granicus.if.org Git - apache/blob - docs/manual/suexec.html.tr.utf8

   1 <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
   2 <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
   3 <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!--
   4         XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
   5               This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
   6         XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
   7       -->
   8 <title>SuEXEC Desteği - Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.5</title>
   9 <link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
  10 <link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
  11 <link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /><link rel="stylesheet" type="text/css" href="./style/css/prettify.css" />
  12 <script src="./style/scripts/prettify.min.js" type="text/javascript">
  13 </script>
  14
  15 <link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
  16 <body id="manual-page"><div id="page-header">
  17 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/quickreference.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p>
  18 <p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.5</p>
  19 <img alt="" src="./images/feather.gif" /></div>
  20 <div class="up"><a href="./"><img title="&lt;-" alt="&lt;-" src="./images/left.gif" /></a></div>
  21 <div id="path">
  22 <a href="http://www.apache.org/">Apache</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> &gt; <a href="./">Sürüm 2.5</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>SuEXEC Desteği</h1>
  23 <div class="toplang">
  24 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/suexec.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
  25 <a href="./fr/suexec.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
  26 <a href="./ja/suexec.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
  27 <a href="./ko/suexec.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
  28 <a href="./tr/suexec.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
  29 </div>
  30 <div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
  31
  32     <p><strong>SuEXEC</strong> özelliği, Apache HTTP Sunucusu kullanıcılarına
  33       <strong>CGI</strong> ve <strong>SSI</strong> programlarını sunucunun
  34       aidiyetinde çalıştığı kullanıcıdan farklı bir kullanıcının aidiyetinde
  35       çalıştırma olanağı verir. Normalde, <strong>CGI</strong> ve
  36       <strong>SSI</strong> programlarını çalıştıranla sunucuyu çalıştıran
  37       aynı kullanıcıdır.</p>
  38
  39     <p>Gerektiği gibi kullanıldığında bu özellik, kullanıcılara
  40       <strong>CGI</strong> ve <strong>SSI</strong> programlarını çalıştırma
  41       ve geliştirmeye izin vermekle ortaya çıkan güvenlik risklerini azaltır.
  42       Bununla birlikte, <strong>suEXEC</strong> gerektiği gibi
  43       yapılandırılmadığı takdirde bazı sorunlara yol açabilir ve bilgisayar
  44       güvenliğinizde yeni delikler ortaya çıkmasına sebep olabilir.
  45       Güvenlikle ilgili mevcut sorunlarla başa çıkmada ve <em>setuid
  46       root</em> programları yönetmekte bilgi ve deneyim sahibi değilseniz
  47       <strong>suEXEC</strong> kullanmayı kesinlikle düşünmemenizi
  48       öneririz.</p>
  49   </div>
  50 <div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#before">Başlamadan önce</a></li>
  51 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#model">SuEXEC Güvenlik Modeli</a></li>
  52 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#install">suEXEC’in Yapılandırılması ve Kurulumu</a></li>
  53 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#enable">suEXEC’in etkin kılınması ve iptal edilmesi</a></li>
  54 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#usage">SuEXEC’in kullanımı</a></li>
  55 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#debug">SuEXEC ve hata ayıklama</a></li>
  56 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#jabberwock">Uyarılar ve Örnekler</a></li>
  57 </ul><ul class="seealso"><li><a href="#comments_section">Yorum</a></li></ul></div>
  58 <div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
  59 <div class="section">
  60 <h2><a name="before" id="before">Başlamadan önce</a></h2>
  61
  62     <p>Belgeye balıklama dalmadan önce, suexec'i kullanacağınız ortam ve
  63       kendiniz hakkında yapılmış çeşitli kabuller hakkında bilgi sahibi
  64       olmalısınız.</p>
  65
  66     <p>Öncelikle, üzerinde <strong>setuid</strong> va <strong>setgid</strong>
  67       işlemlerinin yapılabildiği Unix türevi bir işletim sistemi
  68       kullandığınızı varsayıyoruz. Tüm komut örnekleri buna dayanarak
  69       verilmiştir. Bu desteğe sahip başka platformlar varsa onlardaki
  70       yapılandırma burada anlattığımız yapılandırmadan farklı olabilir.</p>
  71
  72     <p>İkinci olarak, bilgisayarınızın güvenliği ve yönetimi ile ilgili bazı
  73       temel kavramları bildiğinizi kabul ediyoruz. Buna
  74       <strong>setuid/setgid</strong> işlemlerinin sisteminiz ve güvenlik
  75       seviyesi üzerindeki etkilerini bilmek dahildir.</p>
  76
  77     <p>Üçüncü olarak, <strong>suEXEC</strong> kodunun
  78       <strong>değiştirilmemiş</strong> bir sürümünü kullandığınızı
  79       varsayıyoruz. Tüm suEXEC kodu, geliştiricilerin yanında sayısız beta
  80       kullanıcısı tarafından dikkatle incelenmiş ve denenmiştir. Kodların hem
  81       basit hem de sağlam bir şekilde güvenli olması için gerekli tüm
  82       önlemler alınmıştır. Bu kodun değiştirilmesi beklenmedik sorunlara ve
  83       yeni güvenlik risklerine yol açabilir. Özellikle güvenlikle ilgili
  84       programlarda deneyimli değilseniz suEXEC kodunda kesinlikle bir
  85       değişiklik yapmamalısınız. Değişiklik yaparsanız kodlarınızı gözden
  86       geçirmek ve tartışmak üzere Apache HTTP Sunucusu geliştirme ekibi ile
  87       paylaşmanızı öneririz.</p>
  88
  89     <p>Dördüncü ve son olarak, Apache HTTP Sunucusu geliştirme ekibinin
  90       suEXEC’i öntanımlı httpd kurulumunun bir parçası yapmama kararından
  91       bahsetmek gerekir. Bunun sonucu olarak, suEXEC yapılandırması sistem
  92       yöneticisinin ayrıntılı bir incelemesini gerektirir. Gerekli incelemeden
  93       sonra yönetici tarafından suEXEC yapılandırma seçeneklerine karar
  94       verilip, normal yollardan sisteme kurulumu yapılır. Bu seçeneklerin
  95       belirlenmesi, suEXEC işlevselliğinin kullanımı sırasında sistem
  96       güvenliğini gerektiği gibi sağlamak için yönetici tarafından dikkatle
  97       saptanmayı gerektirir. Bu sürecin ayrıntılarının yöneticiye bırakılma
  98       sebebi, suEXEC kurulumunu, suEXEC’i dikkatle kullanacak yeterliliğe sahip
  99       olanlarla sınırlama  beklentimizdir.</p>
 100
 101     <p>Hala bizimle misiniz? Evet mi? Pekala, o halde devam!</p>
 102 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 103 <div class="section">
 104 <h2><a name="model" id="model">SuEXEC Güvenlik Modeli</a></h2>
 105
 106     <p>SuEXEC yapılandırması ve kurulumuna girişmeden önce biraz da
 107       gerçekleşmesini istediğiniz güvenlik modelinin ayrıntıları üzerinde
 108       duralım. Böylece, suEXEC’in içinde olup bitenleri ve sisteminizin
 109       güvenliği için alınacak önlemleri daha iyi anlayabilirsiniz.</p>
 110
 111     <p><strong>suEXEC</strong> işlevselliği, Apache HTTP Sunucusu tarafından
 112       gerektiği takdirde artalanda çalıştırılan bir setuid programa dayanır.
 113       Bu program, bir CGI veya SSI betiğine bir HTTP isteği yapıldığı zaman,
 114       bu betiği, yöneticinin ana sunucunun aidiyetinde çalıştığı kullanıcıdan
 115       farklı olarak seçtiği bir kullanıcının aidiyetinde çalıştırmak için
 116       çağrılır. Böyle bir istek geldiğinde, Apache httpd artalandaki setuid
 117       programına, HTTP isteği yapılan programın ismiyle beraber aidiyetinde
 118       çalışacağı kullanıcı ve grup kimliklerini de aktarır.</p>
 119
 120     <p>Artalanda çalıştırılan setuid program başarıyı ve başarısızlığı
 121       aşağıdaki süreci izleyerek saptar. Bunlardan herhangi biri başarısız
 122       olursa program başarısızlık durumunu günlüğe kaydeder ve bir hata
 123       vererek çıkar. Aksi takdirde çalışmaya devam eder.</p>
 124
 125     <ol>
 126       <li>
 127         <strong>Setuid programı çalıştıran kullanıcı sistemin geçerli
 128         kullanıcılarından biri mi?</strong>
 129
 130         <p class="indent">Bu, setuid programı çalıştıran kullanıcının
 131         sistemin gerçek bir kullanıcısı olduğunudan emin olunmasını sağlar.
 132         </p>
 133      </li>
 134
 135      <li>
 136         <strong>Setuid program yeterli sayıda argümanla çağrılmış mı?
 137         </strong>
 138
 139         <p class="indent">Apache HTTP Sunucusunun artalanda çağırdığı
 140           setuid program ancak yeterli sayıda argüman sağlandığı takdirde
 141           çalışacaktır. Argümanların sayısını ve sırasını Apache HTTP sunucusu
 142           bilir. Eğer setuid program yeterli sayıda argümanla çağrılmamışsa
 143           ya kendisinde bir değişiklik yapılmıştır ya da kurulu Apache httpd
 144           çalıştırılabilirinin suEXEC ile ilgili kısmında yanlış giden bir
 145           şeyler vardır.</p>
 146       </li>
 147
 148       <li>
 149         <strong>Bu geçerli kullanıcının bu setuid programı çalıştırma
 150           yetkisi var mı?</strong>
 151
 152         <p class="indent">Sadece tek bir kullanıcı (Apache’nin aidiyetinde
 153           çalıştığı kullanıcı) bu programı çalıştırmaya yetkilidir.</p>
 154       </li>
 155
 156       <li>
 157         <strong>Hedef CGI veya SSI programı hiyerarşik olarak güvenliği
 158           bozacak bir dosya yolu üzerinde mi?</strong>
 159
 160         <p class="indent">Hedef CGI veya SSI programının dosya yolu '/' veya
 161           '..' ile başlıyor  mu? Buna izin verilmez. Hedef CGI veya SSI
 162           programı suEXEC’in belge kök dizininde yer almalıdır (aşağıda
 163           <code>--with-suexec-docroot=<em>DİZİN</em></code> seçeneğine
 164           bakınız).</p>
 165       </li>
 166
 167       <li>
 168         <strong>Hedef kullanıcı ismi geçerli mi?</strong>
 169
 170         <p class="indent">Hedef kullanıcı mevcut mu?</p>
 171       </li>
 172
 173       <li>
 174         <strong>Hedef grup ismi geçerli mi?</strong>
 175
 176         <p class="indent">Hedef grup mevcut mu?</p>
 177       </li>
 178
 179       <li>
 180         <strong>Hedef kullanıcı <code>root</code> değil, değil mi?</strong>
 181
 182         <p class="indent">Mevcut durumda, <code>root</code> kullanıcısının
 183           CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin verilmemektedir.</p>
 184       </li>
 185
 186       <li>
 187         <strong>Hedef kullanıcı kimliği asgari kullanıcı numarasından
 188           <em>BÜYÜK</em> mü?</strong>
 189
 190         <p class="indent">Asgari kullanıcı numarası yapılandırma sırasında
 191           belirtilir. Böylece CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin
 192           verilecek olası en düşük kullanıcı numarasını belirlemeniz mümkün
 193           kılınmıştır. Bu bazı “sistem” hesaplarını devreden çıkarmak için
 194           yararlıdır.</p>
 195       </li>
 196
 197       <li>
 198         <strong>Hedef grup <code>root</code>  değil, değil mi?</strong>
 199
 200         <p class="indent"><code>root</code> grubunun CGI/SSI
 201           programlarını çalıştırmasına izin verilmemektedir.</p>
 202       </li>
 203
 204       <li>
 205         <strong>Hedef grup numarası asgari grup numarasından
 206           <em>BÜYÜK</em> mü?</strong>
 207
 208         <p class="indent">Asgari grup numarası yapılandırma sırasında
 209           belirtilir. Böylece CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin
 210           verilecek olası en düşük grup numarasını belirlemeniz mümkün
 211           kılınmıştır. Bu bazı “sistem” hesaplarını devreden çıkarmak için
 212           yararlıdır.</p>
 213       </li>
 214
 215       <li>
 216         <strong>Apache’nin artalanda çağırdığı setuid program hedef
 217           kullanıcı ve grubun aidiyetine geçebildi mi?</strong>
 218
 219         <p class="indent">Bu noktadan itibaren program setuid ve setgid
 220           çağrıları üzerinden hedef kullanıcı ve grubun aidiyetine geçer.
 221           Erişim grubu listesi de ayrıca kullanıcının üyesi olduğu tüm
 222           gruplara genişletilir.</p>
 223       </li>
 224
 225       <li>
 226         <strong>Hedef CGI/SSI programının bulunduğu dizine geçebildik mi?
 227         </strong>
 228
 229         <p class="indent">Dizin mevcut değilse dosyaları da içeremez. Hedef
 230           dizine geçemiyorsak bu, dizin mevcut olmadığından olabilir.</p>
 231       </li>
 232
 233       <li>
 234         <strong>Hedef dizin Apache için izin verilen yerlerden biri mi?
 235         </strong>
 236
 237         <p class="indent">İstek sunucunun normal bir bölümü için yapılmış
 238           olsa da istenen dizin acaba suEXEC’in belge kök dizini altında mı?
 239           Yani, istenen dizin, suEXEC’in aidiyetinde çalıştığı kullanıcının
 240           ev dizini altında bulunan, <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> ile belirtilen dizinin altında mı? (<a href="#install">suEXEC’in yapılandırma seçeneklerine</a>
 241           bakınız).</p>
 242       </li>
 243
 244       <li>
 245         <strong>Hedef dizin başkaları tarafından yazılabilen bir dizin değil,
 246           değil mi?</strong>
 247
 248         <p class="indent">Başkaları da yazabilsin diye bir dizin açmıyoruz;
 249           dizin içeriğini sadece sahibi değiştirebilmelidir.</p>
 250       </li>
 251
 252       <li>
 253         <strong>Hedef CGI/SSI programı mevcut mu?</strong>
 254
 255         <p class="indent">Mevcut değilse çalıştırılamaz.</p>
 256       </li>
 257
 258       <li>
 259         <strong>Hedef CGI/SSI program dosyasına başkaları tarafından
 260           yazılamıyor, değil mi?</strong>
 261
 262         <p class="indent">Hedef CGI/SSI programının dosyasına sahibinden
 263           başka kimsenin bir şeyler yazmasını istemeyiz.</p>
 264       </li>
 265
 266       <li>
 267         <strong>Hedef CGI/SSI program setuid veya setgid <em>değil</em>,
 268           değil mi?</strong>
 269
 270         <p class="indent">UID/GID‘i tekrar değiştirecek programlar
 271           çalıştırmayı istemeyiz.</p>
 272       </li>
 273
 274       <li>
 275         <strong>Hedef kullanıcı/grup, programın kullanıcı/grubu ile aynı mı?
 276         </strong>
 277
 278         <p class="indent">Hedef kullanıcı dosyanın sahibi mi?</p>
 279       </li>
 280
 281       <li>
 282         <strong>İşlemlerin güvenle yapılabilmesi için süreç ortamını
 283           başarıyla temizleyebildik mi?</strong>
 284
 285         <p class="indent">suEXEC, sürecin çalışacağı ortama güvenli bir
 286           program çalıştırma yolu sağlamaktan başka, yapılandırma sırasında
 287           oluşturulan güvenli ortam değişkenleri listesinde isimleri bulunan
 288           ortam değişkenlerinden başkasını aktarmayacaktır.</p>
 289       </li>
 290
 291       <li>
 292         <strong>Hedef CGI/SSI programı haline gelip çalışabildik mi?</strong>
 293
 294         <p class="indent">Burası suEXEC’in bitip CGI/SSI programının
 295           başladığı yerdir.</p>
 296       </li>
 297     </ol>
 298
 299     <p>Bu süreç suEXEC güvenlik modelinin standart işlemlerini oluşturur.
 300       Biraz zorlayıcı ve CGI/SSI tasarımına yeni kurallar ve sınırlamalar
 301       getiriyor olsa da düşünülen güvenliği adım adım sağlayacak şekilde
 302       tasarlanmıştır.</p>
 303
 304     <p>Düzgün bir suEXEC yapılandırmasının hangi güvenlik risklerinden
 305       kurtulmayı sağladığı ve bu güvenlik modelinin sunucu yapılandırmasıyla
 306       ilgili sorumluluklarınızı nasıl sınırlayabildiği hakkında daha
 307       ayrıntılı bilgi edinmek için bu belgenin <a href="#jabberwock">"Uyarılar ve Örnekler"</a> bölümüne bakınız.</p>
 308 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 309 <div class="section">
 310 <h2><a name="install" id="install">suEXEC’in Yapılandırılması ve Kurulumu</a></h2>
 311
 312     <p>Eğlence başlıyor.</p>
 313
 314     <p><strong>suEXEC yapılandırma seçenekleri</strong><br />
 315     </p>
 316
 317     <dl>
 318       <dt><code>--enable-suexec</code></dt>
 319
 320       <dd>Bu seçenek, hiçbir zaman öntanımlı olarak kurulmayan ve
 321         etkinleştirilmeyen suEXEC özelliğini etkin kılar. suEXEC özelliğini
 322         kullanma isteğinizi Apache’nin kabul edebilmesi için
 323         <code>--enable-suexec</code> seçeneğinin yanında en azından bir tane
 324         de <code>--with-suexec-xxxxx</code> seçeneği belirtilmiş
 325         olmalıdır.</dd>
 326
 327       <dt><code>--with-suexec-bin=<em>YOL</em></code></dt>
 328
 329       <dd>Güvenlik sebebiyle <code>suexec</code> çalıştırılabilirinin
 330         bulunduğu yer sunucu koduna yazılır. Bu seçenekle öntanımlı yol
 331         değiştirilmiş olur. Örnek:<br />
 332         <code>--with-suexec-bin=/usr/sbin/suexec</code></dd>
 333
 334       <dt><code>--with-suexec-caller=<em>KULLANICI</em></code></dt>
 335
 336       <dd>Normalde httpd’nin aidiyetinde çalıştığı <a href="mod/mpm_common.html#user">kullanıcı</a>dır. Bu, suEXEC
 337         çalıştırıcısını çalıştırmasına izin verilen tek kullanıcıdır.</dd>
 338
 339       <dt><code>--with-suexec-userdir=<em>DİZİN</em></code></dt>
 340
 341       <dd><p>Kullanıcıların ev dizinleri altında suEXEC’in erişmesine izin
 342         verilen alt dizinin yerini tanımlar. Bu dizin altında suEXEC
 343         kullanıcısı tarafından çalıştırılacak tüm programlar "güvenilir"
 344         olmalıdır. Eğer “basit” bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergesi kullanıyorsanız ( içinde “*”
 345         bulunmayan), bunun aynı dizin olması gerekir. Eğer burada belirtilen
 346         dizin, <code>passwd</code> dosyasında kullanıcı için belirtilmiş
 347         dizinin altında <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code>
 348         yönergesinde belirtilen dizin olmadığı takdirde suEXEC işini
 349         gerektiği gibi yapmayacaktır. Öntanımlı değer
 350         <code>public_html</code>’dir.</p>
 351
 352       <p>Eğer, sanal konaklarınızın herbiri farklı <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergeleri içeriyorsa
 353         burada belirtilecek dizinin üst dizininin hepsinde aynı olması
 354         gerekir. <strong>Aksi takdirde, "~<em><code>kullanıcı</code></em>"
 355         istekleri düzgün çalışmayacaktır.</strong></p></dd>
 356
 357       <dt><code>--with-suexec-docroot=<em>DİZİN</em></code></dt>
 358
 359       <dd>httpd için belge kök dizinini belirler. Bu, (<code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code>’lardan başka) suEXEC için
 360         kullanılacak tek hiyerarşi olacaktır. Öntanımlı dizin sonuna
 361         "<code>/htdocs</code>" eklenmiş <code>--datadir</code> dizinidir.
 362         Yani, seçeneği "<code>--datadir=/home/apache</code>" olarak
 363         belirtmişseniz suEXEC çalıştırıcısı için belge kök dizini
 364         "<code>/home/apache/htdocs</code>" olur.</dd>
 365
 366       <dt><code>--with-suexec-uidmin=<em>UID</em></code></dt>
 367
 368       <dd>suEXEC kullanıcısının kullanıcı kimliği olarak izin verilen en
 369         düşük değeri belirler. Çoğu sistemde bu ya 500’dür ya da 100; 100
 370         öntanımlıdır.</dd>
 371
 372       <dt><code>--with-suexec-gidmin=<em>GID</em></code></dt>
 373
 374       <dd>suEXEC kullanıcısının grup kimliği olarak izin verilen en düşük
 375         değeri belirler. Çoğu sistemde bu 100 olup, seçeneğin de öntanımlı
 376         değeridir.</dd>
 377
 378       <dt><code>--with-suexec-logfile=<em>DOSYA</em></code></dt>
 379
 380       <dd>suEXEC hareketlerinin ve hatalarının kaydedileceği günlük
 381         dosyasının adını belirler (denetim ve hata ayıklama için
 382         kullanışlıdır). Öntanımlı günlük dosyası ismi
 383         "<code>suexec_log</code>" olup yeri (<code>--logfiledir</code>
 384         seçeneği ile belirtilen) günlük dosyaları dizinidir.</dd>
 385
 386       <dt><code>--with-suexec-safepath=<em>YOL</em></code></dt>
 387
 388       <dd>CGI çalıştırılabilirlerine aktarılacak güvenilir <code>PATH</code>
 389         ortam değişkeninin değerini tanımlar.
 390         "<code>/usr/local/bin:/usr/bin:/bin</code>" öntanımlıdır.</dd>
 391     </dl>
 392
 393     <h3>SuEXEC çalıştırıcısının derlenmesi ve kurulumu</h3>
 394
 395
 396       <p>SuEXEC özelliğini <code>--enable-suexec</code> seçeneği ile
 397         etkinleştirdiyseniz <code>make</code> komutunu verdiğinizde httpd
 398         ile birlikte <code>suexec</code> çalıştırılabilir dosyası da
 399         derlenecektir.</p>
 400
 401       <p>Tüm bileşenler derlendikten sonra <code>make install</code> komutunu
 402         vererek kurulumu tamamlayabilirsiniz. <code>suexec</code>
 403         çalıştırılabilir dosyası <code>--sbindir</code> seçeneği ile
 404         tanımlanan dizine kurulacaktır; öntanımlı yeri
 405         <code>/usr/local/apache2/bin/</code> dizinidir.</p>
 406
 407       <p>Kurulum adımında <strong><em>root yetkisine</em></strong> sahip
 408         olmanız gerektiğini unutmayın. Çalıştırıcıya kullanıcı kimliğinin
 409         atanabilmesi ve dosyanın sahibi olan kullanıcı kimliği ile
 410         çalıştırılabilmesini mümkün kılan bitinin etkin kılınabilmesi için
 411         kurulumun <code><em>root</em></code> tarafından yapılması
 412         önemlidir.</p>
 413
 414
 415     <h3>Paranoyak yetkilendirme</h3>
 416
 417
 418       <p>SuEXEC çalıştırıcısı kendini çalıştıran kullanıcının
 419         <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiğine
 420         <code>--with-suexec-caller</code> seçeneği ile belirtilen kullanıcı
 421         olup olmadığına bakacaksa da, bu sınamanın da bir sistem veya
 422         kütüphane çağrısı ile istismar edilmiş olma ihtimali gözardı
 423         edilmemelidir. Bunun meydana gelmesini önlemek için ve genelde
 424         yapıldığı gibi dosyanın izinlerini suEXEC çalıştırıcısı sadece
 425         httpd'nin aidiyetinde çalıştığı grup tarafından çalıştırılacak
 426         şekilde ayarlayınız.</p>
 427
 428       <p>Örneğin, sunucunuz şöyle yapılandırılmışsa:</p>
 429
 430       <div class="example"><p><code>
 431           User apache<br />
 432           Group apache-grup<br />
 433       </code></p></div>
 434
 435       <p>Ve <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code> çalıştırılabilir de
 436         <code>/usr/local/apache2/bin/</code> dizinine kurulmuşsa şu komutları
 437         vermelisiniz:</p>
 438
 439       <div class="example"><p><code>
 440           chgrp apache-grup /usr/local/apache2/bin/suexec<br />
 441           chmod 4750 /usr/local/apache2/bin/suexec<br />
 442       </code></p></div>
 443
 444       <p>Böylece suEXEC çalıştırıcısını httpd’yi çalıştıran grubun
 445         üyelerinden başkasının çalıştıramayacağından emin olabilirsiniz.</p>
 446
 447 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 448 <div class="section">
 449 <h2><a name="enable" id="enable">suEXEC’in etkin kılınması ve iptal edilmesi</a></h2>
 450
 451
 452     <p>httpd başlatıldığı sırada <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code> çalıştırıcısı için
 453       <code>--sbindir</code> seçeneği ile tanımlanan dizine bakar (seçeneğin
 454       öntanımlı değeri <code>/usr/local/apache/sbin/suexec</code>’tir). httpd
 455       düzgün yapılandırılmış bir suEXEC çalıştırıcısı bulduğu takdirde hata
 456       günlüğüne şöyle bir ileti yazacaktır:</p>
 457
 458 <div class="example"><p><code>
 459     [notice] suEXEC mechanism enabled (wrapper: <var>/dosya/yolu/suexec</var>)
 460 </code></p></div>
 461
 462     <p>Sunucu başlatıldığında bu ileti yazılmazsa sunucu ya çalıştırıcı
 463       programı umduğu yerde bulamamıştır ya da dosyanın <em>setuid</em> biti
 464       <em>root</em> tarafından etkin kılınmamıştır.</p>
 465
 466      <p>SuEXEC mekanizmasını etkin kılmak istediğiniz sunucu çalışmaktaysa
 467       sunucuyu önce öldürmeli sonra yeniden başlatmalısınız.  Basit bir
 468       <code>HUP</code> veya <code>USR1</code> sinyali ile yeniden başlamasını
 469       sağlamak yeterli olmayacaktır.</p>
 470
 471      <p>SuEXEC mekanizmasını iptal etmek için ise <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code>
 472       dosyasını sildikten sonra httpd'yi öldürüp yeniden başlamalısınız.</p>
 473 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 474 <div class="section">
 475 <h2><a name="usage" id="usage">SuEXEC’in kullanımı</a></h2>
 476
 477     <p>CGI programlarına yapılan isteklerin suEXEC çalıştırıcısı tarafından
 478       yerine getirilebilmesi için sanal konağın bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_suexec.html#suexecusergroup">SuexecUserGroup</a></code> yönergesi içermesi veya
 479       isteğin <code class="module"><a href="./mod/mod_userdir.html">mod_userdir</a></code> tarafından işleme konulması
 480       gerekir.</p>
 481
 482     <p><strong>Sanal Konaklar:</strong><br />SuEXEC çalıştırıcısını farklı
 483       bir kullanıcı ile etkin kılmanın tek yolu <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost">VirtualHost</a></code> bölümleri içinde <code class="directive"><a href="./mod/mod_suexec.html#suexecusergroup">SuexecUserGroup</a></code> yönergesini
 484       kullanmaktır. Bu yönergede ana sunucuyu çalıştıran kullanıcıdan farklı
 485       bir kullanıcı  belirterek ilgili sanal konak üzerinden CGI kaynakları
 486       için yapılan tüm isteklerin belirtilen <em>kullanıcı</em> ve
 487       <em>grup</em> tarafından çalıştırılması sağlanır. Bu yönergeyi
 488       içermeyen sanal konaklar için ana sunucunun kullanıcısı
 489       öntanımlıdır.</p>
 490
 491     <p><strong>Kullanıcı dizinleri:</strong><br />
 492     <code class="module"><a href="./mod/mod_userdir.html">mod_userdir</a></code> tarafından işleme sokulan tüm istekler için
 493     suEXEC çalıştırıcısı istek yapılan kullanıcı dizininin sahibinin
 494     aidiyetinde çalıştırılacaktır. Bu özelliğin çalışması için tek
 495     gereklilik, kullanıcının SuEXEC çalıştırıcısı için etkin kılınmış olması
 496     ve çalıştırıcının yukarıdaki <a href="#model">güvenlik sınamalarından</a>
 497     geçebilmesidir. Ayrıca,  <code>--with-suexec-userdir</code> <a href="#install">derleme</a> seçeneğinin açıklamasına da bakınız.</p>
 498 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 499 <div class="section">
 500 <h2><a name="debug" id="debug">SuEXEC ve hata ayıklama</a></h2>
 501
 502     <p>SuEXEC çalıştırıcısı yukarıda değinildiği gibi günlük bilgilerini
 503       <code>--with-suexec-logfile</code> seçeneği ile belirtilen dosyaya
 504       yazacaktır. Çalıştırıcıyı doğru yapılandırarak kurduğunuzdan emin olmak
 505       istiyorsanız, yolunda gitmeyen şeyler var mı diye bu günlük dosyasına
 506       bakmayı ihmal etmeyin.</p>
 507
 508 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 509 <div class="section">
 510 <h2><a name="jabberwock" id="jabberwock">Uyarılar ve Örnekler</a></h2>
 511
 512
 513     <p><strong>UYARI!</strong> Bu bölüm henüz bitmedi. Bu bölümün son hali
 514       için <a href="http://httpd.apache.org/docs/trunk/suexec.html">çevrimiçi
 515       belgelere</a> bakınız.</p>
 516
 517     <p>SuEXEC çalıştırıcısından dolayı sunucu ayarlarına bazı sınırlamalar
 518       getiren bir kaç önemli nokta mevcuttur. SuEXEC ile ilgili hata
 519       bildiriminde bulunmadan önce bunlara bir göz atmalısınız.</p>
 520
 521     <ul>
 522       <li><strong>suEXEC ile ilgili önemli noktalar</strong></li>
 523
 524       <li>Hiyerarşik sınırlamalar
 525
 526         <p class="indent">Güvenlik ve verimlilik adına, tüm suEXEC
 527           isteklerinin sanal konaklar için üst düzey belge kökünün altındaki
 528           dosyalarla, kullanıcı dizinleri için ise üst düzey bireysel belge
 529           köklerinin altındaki dosyalarla sınırlı kalması gerekir. Örneğin,
 530           dört sanal konağınız varsa ve suEXEC çalıştırıcısının
 531           getirilerinden faydalanmak istiyorsanız, sanal konaklarınızın belge
 532           kök dizinlerini ana sunucunun belge kök dizininin altında kalacak
 533           şekilde yapılandırmanız gerekir (örnek yolda).</p>
 534       </li>
 535
 536       <li>SuEXEC'in <code>PATH</code> ortam değişkeni
 537
 538         <p class="indent">Bunu değiştirmek tehlikeli olabilir. Bu değişkende
 539           tanımladığınız her yolun <strong>güvenli</strong> bir dizini işaret
 540           ettiğinden emin olmalısınız. Başkalarının oralarda bir truva atı
 541           çalıştırmasını istemiyorsanız buna çok dikkat ediniz.</p>
 542       </li>
 543
 544       <li>SuEXEC kodunda değişiklik
 545
 546         <p class="indent">Gerçekte ne yaptığınızı bilmiyorsanız bu,
 547           <strong>büyük bir sorun</strong> olabilir. Böyle şeyler yapmaktan
 548           mümkün olduğunca uzak durmalısınız.</p>
 549       </li>
 550     </ul>
 551
 552 </div></div>
 553 <div class="bottomlang">
 554 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/suexec.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
 555 <a href="./fr/suexec.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
 556 <a href="./ja/suexec.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
 557 <a href="./ko/suexec.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
 558 <a href="./tr/suexec.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
 559 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img src="./images/up.gif" alt="top" /></a></div><div class="section"><h2><a id="comments_section" name="comments_section">Yorum</a></h2><div class="warning"><strong>Notice:</strong><br />This is not a Q&amp;A section. Comments placed here should be pointed towards suggestions on improving the documentation or server, and may be removed again by our moderators if they are either implemented or considered invalid/off-topic. Questions on how to manage the Apache HTTP Server should be directed at either our IRC channel, #httpd, on Freenode, or sent to our <a href="http://httpd.apache.org/lists.html">mailing lists</a>.</div>
 560 <script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
 561 var comments_shortname = 'httpd';
 562 var comments_identifier = 'http://httpd.apache.org/docs/trunk/suexec.html';
 563 (function(w, d) {
 564     if (w.location.hostname.toLowerCase() == "httpd.apache.org") {
 565         d.write('<div id="comments_thread"><\/div>');
 566         var s = d.createElement('script');
 567         s.type = 'text/javascript';
 568         s.async = true;
 569         s.src = 'https://comments.apache.org/show_comments.lua?site=' + comments_shortname + '&page=' + comments_identifier;
 570         (d.getElementsByTagName('head')[0] || d.getElementsByTagName('body')[0]).appendChild(s);
 571     }
 572     else {
 573         d.write('<div id="comments_thread">Comments are disabled for this page at the moment.<\/div>');
 574     }
 575 })(window, document);
 576 //--><!]]></script></div><div id="footer">
 577 <p class="apache">Copyright 2015 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
 578 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/quickreference.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div><script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
 579 if (typeof(prettyPrint) !== 'undefined') {
 580     prettyPrint();
 581 }
 582 //--><!]]></script>
 583 </body></html>