]> granicus.if.org Git - vim/commitdiff
updated for version 7.2a
authorBram Moolenaar <Bram@vim.org>
Wed, 25 Jun 2008 00:48:31 +0000 (00:48 +0000)
committerBram Moolenaar <Bram@vim.org>
Wed, 25 Jun 2008 00:48:31 +0000 (00:48 +0000)
runtime/tutor/tutor.pl [new file with mode: 0644]
runtime/tutor/tutor.ru.utf-8 [new file with mode: 0644]

diff --git a/runtime/tutor/tutor.pl b/runtime/tutor/tutor.pl
new file mode 100644 (file)
index 0000000..7f39f38
--- /dev/null
@@ -0,0 +1,994 @@
+===============================================================================
+=    W i t a j   w   t u t o r i a l u   V I M - a      -    Wersja  1.7.     =
+===============================================================================
+
+     Vim to potê¿ny edytor, który posiada wiele poleceñ, zbyt du¿o by
+     wyja¶niæ je wszystkie w tym tutorialu. Ten przewodnik ma nauczyæ
+     Ciê pos³ugiwaæ siê wystarczaj±co wieloma komendami by¶ móg³ ³atwo
+     u¿ywaæ Vima jako edytora ogólnego przeznaczenia.
+
+     Czas potrzebny na ukoñczenie tutoriala to 25 do 30 minut i zale¿y
+     od tego jak wiele czasu spêdzisz na eksperymentowaniu.
+
+        UWAGA:
+        Polecenia wykonywane w czasie lekcji zmodyfikuj± tekst. Zrób
+        wcze¶niej kopiê tego pliku do æwiczeñ (je¶li zacz±³e¶ komend±
+        "vimtutor" to ju¿ pracujesz na kopii).
+
+        Pamiêtaj ¿e przewodnik ten zosta³ zaprojektowany do nauki poprzez
+        æwiczenia. Oznacza to, ¿e musisz wykonywaæ polecenia by nauczyæ siê ich
+        prawid³owo. Je¶li bêdziesz jedynie czyta³ tekst szybko zapomnisz wiele
+        poleceñ!
+
+     Teraz upewnij siê, ¿e nie masz wci¶niêtego CapsLocka i wciskaj  j
+     tak d³ugo dopóki Lekcja 1.1. nie wype³ni ca³kowicie ekranu.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                 Lekcja 1.1.: PORUSZANIE SIÊ KURSOREM
+
+       ** By wykonaæ ruch kursorem, wci¶nij h, j, k, l jak pokazano. **
+
+              ^
+              k                      Wskazówka:  h jest po lewej
+         < h     l >                             l jest po prawej
+              j                                  j wygl±da jak strza³ka w dó³
+              v
+  1. Poruszaj kursorem dopóki nie bêdziesz pewien, ¿e pamiêtasz polecenia.
+
+  2. Trzymaj  j  tak d³ugo a¿ bêdzie siê powtarza³.
+     Teraz wiesz jak doj¶æ do nastêpnej lekcji.
+
+  3. U¿ywaj±c strza³ki w dó³ przejd¼ do nastêpnej lekcji.
+
+Uwaga: Je¶li nie jeste¶ pewien czego¶ co wpisa³e¶, wci¶nij <ESC> by wróciæ do
+       trybu Normal. Wtedy powtórz polecenie.
+
+Uwaga: Klawisze kursora tak¿e powinny dzia³aæ, ale u¿ywaj±c  hjkl  bêdziesz
+       w stanie poruszaæ siê o wiele szybciej jak siê tylko przyzwyczaisz.
+       Naprawdê!
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Lekcja 1.2.: WYCHODZENIE Z VIM-a
+
+ !! UWAGA: Przed wykonaniem jakiegokolwiek polecenia przeczytaj ca³± lekcjê.!!
+
+  1. Wci¶nij <ESC> (aby upewniæ siê, ¿e jeste¶ w trybie Normal).
+  2. Wpisz:                    :q!<ENTER>.
+     To spowoduje wyj¶cie z edytora PORZUCAJ¡C wszelkie zmiany jakie
+     zd±¿y³e¶ zrobiæ. Je¶li chcesz zapamiêtaæ zmiany i wyj¶æ
+     wpisz:                    :wq<ENTER>
+
+  3. Kiedy widzisz znak zachêty pow³oki wpisz komendê, ¿eby wróciæ
+     do tutoriala. Czyli:      vimtutor<ENTER>
+
+  4. Je¶li chcesz zapamiêtaæ polecenia, wykonaj kroki 1. do 3. aby
+     wyj¶æ i wróciæ do edytora.
+
+UWAGA: :q!<ENTER> porzuca wszelkie zmiany jakie zrobi³e¶. W nastêpnych
+       lekcjach dowiesz siê jak je zapamiêtywaæ.
+
+  5. Przenie¶ kursor do lekcji 1.3.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                Lekcja 1.3.: EDYCJA TEKSTU - KASOWANIE
+
+           ** Wci¶nij  x  aby usun±æ znak pod kursorem. **
+
+  1. Przenie¶ kursor do linii poni¿ej oznaczonej --->.
+
+  2. By poprawiæ b³êdy, naprowad¼ kursor na znak do usuniêcia.
+
+  3. Wci¶nij  x  aby usun±æ niechciany znak.
+
+  4. Powtarzaj kroki 2. do 4. dopóki zdanie nie jest poprawne.
+
+---> Kkrowa prrzeskoczy³a prrzez ksiiê¿ycc.
+
+  5. Teraz kiedy zdanie jest poprawione przejd¼ do Lekcji 1.4.
+
+UWAGA: Ucz siê przez æwiczenie, nie wkuwanie.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+          Lekcja 1.4.: EDYCJA TEKSTU - INSERT (wprowadzanie)
+
+
+                 ** Wci¶nij  i  aby wstawiæ tekst. **
+
+  1. Przenie¶ kursor do pierwszej linii poni¿ej oznaczonej --->.
+
+  2. Aby poprawiæ pierwszy wiersz, ustaw kursor na pierwszym znaku PO tym
+     gdzie tekst ma byæ wstawiony.
+
+  3. Wci¶nij  i  a nastêpnie wpisz konieczne poprawki.
+
+  4. Po poprawieniu b³êdu wci¶nij <ESC> by wróciæ do trybu Normal.
+     Powtarzaj kroki 2. do 4. aby poprawiæ ca³e zdanie.
+
+---> W tej brkje trochê .
+---> W tej linii brakuje trochê tekstu.
+
+  5. Kiedy czujesz siê swobodnie wstawiaj±c tekst przejd¼ do
+     podsumowania poni¿ej.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+          Lekcja 1.5.: EDYCJA TEKSTU - APPENDING (dodawanie)
+
+
+                  ** Wci¶nij  A  by dodaæ tekst. **
+
+  1. Przenie¶ kursor do pierwszej linii poni¿ej oznaczonej --->.
+     Nie ma znaczenia, który to bêdzie znak.
+
+  2. Wci¶nij  A  i wpisz odpowiednie dodatki.
+
+  3. Kiedy tekst zosta³ dodany, wci¶nij <ESC> i wróæ do trybu Normalnego.
+
+  4. Przenie¶ kursor do drugiej linii oznaczonej ---> i powtórz kroki 2 i 3
+     aby poprawiæ zdanie.
+
+---> Brakuje tu tro
+     Brakuje tu trochê tekstu.
+---> Tu te¿ trochê bra
+     Tu te¿ trochê brakuje.
+
+  5. Kiedy ju¿ utrwali³e¶ æwiczenie przejd¼ do lekcji 1.6.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                         Lekcja 1.6.: EDYCJA PLIKU
+
+
+                 ** U¿yj  :wq  aby zapisaæ plik i wyj¶æ. **
+
+   !! UWAGA: zanim wykonasz jakiekolwiek polecenia przeczyaj ca³± lekcjê !!
+
+  1. Zakoñcz tutorial tak jak w lekcji 1.2.:  :q!
+
+  2. W pow³oce wydaj polecenie:  vim tutor<ENTER>
+     "vim" jest poleceniem uruchamiaj±cym edytor Vim. 'tutor' to nazwa pliku
+     jaki chcesz edytowaæ. U¿yj pliku jaki mo¿e zostaæ zmieniony.
+
+  3. Dodaj i usuñ tekst tak jak siê nauczy³e¶ w poprzednich lekcjach.
+
+  4. Zapisz plik ze zmianami i opu¶æ Vima:  :wq<ENTER>
+
+  5. Uruchom ponownie vimtutor i przejd¼ do podsumowania lekcji.
+
+  6. Po przeczytaniu wszystkich kroków i ich zrozumieniu: wykonaj je.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                            LEKCJA 1. PODSUMOWANIE
+
+  1. Poruszasz kursorem u¿ywaj±c "strza³ek" i klawiszy  hjkl .
+       h (w lewo)       j (w dó³)       k (do góry)            l (w prawo)
+
+  2. By wej¶æ do Vima (z pow³oki) wpisz:
+                           vim NAZWA_PLIKU<ENTER>
+
+  3. By wyj¶æ z Vima wpisz:
+                           <ESC> :q!<ENTER>  by usun±c wszystkie zmiany.
+            LUB:           <ESC> :wq<ENTER>  by zmiany zachowaæ.
+
+  4. By usun±æ znak pod kursorem wci¶nij:  x
+
+  5. By wstawiæ tekst przed kursorem lub dodaæ:
+       i   wpisz tekst   <ESC>         wstawi przed kursorem
+       A   wpisz tekst   <ESC>         doda na koñcu linii
+
+UWAGA: Wci¶niêcie <ESC> przeniesie Ciê z powrotem do trybu Normal
+       lub odwo³a niechciane lub czê¶ciowo wprowadzone polecenia.
+
+Teraz mo¿emy kontynuowaæ i przej¶æ do Lekcji 2.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                 Lekcja 2.1.: POLECENIE DELETE (usuwanie)
+
+
+                     ** Wpisz  dw  by usun±c wyraz. **
+
+  1. Wci¶nij  <ESC>  by upewniæ siê, ¿e jeste¶ w trybie Normal.
+
+  2. Przenie¶ kursor do linii poni¿ej oznaczonej --->.
+
+  3. Przesuñ kursor na pocz±tek wyrazu, które chcesz usun±æ.
+
+  4. Wpisz   dw   by usun±æ wyraz.
+
+  UWAGA: Litera  d  pojawi siê na dole ekranu. Vim czeka na wpisanie  w .
+        Je¶li zobaczysz inny znak oznacza to, ¿e wpisa³e¶ co¶ ¼le, wci¶nij
+        <ESC> i zacznij od pocz±tku.
+
+---> Jest tu parê papier wyrazów, które kamieñ nie nale¿± do no¿yce tego zdania.
+
+  5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dopóki zdanie nie bêdzie poprawne, potem
+  przejd¼ do Lekcji 2.2.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Lekcja 2.2.: WIÊCEJ POLECEÑ USUWAJ¡CYCH
+
+
+             ** Wpisz  d$  aby usun±æ tekst do koñca linii. **
+
+  1. Wci¶nij  <ESC>  aby siê upewniæ, ¿e jeste¶ w trybie Normal.
+
+  2. Przenie¶ kursor do linii poni¿ej oznaczonej --->.
+
+  3. Przenie¶ kursor do koñca poprawnego zdania (PO pierwszej  . ).
+
+  4. Wpisz  d$  aby usun±æ resztê linii.
+
+---> Kto¶ wpisa³ koniec tego zdania dwukrotnie. zdania dwukrotnie.
+
+
+  5. Przejd¼ do Lekcji 2.3. by zrozumieæ co siê sta³o.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                    Lekcja 2.3.: O OPERATORACH I RUCHACH
+
+
+  Wiele poleceñ zmieniaj±cych tekst s± z³o¿one z operatora i ruchu.
+  Format dla polecenia usuwaj±cego z operatorem  d  jest taki:
+
+           d  ruch
+
+  Gdzie:
+   d      - operator usuwania.
+   ruch   - na czym polecenie bêdzie wykonywane (lista poni¿ej).
+
+  Krótka lista ruchów:
+    w - do pocz±tku nastêpnego wyrazu WY£¡CZAJ¡C pierwszy znak.
+    e - do koñca bie¿±cego wyrazu, W£¡CZAJ¡C ostatni znak.
+    $ - do koñca linii, W£¡CZAJ¡C ostatni znak.
+
+W ten sposób wpisanie  de  usunie znaki od kursora do koñca wyrazu.
+
+UWAGA: Wpisanie tylko ruchu w trybie Normal bez operatora przeniesie kursor
+       tak jak to okre¶lono.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Lekcja 2.4.: U¯YCIE MNO¯NIKA DLA RUCHU
+
+
+   ** Wpisanie liczby przed ruchem powtarza ruch odpowiedni± ilo¶æ razy. **
+
+  1. Przenie¶ kursor na pocz±tek linii poni¿ej zaznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  2w  aby przenie¶æ kursor o dwa wyrazy do przodu.
+
+  3. Wpisz  3e  aby przenie¶æ kursor do koñca trzeciego wyrazu w przód.
+
+  4. Wpisz  0  (zero) aby przenie¶æ kursor do pocz±tku linii.
+
+  5. Powtórz kroki 2. i 3. z innymi liczbami.
+
+
+ ---> To jest zwyk³y wiersz z wyrazami po których mo¿esz siê poruszaæ.
+
+  6. Przejd¼ do lekcji 2.5.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+               Lekcja 2.5.: U¯YCIE MNO¯NIKA BY WIÊCEJ USUN¡Æ
+
+
+    ** Wpisanie liczby z operatorem powtarza go odpowiedni± ilo¶æ razy. **
+
+  W wy¿ej wspomnianej kombinacji operatora usuwania i ruchu podaj mno¿nik
+  przed ruchem by wiêcej usun±æ:
+       d  liczba  ruch
+
+  1. Przenie¶ kursor do pierwszego wyrazu KAPITALIKAMI w linii zaznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  2dw  aby usun±æ dwa wyrazy KAPITALIKAMI.
+
+  3. Powtarzaj kroki 1. i 2. z innymi mno¿nikami aby usun±æ kolejne wyrazy
+     KAPITALIKAMI jednym poleceniem
+
+---> ta ASD WE linia QWE ASDF ZXCV FG wyrazów zosta³a ERT FGH CF oczyszczona.
+
+UWAGA:  Mno¿nik pomiêdzy operatorem  d  i ruchem dzia³a podobnie do ruchu bez
+        operatora.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                     Lekcja 2.6.: OPEROWANIE NA LINIACH
+
+
+                  ** Wpisz  dd  aby usun±æ ca³± liniê. **
+
+  Z powodu czêsto¶ci usuwania ca³ych linii, projektanci Vi zdecydowali, ¿e
+  bêdzie ³atwiej wpisaæ dwa razy  d  aby usun±æ liniê.
+
+  1. Przenie¶ kursor do drugiego zdania z wierszyka poni¿ej.
+  2. Wpisz  dd  aby usun±æ wiersz.
+  3. Teraz przenie¶ siê do czwartego wiersza.
+  4. Wpisz  2dd  aby usun±c dwa wiersze.
+
+--->  1)  Ró¿e s± czerwone,
+--->  2)  B³oto jest fajne,
+--->  3)  Fio³ki s± niebieskie,
+--->  4)  Mam samochód,
+--->  5)  Zegar podaje czas,
+--->  6)  Cukier jest s³odki,
+--->  7)  I ty te¿.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                     Lekcja 2.7.: POLECENIE UNDO (cofnij)
+
+
+         ** Wci¶nij  u  aby cofn±æ skutki ostatniego polecenia.
+                U za¶, by cofn±æ skutki dla ca³ej linii. **
+
+  1. Przenie¶ kursor do zdania poni¿ej oznaczonego ---> i umie¶æ go na
+     pierwszym b³êdzie.
+  2. Wpisz  x  aby usun±æ pierwszy niechciany znak.
+  3. Teraz wci¶nij  u  aby cofn±æ skutki ostatniego polecenia.
+  4. Tym razem popraw wszystkie b³êdy w linii u¿ywaj±c polecenia  x .
+  5. Teraz wci¶nij wielkie U aby przywróciæ liniê do oryginalnego stanu.
+  6. Teraz wci¶nij  u  kilka razy by cofn±æ  U  i poprzednie polecenia.
+  7. Teraz wpisz CTRL-R (trzymaj równocze¶nie wci¶niête klawisze CTRL i R)
+     kilka razy, by cofn±æ cofniêcia.
+
+---> Poopraw blêdyyy w teej liniii i zaamiieñ je prrzez coofnij.
+
+  8. To s± bardzo po¿yteczne polecenia.
+
+     Przejd¼ teraz do podsumowania Lekcji 2.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                            LEKCJA 2. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. By usun±æ znaki od kursora do nastêpnego wyrazu wpisz:   dw
+  2. By usun±æ znaki od kursora do koñca linii wpisz:    d$
+  3. By usun±æ ca³± liniê:    dd
+  4. By powtórzyæ ruch poprzed¼ go liczb±:    2w
+  5. Format polecenia zmiany to:
+                operator  [liczba]  ruch
+  gdzie:
+   operator  - to co trzeba zrobiæ (np.  d  dla usuwania)
+   [liczba]  - opcjonalne, ile razy powtórzyæ ruch
+   ruch      - przenosi nad tekstem do operowania, takim jak  w (wyraz),
+              $  (do koñca linii), etc.
+
+  6. By przej¶æ do pocz±tku linii u¿yj zera:  0
+  7. By cofn±æ poprzednie polecenie, wpisz:      u (ma³e u)
+     By cofn±æ wszystkie zmiany w linii wpisz:   U (wielkie U)
+     By cofn±æ cofniêcia wpisz:                          CTRL-R
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                        Lekcja 3.1.: POLECENIE PUT (wstaw)
+
+
+         ** Wpisz  p  by wstawiæ ostatnie usuniêcia za kursorem. **
+
+  1. Przenie¶ kursor do pierwszej linii ---> poni¿ej.
+
+  2. Wpisz  dd  aby usun±æ liniê i przechowaæ j± w rejestrze Vima.
+
+  3. Przenie¶ kursor do linii c), POWY¯EJ tej gdzie usuniêta linia powinna
+     siê znajdowaæ.
+
+  4. Wci¶nij  p  by wstawiæ liniê poni¿ej kursora.
+
+  5. Powtarzaj kroki 2. do 4. a¿ znajd± siê w odpowiednim porz±dku.
+
+---> d) Jak dwa anio³ki.
+---> b) Na dole fio³ki,
+---> c) A my siê kochamy,
+---> a) Na górze ró¿e,
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Lekcja 3.2.: POLECENIE REPLACE (zast±p)
+
+
+          ** Wpisz  rx  aby zast±piæ znak pod kursorem na  x . **
+
+  1. Przenie¶ kursor do pierwszej linii poni¿ej oznaczonej --->
+
+  2. Ustaw kursor na pierwszym b³êdzie.
+
+  3. Wpisz  r  a potem znak jaki powinien go zast±piæ.
+
+  4. Powtarzaj kroki 2. i 3. dopóki pierwsza linia nie bêdzie taka jak druga.
+
+--->  Kjedy ten wiersz bi³ wstókiwany kto¶ wcizn±³ perê z³ych klawirzy!
+--->  Kiedy ten wiersz by³ wstukiwany kto¶ wcisn±³ parê z³ych klawiszy!
+
+  5. Teraz czas na Lekcjê 3.3.
+
+
+UWAGA: Pamiêtaj by uczyæ siê æwicz±c, a nie pamiêciowo.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                    Lekcja 3.3.: OPERATOR CHANGE (zmieñ)
+
+                ** By zmieniæ do koñca wyrazu wpisz  ce . **
+
+  1. Przenie¶ kursor do pierwszej linii poni¿ej oznaczonej --->.
+
+  2. Umie¶æ kursor na  u  w lunos.
+
+  3. Wpisz  ce  i popraw wyraz (w tym wypadku wstaw  inia ).
+
+  4. Wci¶nij <ESC> i przejd¼ do nastêpnej planowanej zmiany.
+
+  5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dopóki pierwsze zdanie nie bêdzie takie same
+     jak drugie.
+
+---> Ta lunos ma pire s³ów, które t¿ina zbnic u¿ifajonc pcmazu zmieñ.
+---> Ta linia ma parê s³ów, które trzeba zmieniæ u¿ywaj±c polecenia zmieñ.
+
+  Zauwa¿, ¿e  ce  nie tylko zamienia wyraz, ale tak¿e zmienia tryb na
+  Insert (wprowadzanie).
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                     Lekcja 3.4.: WIÊCEJ ZMIAN U¯YWAJ¡C c
+
+
+       ** Polecenie change u¿ywa takich samych ruchów jak delete. **
+
+  1. Operator change dzia³a tak samo jak delete. Format wygl±da tak:
+
+           c   [liczba]   ruch
+
+  2. Ruchy s± tak¿e takie same, np.:  w  (wyraz),  $  (koniec linii), etc.
+
+  3. Przenie¶ siê do pierwszej linii poni¿ej oznaczonej --->
+
+  4. Ustaw kursor na pierwszym b³êdzie.
+
+  5. Wpisz  c$ , popraw koniec wiersza i wci¶nij <ESC>.
+
+---> Koniec tego wiersza musi byæ poprawiony aby wygl±da³ tak jak drugi.
+---> Koniec tego wiersza musi byæ poprawiony u¿ywaj±c polecenia  c$ .
+
+UWAGA:  Mo¿esz u¿ywaæ <BS> aby poprawiaæ b³êdy w czasie pisania.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                            LEKCJA 3. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Aby wstawiæ tekst, który zosta³ wcze¶niej usuniêty wci¶nij  p . To
+     polecenie wstawia skasowany tekst PO kursorze (je¶li ca³a linia
+     zosta³a usuniêta, zostanie ona umieszczona w linii poni¿ej kursora).
+
+  2. By zamieniæ znak pod kursorem wci¶nij  r  a potem znak, który ma zast±piæ
+     oryginalny.
+
+  3. Operator change pozwala Ci na zast±pienie od kursora do miejsca gdzie
+     zabra³by ciê ruch. Np. wpisz  ce  aby zamieniæ tekst od kursora do koñca
+     wyrazu,  c$  aby zmieniæ tekst do koñca linii.
+
+  4. Format do polecenia change (zmieñ):
+
+       c   [liczba]   obiekt
+
+     Teraz przejd¼ do nastêpnej lekcji.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+              Lekcja 4.1.: PO£O¯ENIE KURSORA ORAZ STATUS PLIKU
+
+       ** Naci¶nij CTRL-G aby zobaczyæ swoje po³o¿enie w pliku i status
+         pliku. Naci¶nij  G  aby przej¶æ do linii w pliku. **
+
+  UWAGA: Przeczytaj ca³± lekcjê zanim wykonasz jakie¶ polecenia!!!
+
+  1. Przytrzymaj klawisz CTRL i wci¶nij  g . U¿ywamy notacji CTRL-G.
+     Na dole strony pojawi siê pasek statusu z nazw± pliku i pozycj± w pliku.
+     Zapamiêtaj numer linii dla potrzeb kroku 3.
+
+UWAGA: Mo¿esz te¿ zobaczyæ pozycjê kursora w prawym, dolnym rogu ekranu.
+       Dzieje siê tak kiedy ustawiona jest opcja 'ruler' (wyja¶nione w lekcji 6.).
+
+  2. Wci¶nij G aby przej¶æ na koniec pliku.
+     Wci¶nij  gg  aby przej¶æ do pocz±tku pliku.
+
+  3. Wpisz numer linii, w której by³e¶ a potem  G . To przeniesie ciê
+     z powrotem do linii, w której by³e¶ kiedy wcisn±³e¶ CTRL-G.
+
+  4. Je¶li czujesz siê wystarczaj±co pewnie, wykonaj kroki 1-3.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                        Lekcja 4.2.: POLECENIE SZUKAJ
+
+
+            ** Wpisz  /  a nastêpnie wyra¿enie aby je znale¼æ. **
+
+  1. W trybie Normal wpisz  / . Zauwa¿, ¿e znak ten, oraz kursor pojawi±
+     siê na dole ekranu tak samo jak polecenie  : .
+
+  2. Teraz wpisz  b³ond<ENTER> .  To jest s³owo, którego chcesz szukaæ.
+
+  3. By szukaæ tej samej frazy ponownie, po prostu wci¶nij  n .
+     Aby szukaæ tej frazy w przeciwnym, kierunku wci¶nij  N .
+
+  4. Je¶li chcesz szukaæ frazy do ty³u, u¿yj polecenia  ?  zamiast  / .
+
+  5. Aby wróciæ gdzie by³e¶ wci¶nij  CTRL-O. Powtarzaj by wróciæ dalej. CTRL-I
+     idzie do przodu.
+
+Uwaga:  'b³ond' to nie jest metoda by przeliterowaæ b³±d; 'b³ond' to b³±d.
+Uwaga:  Kiedy szukanie osi±gnie koniec pliku bêdzie kontynuowa³o od pocz±tku
+        o ile opcja 'wrapscan' nie zosta³a przestawiona.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+               Lekcja 4.3.: W POSZUKIWANIU PARUJ¡CYCH NAWIASÓW
+
+
+              ** Wpisz  %  by znale¼æ paruj±cy ), ], lub } . **
+
+  1. Umie¶æ kursor na którym¶ z (, [, lub { w linii poni¿ej oznaczonej --->.
+
+  2. Teraz wpisz znak  % .
+
+  3. Kursor powinien siê znale¼æ na paruj±cym nawiasie.
+
+  4. Wci¶nij  %  aby przenie¶æ kursor z powrotem do paruj±cego nawiasu.
+
+  5. Przenie¶ kursor do innego (,),[,],{ lub } i zobacz co robi  % .
+
+---> To ( jest linia testowa z (, [, ] i {, } . ))
+
+Uwaga: Ta funkcja jest bardzo u¿yteczna w debuggowaniu programu
+       z niesparowanymi nawiasami!
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                 Lekcja 4.4.: POLECENIE SUBSTITUTE (zamiana)
+
+
+        ** Wpisz  :s/stary/nowy/g  aby zamieniæ 'stary' na 'nowy'. **
+
+  1. Przenie¶ kursor do linii poni¿ej oznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  :s/czaas/czas<ENTER> .  Zauwa¿, ¿e to polecenie zmienia
+     tylko pierwsze wyst±pienie 'czaas' w linii.
+
+  3. Teraz wpisz  :s/czaas/czas/g  . Dodane  g  oznacza zamianê (substytucjê)
+     globalnie w ca³ej linii.  Zmienia wszystkie wyst±pienia 'czaas' w linii.
+
+---> Najlepszy czaas na zobaczenie naj³adniejszych kwiatów to czaas wiosny.
+
+  4. Aby zmieniæ wszystkie wyst±pienia ³añcucha znaków pomiêdzy dwoma liniami,
+     wpisz: :#,#s/stare/nowe/g gdzie #,# s± numerami linii ograniczaj±cych
+                               region gdzie ma nast±piæ zamiana.
+     wpisz  :%s/stare/nowe/g   by zmieniæ wszystkie wyst±pienia w ca³ym pliku.
+     wpisz  :%s/stare/nowe/gc  by zmieniæ wszystkie wyst±pienia w ca³ym
+                               pliku, prosz±c o potwierdzenie za ka¿dym razem
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                            LEKCJA 4. PODSUMOWANIE
+
+  1. CTRL-G   poka¿e Twoj± pozycjê w pliku i status pliku.  SHIFT-G przenosi
+             ciê do koñca pliku.
+     G        przenosi do koñca pliku.
+     liczba G przenosi do linii [liczba].
+     gg       przenosi do pierwszej linii.
+
+  2. Wpisanie  /  a nastêpnie ³añcucha znaków szuka ³añcucha DO PRZODU.
+     Wpisanie  ?  a nastêpnie ³añcucha znaków szuka ³añcucha DO TY£U.
+     Po wyszukiwaniu wci¶nij  n  by znale¼æ nastêpne wyst±pienie szukanej
+     frazy tym samym kierunku lub  N  by szukaæ w kierunku przeciwnym.
+     CTRL-O przenosi do starszych pozycji, CTRL-I do nowszych.
+
+  3. Wpisanie  %  gdy kursor znajduje siê na (,),[,],{, lub } lokalizuje
+     paruj±cy znak.
+
+  4. By zamieniæ pierwszy stary na nowy w linii wpisz      :s/stary/nowy
+     By zamieniæ wszystkie stary na nowy w linii wpisz     :s/stary/nowy/g
+     By zamieniæ frazy pomiêdzy dwoma liniami # wpisz      :#,#s/stary/nowy/g
+     By zamieniæ wszystkie wyst±pienia w pliku wpisz       :%s/stary/nowy/g
+     By Vim prosi³ Ciê o potwierdzenie dodaj 'c'          :%s/stary/nowy/gc
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                Lekcja 5.1.: JAK WYKONAÆ POLECENIA ZEWNÊTRZNE
+
+
+       ** Wpisz  :!  a nastêpnie zewnêtrzne polecenie by je wykonaæ. **
+
+  1. Wpisz znajome polecenie  :  by ustawiæ kursor na dole ekranu. To pozwala
+     na wprowadzenie komendy linii poleceñ.
+
+  2. Teraz wstaw  !  (wykrzyknik). To umo¿liwi Ci wykonanie dowolnego
+     zewnêtrznego polecenia pow³oki.
+
+  3. Jako przyk³ad wpisz  ls  za  !  a nastêpnie wci¶nij <ENTER>. To polecenie
+     poka¿e spis plików w Twoim katalogu, tak jakby¶ by³ przy znaku zachêty
+     pow³oki. Mo¿esz te¿ u¿yæ  :!dir  je¶li  ls  nie dzia³a.
+
+Uwaga:  W ten sposób mo¿na wykonaæ wszystkie polecenia pow³oki.
+Uwaga:  Wszystkie polecenia  :  musz± byæ zakoñczone <ENTER>.
+        Od tego momentu nie zawsze bêdziemy o tym wspominaæ.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Lekcja 5.2.: WIÊCEJ O ZAPISYWANIU PLIKÓW
+
+
+          ** By zachowaæ zmiany w tek¶ci wpisz :w NAZWA_PLIKU . **
+
+  1. Wpisz  :!dir  lub  :!ls  by zobaczyæ spis plików w katalogu.
+     Ju¿ wiesz, ¿e musisz wcisn±æ <ENTER> po tym.
+
+  2. Wybierz nazwê pliku jaka jeszcze nie istnieje, np. TEST.
+
+  3. Teraz wpisz:   :w TEST   (gdzie TEST jest nazw± pliku jak± wybra³e¶.)
+
+  4. To polecenie zapamiêta ca³y plik (Vim Tutor) pod nazw± TEST.
+     By to sprawdziæ wpisz  :!dir  lub  :!ls , ¿eby znowu zobaczyæ listê plików.
+
+Uwaga: Zauwa¿, ¿e gdyby¶ teraz wyszed³ z Vima, a nastêpnie wszed³ ponownie
+       poleceniem  vim TEST , plik by³by dok³adn± kopi± tutoriala kiedy go
+       zapisywa³e¶.
+
+  5. Teraz usuñ plik wpisuj±c (MS-DOS):                   :!del TEST
+                          lub (Unix):              :!rm TEST
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Lekcja 5.3.: WYBRANIE TEKSTU DO ZAPISU
+
+
+         ** By zachowaæ czê¶æ pliku wpisz  v ruch :w NAZWA_PLIKU **
+
+  1. Przenie¶ kursor do tego wiersza.
+
+  2. Wci¶nij  v  i przenie¶ kursor do punktu 5. Zauwa¿, ¿e tekst zosta³
+     pod¶wietlony.
+
+  3. Wci¶nij znak  : . Na dole ekranu pojawi siê  :'<,'> .
+
+  4. Wpisz  w TEST , gdzie TEST to nazwa pliku, który jeszcze nie istnieje.
+     Upewnij siê, ¿e widzisz  :'<,'>w TEST zanim wci¶niesz Enter.
+
+  5. Vim zapisze wybrane linie do pliku TEST. U¿yj  :!dir  lub  :!ls , ¿eby to
+     zobaczyæ. Jeszcze go nie usuwaj! U¿yjemy go w nastêpnej lekcji.
+
+UWAGA: Wci¶niêcie  v  zaczyna tryb Wizualny. Mo¿esz poruszaæ kursorem by
+       zmieniæ rozmiary zaznaczenia. Mo¿esz te¿ u¿yæ operatora by zrobiæ co¶
+       z tekstem. Na przyk³ad  d  usuwa tekst.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                  Lekcja 5.4.: WSTAWIANIE I £¡CZENIE PLIKÓW
+
+
+           ** By wstawiæ zawarto¶æ pliku wpisz   :r NAZWA_PLIKU **
+
+  1. Umie¶æ kursor tu¿ powy¿ej tej linii.
+
+UWAGA: Po wykonaniu kroku 2. zobaczysz tekst z Lekcji 5.3. Potem przejd¼
+       do DO£U by zobaczyæ ponownie tê lekcjê.
+
+  2. Teraz wczytaj plik TEST u¿ywaj±c polecenia  :r TEST , gdzie TEST
+     jest nazw± pliku.
+     Wczytany plik jest umieszczony poni¿ej linii z kursorem.
+
+  3. By sprawdziæ czy plik zosta³ wczytany cofnij kursor i zobacz, ¿e
+     teraz s± dwie kopie Lekcji 5.3., orygina³ i kopia z pliku.
+
+UWAGA: Mo¿esz te¿ wczytaæ wyj¶cie zewnêtrznego polecenia. Na przyk³ad
+       :r !ls  wczytuje wyj¶cie polecenia ls i umieszcza je pod poni¿ej
+       kursora.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                            LEKCJA 5. PODSUMOWANIE
+
+
+  1.  :!polecenie wykonuje polecenie zewnêtrzne.
+
+      U¿ytecznymi przyk³adami s±:
+
+         :!dir  -  pokazuje spis plików w katalogu.
+
+         :!rm NAZWA_PLIKU  -  usuwa plik NAZWA_PLIKU.
+
+  2.  :w NAZWA_PLIKU  zapisuje obecny plik Vima na dysk z nazw± NAZWA_PLIKU.
+
+  3.  v ruch :w NAZWA_PLIKU  zapisuje Wizualnie wybrane linie do NAZWA_PLIKU.
+
+  4.  :r NAZWA_PLIKU  wczytuje z dysku plik NAZWA_PLIKU i wstawia go do
+      bie¿±cego pliku poni¿ej kursora.
+
+  5.  :r !dir  wczytuje wyj¶cie polecenia dir i umieszcza je poni¿ej kursora.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                     Lekcja 6.1.: POLECENIE OPEN (otwórz)
+
+
+      ** Wpisz  o  by otworzyæ liniê poni¿ej kursora i przenie¶æ siê do
+        trybu Insert (wprowadzanie). **
+
+  1. Przenie¶ kursor do linii poni¿ej oznaczonej --->.
+
+  2. Wpisz  o  (ma³e) by otworzyæ liniê PONI¯EJ kursora i przenie¶æ siê
+     do trybu Insert (wprowadzanie).
+
+  3. Wpisz trochê tekstu i wci¶nij <ESC> by wyj¶æ z trybu Insert (wprowadzanie).
+
+---> Po wci¶niêciu  o  kursor znajdzie siê w otwartej linii w trybie Insert.
+
+  4. By otworzyæ liniê POWY¯EJ kursora wci¶nij wielkie  O  zamiast ma³ego
+     o . Wypróbuj to na linii poni¿ej.
+
+---> Otwórz liniê powy¿ej wciskaj±c SHIFT-O gdy kursor bêdzie na tej linii.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                    Lekcja 6.2.: POLECENIE APPEND (dodaj)
+
+
+                 ** Wpisz  a  by dodaæ tekst ZA kursorem. **
+
+  1. Przenie¶ kursor do pocz±tku pierwszej linii poni¿ej oznaczonej --->
+
+  2. Wciskaj  e  dopóki kursor nie bêdzie na koñcu li .
+
+  3. Wpisz  a  (ma³e) aby dodaæ tekst ZA znakiem pod kursorem.
+
+  4. Dokoñcz wyraz tak jak w linii poni¿ej. Wci¶nij <ESC> aby opu¶ciæ tryb
+     Insert.
+
+  5. U¿yj  e  by przej¶æ do kolejnego niedokoñczonego wyrazu i powtarzaj kroki
+     3. i 4.
+
+---> Ta li poz Ci æwi dodaw teks do koñ lin
+---> Ta linia pozwoli Ci æwiczyæ dodawanie tekstu do koñca linii.
+
+Uwaga:  a ,  i  oraz  A  prowadz± do trybu Insert, jedyn± ró¿nic± jest miejsce
+       gdzie nowe znaki bêd± dodawane.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                  Lekcja 6.3.: INNA WERSJA REPLACE (zamiana)
+
+
+          ** Wpisz wielkie  R  by zamieniæ wiêcej ni¿ jeden znak. **
+
+  1. Przenie¶ kursor do pierwszej linii poni¿ej oznaczonej --->. Przenie¶
+     kursor do pierwszego  xxx .
+
+  2. Wci¶nij  R  i wpisz numer poni¿ej w drugiej linii, tak, ¿e zast±pi on
+     xxx.
+
+  3. Wci¶nij <ESC> by opu¶ciæ tryb Replace. Zauwa¿, ¿e reszta linii pozostaje
+     niezmieniona.
+
+  5. Powtarzaj kroki by wymieniæ wszystkie xxx.
+
+---> Dodanie 123 do xxx daje xxx.
+---> Dodanie 123 do 456 daje 579.
+
+UWAGA: Tryb Replace jest jak tryb Insert, ale ka¿dy znak usuwa istniej±cy
+       znak.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                 Lekcja 6.4.: KOPIOWANIE I WKLEJANIE TEKSTU
+
+
+       ** u¿yj operatora  y  aby skopiowaæ tekst i  p  aby go wkleiæ **
+
+  1. Przejd¼ do linii oznaczonej ---> i umie¶æ kursor za "a)".
+
+  2. Wejd¼ w tryb Visual  v  i przenie¶ kursor na pocz±tek "pierwszy".
+
+  3. Wci¶nij  y  aby yankowaæ (kopiowaæ) pod¶wietlony tekst.
+
+  4. Przenie¶ kursor do koñca nastêpnej linii:  j$
+
+  5. Wci¶nij  p  aby wpakowaæ (paste) tekst.  Dodaj:  a drugi<ESC> .
+
+  6. U¿yj trybu Wizualnego aby wybraæ " element.", yankuj go  y , przejd¼ do
+     koñca nastêpnej linii  j$ i upakuj tam tekst z  p .
+
+--->  a) to jest pierwszy element.
+      b)
+Uwaga: mo¿esz u¿yæ  y  jako operatora;  yw  kopiuje jeden wyraz.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                        Lekcja 6.5.: USTAWIANIE OPCJI
+
+
+** Ustawianie opcji tak by szukaj lub substytucja ignorowa³y wielko¶æ liter **
+
+  1. Szukaj 'ignore' wpisuj±c:    /ignore<ENTER>
+     Powtórz szukanie kilka razy naciskaj±c klawisz  n .
+
+  2. Ustaw opcjê 'ic' (Ignore case -- ignoruj wielko¶æ liter) poprzez
+     wpisanie:         :set ic
+
+  3. Teraz szukaj 'ignore' ponownie wciskaj±c:  n
+     Zauwa¿, ¿e Ignore i IGNORE tak¿e s± teraz znalezione.
+
+  4. Ustaw opcje 'hlsearch' i 'incsearch':    :set hls is
+
+  5. Teraz wprowad¼ polecenie szukaj ponownie i zobacz co siê zdarzy:
+     /ignore<ENTER>
+
+  6. Aby wy³±czyæ ignorowanie wielko¶ci liter:  :set noic
+
+Uwaga: Aby usun±æ pod¶wietlanie dopasowañ wpisz:   :nohlsearch
+Uwaga: Aby ignorowaæ wielko¶æ liter dla jednego wyszukiwania: /ignore\c<ENTER>
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                            LEKCJA 6. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Wpisanie  o  otwiera liniê PONI¯EJ kursora.
+     Wpisanie  O  otwiera liniê POWY¯EJ kursora.
+
+  2. Wpisanie  a  by wstawiæ tekst ZA znakiem na, którym jest kursor.
+     Wpisanie  A  dodaje tekst na koñcu linii.
+
+  3. Polecenie  e  przenosi do koñca wyrazu.
+  4. Operator  y  yankuje (kopiuje) tekst,  p  pakuje (wkleja, paste) go.
+  5. Wpisanie wielkiego  R  wprowadza w tryb Replace (zamiana) dopóki
+     nie zostanie wci¶niêty <ESC>.
+  6. Wpisanie ":set xxx" ustawia opcjê "xxx". Nietkóre opcje:
+       'ic'  'ignorecase'      ignoruj wielko¶æ znaków
+       'is'  'incsearch'       poka¿ czê¶ciowe dopasowania
+       'hls' 'hlsearch'        pod¶wietl wszystkie dopasowania
+     Mo¿esz u¿yæ zarówno d³ugiej jak i krótkiej formy.
+  7. Dodaj "no" aby wy³±czyæ opcjê:   :set noic
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                       LEKCJA 7.1. JAK UZYSKAÆ POMOC
+
+                     ** U¿ycie systemu pomocy on-line **
+
+  Vim posiada bardzo dobry system pomocy on-line. By zacz±æ spróbuj jednej
+  z trzech mo¿liwo¶ci:
+       - wci¶nij klawisz <HELP> (je¶li taki masz)
+       - wci¶nij klawisz <F1> (je¶li taki masz)
+       - wpisz   :help<ENTER>
+
+  Przeczytaj tekst w oknie pomocy  aby dowiedzieæ siê jak dzia³a pomoc.
+  wpisz CTRL-W CTRL-W    aby przeskoczyæ z jednego okna do innego
+  wpisz :q<ENTER>        aby zamkn±æ okno pomocy.
+
+  Mo¿esz te¿ znale¼æ pomoc na ka¿dy temat podaj±c argument polecenia ":help".
+  Spróbuj tych (nie zapomnij wcisn±æ <ENTER>):
+
+  :help w
+  :help c_CTRL-D
+  :help insert-index
+  :help user-manual
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                  LEKCJA 7.2. TWORZENIE SKRYPTU STARTOWEGO
+
+                         ** W³±cz mo¿liwo¶ci Vima **
+
+  Vim ma o wiele wiêcej mo¿liwo¶ci ni¿ Vi, ale wiêkszo¶æ z nich jest domy¶lnie
+  wy³±czona. Je¶li chcesz w³±czyæ te mo¿liwo¶ci na starcie musisz utworzyæ
+  plik "vimrc".
+
+  1. Pocz±tek edycji pliku "vimrc" zale¿y od Twojego systemu:
+     :edit ~/.vimrc         dla Uniksa
+     :edit $VIM/_vimrc       dla MS-Windows
+  2. Teraz wczytaj przyk³adowy plik "vimrc":
+     :read $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim
+  3. Zapisz plik:
+     :w
+
+  Nastêpnym razem gdy zaczniesz pracê w Vimie bêdzie on u¿ywaæ pod¶wietlania
+  sk³adni. Mo¿esz dodaæ wszystkie swoje ulubione ustawienia do tego pliku
+  "vimrc".
+  Aby uzyskaæ wiêcej informacji wpisz     :help vimrc-intro
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                         Lekcja 7.3.: UZUPE£NIANIE
+
+
+             ** Uzupe³nianie linii poleceñ z CTRL-D i <TAB> **
+
+  1. Upewnij siê, ¿e Vim nie jest w trybie kompatybilno¶ci:   :set nocp
+
+  2. Zerknij jakie pliki s± w bie¿±cm katalogu:   :!ls   lub   :!dir
+
+  3. Wpisz pocz±tek polecenia:   :e
+
+  4. Wci¶nij  CTRL-D  i Vim poka¿e listê poleceñ jakie zaczynaj± siê na "e".
+
+  5. Wci¶nij  <TAB>  i Vim uzupe³ni polecenie do ":edit".
+
+  6. Dodaj spacjê i zacznij wpisywaæ nazwê istniej±cego pliku:   :edit FIL
+
+  7. Wci¶nij <TAB>. Vim uzupe³ni nazwê (je¶li jest niepowtarzalna).
+
+UWAGA: Uzupe³nianie dzia³a dla wielu poleceñ. Spróbuj wcisn±æ CTRL-D i <TAB>.
+       U¿yteczne zw³aszcza przy  :help .
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                           Lekcja 7. PODSUMOWANIE
+
+
+  1. Wpisz  :help  lub wci¶nij <F1> lub <Help> aby otworzyæ okno pomocy.
+
+  2. Wpisz  :help cmd  aby uzyskaæ pomoc o  cmd .
+
+  3. Wpisz  CTRL-W CTRL-W  aby przeskoczyæ do innego okna.
+
+  4. Wpisz  :q  aby zamkn±æ okno pomocy.
+
+  5. Utwórz plik startowy vimrc aby zachowaæ wybrane ustawienia.
+
+  6. Po poleceniu  : , wci¶nij CTRL-D aby zobaczyæ mo¿liwe uzupe³nienia.
+     Wci¶nij <TAB> aby u¿yæ jednego z nich.
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+  Tutaj siê koñczy tutorial Vima. Zosta³ on pomy¶lany tak aby daæ krótki
+  przegl±d jego mo¿liwo¶ci, wystarczaj±cy by¶ móg³ go u¿ywaæ. Jest on
+  daleki od kompletno¶ci poniewa¿ Vim ma o wiele, wiele wiêcej poleceñ.
+
+  Dla dalszej nauki rekomendujemy ksi±¿kê:
+       Vim - Vi Improved - autor Steve Oualline
+       Wydawca: New Riders
+  Pierwsza ksi±zka ca³kowicie po¶wiêcona Vimowi. U¿yteczna zw³aszcza dla
+  pocz±tkuj±cych. Zawiera wiele przyk³adów i ilustracji.
+  Zobacz http://iccf-holland.org./click5.html
+
+  Starsza pozycja i bardziej o Vi ni¿ o Vimie, ale tak¿e warta
+  polecenia:
+       Learning the Vi Editor - autor Linda Lamb
+       Wydawca: O'Reilly & Associates Inc.
+  To dobra ksi±¿ka by dowiedzieæ siê niemal wszystkiego co chcia³by¶ zrobiæ
+  z Vi. Szósta edycja zawiera te¿ informacje o Vimie.
+
+  Po polsku wydano:
+       Edytor vi. Leksykon kieszonkowy - autor Arnold Robbins
+       Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly).
+       ISBN: 83-7197-472-8
+       http://helion.pl/ksiazki/vilek.htm
+  Jest to ksi±¿eczka zawieraj±ca spis poleceñ vi i jego najwa¿niejszych
+  klonów (miêdzy innymi Vima).
+
+       Edytor vi - autorzy Linda Lamb i Arnold Robbins
+       Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly) - wg 6. ang. wydania
+       ISBN: 83-7197-539-2
+       http://helion.pl/ksiazki/viedyt.htm
+  Rozszerzona wersja Learning the Vi Editor w polskim t³umaczeniu.
+
+  Ten tutorial zosta³ napisany przez Michaela C. Pierce'a i Roberta K. Ware'a,
+  Colorado School of Mines korzystaj±c z pomocy Charlesa Smitha,
+  Colorado State University.
+  E-mail: bware@mines.colorado.edu.
+
+  Zmodyfikowane dla Vima przez Brama Moolenaara.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+  Przet³umaczone przez Miko³aja Machowskiego,
+  Sierpieñ 2001,
+  rev. Marzec 2002
+  2nd rev. Wrzesieñ 2004
+  3rd rev. Marzec 2006
+  Wszelkie uwagi proszê kierowaæ na: mikmach@wp.pl
diff --git a/runtime/tutor/tutor.ru.utf-8 b/runtime/tutor/tutor.ru.utf-8
new file mode 100644 (file)
index 0000000..c12de27
--- /dev/null
@@ -0,0 +1,834 @@
+===============================================================================
+=    Д о б р о   п о ж а л о в а т ь   в   у ч е б н и к   VIM  -  Версия 1.5 =
+===============================================================================
+     Vim --- это очень мощный редактор, имеющий множество команд, слишком
+     много для того, чтобы их все можно было описать в таком учебнике, как
+     этот. Этот учебник призван объяснить достаточное число команд для того,
+     чтобы Вы могли с легкостью использовать Vim в качестве редактора общего
+     назначения.
+
+     Вам потребуется приблизительно 25-30 минут на освоение данного учебника в
+     зависимости от того, сколько времени Вы потратите на эксперименты.
+
+     Команды в уроках будут модифицировать текст. Создайте копию этого файла,
+     чтобы попрактиковаться на ней (если Вы запустили "vimtutor", то это уже
+     копия).
+
+     Важно помнить, что этот учебник предназначен для обучения в процессе
+     использования. Это означает, что Вы должны запускать команды для того,
+     чтобы как следует их изучить. Если Вы просто прочитаете текст, то
+     забудете команды!
+
+     Теперь убедитесь в том, что клавиша CapsLock не включена и нажмите
+     клавишу   j   несколько раз, так, чтобы Урок 1.1 полностью поместился на
+     экране.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                       Урок 1.1:  ПЕРЕМЕЩЕНИЕ КУРСОРА
+
+** Для перемещения курсора нажмите клавиши h,j,k,l так, как показано ниже. **
+            ^
+            k          Советы:   Клавиша h находится слева и перемещает влево.
+       < h      l >            Клавиша l находится справа и перемещает вправо.
+            j                  Клавиша j похожа на стрелку `вниз'.
+            v
+  1. Подвигайте курсор по экрану, пока не почувствуете себя уверенно.
+
+  2. Надавите клавишу `вниз' (j) пока она не начнет повторяться.
+---> Теперь Вы знаете, как перейти к следующему уроку.
+
+  3. Используя клавишу `вниз' перейдите к Уроку 1.2.
+
+Замечание: Если вы пока не уверены в том, что набираете, нажмите <ESC> для
+          перехода в обычный режим (Normal mode). После этого перенаберите
+          требуемую команду.
+
+Замечание: Обычные клавиши управления курсором (стрелки) также должны
+          работать. Однако, клавиши hjkl позволят Вам перемещаться
+          значительно быстрее, как только Вы научитесь ими пользоваться.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                 Урок 1.2: ЗАПУСК И ЗАВЕРШЕНИЕ РАБОТЫ С VIM
+
+!! ВНИМАНИЕ! Прежде, чем выполнять любой из описанных ниже шагов, прочтите
+                              урок целиком !!
+
+  1. Нажмите клавишу <ESC> (для того, чтобы удостовериться, что Вы в обычном
+     режиме (Normal mode)).
+
+  2. Наберите:                 :q! <ENTER>.
+
+---> Это позволит Вам выйти из редактора БЕЗ СОХРАНЕНИЯ любых сделанных
+     изменений. Если Вы хотите сохранить изменения и выйти:
+                               :wq  <ENTER>
+
+  3. Когда Вы увидите приглашение командной оболочки, наберите команду,
+     которая привела Вас в этот учебник. Это может быть
+                               vimtutor ru <ENTER>
+     Обычно можно использовать: vim tutor.ru <ENTER>
+
+---> 'vim' позволяет запустить редактор vim, 'tutor.ru' --- это файл, который
+     Вы будете редактировать.
+
+  4. Если Вы уверены в том, что запомнили эти шаги, выполните шаги от 1 до 3
+     чтобы выйти снова запустить редактор. Затем переместите курсор вниз к
+     Уроку 1.3.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                 Урок 1.3: РЕДАКТИРОВАНИЕ ТЕКСТА - УДАЛЕНИЕ
+
+
+** Находясь в обычном режиме нажмите x, чтобы удалить символ под курсором. **
+
+  1. Переместите курсор к строке внизу, помеченной --->.
+
+  2. Для исправления ошибок, переместите курсор, пока он не окажется над
+     удаляемым символом.
+
+  3. Нажмите клавишу x для удаления требуемого символа.
+
+  4. Повторите шаги 2--4 пока строка не будет исправлена.
+
+---> От тттопота копытт пппыль ппо ппполю леттитт.
+
+  5. Теперь, когда строка откорректирована, переходите к уроку 1.4.
+
+ЗАМЕЧАНИЕ: В ходе освоения этого учебника не пытайтесь запоминать, учите
+          в процессе использования.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                 Урок 1.4: РЕДАКТИРОВАНИЕ ТЕКСТА - ВСТАВКА
+
+
+ ** Находясь в обычном режиме (Normal mode), нажмите i для вставки текста. **
+
+  1. Переместите курсор к первой строке внизу, помеченной --->.
+
+  2. Для того, чтобы сделать первую строку идентичной второй, поместите
+     курсор на символ ПЕРЕД которым следует вставить текст.
+
+  3. Нажмите i и наберите требуемые добавления.
+
+  4. После исправления всех ошибок нажмите <ESC> для возврата в обычный режим.
+     Повторите шаги 2--4, пока фраза не будет исправлена полностью.
+
+---> Часть текста в строке беследно .
+---> Часть текста в этой строке бесследно пропала.
+
+  5. Когда освоите вставку текста, переходите дальше к Резюме.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                               РЕЗЮМЕ УРОКА 1
+
+  1. Курсор перемещается либо клавишами со стрелками, либо клавишами hjkl.
+        h (влево) j (вниз)       k (вверх)           l (вправо)
+
+  2. Для запуска Vim (из приглашения % командной оболочки) наберите:
+     vim ИМЯ_ФАЙЛА <ENTER>
+
+  3. Для завершения работы с Vim наберите:
+     <ESC>   :q!        <ENTER>  чтобы отказаться от сохранения изменений.
+     Или наберите:
+     <ESC>   :wq        <ENTER>  чтобы сохранить изменения.
+
+  4. Для удаления символа под курсором в обычном режиме, наберите: x
+
+  5. Чтобы вставить текст перед курсором в обычном режиме, наберите:
+        i     вводите текст        <ESC>
+
+ЗАМЕЧАНИЕ: Нажатие <ESC> переместит Вас в обычный режим (Normal mode) либо
+          прервет нежелательную и частично завершенную команду.
+
+Теперь переходим к Уроку 2.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                         Урок 2.1: КОМАНДЫ УДАЛЕНИЯ
+
+
+       ** Наберите dw для удаления участка текста до конца слова. **
+
+  1. Нажмите <ESC>, чтобы перейти в обычный режим.
+
+  2. Переместите курсор вниз, к строке, помеченной --->.
+
+  3. Переместите курсор в начало слова, которое следует удалить.
+
+  4. Наберите  dw , чтобы удалить это слово.
+
+ЗАМЕЧАНИЕ: Во время набора буквы dw появятся в последней строке экрана. Если
+          Вы что-то наберете неправильно, нажмите <ESC> и начните сначала.
+
+---> Несколько слов рафинад в этом предложении автокран излишни.
+
+  5. Повторите шаги 3 и 4, пока не исправите все ошибки и переходите к
+     Уроку 2.2.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                 Урок 2.2: ДОПОЛНИТЕЛЬНЫЕ КОМАНДЫ УДАЛЕНИЯ
+
+
+           ** Наберите d$ для удаления текста до конца строки. **
+
+  1. Нажмите <ESC>, чтобы перейти в обычный режим.
+
+  2. Переместите курсор вниз, к строке, помеченной --->.
+
+  3. Переместите курсор к концу правильной строки (ПОСЛЕ первой . ).
+
+  4. Чтобы удалить остаток строки, наберите  d$ .
+
+---> Кто-то набрал окончание этой строки дважды. окончание этой строки дважды.
+
+
+  5.Чтобы лучше разобраться в этом, переходите к Уроку 2.3.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                        Урок 2.3: КОМАНДЫ И ОБЪЕКТЫ
+
+
+  Формат команды `удаление' d таков:
+
+        [число]   d       объект        ИЛИ           d   [число]   объект
+  Здесь:
+    число  - сколько раз исполнить команду (необязательно, по умолчанию=1).
+    d      - команда удаления.
+    объект - с чем команда должна быть выполнена (перечислено ниже).
+
+  Краткий список объектов:
+    w - от курсора до конца слова, включая завершающий пробел.
+    e - от курсора до конца слова, НЕ включая завершающий пробел.
+    $ - от курсора до конца строки.
+    ^ - от курсора до начала строки.
+
+ЗАМЕЧАНИЕ: Простое нажатие на символ объекта в обычном режиме (Normal mode)
+          без дополнительных команд передвинет курсор так, как указано в
+          списке объектов.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+              Урок 2.4: ИСКЛЮЧЕНИЕ ИЗ ПРАВИЛА `КОМАНДА-ОБЪЕКТ'
+
+
+                ** Наберите dd для удаления всей строки. **
+
+  Вследствие частого применения операции удаления всей строки, разработчики
+  Vim решили, что для этого проще всего просто набрать d дважды.
+
+  1. Переместите курсор вниз, ко второй строке фразы.
+  2. Наберите dd для удаления строки.
+  3. Теперь переместитесь к четвертой строке.
+  4. Наберите 2dd (вспомните правило `число-команда-объект'), чтобы удалить
+     две строки.
+
+      1)  Летом я хожу на стадион,
+      2)  О, как внезапно кончился диван!
+      3)  Я болею за ``Зенит'', ``Зенит'' --- чемпион!
+      4)  Печально я гляжу на наше поколение!
+      5)  Его грядущее иль пусто иль темно...
+      6)  Я сижу на скамейке в ложе `Б'
+      7)  И играю на большой жестяной трубе.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                         Урок 2.5: КОМАНДА `ОТКАТ'
+
+
+  ** Нажмите u  для отмены результата работы предыдущей команды, U для отмены
+                       исправлений во всей строке. **
+
+  1. Переместите курсор вниз, к строке, помеченной ---> и установите его на
+     первую ошибку.
+  2. Нажмите x для удаления первого неправильного символа.
+  3. Теперь нажмите u для отмены (отката) последней выполненной команды.
+  4. Исправьте все ошибки в строке, используя команду x .
+  5. Теперь нажмите заглавную U для того, чтобы вернуть всю строку в исходное
+     состояние.
+  6. Нажмите u несколько раз для отмены команды U и предыдущих команд.
+  7. Нажмите теперь CTRL-R (удерживайте клавишу CTRL нажатой в момент нажатия
+  R)     несколько раз для возврата команд (откат отката).
+
+---> Испрравьте оошибки в этойй строке и вернитте их сс помощьью `отката'.
+
+  8. Это были очень полезные команды. Далее переходите к Резюме Урока 2.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                               РЕЗЮМЕ УРОКА 2
+
+
+  1. Для удаления текста от курсора до конца слова наберите:    dw
+
+  2. Для удаления текста от курсора до конца строки наберите:    d$
+
+  3. Для удаления всей строки наберите:    dd
+
+  4. Формат команды в обычном режиме имеет вид:
+
+       [число]   команда   объект     ИЛИ     команда      [число]   объект
+     где:
+       число   - сколько раз повторить выполнение команды
+       команда - что выполнить, например d для удаления
+       объект  - на что должна воздействовать команда, например w (слово),
+               $ (до конца строки), и т.д.
+
+  5. Для отмены (отката) предшествующих действий наберите:  u (строчная u)
+     Для отмены (отката) всех изменений в строке наберите:  U (прописная U)
+     Для отмены отката наберите:  CTRL-R
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                         Урок 3.1: КОМАНДА ВСТАВКИ
+
+
+   ** Наберите p для вставки последнего удаленного текста после курсора. **
+
+  1. Переместите курсор вниз к последней строке из набора.
+
+  2. Наберите dd для удаления строки и ее сохранения в буфере Vim'а.
+
+  3. Переместите курсор к строке НАД тем местом, куда следует вставить
+     удаленную строку.
+
+  4. Находясь в обычном режиме наберите p для замены строки.
+
+  5. Повторите шаги 2--4, пока не расставите все строки в нужном порядке.
+
+     г) И лучше выдумать не мог.
+     б) Когда не в шутку занемог,
+     в) Он уважать себя заставил
+     а) Мой дядя самых честных правил
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                      Урок 3.2: КОМАНДА ЗАМЕНЫ
+
+
+         ** Наберите r и символ, заменяющий символ под курсором. **
+
+  1. Переместите курсор вниз, к строке, помеченной --->.
+
+  2. Установите курсор так, чтобы он находился над первой ошибкой.
+
+  3. Наберите r        и затем символ, исправляющий ошибку.
+
+  4. Повторите шаги 2 и 3, пока первая строка не будет исправлена.
+
+--->  В момегт набтра этой чтроки кое0кто с трудом попвдал по клваишам!
+--->  В момент набора этой строки кое-кто с трудом попадал по клавишам!
+
+  5. Теперь переходите к Уроку 3.2.
+
+ЗАМЕЧАНИЕ: Помните, что вы должны учиться в процессе работы, а не просто
+          запоминая.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                        Урок 3.3: КОМАНДА ИЗМЕНЕНИЯ
+
+
+               ** Для изменения части слова наберите cw . **
+
+  1. Переместите курсор вниз, к строке, помеченной --->.
+
+  2. Расположите курсор над буквой `o' в слове `сола'.
+
+  3. Наберите cw и исправьте слово (в данном случае, наберите `лов'.)
+
+  4. Нажмите <ESC> и переходите к следующей ошибке (к первому символу, который
+     надо изменить.)
+
+  5. Повторите шаги 3--4 пока первое предложение не станет идентичным второму.
+
+---> Несколько сола в эьгц строке тпгшцбь редалзкуюиесвх.
+---> Несколько слов в этой строке требуют редактирования.
+
+Обратите внимание, что cw не только заменяет слово, но и переводит вас в режим
+вставки.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                 Урок 3.4: ПРОДОЛЖАЕМ ИЗМЕНЯТЬ С КОМАНДОЙ c
+
+
+** Команда замены используется с теми же объектами, что и команда удаления. **
+
+  1. Команда изменения применяется таким же образом, как и команда удаления.
+     Ее формат таков:
+
+       [число]   c   объект    ИЛИ           c   [число]   объект
+
+  2. Объекты также совпадают: w (слово), $ (конец строки) и т.п.
+
+  3. Переместите курсор вниз, к строке, помеченной --->.
+
+  4. Перейдите к первой ошибке.
+
+  5. Наберите c$ и отредактируйте первую строку так, чтобы она совпадала со
+     второй, после чего нажмите <ESC>.
+
+---> Конец этой строки нуждается в помощи, чтобы стать похожим на второй.
+---> Конец этой строки нуждается в помощи команды c$ .
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                               РЕЗЮМЕ УРОКА 3
+
+
+  1. Для вставки текста, который только что был удален, наберите p . Эта
+     команда вставит удаленный текст ПОСЛЕ курсора (если была удалена строка,
+     то она будет помещена в строке под курсором).
+
+  2. Для замены символа под курсором наберите r и затем заменяющий символ.
+
+  3. Команда изменения позволяет Вам изменить указанный объект от курсора до
+     конца этого объекта. Например, наберите cw для замены от курсора до
+     конца слова, c$ для изменения до конца строки.
+
+  4. Формат команды изменения таков:
+
+        [число]   c       объект          ИЛИ    c   [число]   объект
+
+Теперь отправляйтесь к следующему уроку.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+             Урок 4.1: ИНФОРМАЦИЯ О ФАЙЛЕ И РАСПОЛОЖЕНИЕ В НЕМ
+
+
+ ** Наберите CTRL-g чтобы увидеть Ваше месторасположение в файле и информацию
+                                   о нем.
+       Наберите SHIFT-G для перемещения к заданной строке в файле. **
+
+  Замечание: Прочитайте весь урок прежде чем выполнять любые команды!!
+
+  1. Удерживая клавишу Ctrl нажмите g . Внизу экрана появится строка статуса с
+     именем файла и номером строки, в которой Вы находитесь. Запомните номер
+     строки, он потребуется на Шаге 3.
+
+  2. Нажмите shift-G для перемещения к концу файла.
+
+  3. Наберите номер строки, в которой вы находились и затем shift-G. Это
+     вернет Вас к строке, в которой Вы были, когда в первый раз нажали Ctrl-g.
+     (Когда Вы будете набирать цифры, они НЕ отобразятся на экране.)
+
+  4. Если Вы запомнили все вышесказанное, выполните шаги 1--3.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                          Урок 4.2: КОМАНДА ПОИСКА
+
+             ** Наберите  /  и затем введите искомую фразу. **
+
+  1. В обычном режиме (Normal mode) наберите символ  / . Обратите внимание,
+     что он вместе с курсором появится внизу экрана, как это происходит с
+     командой :        .
+
+  2. Теперь наберите 'ошшшибка' <ENTER>. Это то слово, которое Вы будете
+     искать.
+
+  3. Для того, чтобы повторить поиск, просто нажмите n .
+     Для поиска этой фразы в обратном направлении, нажмите Shift-N .
+
+  4. Если Вы желаете сразу искать в обратном направлении, используйте
+     команду ? вместо / .
+
+---> Когда Вы при поиске достигнете конца файла, поиск будет продолжен с
+     начала.
+
+  "ошшшибка" это не способ произнесения слова `ошибка';  ошшшибка это ошибка.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                       Урок 4.3: ПОИСК ПАРНЫХ СКОБОК
+
+
+               ** Наберите % для поиска парных ),] или } . **
+
+  1. Поместите курсор над любой из (, [ или { в строке внизу, помеченной --->.
+
+  2. Теперь наберите символ % .
+
+  3. Курсор должен перескочить на парную скобку.
+
+  4. Наберите % для возврата курсора назад к первой скобке.
+
+---> Это ( строка, содержащая такие (, такие [ ] и такие { } скобки. ))
+
+Замечание: Это очень удобно при отладке программ с пропущенными скобками!
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                     Урок 4.4: СПОСОБ ИСПРАВЛЕНИЯ ОШИБОК
+
+
+        ** Наберите :s/было/стало/g для замены 'было' на 'стало'. **
+
+  1. Переместите курсор вниз, к строке, помеченной --->.
+
+  2. Наберите :s/уводю/увожу <ENTER> . Обратите внимание на то, что эта команда
+     заменит только первое найденное вхождение в строке.
+
+  3. Теперь наберите :s/уводю/увожу/g , означающее подстановку глобально во
+     всей строке. Это заменит все найденные в строке вхождения.
+
+---> Я уводю к отверженным селеньям, я уводю сквозь вековечный стон, я уводю к
+     забытым поколеньям.
+
+  4. Для замены всех вхождений последовательности символов между двумя
+     строками,
+     наберите :#,#s/было/стало/g  где #,# --- номера этих строк.
+     Наберите :%s/было/стало/g    для замены всех вхождений во всем файле.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                               РЕЗЮМЕ УРОКА 4
+  1. Ctrl-g показывает ваше положение в файле и информацию о нем.
+     Shift-G перемещает Вас в конец файла. Номер, за которым следует Shift-G
+     позволяет перейти к строке с этим номером.
+
+  2. Нажатие / и затем ввод строки позволяет произвести поиск этой строки
+     ВПЕРЕД по тексту.
+     Нажатие ? и затем ввод строки позволяет произвести поиск этой строки
+     НАЗАД по тексту.
+     После поиска наберите n для перехода к следующему вхождению искомой
+     строки в том же направлении или Shift-N для перехода в противоположном
+     направлении.
+
+  3. Нажатие % , когда курсор находится на (,),[,],{, или } позволяет найти
+     парную скобку.
+
+  4. Для подстановки `стало' вместо первого `было' в строке, наберите
+     :s/old/new
+     Для подстановки `стало' вместо всех `было' в строке, наберите
+     :s/old/new/g
+     Для замены в интервале между двумя строками, наберите
+     :#,#s/old/new/g
+     Для замены всех вхождений `было' на `стало' в файле, наберите
+     :%s/old/new/g
+     Чтобы редактор каждый раз запрашивал подтверждение, добавьте 'c'
+     :%s/old/new/gc
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                  Урок 5.1: КАК ВЫПОЛНИТЬ ВНЕШНЮЮ КОМАНДУ
+
+
+    ** Наберите :! и затем внешнюю команду, которую следует выполнить. **
+
+  1. Наберите уже знакомую Вам команду : для установки курсора в командную
+     строку редактора. Это позволит Вам ввести команду.
+
+  2. Теперь наберите символ ! (восклицательный знак). Теперь можно исполнить
+     внешнюю команду, используя командную оболочку.
+
+  3. Для примера наберите ls после ! и нажмите <ENTER>. Эта команда выведет
+     список файлов в текущем каталоге, точно также, как если бы Вы ввели эту
+     команду в приглашении оболочки. Или попробуйте :!dir , если предыдущая
+     команда не сработала.
+
+---> Замечание: Таким способом можно выполнить любую внешнюю команду.
+
+---> Замечание: Все команды, начинающиеся с : , должны завершаться нажатием
+     <ENTER>.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                        Урок 5.2: КАК ЗАПИСАТЬ ФАЙЛ
+
+
+** Для сохранения изменений, произведенных в файле, наберите :w ИМЯ_ФАЙЛА. **
+
+  1. Наберите :!dir или :!ls для получения списка файлов в текущем каталоге.
+     Как Вам уже известно, Вы должны нажать <ENTER> после ввода этих команд.
+
+  2. Придумайте название для файла, которое еще не существует, например TEST.
+
+  3. Теперь наберите :w TEST (где TEST --- это имя файла, придуманное Вами.)
+
+  4. Эта команда сохранит весь файл (Учебник по Vim) под именем TEST. Чтобы
+     удостовериться в этом, снова наберите :!dir и просмотрите каталог.
+
+---> Заметьте, что если Вы выйдете из Vim и затем запустите его снова с
+     файлом TEST, этот файл будет точной копией учебника в тот момент, когда
+     Вы его сохранили.
+
+  5. Теперь удалите этот файл, набрав :!del TEST
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                      Урок 5.3: ВЫБОРОЧНОЕ СОХРАНЕНИЕ
+
+
+        ** Для сохранения части файла, наберите :#,# w ИМЯ_ФАЙЛА **
+
+  1. Еще раз наберите :!dir или :!ls для получения списка файлов в текущем
+     каталоге и выберите подходящее имя, например TEST.
+
+  2. Переместите курсор к началу этой страницы и нажмите Ctrl-g для нахождения
+     номера строкиto. ЗАПОМНИТЕ ЭТОТ НОМЕР!
+
+  3. Теперь переместитесь в конец страницы и вновь наберите Ctrl-g. ЗАПОМНИТЕ
+     И ЭТОТ НОМЕР ТОЖЕ!
+
+  4. Для сохранения ТОЛЬКО ЧАСТИ файла наберите :#,# w TEST , где #,# --- это
+     номера, которые Вы запомнили (начало, конец), а TEST --- имя вашего файла.
+
+  5. Как и прежде, убедитесь в наличии этого файла командой :!dir , но НЕ
+     УДАЛЯЙТЕ его.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                   Урок 5.4: ЧТЕНИЕ И ОБЪЕДИНЕНИЕ ФАЙЛОВ
+
+         ** Для вставки содержимого файла, наберите  :r FILENAME **
+
+  1. Наберите :!dir для того, чтобы убедиться в том, что файл TEST все еще
+     существует.
+
+  2. Установите курсор в верхней части этой страницы.
+
+Замечание: После выполнения шага 3 Вы увидите Урок 5.3.       После этого
+          перемещайтесь ВНИЗ, снова к этому уроку.
+
+  3. Теперь прочитайте Ваш файл TEST, используя команду :r TEST , где
+     TEST --- это имя файла.
+
+Замечание: Прочитанный Вами файл будет вставлен в том месте, где находится
+          курсор.
+
+  4. Чтобы убедиться в том, что файл прочитан, переместитесь немного назад по
+     тексту и \e[A\e[Bзаметьте, что теперь существуют две копии Урока 5.3, исходная
+     и полученная из файла.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                               РЕЗЮМЕ УРОКА 5
+
+
+  1.  :!команда  исполняет внешнюю команду.
+
+      Некоторые полезные примеры:
+         :!dir --- выводит список файлов в каталоге.
+         :!del FILENAME --- удаляет файл FILENAME.
+
+  2.  :w FILENAME записывает текущий редактируемый файл на диск
+      под именем FILENAME.
+
+  3.  :#,#w FILENAME сохраняет строки от # до # в файл FILENAME.
+
+  4.  :r FILENAME считывает с диска файл FILENAME и помещает его в текущий
+      файл следом за позицией курсора.
+
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                         Урок 6.1: КОМАНДА СОЗДАНИЯ
+
+
+ ** Наберите o чтобы создать пустую строку под курсором и перейти в режим
+                          вставки (Insert mode) **
+
+  1. Переместите курсор вниз, к строке, помеченной --->.
+
+  2. Наберите o (в нижнем регистре) для того, чтобы создать пустую строку
+     НИЖЕ курсора и перейти в режим вставки (Insert mode).
+
+  3. Теперь скопируйте помеченную ---> строку и нажмите <ESC> для выхода из
+     режима вставки.
+
+---> После нажатия o курсор перейдет на новую пустую строку в режиме вставки.
+
+  4. Для создания строки ВЫШЕ курсора, просто наберите заглавную O, вместо
+     строчной o. Попробуйте проделать это с нижеследующей строкой.
+Создайте новую строку над этой, нажав Shift-O, поместив курсор на эту строку.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                        Урок 6.2: КОМАНДА ДОБАВЛЕНИЯ
+
+           ** Наберите a , чтобы вставить текст ПОСЛЕ курсора. **
+
+  1. Переместите курсор вниз, в конец первой строки, помеченной ---> ,
+     набрав $ в обычном режиме (Normal mode).
+
+  2. Наберите a (в нижнем регистре) для добавления текста ПОСЛЕ символа,
+     находящегося под курсором. (Заглавная A позволяет добавить в конец
+     строки.)
+
+Замечание: Это позволяет избежать нажатия i , последнего символа, текста для
+          вставки, <ESC>, курсор-вправо, и, наконец, x , просто для того,
+          чтобы добавить тест в конец строки!
+
+  3. Теперь завершите первую строку. Заметьте также, что добавление это в
+     точности то же самое, что и режим вставки, за исключением позиции, в
+     которую будет вставлен текст.
+
+---> Эта строчка позволит Вам попрактиковаться
+---> Эта строчка позволит Вам попрактиковаться в добавлении текста в конец
+     строки.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                      Урок 6.3: ЕЩЕ ОДИН СПОСОБ ЗАМЕНЫ
+
+
+       ** Наберите заглавную R для замены более, чем одного символа. **
+
+  1. Переместите курсор вниз, к строке, помеченной --->.
+
+  2. Расположите курсор в начале первого слова, отличающегося от
+     соответствующего в следующей строке, помеченной ---> (слово 'последней').
+
+  3. Теперь наберите R и замените остаток текста в первой строке, набрав
+     поверх старого текста так, чтобы обе строки стали одинаковыми.
+
+---> Первую строку можно сравнять с последней, используя клавиши.
+---> Первую строку можно сравнять с второй, используя R и набрав новый текст.
+
+  4. Обратите внимание, что при нажатии <ESC> для завершения, любой
+     не измененный текст сохранится.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                       Урок 6.4: УСТАНОВКА ПАРАМЕТРОВ
+
+
+** Установим параметры так, чтобы игнорировать регистр при поиске или замене **
+
+
+  1. Поищите слово 'игнорировать', набрав:
+     /игнорировать
+     Повторите поиск несколько раз, нажимая клавишу n
+
+  2. Включите параметр 'ic' (Игнорировать регистр), набрав:
+     :set ic
+
+  3. Теперь снова сделайте поиск слова 'игнорировать', нажав: n
+     Повторите поиск несколько раз, нажимая клавишу n
+
+  4. Включите параметры 'hlsearch' и 'incsearch':
+     :set hls is
+
+  5. Теперь опять введите команду поиска и посмотрите, что получится:
+     /игнорировать
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                               РЕЗЮМЕ УРОКА 6
+
+
+  1. Нажатие o создает строку НИЖЕ курсора и перемещает курсор в нее в режиме
+     вставки.
+     Нажатие заглавной O создает строку ВЫШЕ строки, в которой находится
+     курсор.
+
+  2. Наберите a для вставки текста ПОСЛЕ символа, на котором находится курсор.
+     Нажатие заглавной A автоматически перемещает Вас для добавления текста
+     в конец строки.
+
+  3. Нажатие заглавной R переводит Вас в режим замены до тех пор, пока не
+     будет нажата клавиша <ESC> для завершения.
+
+  4. Набрав ":set xxx" вы сможете включить параметр "xxx"
+
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                Урок 7: КОМАНДЫ ПОЛУЧЕНИЯ ВСТРОЕННОЙ СПРАВКИ
+
+              ** Используйте встроенную справочную систему **
+
+  Vim обладает мощной встроенной справочной системой. Для начала попробуйте
+  один из трех вариантов:
+       - нажмите клавишу <HELP> (если таковая имеется на клавиатуре)
+       - нажмите клавишу <F1> (если таковая имеется на клавиатуре)
+       - наберите   :help <ENTER>
+
+  Наберите   :q <ENTER>   чтобы закрыть окно справки.
+
+  Вы можете найти справку для любого понятия или команды, просто задав
+  соответствующий аргумент команде ":help". Попробуйте следующее (не забудьте
+  нажать <ENTER>):
+
+  :help w
+  :help c_<T
+  :help insert-index
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+                    Урок 8: СОЗДАНИЕ СТАРТОВОГО СКРИПТА
+
+                       ** Включим возможности Vim **
+
+  Vim имеет намного больше возможностей, чем Vi, однако большинствао из них
+  выключены по умолчанию. Для того, чтобы начать использовать новые
+  возможности Вам следует создать файл "vimrc".
+
+  1. Отредактируйте файл "vimrc", его расположение зависит от используемой
+     системы:
+
+       :edit ~/.vimrc                  для Unix
+       :edit $VIM/_vimrc               для MS-Windows
+
+  2. Теперь прочитайте пример файла "vimrc":
+
+       :read $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim
+
+  3. Запишите файл:
+
+       :write
+
+  Теперь при следующем запуске Vim будет включена подсветка синтаксиса. Все
+  настройки, предпочитаемые Вами, могут быть добавлены в файл "vimrc".
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+  На этом завершается Учебник Vim. Он был предназначен для того, чтобы дать
+  общее представление о редакторе Vim, достаточное для того, чтобы с легкостью
+  использовать его. Учебник далек от полноты, поскольку Vim имеет очень много
+  команд. Прочитайте теперь руководство пользователя: ":help user-manual".
+
+  Для дальнейшего чтения рекомендуется книга:
+       Vim - Vi Improved - Автор: Steve Oualline
+       Издатель: New Riders
+  Эта книга полностью посвящена Vim. Особенно полезна новичкам. Содержит
+  множество примеров и иллюстраций.
+  Взгляните на See http://iccf-holland.org/click5.html
+
+  Следующая книга более почтенного возраста и посвящена больше Vi, чем Vim,
+  однако также рекомендуется:
+       Learning the Vi Editor - Автор: Linda Lamb
+       Издатель: O'Reilly & Associates Inc.
+  Это хорошая книга для того, чтобы узнать все, что только можно проделывать с
+  Vi. Шестое издание также включает информацию о Vim.
+
+  Этот учебник был написан Michael C. Pierce и Robert K. Ware, Colorado School
+  of Mines с использованием идей, предложенных Charles Smith, Colorado State
+  University. E-mail: bware@mines.colorado.edu.
+
+  Доработано для Vim Bram Moolenaar.
+
+  Перевод: Андрей Киселев <a_kissel@eudoramail.com>, 2002.
+  Translator: Andrey Kiselev <a_kissel@eudoramail.com>, 2002.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~