<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?>
<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd">
<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.tr.xsl"?>
-<!-- English Revision: 567425:732819 (outdated) -->
+<!-- English Revision: 1310494:1755981 (outdated) -->
<!-- =====================================================
Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org>
Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org>
<summary>
<p>Bu belgede, bir istekte belirtilen URL’nin sunulacak dosyanın dosya
- sistemindeki yerini bulmak için Apache tarafından nasıl kullanıldığı
- açıklanmaktadır.</p>
+ sistemindeki yerini bulmak için Apache HTTP Sunucusu tarafından nasıl
+ kullanıldığı açıklanmaktadır.</p>
</summary>
<section id="related"><title>İlgili Modüller ve Yönergeler</title>
<related>
<modulelist>
+<module>mod_actions</module>
<module>mod_alias</module>
+<module>mod_dir</module>
+<module>mod_imagemap</module>
+<module>mod_negotiation</module>
<module>mod_proxy</module>
<module>mod_rewrite</module>
-<module>mod_userdir</module>
<module>mod_speling</module>
+<module>mod_userdir</module>
<module>mod_vhost_alias</module>
</modulelist>
<directivelist>
<directive module="mod_alias">Redirect</directive>
<directive module="mod_alias">RedirectMatch</directive>
<directive module="mod_rewrite">RewriteCond</directive>
-<directive module="mod_rewrite">RewriteMatch</directive>
+<directive module="mod_rewrite">RewriteRule</directive>
<directive module="mod_alias">ScriptAlias</directive>
<directive module="mod_alias">ScriptAliasMatch</directive>
<directive module="mod_userdir">UserDir</directive>
<section id="documentroot"><title><code>DocumentRoot</code></title>
<p>Yapılan bir isteğe hangi dosyanın sunulacağına karar verirken
- Apache’nin öntanımlı davranışı istek için URL yolunu (URL’den konak ismi
+ httpd’nin öntanımlı davranışı istek için URL yolunu (URL’den konak ismi
ve port ayrıldıktan sonra kalan kısım) alıp bunu yapılandırma dosyasında
<directive module="core">DocumentRoot</directive> yönergesi ile
belirtilen dizinin sonuna eklemektir. Bu nedenle, <directive
istek için istemciye <code>/var/http/html/balıklar/zargana.html</code>
dosyası sunulur.</p>
- <p>Apache ayrıca, sunucunun birden fazla konak için istek kabul etmesini
+ <p>httpd ayrıca, sunucunun birden fazla konak için istek kabul etmesini
sağlayan <a href="vhosts/">sanal barındırmaya</a> da muktedirdir. Bu
durumda her sanal konak için ayrı bir <directive module="core"
>DocumentRoot</directive> belirtilebileceği gibi sunulacak içeriğin
<p>Bazen dosya sisteminde doğrudan <directive module="core"
>DocumentRoot</directive> altında bulunmayan dosyalara da erişim izni
- vermek gerekir. Apache’de bunu sağlamanın çeşitli yolları vardır. Unix
+ vermek gerekir. httpd’de bunu sağlamanın çeşitli yolları vardır. Unix
sistemlerinde sembolik bağlar sayesinde dosya sisteminin farklı
yerlerindeki dosyaları ve dizinleri <directive module="core"
>DocumentRoot</directive> altındaymış gibi göstermek mümkündür.
<directive module="core">Options</directive> yönergesine değer olarak
<code>FollowSymLinks</code> veya <code>SymLinksIfOwnerMatch</code>
- atanmadıkça Apache olası güvenlik açıklarına karşı öntanımlı olarak
+ atanmadıkça httpd olası güvenlik açıklarına karşı öntanımlı olarak
sembolik bağları izlemez.</p>
<p>Bundan başka, dosya sisteminin farklı parçalarını belge kök dizini
eşlemek için <code>AliasMatch</code> yönergesi şöyle
kullanılabilirdi:</p>
- <example>AliasMatch ^/sayfalar/([a-zA-Z0-9]+)/?(.*)
- /home/$1/public_html/$2</example>
+ <example>AliasMatch ^/sayfalar/([a-zA-Z0-9]+)(/(.*))?$
+ /home/$1/public_html/$3</example>
</section>
<section id="redirect"><title>URL Yönlendirme</title>
- <p>Yukarıdaki bölümlerde açıklanan yapılandırma yönergeleri Apache’ye
+ <p>Yukarıdaki bölümlerde açıklanan yapılandırma yönergeleri httpd’ye
içeriği dosya sisteminin belli bir yerinden alıp istemciye göndermesini
söyler. Bazen istemciye, istediği içeriğe farklı bir URL ile
erişebileceğini ve bu URL için ayrı bir istek yapması gerektiğini
zorunda değilsiniz, bu yönerge ile başka bir sunucuya da yönlendirme
yapabilirsiniz.</p>
- <p>Apache ayrıca, yeniden yazma ile ilgili daha karmaşık sorunlara çözüm
+ <p>httpd ayrıca, yeniden yazma ile ilgili daha karmaşık sorunlara çözüm
olarak <directive module="mod_alias">RedirectMatch</directive> diye bir
yönerge daha sağlar. Örneğin bir sitenin baş sayfasını diğer isteklerden
ayrı olarak farklı bir siteye yönlendirmek için yönergeyi şöyle
<section id="proxy"><title>Karşı Vekil</title>
- <p>Apache ayrıca, uzak sunuculardaki belgelerin yerel sunucunun URL
+ <p>httpd ayrıca, uzak sunuculardaki belgelerin yerel sunucunun URL
alanına getirilmesini de mümkün kılar. Bu tekniğe HTTP sunucunun
belgeleri uzak bir sunucudan alıp istemciye sunmasını sağlayarak bir
vekil sunucu gibi davranması nedeniyle <em>ters vekalet</em> adı
dikkat ediniz. Dolayısıyla, belge içinde
<code>dahili.mesela.dom</code>’u ismiyle hedef alan mutlak hiperbağlar
varsa bunlar istemci tarafından vekil sunucudan değil doğrudan
- <code>dahili.mesela.dom</code>’dan istenecektir. Üçüncü parti modüller
- arasında HTML ve XHTML’de hiperbağları yeniden yazabilen <a
- href="http://apache.webthing.com/mod_proxy_html/" >mod_proxy_html</a>
- adında bir modül vardır.</p>
+ <code>dahili.mesela.dom</code>’dan istenecektir. Bir sayfanın içindeki bu
+ bağları (ve diğer içeriği) <module>mod_substitute</module> modülü
+ kullanılarak istemciye sunuluyormuşçasına değiştirebilirsiniz.</p>
+
+ <example>
+ Substitute s/dahili\.mesela\.dom/harici.mesela.dom/i
+ </example>
+
+ <p>HTML ve XHTML’de hiperbağları daha bilgece yeniden yazabilen
+ <module>mod_proxy_html</module> modülü de kullanılabilir. Yeniden
+ yazılması gereken URL eşlemlerini oluşturmanızı sağlar, böylece karmaşık
+ vekil senaryoları oluşturulabilir.</p>
</section>
<section id="rewrite"><title>Yeniden Yazma Motoru</title>
de uygulayabilecek yetenektedir: Dahili yönlendirmeler (rumuzlar),
harici yönlendirmeler ve vekalet. <module>mod_rewrite</module> modülü
tarafından sağlanan yeteneklerin ayrıntılı açıklamaları ve bunların
- kullanım örnekleri <a href="misc/rewriteguide.html">URL Yeniden Yazma
- Rehberi</a>nde bulunmaktadır.</p>
+ kullanım örnekleri ayrıntılı olarak <a href="rewrite/">mod_rewrite
+ belgeleri</a>nde bulunmaktadır.</p>
</section>
<section id="notfound"><title>Dosya orada yok</title>
<p>"Dosya orada yok" ("File Not Found") hatalarının diğer bir bildik
sebebi de URL’lerin hiperbağlarda veya doğrudan tarayıcıda kasıtlı ya da
kasıtsız, yanlış yazılmasıdır. Bu tür sorunlarda yardımcı olması için
- Apache <module>mod_speling</module> (sic) adında bir modülle gelir. Bu
- modül etkin kılındığında Apache, "Dosya orada yok" ("File Not Found")
+ httpd <module>mod_speling</module> (sic) adında bir modülle gelir. Bu
+ modül etkin kılındığında htpd, "Dosya orada yok" ("File Not Found")
hatalarının önünü kesip başka bir yerde benzer isimde bir dosya var mı
diye bakar. Böyle bir dosya varsa, <module>mod_speling</module>
istemciye dosyanın doğru yerini bildiren bir HTTP yönlendirmesi yollar.
yönlendirmesine konu olmasına sebep olarak sunucunun yükünü
arttırabilir.</p>
+ <p><module>mod_dir</module> modülü sanal URI'leri, onları sunan gerçek
+ kaynağa eşlemekte kullanılan <directive module="mod_dir"
+ >FallbackResource</directive> yönergesini içerir. Bir 'ön denetleyici'
+ gerçeklerken <module>mod_rewrite</module> modülünün kullanılmasını
+ sağlamak için çok kullanışlıdır.</p>
+
<p>Yerinde bulunmayan içeriğin bulunması çabalarının tümü Apache’nin 404
(Dosya orada yok) HTTP durum kodlu bir hata sayfası döndürmesine yol
açar. Bu sayfanın içeriği <directive module="core"
kişiselleştirilebilir.</p>
</section>
+<section id="other"><title>Diğer URL Eşleme Modülleri</title>
+
+<!-- TODO Flesh out each of the items in the list below. -->
+
+ <p>URL eşlemede kullanılabilecek diğer modüller:</p>
+
+ <ul>
+ <li><module>mod_actions</module> - Bir isteği, özkaynağın MIME türüne veya
+ istek yöntemine bakarak bir CGI betiğine eşler.</li>
+
+ <li><module>mod_dir</module> - URL'yi sonlandıran bölü çizgisini
+ <code>index.html</code> bir dosyaya eşler.</li>
+
+ <li><module>mod_imagemap</module> - Bir isteği, bir HTML belge içindeki
+ bir resme yapılan kullanıcı tıklamalarına dayanarak bir URL'ye
+ eşler.</li>
+
+ <li><module>mod_negotiation</module> - Dil veya içerik sıkıştırması gibi
+ kullanıcı tercihlerine dayanarak uygun bir belgeyi seçer.</li>
+ </ul>
+
+</section>
+
</manualpage>