlendirme yapılandırır.
</td></tr>
<tr><td><a href="core.html#directorymatch"><DirectoryMatch <var>düzifd</var>>
... </DirectoryMatch></a></td><td></td><td>sk</td><td>Ç</td></tr><tr><td class="descr" colspan="4">Bir düzenli ifade ile eşleşen dosya sistemi dizinlerinin içeriklerine uygulanacak bir yönerge grubunu sarmalar.</td></tr>
</td></tr>
<tr class="odd"><td><a href="core.html#includeoptional">IncludeOptional <var>dosya-yolu</var>|<var>dizin-yolu</var>|<var>joker</var></a></td><td></td><td>skd</td><td>Ç</td></tr><tr class="odd"><td class="descr" colspan="4">Diğer yapılandırma dosyalarının sunucu yapılandırma dosyasına dahil edilmesini sağlar</td></tr>
<tr><td><a href="mod_autoindex.html#indexheadinsert">IndexHeadInsert <var>"imlenim ..."</var></a></td><td></td><td>skdh</td><td>T</td></tr><tr><td class="descr" colspan="4">Bir dizin sayfasının HEAD bölümüne metin yerleştirir.</td></tr>
-<tr class="odd"><td><a href="mod_autoindex.html#indexignore">IndexIgnore <var>dosya</var> [<var>dosya</var>] ...</a></td><td></td><td>skdh</td><td>T</td></tr><tr class="odd"><td class="descr" colspan="4">Dizin içerik listesinden gizlenecek dosyaların listesi belirtilir.
+<tr class="odd"><td><a href="mod_autoindex.html#indexignore">IndexIgnore <var>dosya</var> [<var>dosya</var>] ...</a></td><td> "." </td><td>skdh</td><td>T</td></tr><tr class="odd"><td class="descr" colspan="4">Dizin içerik listesinden gizlenecek dosyaların listesi belirtilir.
+</td></tr>
+<tr><td><a href="mod_autoindex.html#indexignorereset">IndexIgnoreReset ON|OFF</a></td><td></td><td>skdh</td><td>T</td></tr><tr><td class="descr" colspan="4">Bir dizini listelerken gizlenecek dosyalar listesini boşaltır
</td></tr>
-<tr><td><a href="mod_autoindex.html#indexignorereset">IndexIgnoreReset ON|OFF</a></td><td></td><td>skdh</td><td>T</td></tr><tr><td class="descr" colspan="4">Empties the list of files to hide when listing
-a directory</td></tr>
<tr class="odd"><td><a href="mod_autoindex.html#indexoptions">IndexOptions [+|-]<var>seçenek</var> [[+|-]<var>seçenek</var>]
...</a></td><td></td><td>skdh</td><td>T</td></tr><tr class="odd"><td class="descr" colspan="4">Dizin içerik listesini yapılandıracak seçenekler belirtilir.
</td></tr>
<a href="../tr/rewrite/" title="Türkçe"> tr </a> |
<a href="../zh-cn/rewrite/" hreflang="zh-cn" rel="alternate" title="Simplified Chinese"> zh-cn </a></p>
</div>
-<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
- <blockquote>
- <p>``mod_rewrite’ı harika yapan şey, Sendmail’ın tüm yapılandırma
- kolaylığı ve esnekliğine sahip olmasıdır. mod_rewrite’ı kötü yapan
- şey ise Sendmail’ın tüm yapılandırma kolaylığı ve esnekliğine sahip
- olmasıdır.''</p>
+ <p><code class="module"><a href="../mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> modülü gelen URL isteklerinde değişiklik
+ yapabilmek için <a href="intro.html#regex">düzenli ifade</a> kurallarına
+ dayalı, devingen bir yol sunar. Böylece, keyfi URL'leri dahili URL
+ yapınızla kolayca eşleyebilirsiniz.</p>
- <p class="cite">-- <cite>Brian Behlendorf</cite><br />
- Apache Group</p>
- </blockquote>
+ <p>Gerçekten esnek ve güçlü bir URL kurgulama mekanizması oluşturmak için
+ sınısız sayıda kural ve her kural için de sınırsız sayıda koşul destekler.
+ URL değişiklikleri çeşitli sınamalara dayanır; sunucu değişkenleri, HTTP
+ başlıkları, ortam değişkenleri, zaman damgaları hatta çeşitli biçimlerde
+ harici veritabanı sorguları bile bu amaçla kullanılabilir.</p>
- <blockquote>
- <p>``Hakkında tonlarca örnek ve belge olmasına rağmen mod_rewrite kara
- büyüdür. Müthiş güzel bir kara büyü ama yine de kara büyü.''</p>
-
- <p class="cite">-- <cite>Brian Moore</cite><br />
- bem@news.cmc.net</p>
- </blockquote>
-
- <p>URL kurgulamasının İsviçre Çakısı olan <code>mod_rewrite</code>
- modülünün belgelerine hoşgeldiniz!</p>
-
- <p>Bu modül istenen URL’leri çalışma anında yeniden yazmak için (düzenli
- ifade çözümleyiciden yararlanan) kurallara dayalı bir yeniden yazma
- motoru kullanır. Gerçekten esnek ve güçlü bir URL kurgulama
- mekanizması oluşturmak için sınısız sayıda kural ve her kural için de
- sınırsız sayıda koşul destekler. URL değişiklikleri çeşitli sınamalara
- dayanır; sunucu değişkenleri, HTTP başlıkları, ortam değişkenleri,
- zaman damgaları hatta çeşitli biçimlerde harici veritabanı sorguları
- bile bu amaçla kullanılabilir.</p>
-
- <p>Bu modül URL’lerin tamamında (path-info kısmı dahil) hem sunucu
- bağlamında (<code>httpd.conf</code>) hem de dizin bağlamında
+ <p>Yeniden yazma kuralları URL’lerin tamamında (path-info kısmı ve sorgu
+ dizgesi dahil) hem sunucu bağlamında (<code>httpd.conf</code>) hem sanal
+ konaklar bağlamında (<code class="directive"><a href="../mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code> bölümleri), hem de dizin bağlamında
(<code>.htaccess</code> dosyaları ve <code><Directory></code>
bölümleri) çalışır ve URL üzerinde sorgu dizgesi bölümleri bile
- oluşturabilir. Yeniden yazılan URL sonuçta dahili işlemlerde, harici
- yönlendirmelerde ve hatta dahili vekalet işlemlerinde
- kullanılabilir.</p>
+ oluşturabilir. Kurallara atadığınız <a href="flags.html">seçeneklere</a>
+ bağlı olarak, yeniden yazılan URL sonuçta dahili işlemlerde, harici
+ yönlendirmelerde ve vekalet işlemlerinde kullanılabilir.</p>
- <p>Fakat tüm bu işlevsellik ve esnekliğin bir bedeli vardır: karmaşıklık.
- Bu yüzden bu modülün yapabildiklerini bir günde anlayabilmeyi
- beklemeyin.</p>
+ <p><code class="module"><a href="../mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> modülü çok güçlü olduğundan, gerçekten çok
+ karmaşık olabilir. Bu belge, <a href="../mod/mod_rewrite.html">başvuru
+ belgeleri</a>nin tamamlayıcısı olup karmaşıklığı biraz azaltmaya çalışır
+ ve <code class="module"><a href="../mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> ile elde edilebilen ortak senaryoların
+ oldukça açıklamalı örneklerini sağlar. Fakat ayrıca,
+ <code class="module"><a href="../mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> modülünü kullanmamanız, yerine standart
+ Apache özelliklerini kullanmanız gereken durumları da göstermeye,
+ böylece gereksiz karmaşıklıktan kurtulmanızı sağlamaya çalıştık.</p>
+<ul>
+<li><a href="../mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite başvuru belgesi</a></li>
+<li><a href="intro.html">mod_rewrite ve düzenli ifadelere giriş</a></li>
+<li><a href="remapping.html">URL yönlendirme ve yeniden eşlemede mod_rewrite kullanımı</a></li>
+<li><a href="access.html">Erişimi denetlemekte mod_rewrite kullanımı</a></li>
+<li><a href="vhosts.html">mod_rewrite ile devingen sanal konaklar</a></li>
+<li><a href="proxy.html">mod_rewrite ile devingen vekalet</a></li>
+<li><a href="rewritemap.html">RewriteMap kullanımı</a></li>
+<li><a href="advanced.html">İleri teknikler</a></li>
+<li><a href="avoid.html">mod_rewrite ne zaman kullanıl<strong>maMA</strong>lı</a></li>
+<li><a href="flags.html">RewriteRule seçenekleri</a></li>
+<li><a href="tech.html">Teknik ayrıntılar</a></li>
+</ul>
</div>
-<div id="quickview"><h3>Ayrıca bakınız:</h3><ul class="seealso"><li><a href="../urlmapping.html">URL’lerin Dosya Sistemine Eşlenmesi</a>
-</li><li><a href="http://wiki.apache.org/httpd/Rewrite">mod_rewrite wiki</a>
+<div id="quickview"><h3>Ayrıca bakınız:</h3><ul class="seealso"><li><a href="../mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite başvuru belgesi</a>
+</li><li><a href="../urlmapping.html">URL’lerin Dosya Sistemine Eşlenmesi</a></li><li><a href="http://wiki.apache.org/httpd/Rewrite">mod_rewrite wiki</a>
</li><li><a href="../glossary.html">Terimler</a></li></ul></div>
-<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
-<div class="section">
-<h2><a name="documentation" id="documentation">Belgeler</a></h2>
- <ul>
- <li><a href="../mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite Başvuru Kılavuzu</a></li>
- <li><a href="intro.html">Giriş</a></li>
- <li><a href="flags.html">Seçenekler</a></li>
- <li><a href="tech.html">Teknik Ayrıntılar</a></li>
- <li><a href="rewrite_guide.html">Yeniden Yazma Rehberi -
- yararlı örnekler</a></li>
- <li><a href="rewrite_guide_advanced.html">Gelişkin Yeniden Yazma Rehberi -
- daha yararlı örnekler</a></li>
- </ul>
-</div></div>
+</div>
<div class="bottomlang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="../en/rewrite/" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<a href="../fr/rewrite/" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> |
<variants>
<variant>en</variant>
<variant>fr</variant>
- <variant outdated="yes">tr</variant>
+ <variant>tr</variant>
<variant outdated="yes">zh-cn</variant>
</variants>
</metafile>
<a href="./ko/sections.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="./tr/sections.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
-<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
- <p><a href="configuring.html">Yapılandırma dosyaları</a>ndaki
-yönergeler sunucunun tamamına uygulanacağı gibi sadece belli dizinler,
-dosyalar, konaklar veya URL’lere uygulanmakla sınırlanabilir. Bu belgede,
-yapılandırma bölümü taşıyıcılarınının veya <code>.htaccess</code> dosyalarının,
-yapılandırma dosyalarındaki diğer yönergelerin etki alanlarını değiştirtirmek
-için nasıl kullanılacağı açıklanmıştır.</p>
+
+ <p><a href="configuring.html">Yapılandırma dosyaları</a>ndaki
+ yönergeler sunucunun tamamına uygulanacağı gibi sadece belli dizinler,
+ dosyalar, konaklar veya URL’lere uygulanmakla sınırlanabilir. Bu
+ belgede, yapılandırma bölümü taşıyıcılarınının veya
+ <code>.htaccess</code> dosyalarının, yapılandırma dosyalarındaki diğer
+ yönergelerin etki alanlarını değiştirtirmek için nasıl kullanılacağı
+ açıklanmıştır.</p>
</div>
<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#types">Yapılandırma Bölümü Taşıyıcılarının Türleri</a></li>
-<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#file-and-web">Dosya Sistemi ve Site Alanı</a></li>
+<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#file-and-web">Dosya Sistemi, Site Alanı ve Mantıksal İfadeler</a></li>
<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#virtualhost">Sanal Konaklar</a></li>
<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#proxy">Vekil</a></li>
<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#whatwhere">Hangi Yönergelere İzin Veriliyor?</a></li>
<div class="section">
<h2><a name="types" id="types">Yapılandırma Bölümü Taşıyıcılarının Türleri</a></h2>
-<table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/core.html">core</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_version.html">mod_version</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#if"><If></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxymatch"><ProxyMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code></li></ul></td></tr></table>
-
-<p>İki temel taşıyıcı türü vardır. Taşıyıcıların çoğu her istek için
-değerlendirmeye alınır. Taşıyıcılardaki yönergeler ise sadece bu
-taşıyıcılarla eşleşen istekler için uygulanır. Diğer yandan,
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code>,
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> ve
-<code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code>
-taşıyıcıları sadece sunucu başlatılırken veya yeniden başlatılırken
-değerlendirmeye alınır. Başlatma sırasında gerektirdikleri koşullar
-sağlanıyorsa içerdikleri yönergeler tüm isteklere uygulanır. Aksi
-takdirde, içerdikleri yönergeler yok sayılır.</p>
-
-<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code> yönergesi
-sadece <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code> komut satırında uygun parametreler
-tanımlanmışsa uygulanabilecek yönergeleri içerir. Örneğin, aşağıdaki
-yapılandırma ile tüm isteklerin diğer siteye yönlendirilebilmesi sadece
-sunucu <code>httpd -DClosedForNow</code> komut satırı ile başlatıldığı
-takdirde mümkün olur:</p>
-
-<div class="example"><p><code>
-<IfDefine ClosedForNow><br />
-<span class="indent">
- Redirect / http://otherserver.example.com/<br />
-</span>
-</IfDefine>
-</code></p></div>
-
-<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> yönergesi
-sadece belli bir modülün sunucuda kullanılabilir durumda olması halinde
-uygulanabilecek yönergeleri içerir. Modülün ya sunucuyla birlikte durağan
-olarak derlenmiş olması ya da devingen olarak derlenmiş ve yapılandırma
-dosyasında yönergeden önce o modüle ilişkin bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_so.html#loadmodule">LoadModule</a></code> satırının bulunması gerekir. Bu yönergeyi sadece
-belli bir modülün varlığının veya yokluğunun yapılandırma dosyanızın
-çalışmasını etkilememesini istediğiniz durumlarda kullanmalısınız.
-Eksik modüllerle ilgili hata iletilerini engellediğinden, taşıyıcı içine,
-her zaman çalışması istenen yönergeler konulmamalıdır.</p>
-
-<p>Aşağıdaki örnekte, <code class="directive"><a href="./mod/mod_mime_magic.html#mimemagicfiles">MimeMagicFiles</a></code> yönergesi sadece <code class="module"><a href="./mod/mod_mime_magic.html">mod_mime_magic</a></code>
-modülü mevcutsa uygulanacaktır.</p>
-
-<div class="example"><p><code>
-<IfModule mod_mime_magic.c><br />
-<span class="indent">
- MimeMagicFile conf/magic<br />
-</span>
-</IfModule>
-</code></p></div>
-
-<p><code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code>
-yönergesi sunucunun belli bir sürümünün çalıştırılması halinde
-uygulanabilecek yönergeleri içerebilmesi dışında <code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> yönergeleri gibidir.
-<code class="module"><a href="./mod/mod_version.html">mod_version</a></code> modülü farklı httpd sürümleri ve farklı
-yapılandırmalarla büyük ağlarda çalışmayı mümkün kılmak veya sürüm
-denemeleri yapabilmek amacıyla tasarlanmıştır.</p>
-
-<div class="example"><p><code>
-<IfVersion >= 2.1><br />
-<span class="indent">
- # burası sadece 2.1.0 veya daha üstü sürümlerde<br />
- # iş görür.<br />
-</span>
-</IfVersion>
-</code></p></div>
-
-<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code>,
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> ve
-<code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code>
-yönergelerinin önüne "!" konularak olumsuz koşullar için uygulanabilir.
-Ayrıca, bu bölümler daha karmaşık sınırlamalar elde etmek amacıyla bir
-diğerinin içinde kullanılabilirler.</p>
+ <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/core.html">core</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_version.html">mod_version</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#if"><If></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxymatch"><ProxyMatch></a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code></li></ul></td></tr></table>
+
+ <p>İki temel taşıyıcı türü vardır. Taşıyıcıların çoğu her istek için
+ değerlendirmeye alınır. Taşıyıcılardaki yönergeler ise sadece bu
+ taşıyıcılarla eşleşen istekler için uygulanır. Diğer yandan,
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code>,
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> ve
+ <code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code>
+ taşıyıcıları sadece sunucu başlatılırken veya yeniden başlatılırken
+ değerlendirmeye alınır. Başlatma sırasında gerektirdikleri koşullar
+ sağlanıyorsa içerdikleri yönergeler tüm isteklere uygulanır. Aksi
+ takdirde, içerdikleri yönergeler yok sayılır.</p>
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code> yönergesi
+ sadece <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code> komut satırında uygun parametreler
+ tanımlanmışsa uygulanabilecek yönergeleri içerir. Örneğin, aşağıdaki
+ yapılandırma ile tüm isteklerin diğer siteye yönlendirilebilmesi sadece
+ sunucu <code>httpd -DClosedForNow</code> komut satırı ile başlatıldığı
+ takdirde mümkün olur:</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <IfDefine ClosedForNow><br />
+ <span class="indent">
+ Redirect / http://otherserver.example.com/<br />
+ </span>
+ </IfDefine>
+ </code></p></div>
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> yönergesi
+ sadece belli bir modülün sunucuda kullanılabilir durumda olması halinde
+ uygulanabilecek yönergeleri içerir. Modülün ya sunucuyla birlikte durağan
+ olarak derlenmiş olması ya da devingen olarak derlenmiş ve yapılandırma
+ dosyasında yönergeden önce o modüle ilişkin bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_so.html#loadmodule">LoadModule</a></code> satırının bulunması gerekir. Bu
+ yönergeyi sadece belli bir modülün varlığının veya yokluğunun
+ yapılandırma dosyanızın çalışmasını etkilememesini istediğiniz durumlarda
+ kullanmalısınız. Eksik modüllerle ilgili hata iletilerini
+ engellediğinden, taşıyıcı içine, her zaman çalışması istenen yönergeler
+ konulmamalıdır.</p>
+
+ <p>Aşağıdaki örnekte, <code class="directive"><a href="./mod/mod_mime_magic.html#mimemagicfile">MimeMagicFile</a></code> yönergesi sadece
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_mime_magic.html">mod_mime_magic</a></code> modülü mevcutsa uygulanacaktır.</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <IfModule mod_mime_magic.c><br />
+ <span class="indent">
+ MimeMagicFile conf/magic<br />
+ </span>
+ </IfModule>
+ </code></p></div>
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code>
+ yönergesi sunucunun belli bir sürümünün çalıştırılması halinde
+ uygulanabilecek yönergeleri içerebilmesi dışında <code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> yönergeleri gibidir.
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_version.html">mod_version</a></code> modülü farklı httpd sürümleri ve farklı
+ yapılandırmalarla büyük ağlarda çalışmayı mümkün kılmak veya sürüm
+ denemeleri yapabilmek amacıyla tasarlanmıştır.</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <IfVersion >= 2.1><br />
+ <span class="indent">
+ # burası sadece 2.1.0 veya daha üstü sürümlerde<br />
+ # iş görür.<br />
+ </span>
+ </IfVersion>
+ </code></p></div>
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifdefine"><IfDefine></a></code>,
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#ifmodule"><IfModule></a></code> ve
+ <code class="directive"><a href="./mod/mod_version.html#ifversion"><IfVersion></a></code>
+ yönergelerinin önüne "!" konularak olumsuz koşullar için uygulanabilir.
+ Ayrıca, bu bölümler daha karmaşık sınırlamalar elde etmek amacıyla bir
+ diğerinin içinde kullanılabilirler.</p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
-<h2><a name="file-and-web" id="file-and-web">Dosya Sistemi ve Site Alanı</a></h2>
-
-<p>En sık kullanılan yapılandırma bölümü taşıyıcıları dosya sistemindeki
-veya site alanındaki belli yerlerin yapılandırmalarını değiştirmekte
-kullanılanlardır. Öncelikle, bu ikisi arasındaki farkları bilmek önemlidir.
-Dosya sistemi disklerinizin işletim sistemi tarafından size gösterilen
-halidir. Örneğin, öntanımlı kurulumda Apache, Unix sistemlerinde
-<code>/usr/local/apache2</code> altındayken Windows sistemlerinde
-<code>"c:/Program Files/Apache Group/Apache2"</code> altındadır.
-(Bilgi: Windows için bile, Apache’de dosya yolu belirtilirken
-tersbölü değil normal bölü karakterleri kullanılır.) Site alanı
-ise sunucu tarafından istemciye sunulan dizin ağacıdır. Yani, site
-alanı içindeki <code>/dir/</code> dizini, Apache’nin Unix üzerinde
-dosya sistemine öntanımlı olarak kurulduğu yer göz önüne alınarak,
-dosya sistemindeki <code>/usr/local/apache2/htdocs/dir/</code>
-dizinine karşılıktır. Site sayfaları veritabanlarından veya başka yerlerden
-devingen olarak üretilebildiğinden site alanlarının doğrudan dosya
-sistemine eşlenmesi gerekli değildir.</p>
-
-<h3><a name="filesystem" id="filesystem">Dosya Sistemi Taşıyıcıları</a></h3>
-
-<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>
-ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> taşıyıcıları,
-<a class="glossarylink" href="./glossary.html#regex" title="sözlüğe bakınız">düzenli ifade</a> karşılıkları ile beraber,
-yönergeleri dosya sisteminin parçalarına uygularlar. Bir <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümü içindeki
-yönergeler belli bir dosya sistemi dizinine ve onun alt dizinlerine
-uygulanır. Aynı etki <a href="howto/htaccess.html">.htaccess dosyaları</a>
-kullanılarak da sağlanabilir. Örneğin aşağıdaki yapılandırmada,
-<code>/var/web/dir1</code> dizini ve alt dizinlerinde dizin içeriğinin
-listelenmesi etkin kılınmaktadır.</p>
-
-<div class="example"><p><code>
-<Directory /var/web/dir1><br />
-<span class="indent">
- Options +Indexes<br />
-</span>
-</Directory>
-</code></p></div>
-
-<p>Bir <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> bölümü
-içindeki yönergeler, hangi dizinde bulunduğuna bakılmaksızın ismi belirtilen
-dosyalara uygulanır. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma yönergeleri yapılandırma
-dosyasının ana bölümüne yerleştirildiği takdirde <code>gizli.html</code>
-isimli dosyalara nerede bulunursa bulunsun erişime izin vermeyecektir.</p>
-
-<div class="example"><p><code>
-<Files gizli.html><br />
-<span class="indent">
-Order allow,deny<br />
-Deny from all<br />
-</span>
-</Files>
-</code></p></div>
-
-<p>Dosya sisteminin belli bir yerindeki belli dosyalarla ilgili yaptırımlar
-için <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümleri
-birlikte kullanılabilir. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma
-<code>/var/web/dir1/gizli.html</code>,
-<code>/var/web/dir1/subdir2/gizli.html</code>,
-<code>/var/web/dir1/subdir3/gizli.html</code> ve
-<code>/var/web/dir1/</code> altında bulunabilecek diğer tüm
-<code>gizli.html</code> dosyalarına erişimi yasaklar.</p>
-
-<div class="example"><p><code>
-<Directory /var/web/dir1><br />
-<span class="indent">
-<Files gizli.html><br />
-<span class="indent">
-Order allow,deny<br />
-Deny from all<br />
-</span>
-</Files><br />
-</span>
-</Directory>
-</code></p></div>
-
-
-<h3><a name="webspace" id="webspace">Site Alanı Taşıyıcıları</a></h3>
-
-<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> yönergesi
-ve yönergenin <a class="glossarylink" href="./glossary.html#regex" title="sözlüğe bakınız">düzenli ifade</a> karşılığı
-site alanındaki içerik için yapılandırmayı değiştirir. Örneğin aşağıdaki
-yapılandırma, <code>/gizli</code> ile başlayan URL yollarına erişimi engeller.
-Özellikle, <code>http://siteniz.mesela.dom/gizli</code>,
-<code>http://siteniz.mesela.dom/gizli123</code> ve
-<code>http://siteniz.mesela.dom/gizli/dir/dosya.html</code>
-istekleri yanında <code>/gizli</code> ile başlayan diğer isteklere de
-uygulanır.</p>
-
-<div class="example"><p><code>
-<Location /gizli><br />
-<span class="indent">
-Order Allow,Deny<br />
-Deny from all<br />
-</span>
-</Location>
-</code></p></div>
-
-<p>Dosya sistemi ile etkileşime girmeyen herşey için
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>
-yönergesi gerekir. Aşağıdaki örnekte, belli bir URL’nin
-<code class="module"><a href="./mod/mod_status.html">mod_status</a></code> modülü tarafından sağlanan bir dahili
-Apache eylemcisine nasıl eşlenebileceği gösterilmiştir. Bu örnek
-için dosya sisteminde <code>server-status</code> adında bir dosya
-veya dizin bulunması gerekli değildir.</p>
-
-<div class="example"><p><code>
-<Location /server-status><br />
-<span class="indent">
-SetHandler server-status<br />
-</span>
-</Location>
-</code></p></div>
-
-
-<h3><a name="wildcards" id="wildcards">Dosya Adı Şablonları ve Düzenli İfadeler</a></h3>
-
-<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>,
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> yönergelerinde,
-Standart C kütüphanesindeki <code>fnmatch</code> işlevindeki gibi kabuk tarzı
-dosya ismi kalıpları kullanılabilir. "*" karakteri herhangi bir karakter dizisi
-ile eşleşirken "?" karakteri tek tek karakterlerle ve "[<em>seq</em>]" kalıbı
-ise <em>seq</em> içindeki her karakterle eşleşir. "/" karakteri her hangi bir
-kalıp karakteri ile eşleşmez; açıkça belirtilmesi gerekir.</p>
-
-<p>Daha esnek bir eşleşmenin gerekli olduğu durumlar için her taşıyıcının bir
-düzenli ifade karşılığı vardır. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code>, <code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code> yönergelerinde gerekli eşleşmeleri seçmek için
-perl uyumlu <a class="glossarylink" href="./glossary.html#regex" title="sözlüğe bakınız">düzenli ifadelerin</a> kullanımına
-izin verilir. Ayrıca, yönergelerin uygulanışının düzenli ifade bölümleri
-kullanılarak nasıl değiştirileceğini öğrenmek için, aşağıda, yapılandırmanın
-katıştırılmasıyla ilgili bölüme de bakınız.</p>
-
-<p>Tüm kullanıcı dizinlerine ilişkin yapılandırmayı değiştirmek için dosya
-ismi kalıpları şöyle kullanılabilirdi:</p>
-
-<div class="example"><p><code>
-<Directory /home/*/public_html><br />
-<span class="indent">
-Options Indexes<br />
-</span>
-</Directory>
-</code></p></div>
-
-<p>Düzenli ifade bölümleri kullanarak çeşitli türlerdeki resim dosyalarına
-erişimi bir defada yasaklayabiliriz:</p>
-<div class="example"><p><code>
-<FilesMatch \.(?i:gif|jpe?g|png)$><br />
-<span class="indent">
-Order allow,deny<br />
-Deny from all<br />
-</span>
-</FilesMatch>
-</code></p></div>
-
-
-
-<h3><a name="whichwhen" id="whichwhen">Ne, Ne Zaman Kullanılır?</a></h3>
-
-<p>Dosya sistemi taşıyıcıları ile site alanı taşıyıcıları arasında seçim
-yapmak aslında oldukça kolaydır. Dosya sisteminde bulunan nesnelere
-uygulanacak yönergeler için daima <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> veya <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> kullanılır. Dosya sisteminde bulunmayan nesnelere
-(bir sayfanın bir veritabanı tarafından üretilmesi gibi) uygulanacak
-yönergeler için ise <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> kullanılır.</p>
-
-<p>Dosya sistemindeki nesnelere erişimi kısıtlarken asla
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>
-kullanmamak önemlidir. Bunun sebebi farklı site alanı konumlarının
-(URL’ler) aynı dosya sistemi konumuna eşlenebilmesi dolayısıyla
-kısıtlamalarınızın etrafından dolaşılabilmesine izin vermesidir.
-Örneğin, aşağıdaki yapılandırmayı ele alalım:</p>
-
-<div class="example"><p><code>
-<Location /dir/><br />
-<span class="indent">
-Order allow,deny<br />
-Deny from all<br />
-</span>
-</Location>
-</code></p></div>
-
-<p><code>http://siteniz.mesela.dom/dir/</code> için bir istek yapılmışsa
-bu doğru çalışacaktır. Fakat dosya sistemi harf büyüklüğüne duyarsızsa
-ne olacak? Kısıtlamanız, istek <code>http://siteniz.mesela.dom/DIR/</code>
-şeklinde yapılarak kolayca geçersiz kılınabilir. Halbuki <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> yönergesi isteğin
-nasıl yapıldığına bakılmaksızın bu konumdan sunulan her türlü içeriğe
-uygulanacaktı. (Dosya sistemi bağlarıyla bu da aşılabilir. Sembolik
-bağlar kullanılarak aynı dizin dosya sisteminin bir çok yerine
-yerleştirilebilir. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> yönergesi dosya yolunu sıfırlamaksızın sembolik
-bağları izleyecektir. Bu bakımdan, en yüksek seviyede güvenlik için uygun
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#options">Options</a></code> yönergesi ile sembolik bağların
-izlenmesi devredışı bırakılabilir.)</p>
-
-<p>Belki de siz sırf harf büyüklüğüne duyarlı bir dosya sistemi kullanıyorsunuz
-diye böyle uygulamalara ihtiyacınız olmadığını düşünüyor olabilirsiniz, fakat
-aynı site alanını çok sayıda dosya sistemi konumuna eşleyecek daha bir sürü
-yol bulunduğunu unutmayınız. Bu bakımdan dosya sisteminde yapacağınız
-kısıtlamalarda daima dosya sistemi taşıyıcılarını kullanmalısınız.
-Bununla birlikte bu kuralın da bir istisnası vardır. Yapılandırma
-kısıtlamalarının bir <code><Location/></code> bölümü içine koyulması,
-bu bölüme konan yönergelerin etki alanının belli bir URL ile sınırlı
-olmaması nedeniyle mükemmelen güvenlidir.</p>
-
+<h2><a name="file-and-web" id="file-and-web">Dosya Sistemi, Site Alanı ve Mantıksal İfadeler</a></h2>
+
+
+ <p>En sık kullanılan yapılandırma bölümü taşıyıcıları dosya sistemindeki
+ veya site alanındaki belli yerlerin yapılandırmalarını değiştirmekte
+ kullanılanlardır. Öncelikle, bu ikisi arasındaki farkları bilmek
+ önemlidir. Dosya sistemi disklerinizin işletim sistemi tarafından size
+ gösterilen halidir. Örneğin, öntanımlı kurulumda Apache httpd, Unix
+ sistemlerinde <code>/usr/local/apache2</code> altındayken Windows
+ sistemlerinde <code>"c:/Program Files/Apache Group/Apache2"</code>
+ altındadır. (Bilgi: Windows için bile, Apache httpd yapılandırma
+ dosyalarında dosya yolu belirtilirken tersbölü değil normal bölü
+ karakterleri kullanılır.) Site alanı ise sunucu tarafından istemciye
+ sunulan dizin ağacıdır. Yani, site alanı içindeki <code>/dir/</code>
+ dizini, Apache httpd’nin Unix üzerinde dosya sistemine öntanımlı olarak
+ kurulduğu yer göz önüne alınarak, dosya sistemindeki
+ <code>/usr/local/apache2/htdocs/dir/</code> dizinine karşılıktır. Site
+ sayfaları veritabanlarından veya başka yerlerden devingen olarak
+ üretilebildiğinden site alanlarının doğrudan dosya sistemine eşlenmesi
+ gerekli değildir.</p>
+
+ <h3><a name="filesystem" id="filesystem">Dosya Sistemi Taşıyıcıları</a></h3>
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>
+ ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code>
+ taşıyıcıları, <a class="glossarylink" href="./glossary.html#regex" title="sözlüğe bakınız">düzenli ifade</a> karşılıkları
+ ile beraber, yönergeleri dosya sisteminin parçalarına uygularlar. Bir
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümü
+ içindeki yönergeler belli bir dosya sistemi dizinine ve onun alt
+ dizinlerine uygulanır. Aynı etki <a href="howto/htaccess.html">.htaccess
+ dosyaları</a> kullanılarak da sağlanabilir. Örneğin aşağıdaki
+ yapılandırmada, <code>/var/web/dir1</code> dizini ve alt dizinlerinde
+ dizin içeriğinin listelenmesi etkin kılınmaktadır.</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <Directory /var/web/dir1><br />
+ <span class="indent">
+ Options +Indexes<br />
+ </span>
+ </Directory>
+ </code></p></div>
+
+ <p>Bir <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> bölümü
+ içindeki yönergeler, hangi dizinde bulunduğuna bakılmaksızın ismi
+ belirtilen dosyalara uygulanır. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma
+ yönergeleri yapılandırma dosyasının ana bölümüne yerleştirildiği takdirde
+ <code>gizli.html</code> isimli dosyalara nerede bulunursa bulunsun
+ erişime izin vermeyecektir.</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <Files gizli.html><br />
+ <span class="indent">
+ Order allow,deny<br />
+ Deny from all<br />
+ </span>
+ </Files>
+ </code></p></div>
+
+ <p>Dosya sisteminin belli bir yerindeki belli dosyalarla ilgili yaptırımlar
+ için <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümleri
+ birlikte kullanılabilir. Örneğin, aşağıdaki yapılandırma
+ <code>/var/web/dir1/gizli.html</code>,
+ <code>/var/web/dir1/subdir2/gizli.html</code>,
+ <code>/var/web/dir1/subdir3/gizli.html</code> ve
+ <code>/var/web/dir1/</code> altında bulunabilecek diğer tüm
+ <code>gizli.html</code> dosyalarına erişimi yasaklar.</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <Directory /var/web/dir1><br />
+ <span class="indent">
+ <Files gizli.html><br />
+ <span class="indent">
+ Order allow,deny<br />
+ Deny from all<br />
+ </span>
+ </Files><br />
+ </span>
+ </Directory>
+ </code></p></div>
+
+
+ <h3><a name="webspace" id="webspace">Site Alanı Taşıyıcıları</a></h3>
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> yönergesi
+ ve yönergenin <a class="glossarylink" href="./glossary.html#regex" title="sözlüğe bakınız">düzenli ifade</a> karşılığı
+ site alanındaki içerik için yapılandırmayı değiştirir. Örneğin aşağıdaki
+ yapılandırma, <code>/gizli</code> ile başlayan URL yollarına erişimi
+ engeller. Özellikle, <code>http://siteniz.mesela.dom/gizli</code>,
+ <code>http://siteniz.mesela.dom/gizli123</code> ve
+ <code>http://siteniz.mesela.dom/gizli/dir/dosya.html</code>
+ istekleri yanında <code>/gizli</code> ile başlayan diğer isteklere de
+ uygulanır.</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <LocationMatch ^/gizli><br />
+ <span class="indent">
+ Order Allow,Deny<br />
+ Deny from all<br />
+ </span>
+ </LocationMatch>
+ </code></p></div>
+
+ <p>Dosya sistemi ile etkileşime girmeyen herşey için
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>
+ yönergesi gerekir. Aşağıdaki örnekte, belli bir URL’nin
+ <code class="module"><a href="./mod/mod_status.html">mod_status</a></code> modülü tarafından sağlanan bir dahili
+ Apache eylemcisine nasıl eşlenebileceği gösterilmiştir. Bu örnek
+ için dosya sisteminde <code>server-status</code> adında bir dosya
+ veya dizin bulunması gerekli değildir.</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <Location /server-status><br />
+ <span class="indent">
+ SetHandler server-status<br />
+ </span>
+ </Location>
+ </code></p></div>
+
+
+ <h3><a name="overlapping-webspace" id="overlapping-webspace">Site Alanında Çakışma</a></h3>
+ <p>Belli bölümler ve yönergeler değerlendirilirken çakışan iki URL bir URL
+ olarak dikkate alınır. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> yönergesi için bu şöyle olurdu:</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <Location /foo><br />
+ </Location><br />
+ <Location /foo/bar><br />
+ </Location>
+ </code></p></div>
+
+ <p>Diğer yandan <code class="directive"><a href="./mod/mod_alias.html#takma adlar"><Takma
+ adlar></a></code> tam tersi eşlenir:</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ Alias /foo/bar /srv/www/uncommon/bar<br />
+ Alias /foo /srv/www/common/foo<br />
+ </code></p></div>
+
+ <p>Aynısı <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxypass">ProxyPass</a></code>
+ yönergeleri için de geçerlidir:</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ ProxyPass /special-area http://special.example.com smax=5 max=10<br />
+ ProxyPass / balancer://mycluster/ stickysession=JSESSIONID|jsessionid nofailover=On
+ </code></p></div>
+
+
+ <h3><a name="wildcards" id="wildcards">Dosya Adı Şablonları ve Düzenli İfadeler</a></h3>
+
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>,
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>
+ yönergelerinde, Standart C kütüphanesindeki <code>fnmatch</code>
+ işlevindeki gibi kabuk tarzı dosya ismi kalıpları kullanılabilir. "*"
+ karakteri herhangi bir karakter dizisi ile eşleşirken "?" karakteri tek
+ tek karakterlerle ve "[<em>seq</em>]" kalıbı ise <em>seq</em> içindeki
+ her karakterle eşleşir. "/" karakteri her hangi bir kalıp karakteri ile
+ eşleşmez; açıkça belirtilmesi gerekir.</p>
+
+ <p>Daha esnek bir eşleşmenin gerekli olduğu durumlar için her taşıyıcının
+ bir düzenli ifade karşılığı vardır. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code>, <code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code> yönergelerinde gerekli
+ eşleşmeleri seçmek için perl uyumlu <a class="glossarylink" href="./glossary.html#regex" title="sözlüğe bakınız">düzenli
+ ifadelerin</a> kullanımına izin verilir. Ayrıca, yönergelerin
+ uygulanışının düzenli ifade bölümleri kullanılarak nasıl
+ değiştirileceğini öğrenmek için, aşağıda, yapılandırmanın
+ katıştırılmasıyla ilgili bölüme de bakınız.</p>
+
+ <p>Tüm kullanıcı dizinlerine ilişkin yapılandırmayı değiştirmek için dosya
+ ismi kalıpları şöyle kullanılabilirdi:</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <Directory /home/*/public_html><br />
+ <span class="indent">
+ Options Indexes<br />
+ </span>
+ </Directory>
+ </code></p></div>
+
+ <p>Düzenli ifade bölümleri kullanarak çeşitli türlerdeki resim dosyalarına
+ erişimi bir defada yasaklayabiliriz:</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <FilesMatch \.(?i:gif|jpe?g|png)$><br />
+ <span class="indent">
+ Order allow,deny<br />
+ Deny from all<br />
+ </span>
+ </FilesMatch>
+ </code></p></div>
+
+
+ <h3><a name="expressions" id="expressions">Mantıksal İfadeler</a></h3>
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#if"><If></a></code> yönergesi bir
+ mantıksal ifade olarak belirtilebilen bir kurala bağlı olarak
+ yapılandırmayı değiştirebilir. Örneğin, aşağıdaki yapılandırmada,
+ <code>HTTP Referer</code> başlığı "http://www.example.com/" ile
+ başlamıyorsa erişimi yasaklar.</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <If "!(%{HTTP_REFERER} -strmatch 'http://www.example.com/*')"><br />
+ <span class="indent">
+ Require all denied<br />
+ </span>
+ </If>
+ </code></p></div>
+
+
+ <h3><a name="whichwhen" id="whichwhen">Ne, Ne Zaman Kullanılır?</a></h3>
+ <p>Dosya sistemi taşıyıcıları ile site alanı taşıyıcıları arasında seçim
+ yapmak aslında oldukça kolaydır. Dosya sisteminde bulunan nesnelere
+ uygulanacak yönergeler için daima <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> veya <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> kullanılır. Dosya sisteminde bulunmayan nesnelere
+ (bir sayfanın bir veritabanı tarafından üretilmesi gibi) uygulanacak
+ yönergeler için ise <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> kullanılır.</p>
+
+ <p>Dosya sistemindeki nesnelere erişimi kısıtlarken asla
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>
+ kullanmamak önemlidir. Bunun sebebi farklı site alanı konumlarının
+ (URL’ler) aynı dosya sistemi konumuna eşlenebilmesi dolayısıyla
+ kısıtlamalarınızın etrafından dolaşılabilmesine izin vermesidir.
+ Örneğin, aşağıdaki yapılandırmayı ele alalım:</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <Location /dir/><br />
+ <span class="indent">
+ Order allow,deny<br />
+ Deny from all<br />
+ </span>
+ </Location>
+ </code></p></div>
+
+ <p><code>http://siteniz.mesela.dom/dir/</code> için bir istek yapılmışsa
+ bu doğru çalışacaktır. Fakat dosya sistemi harf büyüklüğüne duyarsızsa
+ ne olacak? Kısıtlamanız, istek
+ <code>http://siteniz.mesela.dom/DIR/</code>
+ şeklinde yapılarak kolayca geçersiz kılınabilir. Halbuki <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> yönergesi isteğin
+ nasıl yapıldığına bakılmaksızın bu konumdan sunulan her türlü içeriğe
+ uygulanacaktı. (Dosya sistemi bağlarıyla bu da aşılabilir. Sembolik
+ bağlar kullanılarak aynı dizin dosya sisteminin bir çok yerine
+ yerleştirilebilir. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> yönergesi dosya yolunu sıfırlamaksızın sembolik
+ bağları izleyecektir. Bu bakımdan, en yüksek seviyede güvenlik için uygun
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#options">Options</a></code> yönergesi ile sembolik
+ bağların izlenmesi devredışı bırakılabilir.)</p>
+
+ <p>Belki de siz sırf harf büyüklüğüne duyarlı bir dosya sistemi
+ kullanıyorsunuz diye böyle uygulamalara ihtiyacınız olmadığını düşünüyor
+ olabilirsiniz, fakat aynı site alanını çok sayıda dosya sistemi konumuna
+ eşleyecek daha bir sürü yol bulunduğunu unutmayınız. Bu bakımdan dosya
+ sisteminde yapacağınız kısıtlamalarda daima dosya sistemi taşıyıcılarını
+ kullanmalısınız. Bununla birlikte bu kuralın da bir istisnası vardır.
+ Yapılandırma kısıtlamalarının bir <code><Location/></code> bölümü
+ içine koyulması, bu bölüme konan yönergelerin etki alanının belli bir URL
+ ile sınırlı olmaması nedeniyle mükemmelen güvenlidir.</p>
+
+
+ <h3><a name="nesting" id="nesting">Bölüm iç içeliği</a></h3>
+ <p>Bazı bölüm türleri başka bölüm türlerinin içinde olabilir. Bir yandan,
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> bölümü
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümünün
+ içinde bulunabilirken diğer yandan bir <code class="directive"><a href="./mod/core.html#if"><If></a></code> bölümü <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>, <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> bölümlerinde bulunabilir.
+ Bu bölümlerin düzenli ifadeli türevleri de benzer tarzda davranır.</p>
+
+ <p>İç içe bölümler, aynı türdeki iç içe olmayan bölümlerin sonrasına
+ yerleştirilir.</p>
+
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="virtualhost" id="virtualhost">Sanal Konaklar</a></h2>
-<p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code>
-taşıyıcısının içinde belli bir konağa uygulanan yönergeler bulunur.
-Aynı makinede çok sayıda konağı farklı yapılandırmalarla sunuyorsanız
-bu taşıyıcı çok işinize yarar. Daha fazla bilgi için
-<a href="vhosts/">Sanal Konak Belgeleri</a> bölümüne bakınız.</p>
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code>
+ taşıyıcısının içinde belli bir konağa uygulanan yönergeler bulunur.
+ Aynı makinede çok sayıda konağı farklı yapılandırmalarla sunuyorsanız
+ bu taşıyıcı çok işinize yarar. Daha fazla bilgi için
+
<a href="vhosts/">Sanal Konak Belgeleri</a> bölümüne bakınız.</p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="proxy" id="proxy">Vekil</a></h2>
-
-<p><code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code>
-ve <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxymatch"><ProxyMatch></a></code>
-taşıyıcıları, sadece belli bir URL ile eşleşen <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code>
-vekil sunucusu üzerinden erişilen sitelere uygulanan yapılandırma yönergelerini
-bulundururlar. Örneğin aşağıdaki yapılandırma <code>cnn.com</code> sitesine
-erişim için vekil sunucunun kullanılmasını engelleyecektir.</p>
-
-<div class="example"><p><code>
-<Proxy http://cnn.com/*><br />
-<span class="indent">
-Order allow,deny<br />
-Deny from all<br />
-</span>
-</Proxy>
-</code></p></div>
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code>
+ ve <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxymatch"><ProxyMatch></a></code>
+ taşıyıcıları, sadece belli bir URL ile eşleşen <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code>
+ vekil sunucusu üzerinden erişilen sitelere uygulanan yapılandırma
+ yönergelerini bulundururlar. Örneğin aşağıdaki yapılandırma
+ <code>example.com</code> sitesine erişim için vekil sunucunun
+ kullanılmasını engelleyecektir.</p>
+
+
<div class="example"><p><code>
+ <Proxy http://example.com/*><br />
+ <span class="indent">
+ Order allow,deny<br />
+ Deny from all<br />
+ </span>
+ </Proxy>
+ </code></p></div>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="whatwhere" id="whatwhere">Hangi Yönergelere İzin Veriliyor?</a></h2>
-
-<p>Hangi yönergelere hangi yapılandırma bölümlerinde izin verildiğini
-öğrenmek için yönerge <a href="mod/directive-dict.html#Context">bağlamına</a> bakınız.
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümlerinde
-izin verilen herşeye sözdizimsel olarak ayrıca
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code>,
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code>,
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code>,
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>,
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code>,
-<code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code>
-ve <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxymatch"><ProxyMatch></a></code>
-bölümlerinde de izin verilir. Yine de bazı istisnai durumlar mevcuttur:</p>
-
-<ul>
-<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#allowoverride">AllowOverride</a></code> yönergesi sadece
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümlerinde çalışır.</li>
-
-<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#options">Options</a></code> yönergesinin
-<code>FollowSymLinks</code> ve <code>SymLinksIfOwnerMatch</code>
-seçenekleri sadece <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>
-bölümlerinde veya <code>.htaccess</code> dosyalarında çalışır.</li>
-
-<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#options">Options</a></code> yönergesi
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve
-<code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code>
-bölümlerinde kullanılamaz.</li>
-</ul>
+ <p>Hangi yönergelere hangi yapılandırma bölümlerinde izin verildiğini
+ öğrenmek için yönerge <a href="mod/directive-dict.html#Context">bağlamına</a> bakınız. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümlerinde
+ izin verilen herşeye sözdizimsel olarak ayrıca
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code>,
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code>,
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code>,
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>,
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code>,
+ <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code>
+ ve <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxymatch"><ProxyMatch></a></code>
+ bölümlerinde de izin verilir. Yine de bazı istisnai durumlar
+ mevcuttur:</p>
+
+ <ul>
+ <li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#allowoverride">AllowOverride</a></code> yönergesi sadece
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>
+ bölümlerinde çalışır.</li>
+
+ <li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#options">Options</a></code> yönergesinin
+ <code>FollowSymLinks</code> ve <code>SymLinksIfOwnerMatch</code>
+ seçenekleri sadece <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümlerinde veya <code>.htaccess</code>
+ dosyalarında çalışır.</li>
+
+ <li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#options">Options</a></code> yönergesi
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code>
+ bölümlerinde kullanılamaz.</li>
+ </ul>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
<h2><a name="mergin" id="mergin">Bölümler Nasıl Katıştırılır?</a></h2>
-<p>Yapılandırma bölümleri belli bir sıra ile uygulanır. Yapılandırma
-yönergelerinin yorumlanışı üzerinde önemli etkilere sahip olabilmesi
-nedeniyle neyin ne zaman çalıştığını anlamak çok önemlidir.</p>
+ <p>Yapılandırma bölümleri belli bir sıra ile uygulanır. Yapılandırma
+ yönergelerinin yorumlanışı üzerinde önemli etkilere sahip olabilmesi
+ nedeniyle neyin ne zaman çalıştığını anlamak çok önemlidir.</p>
<p>Yapılandırma bölümlerinin katıştırılma sırası şöyledir:</p>
<ol>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> (düzenli ifadeler hariç)
- ve <code>.htaccess</code> aynı anda işleme sokulur
- (<code>.htaccess</code> ile eğer izin verilmişse <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> içindeki bazı
+ ve <code>.htaccess</code> aynı anda işleme sokulur
+ (<code>.htaccess</code> ile eğer izin verilmişse <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> içindeki bazı
yönergeler geçersiz kılınabileceği için).</li>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directorymatch"><DirectoryMatch></a></code>
(ve <code><Directory ~></code>).</li>
- <li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code> aynı anda işleme sokulur.</li>
+ <li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#files"><Files></a></code> ve
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#filesmatch"><FilesMatch></a></code> aynı anda
+ işleme sokulur.</li>
<li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>
- ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code>
+ ve <code class="directive"><a href="./mod/core.html#locationmatch"><LocationMatch></a></code>
aynı anda işleme sokulur.</li>
- </ol>
-
- <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>
- bölümündekiler hariç, her grup, yapılandırma dosyasında bulundukları
- sıraya göre işleme sokulurlar. Yukarıda 1. grup olan <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümü en kısa dizin
- elemanından en uzun dizin elemanına doğru işleme sokulur. Yani, örneğin,
- <code><Directory /var/web/dir></code> bölümü <code><Directory
- /var/web/dir/subdir></code> bölümünden önce işleme sokulacaktır. Eğer
- aynı uzunlukta çok sayıda dizin varsa <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümleri yapılandırma dosyasında
- bulundukları sıraya göre işleme sokulurlar. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#include">Include</a></code> yönergeleri ile yapılandırmaya dahil
- edilen dosyaların içerikleri <code class="directive"><a href="./mod/core.html#include">Include</a></code>
- yönergesinin bulunduğu yere konulduktan sonra işleme sokulurlar.</p>
-
- <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code>
- bölümlerinin içindeki bölümler, sanal konak tanımı dışındaki karşılıklarından
- <em>sonra</em> uygulanırlar.</p>
-
- <p>İstek <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code> tarafından sunulduğu takdirde,
- <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code> taşıyıcısı
- işlem sırasında <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>
- taşıyıcısının yerini alır.</p>
-
- <p>Sonraki bölümler öncekileri geçersiz kılmak üzere işleme alınırlar.</p>
-
-<div class="note"><h3>Bazı Teknik Bilgiler</h3>
- Aslında, isim dönüşüm aşamasından (<code>Aliases</code> ve
- <code>DocumentRoots</code>, URL’leri dosya isimlerine eşlemek için
- kullanılırken) hemen önce uygulanan bir
- <code><Location></code>/<code><LocationMatch></code> dizisi
- vardır. Bu dizinin sonuçları isim dönüşüm aşaması tamamlandıktan sonra
- tamamen elden çıkarılır.
-</div>
-
-<h3><a name="merge-examples" id="merge-examples">Bazı Örnekler</a></h3>
-
-<p>Aşağıdaki yapay örnekte katıştırma sırası gösterilmiştir. Hepsinin aynı
-isteğe uygulandığı varsayımıyla, bu örnekteki yönergeler A > B > C > D >
-E sırasıyla uygulanacaktır.</p>
-
-<div class="example"><p><code>
-<Location /><br />
-E<br />
-</Location><br />
-<br />
-<Files f.html><br />
-D<br />
-</Files><br />
-<br />
-<VirtualHost *><br />
-<Directory /a/b><br />
-B<br />
-</Directory><br />
-</VirtualHost><br />
-<br />
-<DirectoryMatch "^.*b$"><br />
-C<br />
-</DirectoryMatch><br />
-<br />
-<Directory /a/b><br />
-A<br />
-</Directory><br />
-<br />
-</code></p></div>
-
-<p>Daha somut bir örnek olarak aşağıdakini ele alalım. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümlerindeki erişim sınırlamaları ne
-olursa olsun <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code>
-bölümü son olarak değerlendirmeye alınacak ve sunucuya sınırsız erişim verecektir.
-Başka bir deyişle, katıştırma sırası önemlidir, bu nedenle dikkatli olmalısınız!</p>
-
-<div class="example"><p><code>
-<Location /><br />
-<span class="indent">
- Order deny,allow<br />
- Allow from all<br />
-</span>
-</Location><br />
-<br />
-# Alooo! Bu <Directory> bölümünün hiçbir hükmü yok.<br />
-<Directory /><br />
-<span class="indent">
- Order allow,deny<br />
- Allow from all<br />
- Deny from kkadam.mesela.dom<br />
-</span>
-</Directory>
-</code></p></div>
+ <li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#if"><If></a></code>
+ </li>
+ </ol>
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>
+ bölümündekiler hariç, her grup, yapılandırma dosyasında bulundukları
+ sıraya göre işleme sokulurlar. Yukarıda 1. grup olan <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümü en kısa dizin
+ elemanından en uzun dizin elemanına doğru işleme sokulur. Yani, örneğin,
+ <code><Directory /var/web/dir></code> bölümü <code><Directory
+ /var/web/dir/subdir></code> bölümünden önce işleme sokulacaktır. Eğer
+ aynı uzunlukta çok sayıda dizin varsa <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> bölümleri yapılandırma dosyasında
+ bulundukları sıraya göre işleme sokulurlar. <code class="directive"><a href="./mod/core.html#include">Include</a></code> yönergeleri ile yapılandırmaya dahil
+ edilen dosyaların içerikleri <code class="directive"><a href="./mod/core.html#include">Include</a></code>
+ yönergesinin bulunduğu yere konulduktan sonra işleme sokulurlar.</p>
+
+ <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code>
+ bölümlerinin içindeki bölümler, sanal konak tanımı dışındaki
+ karşılıklarından <em>sonra</em> uygulanırlar.</p>
+
+ <p>İstek <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code> tarafından sunulduğu takdirde,
+ <code class="directive"><a href="./mod/mod_proxy.html#proxy"><Proxy></a></code> taşıyıcısı
+ işlem sırasında <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code> taşıyıcısının yerini alır.</p>
+
+ <p>Sonraki bölümler öncekileri geçersiz kılmak üzere işleme alınırlarsa da
+ her modül bu geçersiz kılmaya sebep olan formu yorumlamaktan sorumludur.
+ Belli bir modülülün yönergeleri bulunan sonraki yapılandırma bölümleri,
+ bazı yönergelerin, tüm yönergelerin veya modül yapılandırmasının
+ tamamının sonraki bağlamda açıkça listelenmiş modül öntanımlıları ve
+ yönergelerle bir kavramsal "katıştırmasına" sebep olabilir.</p>
+
+ <div class="note"><h3>Bazı Teknik Bilgiler</h3>
+ Aslında, isim dönüşüm aşamasından (<code>Aliases</code> ve
+ <code>DocumentRoots</code>, URL’leri dosya isimlerine eşlemek için
+ kullanılırken) hemen önce uygulanan bir
+ <code><Location></code>/<code><LocationMatch></code> dizisi
+ vardır. Bu dizinin sonuçları isim dönüşüm aşaması tamamlandıktan sonra
+ tamamen elden çıkarılır.
+ </div>
+
+ <h3><a name="merge-examples" id="merge-examples">Bazı Örnekler</a></h3>
+
+ <p>Aşağıdaki yapay örnekte katıştırma sırası gösterilmiştir. Hepsinin aynı
+ isteğe uygulandığı varsayımıyla, bu örnekteki yönergeler A > B > C
+ > D > E sırasıyla uygulanacaktır.</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <Location /><br />
+ E<br />
+ </Location><br />
+ <br />
+ <Files f.html><br />
+ D<br />
+ </Files><br />
+ <br />
+ <VirtualHost *><br />
+ <Directory /a/b><br />
+ B<br />
+ </Directory><br />
+ </VirtualHost><br />
+ <br />
+ <DirectoryMatch "^.*b$"><br />
+ C<br />
+ </DirectoryMatch><br />
+ <br />
+ <Directory /a/b><br />
+ A<br />
+ </Directory><br />
+ <br />
+ </code></p></div>
+
+ <p>Daha somut bir örnek olarak aşağıdakini ele alalım.
+ <code class="directive"><a href="./mod/core.html#directory"><Directory></a></code>
+ bölümlerindeki erişim sınırlamaları ne olursa olsun <code class="directive"><a href="./mod/core.html#location"><Location></a></code> bölümü son olarak
+ değerlendirmeye alınacak ve sunucuya sınırsız erişim verecektir.
+ Başka bir deyişle, katıştırma sırası önemlidir, bu nedenle dikkatli
+ olmalısınız!</p>
+
+ <div class="example"><p><code>
+ <Location /><br />
+ <span class="indent">
+ Order deny,allow<br />
+ Allow from all<br />
+ </span>
+ </Location><br />
+ <br />
+ # Alooo! Bu <Directory> bölümünün hiçbir hükmü yok.<br />
+ <Directory /><br />
+ <span class="indent">
+ Order allow,deny<br />
+ Allow from all<br />
+ Deny from kkadam.mesela.dom<br />
+ </span>
+ </Directory>
+ </code></p></div>
+
</div></div>
<div class="bottomlang">
<variant>fr</variant>
<variant outdated="yes">ja</variant>
<variant outdated="yes">ko</variant>
- <variant outdated="yes">tr</variant>
+ <variant>tr</variant>
</variants>
</metafile>
<a href="./ko/server-wide.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
<a href="./tr/server-wide.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
</div>
-<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
-<p>Bu belgede <code class="module"><a href="./mod/core.html">core</a></code> modülü ile sağlanan ve sunucunun temel
-işlemlerini yapılandırmakta kullanılan yönergelerden bazıları açıklanmıştır.</p>
+ <p>Bu belgede <code class="module"><a href="./mod/core.html">core</a></code> modülü ile sağlanan ve sunucunun temel
+ işlemlerini yapılandırmakta kullanılan yönergelerden bazıları
+ açıklanmıştır.</p>
</div>
<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#identification">Sunucu Kimliği</a></li>
<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#locations">Dosyaların Yerleri</a></li>
<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#resource">Özkaynak Kullanımının Sınırlanması</a></li>
+<li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#implementation">Gerçeklenimle ilgili Seçimler</a></li>
</ul></div>
<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<div class="section">
yönergeleri, sunucu tarafından, özüne yönelik URL’leri nasıl
oluşturacağını saptamak için kullanılır. Örneğin bir istemci bir dizin
isteğinde bulunurken URL’nin sonuna bölü çizgisi eklemese bile
- Apache’nin istemciyi bölü çizgisi ile bitirilmiş URL yoluna
+ Apache httpd’nin istemciyi bölü çizgisi ile bitirilmiş URL yoluna
yönlendirmesi gerekir; böylece istemci belge içindeki göreli
bağlantıları doğru şekilde çözümleyebilir.</p>
</div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
<h2><a name="locations" id="locations">Dosyaların Yerleri</a></h2>
- <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td /><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#coredumpdirectory">CoreDumpDirectory</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#documentroot">DocumentRoot</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlog">ErrorLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/
mpm_common.html#lockfile">LockFile</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#pidfile">PidFile</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#scoreboardfile">ScoreBoardFile</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#serverroot">ServerRoot</a></code></li></ul></td></tr></table>
+ <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td /><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#coredumpdirectory">CoreDumpDirectory</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#documentroot">DocumentRoot</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlog">ErrorLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/
core.html#mutex">Mutex</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#pidfile">PidFile</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#scoreboardfile">ScoreBoardFile</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#serverroot">ServerRoot</a></code></li></ul></td></tr></table>
- <p>Bu yönergeler Apache’nin doğru işlem yapması için gereksinim duyduğu
- çeşitli dosyaların yerlerini belirlerler. Bölü çizgisi (/) ile
+ <p>Bu yönergeler Apache httpd’nin doğru işlem yapması için gereksinim
+ duyduğu çeşitli dosyaların yerlerini belirlerler. Bölü çizgisi (/) ile
başlamayan dosya yolları kullanıldığında bu dosyaların yerlerinin
<code class="directive"><a href="./mod/core.html#serverroot">ServerRoot</a></code> yönergesinde belirtilen
dizine göre belirtildiği varsayılır; root olmayan kullanıcılar
<table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td /><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#limitrequestbody">LimitRequestBody</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#limitrequestfields">LimitRequestFields</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#limitrequestfieldsize">LimitRequestFieldsize</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#limitrequestline">LimitRequestLine</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#rlimitcpu">RLimitCPU</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#rlimitmem">RLimitMEM</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#rlimitnproc">RLimitNPROC</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#threadstacksize">ThreadStackSize</a></code></li></ul></td></tr></table>
- <p><code>LimitRequest*</code> yönergeleri, Apache’nin istemcilerden gelen
- istekleri okumak için kullanacağı özkaynakların miktarları ile ilgili
- sınırlamalar koymak için kullanılırlar. Bu değerleri sınırlamak
+ <p><code>LimitRequest*</code> yönergeleri, Apache httpd’nin istemcilerden
+ gelen istekleri okumak için kullanacağı özkaynakların miktarları ile
+ ilgili sınırlamalar koymak için kullanılırlar. Bu değerleri sınırlamak
suretiyle bazı hizmet reddi saldırılarının etkileri azaltılabilir.</p>
- <p><code>RLimit*</code> yönergeleri ise Apache’nin çocuk süreçleri
+ <p><code>RLimit*</code> yönergeleri ise Apache httpd’nin çocuk süreçleri
tarafından çatallanabilen özkaynakların miktarlarını sınırlamakta
kullanılırlar. Özellikle de CGI betikleri ve SSI çalıştırma komutları
tarafından kullanılan özkaynakları denetlemekte kullanılırlar.</p>
<p><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#threadstacksize">ThreadStackSize</a></code> yönergesi
bazı platformlarda yığıt boyutunu denetim altında tutmak için
kullanılır.</p>
+ </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="implementation" id="implementation">Gerçeklenimle ilgili Seçimler</a></h2>
+
+
+ <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td /><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#mutex">Mutex</a></code></li></ul></td></tr></table>
+
+ <p><code class="directive">Mutex</code> yönergesi, <a class="glossarylink" href="./glossary.html#apr" title="sözlüğe bakınız">APR</a>'nin
+ öntanımlı seçimi ile ilgili işlevsel ve başarımsal sorunlarına çare
+ bulmada ilgili gerçeklenimi mutex'ler için değiştirmekte
+ kullanılabilir.</p>
</div></div>
<div class="bottomlang">
<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/server-wide.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
<variant>fr</variant>
<variant outdated="yes">ja</variant>
<variant outdated="yes">ko</variant>
- <variant outdated="yes">tr</variant>
+ <variant>tr</variant>
</variants>
</metafile>
<a href="../tr/ssl/" title="Türkçe"> tr </a> |
<a href="../zh-cn/ssl/" hreflang="zh-cn" rel="alternate" title="Simplified Chinese"> zh-cn </a></p>
</div>
-<div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
<p>Apache HTTP Sunucusunun <code class="module"><a href="../mod/mod_ssl.html">mod_ssl</a></code> modülü, Güvenli Soketler
Katmanı (SSL) ve Aktarım Katmanı Güvenliği (TLS) protokollerinin
<div class="section">
<h2><a name="documentation" id="documentation">Belgeler</a></h2>
<ul>
- <li><a href="ssl_intro.html">Giriş</a></li>
+ <li><a href="ssl_howto.html">mod_ssl Yapılandırması Nasıl</a></li>
+ <li><a href="ssl_intro.html">SSL'ye Giriş</a></li>
<li><a href="ssl_compat.html">Uyumluluk</a></li>
- <li><a href="ssl_howto.html">NASIL</a></li>
<li><a href="ssl_faq.html">Sıkça Sorulan Sorular</a></li>
<li><a href="../glossary.html">Terimler</a></li>
</ul>
<variant>en</variant>
<variant>fr</variant>
<variant outdated="yes">ja</variant>
- <variant outdated="yes">tr</variant>
+ <variant>tr</variant>
<variant outdated="yes">zh-cn</variant>
</variants>
</metafile>
projects / apache / commitdiff