granicus.if.org Git - apache/blob - docs/manual/suexec.html.tr.utf8

   1 <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
   2 <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
   3 <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!--
   4         XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
   5               This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
   6         XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
   7       -->
   8 <title>SuEXEC Desteği - Apache HTTP Sunucusu</title>
   9 <link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
  10 <link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
  11 <link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" />
  12 <link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
  13 <body id="manual-page"><div id="page-header">
  14 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p>
  15 <p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.3</p>
  16 <img alt="" src="./images/feather.gif" /></div>
  17 <div class="up"><a href="./"><img title="&lt;-" alt="&lt;-" src="./images/left.gif" /></a></div>
  18 <div id="path">
  19 <a href="http://www.apache.org/">Apache</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> &gt; <a href="./">Sürüm 2.3</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>SuEXEC Desteği</h1>
  20 <div class="toplang">
  21 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/suexec.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
  22 <a href="./fr/suexec.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
  23 <a href="./ja/suexec.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
  24 <a href="./ko/suexec.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
  25 <a href="./tr/suexec.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
  26 </div>
  27 <div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
  28
  29     <p><strong>SuEXEC</strong> özelliği, Apache kullanıcılarına
  30       <strong>CGI</strong> ve <strong>SSI</strong> programlarını sunucunun
  31       aidiyetinde çalıştığı kullanıcıdan farklı bir kullanıcının aidiyetinde
  32       çalıştırma olanağı verir. Normalde, <strong>CGI</strong> ve
  33       <strong>SSI</strong> programlarını çalıştıranla sunucuyu çalıştıran
  34       aynı kullanıcıdır.</p>
  35
  36     <p>Gerektiği gibi kullanıldığında bu özellik, kullanıcılara
  37       <strong>CGI</strong> ve <strong>SSI</strong> programlarını çalıştırma
  38       ve geliştirmeye izin vermekle ortaya çıkan güvenlik risklerini azaltır.
  39       Bununla birlikte, <strong>suEXEC</strong> gerektiği gibi
  40       yapılandırılmadığı takdirde bazı sorunlara yol açabilir ve bilgisayar
  41       güvenliğinizde yeni delikler ortaya çıkmasına sebep olabilir.
  42       Güvenlikle ilgili mevcut sorunlarla başa çıkmada ve <em>setuid
  43       root</em> programları yönetmekte bilgi ve deneyim sahibi değilseniz
  44       <strong>suEXEC</strong> kullanmayı kesinlikle düşünmemenizi
  45       öneririz.</p>
  46   </div>
  47 <div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#before">Başlamadan önce</a></li>
  48 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#model">SuEXEC Güvenlik Modeli</a></li>
  49 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#install">suEXEC’in Yapılandırılması ve Kurulumu</a></li>
  50 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#enable">suEXEC’in etkin kılınması ve iptal edilmesi</a></li>
  51 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#usage">SuEXEC’in kullanımı</a></li>
  52 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#debug">SuEXEC ve hata ayıklama</a></li>
  53 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#jabberwock">Uyarılar ve Örnekler</a></li>
  54 </ul></div>
  55 <div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
  56 <div class="section">
  57 <h2><a name="before" id="before">Başlamadan önce</a></h2>
  58
  59     <p>Belgeye balıklama dalmadan önce, Apache Grubu ve bu belge ile ilgili
  60       kabuller hakkında bilgi sahibi olmalısınız.</p>
  61
  62     <p>Öncelikle, üzerinde <strong>setuid</strong> va <strong>setgid</strong>
  63       işlemlerinin yapılabildiği Unix türevi bir işletim sistemi
  64       kullandığınızı varsayıyoruz. Tüm komut örnekleri buna dayanarak
  65       verilmiştir. Bu desteğe sahip başka platformlar varsa onlardaki
  66       yapılandırma burada anlattığımız yapılandırmadan farklı olabilir.</p>
  67
  68     <p>İkinci olarak, bilgisayarınızın güvenliği ve yönetimi ile ilgili bazı
  69       temel kavramları bildiğinizi kabul ediyoruz. Buna
  70       <strong>setuid/setgid</strong> işlemlerinin sisteminiz ve güvenlik
  71       seviyesi üzerindeki etkilerini bilmek dahildir.</p>
  72
  73     <p>Üçüncü olarak, <strong>suEXEC</strong> kodunun
  74       <strong>değiştirilmemiş</strong> bir sürümünü kullandığınızı
  75       varsayıyoruz. Tüm suEXEC kodu, geliştiricilerin yanında sayısız beta
  76       kullanıcısı tarafından dikkatle incelenmiş ve denenmiştir. Kodların hem
  77       basit hem de sağlam bir şekilde güvenli olması için gerekli tüm
  78       önlemler alınmıştır. Bu kodun değiştirilmesi beklenmedik sorunlara ve
  79       yeni güvenlik risklerine yol açabilir. Özellikle güvenlikle ilgili
  80       programlarda deneyimli değilseniz suEXEC kodunda kesinlikle bir
  81       değişiklik yapmamalısınız. Değişiklik yaparsanız kodlarınızı gözden
  82       geçirmek ve tartışmak üzere Apache Grubu ile paylaşmanızı öneririz.</p>
  83
  84     <p>Dördüncü ve son olarak, Apache Grubunun suEXEC’i öntanımlı Apache
  85       kurulumunun bir parçası yapmama kararından bahsetmek gerekir. Bunun
  86       sonucu olarak, suEXEC yapılandırması sistem yöneticisinin ayrıntılı bir
  87       incelemesini gerektirir. Gerekli incelemeden sonra yönetici tarafından
  88       suEXEC yapılandırma seçeneklerine karar verilip, normal yollardan
  89       sisteme kurulumu yapılır. Bu seçeneklerin belirlenmesi, suEXEC
  90       işlevselliğinin kullanımı sırasında sistem güvenliğini gerektiği gibi
  91       sağlamak için yönetici tarafından dikkatle saptanmayı gerektirir. Bu
  92       sürecin ayrıntılarının yöneticiye bırakılma sebebi, Apache Grubunun
  93       suEXEC kurulumunu, suEXEC’i dikkatle kullanacak yeterliliğe sahip
  94       olanlarla sınırlama beklentisidir.</p>
  95
  96     <p>Hala bizimle misiniz? Evet mi? Pekala, o halde devam!</p>
  97 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
  98 <div class="section">
  99 <h2><a name="model" id="model">SuEXEC Güvenlik Modeli</a></h2>
 100
 101     <p>SuEXEC yapılandırması ve kurulumuna girişmeden önce biraz da
 102       gerçekleşmesini istediğiniz güvenlik modelinin ayrıntıları üzerinde
 103       duralım. Böylece, suEXEC’in içinde olup bitenleri ve sisteminizin
 104       güvenliği için alınacak önlemleri daha iyi anlayabilirsiniz.</p>
 105
 106     <p><strong>suEXEC</strong> işlevselliği, Apache HTTP Sunucusu tarafından
 107       gerektiği takdirde artalanda çalıştırılan bir setuid programa dayanır.
 108       Bu program, bir CGI veya SSI betiğine bir HTTP isteği yapıldığı zaman,
 109       bu betiği, yöneticinin ana sunucunun aidiyetinde çalıştığı kullanıcıdan
 110       farklı olarak seçtiği bir kullanıcının aidiyetinde çalıştırmak için
 111       çağrılır. Böyle bir istek geldiğinde, Apache artalandaki setuid
 112       programına, HTTP isteği yapılan programın ismiyle beraber aidiyetinde
 113       çalışacağı kullanıcı ve grup kimliklerini de aktarır.</p>
 114
 115     <p>Artalanda çalıştırılan setuid program başarıyı ve başarısızlığı
 116       aşağıdaki süreci izleyerek saptar. Bunlardan herhangi biri başarısız
 117       olursa program başarısızlık durumunu günlüğe kaydeder ve bir hata
 118       vererek çıkar. Aksi takdirde çalışmaya devam eder.</p>
 119
 120     <ol>
 121       <li>
 122         <strong>Setuid programı çalıştıran kullanıcı sistemin geçerli
 123         kullanıcılarından biri mi?</strong>
 124
 125         <p class="indent">Bu, setuid programı çalıştıran kullanıcının
 126         sistemin gerçek bir kullanıcısı olduğunudan emin olunmasını sağlar.
 127         </p>
 128      </li>
 129
 130      <li>
 131         <strong>Setuid program yeterli sayıda argümanla çağrılmış mı?
 132         </strong>
 133
 134         <p class="indent">Apache’nin artalanda çağırdığı setuid program
 135           ancak yeterli sayıda argüman sağlandığı takdirde çalışacaktır.
 136           Argümanların sayısını ve sırasını Apache HTTP sunucusu bilir. Eğer
 137           setuid program yeterli sayıda argümanla çağrılmamışsa ya
 138           kendisinde bir değişiklik yapılmıştır ya da kurulu Apache
 139           çalıştırılabilirinin suEXEC ile ilgili kısmında yanlış giden bir
 140           şeyler vardır.</p>
 141       </li>
 142
 143       <li>
 144         <strong>Bu geçerli kullanıcının bu setuid programı çalıştırma
 145           yetkisi var mı?</strong>
 146
 147         <p class="indent">Sadece tek bir kullanıcı (Apache’nin aidiyetinde
 148           çalıştığı kullanıcı) bu programı çalıştırmaya yetkilidir.</p>
 149       </li>
 150
 151       <li>
 152         <strong>Hedef CGI veya SSI programı hiyerarşik olarak güvenliği
 153           bozacak bir dosya yolu üzerinde mi?</strong>
 154
 155         <p class="indent">Hedef CGI veya SSI programının dosya yolu '/' veya
 156           '..' ile başlıyor  mu? Buna izin verilmez. Hedef CGI veya SSI
 157           programı suEXEC’in belge kök dizininde yer almalıdır (aşağıda
 158           <code>--with-suexec-docroot=<em>DİZİN</em></code> seçeneğine
 159           bakınız).</p>
 160       </li>
 161
 162       <li>
 163         <strong>Hedef kullanıcı ismi geçerli mi?</strong>
 164
 165         <p class="indent">Hedef kullanıcı mevcut mu?</p>
 166       </li>
 167
 168       <li>
 169         <strong>Hedef grup ismi geçerli mi?</strong>
 170
 171         <p class="indent">Hedef grup mevcut mu?</p>
 172       </li>
 173
 174       <li>
 175         <strong>Hedef kullanıcı <code>root</code> değil, değil mi?</strong>
 176
 177         <p class="indent">Mevcut durumda, <code>root</code> kullanıcısının
 178           CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin verilmemektedir.</p>
 179       </li>
 180
 181       <li>
 182         <strong>Hedef kullanıcı kimliği asgari kullanıcı numarasından
 183           <em>BÜYÜK</em> mü?</strong>
 184
 185         <p class="indent">Asgari kullanıcı numarası yapılandırma sırasında
 186           belirtilir. Böylece CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin
 187           verilecek olası en düşük kullanıcı numarasını belirlemeniz mümkün
 188           kılınmıştır. Bu bazı “sistem” hesaplarını devreden çıkarmak için
 189           yararlıdır.</p>
 190       </li>
 191
 192       <li>
 193         <strong>Hedef grup <code>root</code>  değil, değil mi?</strong>
 194
 195         <p class="indent">Mevcut durumda, <code>root</code> grubunun CGI/SSI
 196           programlarını çalıştırmasına izin verilmemektedir.</p>
 197       </li>
 198
 199       <li>
 200         <strong>Hedef grup numarası asgari grup numarasından
 201           <em>BÜYÜK</em> mü?</strong>
 202
 203         <p class="indent">Asgari grup numarası yapılandırma sırasında
 204           belirtilir. Böylece CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin
 205           verilecek olası en düşük grup numarasını belirlemeniz mümkün
 206           kılınmıştır. Bu bazı “sistem” hesaplarını devreden çıkarmak için
 207           yararlıdır.</p>
 208       </li>
 209
 210       <li>
 211         <strong>Apache’nin artalanda çağırdığı setuid program hedef
 212           kullanıcı ve grubun aidiyetine geçebildi mi?</strong>
 213
 214         <p class="indent">Bu noktadan itibaren program setuid ve setgid
 215           çağrıları üzerinden hedef kullanıcı ve grubun aidiyetine geçer.
 216           Erişim grubu listesi de ayrıca kullanıcının üyesi olduğu tüm
 217           gruplara genişletilir.</p>
 218       </li>
 219
 220       <li>
 221         <strong>Hedef CGI/SSI programının bulunduğu dizine geçebildik mi?
 222         </strong>
 223
 224         <p class="indent">Dizin mevcut değilse dosyaları da içeremez. Hedef
 225           dizine geçemiyorsak bu, dizin mevcut olmadığından olabilir.</p>
 226       </li>
 227
 228       <li>
 229         <strong>Hedef dizin Apache için izin verilen yerlerden biri mi?
 230         </strong>
 231
 232         <p class="indent">İstek sunucunun normal bir bölümü için yapılmış
 233           olsa da istenen dizin acaba suEXEC’in belge kök dizini altında mı?
 234           Yani, istenen dizin, suEXEC’in aidiyetinde çalıştığı kullanıcının
 235           ev dizini altında bulunan, <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> ile belirtilen dizinin altında mı? (<a href="#install">suEXEC’in yapılandırma seçeneklerine</a>
 236           bakınız).</p>
 237       </li>
 238
 239       <li>
 240         <strong>Hedef dizin başkaları tarafından yazılabilen bir dizin değil,
 241           değil mi?</strong>
 242
 243         <p class="indent">Başkaları da yazabilsin diye bir dizin açmıyoruz;
 244           dizin içeriğini sadece sahibi değiştirebilmelidir.</p>
 245       </li>
 246
 247       <li>
 248         <strong>Hedef CGI/SSI programı mevcut mu?</strong>
 249
 250         <p class="indent">Mevcut değilse çalıştırılamaz.</p>
 251       </li>
 252
 253       <li>
 254         <strong>Hedef CGI/SSI program dosyasına başkaları tarafından
 255           yazılamıyor, değil mi?</strong>
 256
 257         <p class="indent">Hedef CGI/SSI programının dosyasına sahibinden
 258           başka kimsenin bir şeyler yazmasını istemeyiz.</p>
 259       </li>
 260
 261       <li>
 262         <strong>Hedef CGI/SSI program setuid veya setgid <em>değil</em>,
 263           değil mi?</strong>
 264
 265         <p class="indent">UID/GID‘i tekrar değiştirecek programlar
 266           çalıştırmayı istemeyiz.</p>
 267       </li>
 268
 269       <li>
 270         <strong>Hedef kullanıcı/grup, programın kullanıcı/grubu ile aynı mı?
 271         </strong>
 272
 273         <p class="indent">Hedef kullanıcı dosyanın sahibi mi?</p>
 274       </li>
 275
 276       <li>
 277         <strong>İşlemlerin güvenle yapılabilmesi için süreç ortamını
 278           başarıyla temizleyebildik mi?</strong>
 279
 280         <p class="indent">suEXEC, sürecin çalışacağı ortama güvenli bir
 281           program çalıştırma yolu sağlamaktan başka, yapılandırma sırasında
 282           oluşturulan güvenli ortam değişkenleri listesinde isimleri bulunan
 283           ortam değişkenlerinden başkasını aktarmayacaktır.</p>
 284       </li>
 285
 286       <li>
 287         <strong>Hedef CGI/SSI programı haline gelip çalışabildik mi?</strong>
 288
 289         <p class="indent">Burası suEXEC’in bitip CGI/SSI programının
 290           başladığı yerdir.</p>
 291       </li>
 292     </ol>
 293
 294     <p>Bu süreç suEXEC güvenlik modelinin standart işlemlerini oluşturur.
 295       Biraz zorlayıcı ve CGI/SSI tasarımına yeni kurallar ve sınırlamalar
 296       getiriyor olsa da düşünülen güvenliği adım adım sağlayacak şekilde
 297       tasarlanmıştır.</p>
 298
 299     <p>Düzgün bir suEXEC yapılandırmasının hangi güvenlik risklerinden
 300       kurtulmayı sağladığı ve bu güvenlik modelinin sunucu yapılandırmasıyla
 301       ilgili sorumluluklarınızı nasıl sınırlayabildiği hakkında daha
 302       ayrıntılı bilgi edinmek için bu belgenin <a href="#jabberwock">"Uyarılar ve Örnekler"</a> bölümüne bakınız.</p>
 303 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 304 <div class="section">
 305 <h2><a name="install" id="install">suEXEC’in Yapılandırılması ve Kurulumu</a></h2>
 306
 307     <p>Eğlence başlıyor.</p>
 308
 309     <p><strong>suEXEC yapılandırma seçenekleri</strong><br />
 310     </p>
 311
 312     <dl>
 313       <dt><code>--enable-suexec</code></dt>
 314
 315       <dd>Bu seçenek, hiçbir zaman öntanımlı olarak kurulmayan ve
 316         etkinleştirilmeyen suEXEC özelliğini etkin kılar. suEXEC özelliğini
 317         kullanma isteğinizi Apache’nin kabul edebilmesi için
 318         <code>--enable-suexec</code> seçeneğinin yanında en azından bir tane
 319         de <code>--with-suexec-xxxxx</code> seçeneği belirtilmiş
 320         olmalıdır.</dd>
 321
 322       <dt><code>--with-suexec-bin=<em>YOL</em></code></dt>
 323
 324       <dd>Güvenlik sebebiyle <code>suexec</code> çalıştırılabilirinin
 325         bulunduğu yer sunucu koduna yazılır. Bu seçenekle öntanımlı yol
 326         değiştirilmiş olur. Örnek:<br />
 327         <code>--with-suexec-bin=/usr/sbin/suexec</code></dd>
 328
 329       <dt><code>--with-suexec-caller=<em>KULLANICI</em></code></dt>
 330
 331       <dd>Normalde Apache’nin aidiyetinde çalıştığı <a href="mod/mpm_common.html#user">kullanıcı</a>dır. Bu, bu programı
 332         çalıştırmasına izin verilen tek kullanıcıdır.</dd>
 333
 334       <dt><code>--with-suexec-userdir=<em>DİZİN</em></code></dt>
 335
 336       <dd><p>Kullanıcıların ev dizinleri altında suEXEC’in erişmesine izin
 337         verilen alt dizinin yerini tanımlar. Bu dizin altında suEXEC
 338         kullanıcısı tarafından çalıştırılacak tüm programlar "güvenilir"
 339         olmalıdır. Eğer “basit” bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergesi kullanıyorsanız ( içinde “*”
 340         bulunmayan), bunun aynı dizin olması gerekir. Eğer burada belirtilen
 341         dizin, <code>passwd</code> dosyasında kullanıcı için belirtilmiş
 342         dizinin altında <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code>
 343         yönergesinde belirtilen dizin olmadığı takdirde suEXEC işini
 344         gerektiği gibi yapmayacaktır. Öntanımlı değer
 345         <code>public_html</code>’dir.</p>
 346
 347       <p>Eğer, sanal konaklarınızın herbiri farklı <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergeleri içeriyorsa
 348         burada belirtilecek dizinin üst dizininin hepsinde aynı olması
 349         gerekir. <strong>Aksi takdirde, "~<em><code>kullanıcı</code></em>"
 350         istekleri düzgün çalışmayacaktır.</strong></p></dd>
 351
 352       <dt><code>--with-suexec-docroot=<em>DİZİN</em></code></dt>
 353
 354       <dd>Apache için belge kök dizinini belirler. Bu, (<code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code>’lardan başka) suEXEC için
 355         kullanılacak tek hiyerarşi olacaktır. Öntanımlı dizin sonuna
 356         "<code>/htdocs</code>" eklenmiş <code>--datadir</code> dizinidir.
 357         Yani, seçeneği "<code>--datadir=/home/apache</code>" olarak
 358         belirtmişseniz suEXEC çalıştırıcısı için belge kök dizini
 359         "<code>/home/apache/htdocs</code>" olur.</dd>
 360
 361       <dt><code>--with-suexec-uidmin=<em>UID</em></code></dt>
 362
 363       <dd>suEXEC kullanıcısının kullanıcı kimliği olarak izin verilen en
 364         düşük değeri belirler. Çoğu sistemde bu ya 500’dür ya da 100; 100
 365         öntanımlıdır.</dd>
 366
 367       <dt><code>--with-suexec-gidmin=<em>GID</em></code></dt>
 368
 369       <dd>suEXEC kullanıcısının grup kimliği olarak izin verilen en düşük
 370         değeri belirler. Çoğu sistemde bu 100 olup, seçeneğin de öntanımlı
 371         değeridir.</dd>
 372
 373       <dt><code>--with-suexec-logfile=<em>DOSYA</em></code></dt>
 374
 375       <dd>suEXEC hareketlerinin ve hatalarının kaydedileceği günlük
 376         dosyasının adını belirler (denetim ve hata ayıklama için
 377         kullanışlıdır). Öntanımlı günlük dosyası ismi
 378         "<code>suexec_log</code>" olup yeri (<code>--logfiledir</code>
 379         seçeneği ile belirtilen) günlük dosyaları dizinidir.</dd>
 380
 381       <dt><code>--with-suexec-safepath=<em>YOL</em></code></dt>
 382
 383       <dd>CGI çalıştırılabilirlerine aktarılacak güvenilir <code>PATH</code>
 384         ortam değişkeninin değerini tanımlar.
 385         "<code>/usr/local/bin:/usr/bin:/bin</code>" öntanımlıdır.</dd>
 386     </dl>
 387
 388     <h3>SuEXEC çalıştırıcısının derlenmesi ve kurulumu</h3>
 389
 390
 391       <p>SuEXEC özelliğini <code>--enable-suexec</code> seçeneği ile
 392         etkinleştirdiyseniz <code>make</code> komutunu verdiğinizde Apache
 393         ile birlikte <code>suexec</code> çalıştırılabilir dosyası da
 394         derlenecektir.</p>
 395
 396       <p>Tüm bileşenler derlendikten sonra <code>make install</code> komutunu
 397         vererek kurulumu tamamlayabilirsiniz. <code>suexec</code>
 398         çalıştırılabilir dosyası <code>--sbindir</code> seçeneği ile
 399         tanımlanan dizine kurulacaktır; öntanımlı yeri
 400         <code>/usr/local/apache2/bin/</code> dizinidir.</p>
 401
 402       <p>Kurulum adımında <strong><em>root yetkisine</em></strong> sahip
 403         olmanız gerektiğini unutmayın. Çalıştırıcıya kullanıcı kimliğinin
 404         atanabilmesi ve dosyanın sahibi olan kullanıcı kimliği ile
 405         çalıştırılabilmesini mümkün kılan bitinin etkin kılınabilmesi için
 406         kurulumun <code><em>root</em></code> tarafından yapılması
 407         önemlidir.</p>
 408
 409
 410     <h3>Paranoyak yetkilendirme</h3>
 411
 412
 413       <p>SuEXEC çalıştırıcısı kendini çalıştıran kullanıcının
 414         <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiğine
 415         <code>--with-suexec-caller</code> seçeneği ile belirtilen kullanıcı
 416         olup olmadığına bakacaksa da, bu sınamanın da bir sistem veya
 417         kütüphane çağrısı ile istismar edilmiş olma ihtimali gözardı
 418         edilmemelidir. Bunun meydana gelmesini önlemek için ve genelde
 419         yapıldığı gibi dosyanın izinlerini suEXEC çalıştırıcısı sadece Apache
 420         sunucusunun aidiyetinde çalıştığı kullanıcı tarafından çalıştırılacak
 421         şekilde ayarlayınız.</p>
 422
 423       <p>Örneğin, sunucunuz şöyle yapılandırılmışsa:</p>
 424
 425       <div class="example"><p><code>
 426           User apache<br />
 427           Group apache-grup<br />
 428       </code></p></div>
 429
 430       <p>Ve <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code> çalıştırılabilir de
 431         <code>/usr/local/apache2/bin/</code> dizinine kurulmuşsa şu komutları
 432         vermelisiniz:</p>
 433
 434       <div class="example"><p><code>
 435           chgrp apache-grup /usr/local/apache2/bin/suexec<br />
 436           chmod 4750 /usr/local/apache2/bin/suexec<br />
 437       </code></p></div>
 438
 439       <p>Böylece suEXEC çalıştırıcısını Apache’yi çalıştıran grubun
 440         üyelerinden başkasının çalıştıramayacağından emin olabilirsiniz.</p>
 441
 442 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 443 <div class="section">
 444 <h2><a name="enable" id="enable">suEXEC’in etkin kılınması ve iptal edilmesi</a></h2>
 445
 446
 447     <p>Apache başlatıldığı sırada <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code> çalıştırıcısı
 448       için <code>--sbindir</code> seçeneği ile tanımlanan dizine bakar
 449       (seçeneğin öntanımlı değeri
 450       <code>/usr/local/apache/sbin/suexec</code>’tir). Apache düzgün
 451       yapılandırılmış bir suEXEC çalıştırıcısı bulduğu takdirde hata
 452       günlüğüne şöyle bir ileti yazacaktır:</p>
 453
 454 <div class="example"><p><code>
 455     [notice] suEXEC mechanism enabled (wrapper: <var>/dosya/yolu/suexec</var>)
 456 </code></p></div>
 457
 458     <p>Sunucu başlatıldığında bu ileti yazılmazsa sunucu ya çalıştırıcı
 459       programı umduğu yerde bulamamıştır ya da dosyanın <em>setuid</em> biti
 460       <em>root</em> tarafından etkin kılınmamıştır.</p>
 461
 462      <p>SuEXEC mekanizmasını etkin kılmak istediğiniz sunucu çalışmaktaysa
 463       sunucuyu önce öldürmeli sonra yeniden başlatmalısınız.  Basit bir
 464       <code>HUP</code> veya <code>USR1</code> sinyali ile yeniden başlamasını
 465       sağlamak yeterli olmayacaktır.</p>
 466
 467      <p>SuEXEC mekanizmasını iptal etmek için ise <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code>
 468       dosyasını sildikten sonra Apache sunucusunu öldürüp yeniden
 469       başlamalısınız.</p>
 470 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 471 <div class="section">
 472 <h2><a name="usage" id="usage">SuEXEC’in kullanımı</a></h2>
 473
 474     <p>CGI programlarına yapılan isteklerin suEXEC çalıştırıcısı tarafından
 475       yerine getirilebilmesi için sanal konağın bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_suexec.html#suexecusergroup">SuexecUserGroup</a></code> yönergesi içermesi veya
 476       isteğin <code class="module"><a href="./mod/mod_userdir.html">mod_userdir</a></code> tarafından işleme konulması
 477       gerekir.</p>
 478
 479     <p><strong>Sanal Konaklar:</strong><br />SuEXEC çalıştırıcısını farklı
 480       bir kullanıcı ile etkin kılmanın tek yolu <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost">VirtualHost</a></code> bölümleri içinde <code class="directive"><a href="./mod/mod_suexec.html#suexecusergroup">SuexecUserGroup</a></code> yönergesini
 481       kullanmaktır. Bu yönergede ana sunucuyu çalıştıran kullanıcıdan farklı
 482       bir kullanıcı  belirterek ilgili sanal konak üzerinden CGI kaynakları
 483       için yapılan tüm isteklerin belirtilen <em>kullanıcı</em> ve
 484       <em>grup</em> tarafından çalıştırılması sağlanır. Bu yönergeyi
 485       içermeyen sanal konaklar için ana sunucunun kullanıcısı
 486       öntanımlıdır.</p>
 487
 488     <p><strong>Kullanıcı dizinleri:</strong><br />
 489     <code class="module"><a href="./mod/mod_userdir.html">mod_userdir</a></code> tarafından işleme sokulan tüm istekler için
 490     suEXEC çalıştırıcısı istek yapılan kullanıcı dizininin sahibinin
 491     aidiyetinde çalıştırılacaktır. Bu özelliğin çalışması için tek
 492     gereklilik, kullanıcının SuEXEC çalıştırıcısı için etkin kılınmış olması
 493     ve çalıştırıcının yukarıdaki <a href="#model">güvenlik sınamalarından</a>
 494     geçebilmesidir. Ayrıca,  <code>--with-suexec-userdir</code> <a href="#install">derleme</a> seçeneğinin açıklamasına da bakınız.</p>
 495 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 496 <div class="section">
 497 <h2><a name="debug" id="debug">SuEXEC ve hata ayıklama</a></h2>
 498
 499     <p>SuEXEC çalıştırıcısı yukarıda değinildiği gibi günlük bilgilerini
 500       <code>--with-suexec-logfile</code> seçeneği ile belirtilen dosyaya
 501       yazacaktır. Çalıştırıcıyı doğru yapılandırarak kurduğunuzdan emin olmak
 502       istiyorsanız, yolunda gitmeyen şeyler var mı diye bu günlük dosyasına
 503       bakmayı ihmal etmeyin.</p>
 504
 505 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 506 <div class="section">
 507 <h2><a name="jabberwock" id="jabberwock">Uyarılar ve Örnekler</a></h2>
 508
 509
 510     <p><strong>UYARI!</strong> Bu bölüm henüz bitmedi. Bu bölümün son hali
 511       için <a href="http://httpd.apache.org/docs/trunk/suexec.html">çevrimiçi
 512       belgelere</a> bakınız.</p>
 513
 514     <p>SuEXEC çalıştırıcısından dolayı sunucu ayarlarına bazı sınırlamalar
 515       getiren bir kaç önemli nokta mevcuttur. SuEXEC ile ilgili hata
 516       bildiriminde bulunmadan önce bunlara bir göz atmalısınız.</p>
 517
 518     <ul>
 519       <li><strong>suEXEC ile ilgili önemli noktalar</strong></li>
 520
 521       <li>Hiyerarşik sınırlamalar
 522
 523         <p class="indent">Güvenlik ve verimlilik adına, tüm suEXEC
 524           isteklerinin sanal konaklar için üst düzey belge kökünün altındaki
 525           dosyalarla, kullanıcı dizinleri için ise üst düzey bireysel belge
 526           köklerinin altındaki dosyalarla sınırlı kalması gerekir. Örneğin,
 527           dört sanal konağınız varsa ve suEXEC çalıştırıcısının
 528           getirilerinden faydalanmak istiyorsanız, sanal konaklarınızın belge
 529           kök dizinlerini ana sunucunun belge kök dizininin altında kalacak
 530           şekilde yapılandırmanız gerekir (örnek yolda).</p>
 531       </li>
 532
 533       <li>SuEXEC'in <code>PATH</code> ortam değişkeni
 534
 535         <p class="indent">Bunu değiştirmek tehlikeli olabilir. Bu değişkende
 536           tanımladığınız her yolun <strong>güvenli</strong> bir dizini işaret
 537           ettiğinden emin olmalısınız. Başkalarının oralarda bir truva atı
 538           çalıştırmasını istemiyorsanız buna çok dikkat ediniz.</p>
 539       </li>
 540
 541       <li>SuEXEC kodunda değişiklik
 542
 543         <p class="indent">Gerçekte ne yaptığınızı bilmiyorsanız bu,
 544           <strong>büyük bir sorun</strong> olabilir. Böyle şeyler yapmaktan
 545           mümkün olduğunca uzak durmalısınız.</p>
 546       </li>
 547     </ul>
 548
 549 </div></div>
 550 <div class="bottomlang">
 551 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/suexec.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
 552 <a href="./fr/suexec.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
 553 <a href="./ja/suexec.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
 554 <a href="./ko/suexec.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
 555 <a href="./tr/suexec.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
 556 </div><div id="footer">
 557 <p class="apache">Copyright 2010 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
 558 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div>
 559 </body></html>