granicus.if.org Git - apache/blob - docs/manual/suexec.html.tr.utf8

   1 <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
   2 <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
   3 <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head>
   4 <meta content="text/html; charset=UTF-8" http-equiv="Content-Type" />
   5 <!--
   6         XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
   7               This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
   8         XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
   9       -->
  10 <title>SuEXEC Desteği - Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.5</title>
  11 <link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
  12 <link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
  13 <link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /><link rel="stylesheet" type="text/css" href="./style/css/prettify.css" />
  14 <script src="./style/scripts/prettify.min.js" type="text/javascript">
  15 </script>
  16
  17 <link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
  18 <body id="manual-page"><div id="page-header">
  19 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/quickreference.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p>
  20 <p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.5</p>
  21 <img alt="" src="./images/feather.png" /></div>
  22 <div class="up"><a href="./"><img title="&lt;-" alt="&lt;-" src="./images/left.gif" /></a></div>
  23 <div id="path">
  24 <a href="http://www.apache.org/">Apache</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> &gt; <a href="./">Sürüm 2.5</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>SuEXEC Desteği</h1>
  25 <div class="toplang">
  26 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/suexec.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
  27 <a href="./fr/suexec.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
  28 <a href="./ja/suexec.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
  29 <a href="./ko/suexec.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
  30 <a href="./tr/suexec.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
  31 </div>
  32 <div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
  33
  34     <p><strong>SuEXEC</strong> özelliği, Apache HTTP Sunucusu kullanıcılarına
  35       <strong>CGI</strong> ve <strong>SSI</strong> programlarını sunucunun
  36       aidiyetinde çalıştığı kullanıcıdan farklı bir kullanıcının aidiyetinde
  37       çalıştırma olanağı verir. Normalde, <strong>CGI</strong> ve
  38       <strong>SSI</strong> programlarını çalıştıranla sunucuyu çalıştıran
  39       aynı kullanıcıdır.</p>
  40
  41     <p>Gerektiği gibi kullanıldığında bu özellik, kullanıcılara
  42       <strong>CGI</strong> ve <strong>SSI</strong> programlarını çalıştırma
  43       ve geliştirmeye izin vermekle ortaya çıkan güvenlik risklerini azaltır.
  44       Bununla birlikte, <strong>suEXEC</strong> gerektiği gibi
  45       yapılandırılmadığı takdirde bazı sorunlara yol açabilir ve bilgisayar
  46       güvenliğinizde yeni delikler ortaya çıkmasına sebep olabilir.
  47       Güvenlikle ilgili mevcut sorunlarla başa çıkmada ve <em>setuid
  48       root</em> programları yönetmekte bilgi ve deneyim sahibi değilseniz
  49       <strong>suEXEC</strong> kullanmayı kesinlikle düşünmemenizi
  50       öneririz.</p>
  51   </div>
  52 <div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#before">Başlamadan önce</a></li>
  53 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#model">SuEXEC Güvenlik Modeli</a></li>
  54 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#install">suEXEC’in Yapılandırılması ve Kurulumu</a></li>
  55 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#enable">suEXEC’in etkin kılınması ve iptal edilmesi</a></li>
  56 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#usage">SuEXEC’in kullanımı</a></li>
  57 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#debug">SuEXEC ve hata ayıklama</a></li>
  58 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#jabberwock">Uyarılar ve Örnekler</a></li>
  59 </ul><h3>Ayrıca bakınız:</h3><ul class="seealso"><li><a href="#comments_section">Yorum</a></li></ul></div>
  60 <div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
  61 <div class="section">
  62 <h2><a name="before" id="before">Başlamadan önce</a> <a title="Permanent link" href="#before" class="permalink">&para;</a></h2>
  63
  64     <p>Belgeye balıklama dalmadan önce, suexec'i kullanacağınız ortam ve
  65       kendiniz hakkında yapılmış çeşitli kabuller hakkında bilgi sahibi
  66       olmalısınız.</p>
  67
  68     <p>Öncelikle, üzerinde <strong>setuid</strong> va <strong>setgid</strong>
  69       işlemlerinin yapılabildiği Unix türevi bir işletim sistemi
  70       kullandığınızı varsayıyoruz. Tüm komut örnekleri buna dayanarak
  71       verilmiştir. Bu desteğe sahip başka platformlar varsa onlardaki
  72       yapılandırma burada anlattığımız yapılandırmadan farklı olabilir.</p>
  73
  74     <p>İkinci olarak, bilgisayarınızın güvenliği ve yönetimi ile ilgili bazı
  75       temel kavramları bildiğinizi kabul ediyoruz. Buna
  76       <strong>setuid/setgid</strong> işlemlerinin sisteminiz ve güvenlik
  77       seviyesi üzerindeki etkilerini bilmek dahildir.</p>
  78
  79     <p>Üçüncü olarak, <strong>suEXEC</strong> kodunun
  80       <strong>değiştirilmemiş</strong> bir sürümünü kullandığınızı
  81       varsayıyoruz. Tüm suEXEC kodu, geliştiricilerin yanında sayısız beta
  82       kullanıcısı tarafından dikkatle incelenmiş ve denenmiştir. Kodların hem
  83       basit hem de sağlam bir şekilde güvenli olması için gerekli tüm
  84       önlemler alınmıştır. Bu kodun değiştirilmesi beklenmedik sorunlara ve
  85       yeni güvenlik risklerine yol açabilir. Özellikle güvenlikle ilgili
  86       programlarda deneyimli değilseniz suEXEC kodunda kesinlikle bir
  87       değişiklik yapmamalısınız. Değişiklik yaparsanız kodlarınızı gözden
  88       geçirmek ve tartışmak üzere Apache HTTP Sunucusu geliştirme ekibi ile
  89       paylaşmanızı öneririz.</p>
  90
  91     <p>Dördüncü ve son olarak, Apache HTTP Sunucusu geliştirme ekibinin
  92       suEXEC’i öntanımlı httpd kurulumunun bir parçası yapmama kararından
  93       bahsetmek gerekir. Bunun sonucu olarak, suEXEC yapılandırması sistem
  94       yöneticisinin ayrıntılı bir incelemesini gerektirir. Gerekli incelemeden
  95       sonra yönetici tarafından suEXEC yapılandırma seçeneklerine karar
  96       verilip, normal yollardan sisteme kurulumu yapılır. Bu seçeneklerin
  97       belirlenmesi, suEXEC işlevselliğinin kullanımı sırasında sistem
  98       güvenliğini gerektiği gibi sağlamak için yönetici tarafından dikkatle
  99       saptanmayı gerektirir. Bu sürecin ayrıntılarının yöneticiye bırakılma
 100       sebebi, suEXEC kurulumunu, suEXEC’i dikkatle kullanacak yeterliliğe sahip
 101       olanlarla sınırlama  beklentimizdir.</p>
 102
 103     <p>Hala bizimle misiniz? Evet mi? Pekala, o halde devam!</p>
 104 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 105 <div class="section">
 106 <h2><a name="model" id="model">SuEXEC Güvenlik Modeli</a> <a title="Permanent link" href="#model" class="permalink">&para;</a></h2>
 107
 108     <p>SuEXEC yapılandırması ve kurulumuna girişmeden önce biraz da
 109       gerçekleşmesini istediğiniz güvenlik modelinin ayrıntıları üzerinde
 110       duralım. Böylece, suEXEC’in içinde olup bitenleri ve sisteminizin
 111       güvenliği için alınacak önlemleri daha iyi anlayabilirsiniz.</p>
 112
 113     <p><strong>suEXEC</strong> işlevselliği, Apache HTTP Sunucusu tarafından
 114       gerektiği takdirde artalanda çalıştırılan bir setuid programa dayanır.
 115       Bu program, bir CGI veya SSI betiğine bir HTTP isteği yapıldığı zaman,
 116       bu betiği, yöneticinin ana sunucunun aidiyetinde çalıştığı kullanıcıdan
 117       farklı olarak seçtiği bir kullanıcının aidiyetinde çalıştırmak için
 118       çağrılır. Böyle bir istek geldiğinde, Apache httpd artalandaki setuid
 119       programına, HTTP isteği yapılan programın ismiyle beraber aidiyetinde
 120       çalışacağı kullanıcı ve grup kimliklerini de aktarır.</p>
 121
 122     <p>Artalanda çalıştırılan setuid program başarıyı ve başarısızlığı
 123       aşağıdaki süreci izleyerek saptar. Bunlardan herhangi biri başarısız
 124       olursa program başarısızlık durumunu günlüğe kaydeder ve bir hata
 125       vererek çıkar. Aksi takdirde çalışmaya devam eder.</p>
 126
 127     <ol>
 128       <li>
 129         <strong>Setuid programı çalıştıran kullanıcı sistemin geçerli
 130         kullanıcılarından biri mi?</strong>
 131
 132         <p class="indent">Bu, setuid programı çalıştıran kullanıcının
 133         sistemin gerçek bir kullanıcısı olduğunudan emin olunmasını sağlar.
 134         </p>
 135      </li>
 136
 137      <li>
 138         <strong>Setuid program yeterli sayıda argümanla çağrılmış mı?
 139         </strong>
 140
 141         <p class="indent">Apache HTTP Sunucusunun artalanda çağırdığı
 142           setuid program ancak yeterli sayıda argüman sağlandığı takdirde
 143           çalışacaktır. Argümanların sayısını ve sırasını Apache HTTP sunucusu
 144           bilir. Eğer setuid program yeterli sayıda argümanla çağrılmamışsa
 145           ya kendisinde bir değişiklik yapılmıştır ya da kurulu Apache httpd
 146           çalıştırılabilirinin suEXEC ile ilgili kısmında yanlış giden bir
 147           şeyler vardır.</p>
 148       </li>
 149
 150       <li>
 151         <strong>Bu geçerli kullanıcının bu setuid programı çalıştırma
 152           yetkisi var mı?</strong>
 153
 154         <p class="indent">Sadece tek bir kullanıcı (Apache’nin aidiyetinde
 155           çalıştığı kullanıcı) bu programı çalıştırmaya yetkilidir.</p>
 156       </li>
 157
 158       <li>
 159         <strong>Hedef CGI veya SSI programı hiyerarşik olarak güvenliği
 160           bozacak bir dosya yolu üzerinde mi?</strong>
 161
 162         <p class="indent">Hedef CGI veya SSI programının dosya yolu '/' veya
 163           '..' ile başlıyor  mu? Buna izin verilmez. Hedef CGI veya SSI
 164           programı suEXEC’in belge kök dizininde yer almalıdır (aşağıda
 165           <code>--with-suexec-docroot=<em>DİZİN</em></code> seçeneğine
 166           bakınız).</p>
 167       </li>
 168
 169       <li>
 170         <strong>Hedef kullanıcı ismi geçerli mi?</strong>
 171
 172         <p class="indent">Hedef kullanıcı mevcut mu?</p>
 173       </li>
 174
 175       <li>
 176         <strong>Hedef grup ismi geçerli mi?</strong>
 177
 178         <p class="indent">Hedef grup mevcut mu?</p>
 179       </li>
 180
 181       <li>
 182         <strong>Hedef kullanıcı <code>root</code> değil, değil mi?</strong>
 183
 184         <p class="indent">Mevcut durumda, <code>root</code> kullanıcısının
 185           CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin verilmemektedir.</p>
 186       </li>
 187
 188       <li>
 189         <strong>Hedef kullanıcı kimliği asgari kullanıcı numarasından
 190           <em>BÜYÜK</em> mü?</strong>
 191
 192         <p class="indent">Asgari kullanıcı numarası yapılandırma sırasında
 193           belirtilir. Böylece CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin
 194           verilecek olası en düşük kullanıcı numarasını belirlemeniz mümkün
 195           kılınmıştır. Bu bazı “sistem” hesaplarını devreden çıkarmak için
 196           yararlıdır.</p>
 197       </li>
 198
 199       <li>
 200         <strong>Hedef grup <code>root</code>  değil, değil mi?</strong>
 201
 202         <p class="indent"><code>root</code> grubunun CGI/SSI
 203           programlarını çalıştırmasına izin verilmemektedir.</p>
 204       </li>
 205
 206       <li>
 207         <strong>Hedef grup numarası asgari grup numarasından
 208           <em>BÜYÜK</em> mü?</strong>
 209
 210         <p class="indent">Asgari grup numarası yapılandırma sırasında
 211           belirtilir. Böylece CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin
 212           verilecek olası en düşük grup numarasını belirlemeniz mümkün
 213           kılınmıştır. Bu bazı “sistem” hesaplarını devreden çıkarmak için
 214           yararlıdır.</p>
 215       </li>
 216
 217       <li>
 218         <strong>Apache’nin artalanda çağırdığı setuid program hedef
 219           kullanıcı ve grubun aidiyetine geçebildi mi?</strong>
 220
 221         <p class="indent">Bu noktadan itibaren program setuid ve setgid
 222           çağrıları üzerinden hedef kullanıcı ve grubun aidiyetine geçer.
 223           Erişim grubu listesi de ayrıca kullanıcının üyesi olduğu tüm
 224           gruplara genişletilir.</p>
 225       </li>
 226
 227       <li>
 228         <strong>Hedef CGI/SSI programının bulunduğu dizine geçebildik mi?
 229         </strong>
 230
 231         <p class="indent">Dizin mevcut değilse dosyaları da içeremez. Hedef
 232           dizine geçemiyorsak bu, dizin mevcut olmadığından olabilir.</p>
 233       </li>
 234
 235       <li>
 236         <strong>Hedef dizin Apache için izin verilen yerlerden biri mi?
 237         </strong>
 238
 239         <p class="indent">İstek sunucunun normal bir bölümü için yapılmış
 240           olsa da istenen dizin acaba suEXEC’in belge kök dizini altında mı?
 241           Yani, istenen dizin, suEXEC’in aidiyetinde çalıştığı kullanıcının
 242           ev dizini altında bulunan, <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> ile belirtilen dizinin altında mı? (<a href="#install">suEXEC’in yapılandırma seçeneklerine</a>
 243           bakınız).</p>
 244       </li>
 245
 246       <li>
 247         <strong>Hedef dizin başkaları tarafından yazılabilen bir dizin değil,
 248           değil mi?</strong>
 249
 250         <p class="indent">Başkaları da yazabilsin diye bir dizin açmıyoruz;
 251           dizin içeriğini sadece sahibi değiştirebilmelidir.</p>
 252       </li>
 253
 254       <li>
 255         <strong>Hedef CGI/SSI programı mevcut mu?</strong>
 256
 257         <p class="indent">Mevcut değilse çalıştırılamaz.</p>
 258       </li>
 259
 260       <li>
 261         <strong>Hedef CGI/SSI program dosyasına başkaları tarafından
 262           yazılamıyor, değil mi?</strong>
 263
 264         <p class="indent">Hedef CGI/SSI programının dosyasına sahibinden
 265           başka kimsenin bir şeyler yazmasını istemeyiz.</p>
 266       </li>
 267
 268       <li>
 269         <strong>Hedef CGI/SSI program setuid veya setgid <em>değil</em>,
 270           değil mi?</strong>
 271
 272         <p class="indent">UID/GID‘i tekrar değiştirecek programlar
 273           çalıştırmayı istemeyiz.</p>
 274       </li>
 275
 276       <li>
 277         <strong>Hedef kullanıcı/grup, programın kullanıcı/grubu ile aynı mı?
 278         </strong>
 279
 280         <p class="indent">Hedef kullanıcı dosyanın sahibi mi?</p>
 281       </li>
 282
 283       <li>
 284         <strong>İşlemlerin güvenle yapılabilmesi için süreç ortamını
 285           başarıyla temizleyebildik mi?</strong>
 286
 287         <p class="indent">suEXEC, sürecin çalışacağı ortama güvenli bir
 288           program çalıştırma yolu sağlamaktan başka, yapılandırma sırasında
 289           oluşturulan güvenli ortam değişkenleri listesinde isimleri bulunan
 290           ortam değişkenlerinden başkasını aktarmayacaktır.</p>
 291       </li>
 292
 293       <li>
 294         <strong>Hedef CGI/SSI programı haline gelip çalışabildik mi?</strong>
 295
 296         <p class="indent">Burası suEXEC’in bitip CGI/SSI programının
 297           başladığı yerdir.</p>
 298       </li>
 299     </ol>
 300
 301     <p>Bu süreç suEXEC güvenlik modelinin standart işlemlerini oluşturur.
 302       Biraz zorlayıcı ve CGI/SSI tasarımına yeni kurallar ve sınırlamalar
 303       getiriyor olsa da düşünülen güvenliği adım adım sağlayacak şekilde
 304       tasarlanmıştır.</p>
 305
 306     <p>Düzgün bir suEXEC yapılandırmasının hangi güvenlik risklerinden
 307       kurtulmayı sağladığı ve bu güvenlik modelinin sunucu yapılandırmasıyla
 308       ilgili sorumluluklarınızı nasıl sınırlayabildiği hakkında daha
 309       ayrıntılı bilgi edinmek için bu belgenin <a href="#jabberwock">"Uyarılar ve Örnekler"</a> bölümüne bakınız.</p>
 310 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 311 <div class="section">
 312 <h2><a name="install" id="install">suEXEC’in Yapılandırılması ve Kurulumu</a> <a title="Permanent link" href="#install" class="permalink">&para;</a></h2>
 313
 314     <p>Eğlence başlıyor.</p>
 315
 316     <p><strong>suEXEC yapılandırma seçenekleri</strong><br />
 317     </p>
 318
 319     <dl>
 320       <dt><code>--enable-suexec</code></dt>
 321
 322       <dd>Bu seçenek, hiçbir zaman öntanımlı olarak kurulmayan ve
 323         etkinleştirilmeyen suEXEC özelliğini etkin kılar. suEXEC özelliğini
 324         kullanma isteğinizi Apache’nin kabul edebilmesi için
 325         <code>--enable-suexec</code> seçeneğinin yanında en azından bir tane
 326         de <code>--with-suexec-xxxxx</code> seçeneği belirtilmiş
 327         olmalıdır.</dd>
 328
 329       <dt><code>--with-suexec-bin=<em>YOL</em></code></dt>
 330
 331       <dd>Güvenlik sebebiyle <code>suexec</code> çalıştırılabilirinin
 332         bulunduğu yer sunucu koduna yazılır. Bu seçenekle öntanımlı yol
 333         değiştirilmiş olur. Örnek:<br />
 334         <code>--with-suexec-bin=/usr/sbin/suexec</code></dd>
 335
 336       <dt><code>--with-suexec-caller=<em>KULLANICI</em></code></dt>
 337
 338       <dd>Normalde httpd’nin aidiyetinde çalıştığı <a href="mod/mpm_common.html#user">kullanıcı</a>dır. Bu, suEXEC
 339         çalıştırıcısını çalıştırmasına izin verilen tek kullanıcıdır.</dd>
 340
 341       <dt><code>--with-suexec-userdir=<em>DİZİN</em></code></dt>
 342
 343       <dd><p>Kullanıcıların ev dizinleri altında suEXEC’in erişmesine izin
 344         verilen alt dizinin yerini tanımlar. Bu dizin altında suEXEC
 345         kullanıcısı tarafından çalıştırılacak tüm programlar "güvenilir"
 346         olmalıdır. Eğer “basit” bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergesi kullanıyorsanız ( içinde “*”
 347         bulunmayan), bunun aynı dizin olması gerekir. Eğer burada belirtilen
 348         dizin, <code>passwd</code> dosyasında kullanıcı için belirtilmiş
 349         dizinin altında <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code>
 350         yönergesinde belirtilen dizin olmadığı takdirde suEXEC işini
 351         gerektiği gibi yapmayacaktır. Öntanımlı değer
 352         <code>public_html</code>’dir.</p>
 353
 354       <p>Eğer, sanal konaklarınızın herbiri farklı <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergeleri içeriyorsa
 355         burada belirtilecek dizinin üst dizininin hepsinde aynı olması
 356         gerekir. <strong>Aksi takdirde, "~<em><code>kullanıcı</code></em>"
 357         istekleri düzgün çalışmayacaktır.</strong></p></dd>
 358
 359       <dt><code>--with-suexec-docroot=<em>DİZİN</em></code></dt>
 360
 361       <dd>httpd için belge kök dizinini belirler. Bu, (<code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code>’lardan başka) suEXEC için
 362         kullanılacak tek hiyerarşi olacaktır. Öntanımlı dizin sonuna
 363         "<code>/htdocs</code>" eklenmiş <code>--datadir</code> dizinidir.
 364         Yani, seçeneği "<code>--datadir=/home/apache</code>" olarak
 365         belirtmişseniz suEXEC çalıştırıcısı için belge kök dizini
 366         "<code>/home/apache/htdocs</code>" olur.</dd>
 367
 368       <dt><code>--with-suexec-uidmin=<em>UID</em></code></dt>
 369
 370       <dd>suEXEC kullanıcısının kullanıcı kimliği olarak izin verilen en
 371         düşük değeri belirler. Çoğu sistemde bu ya 500’dür ya da 100; 100
 372         öntanımlıdır.</dd>
 373
 374       <dt><code>--with-suexec-gidmin=<em>GID</em></code></dt>
 375
 376       <dd>suEXEC kullanıcısının grup kimliği olarak izin verilen en düşük
 377         değeri belirler. Çoğu sistemde bu 100 olup, seçeneğin de öntanımlı
 378         değeridir.</dd>
 379
 380       <dt><code>--with-suexec-logfile=<em>DOSYA</em></code></dt>
 381
 382       <dd>suEXEC hareketlerinin ve hatalarının kaydedileceği günlük
 383         dosyasının adını belirler (denetim ve hata ayıklama için
 384         kullanışlıdır). Öntanımlı günlük dosyası ismi
 385         "<code>suexec_log</code>" olup yeri (<code>--logfiledir</code>
 386         seçeneği ile belirtilen) günlük dosyaları dizinidir.</dd>
 387
 388       <dt><code>--with-suexec-safepath=<em>YOL</em></code></dt>
 389
 390       <dd>CGI çalıştırılabilirlerine aktarılacak güvenilir <code>PATH</code>
 391         ortam değişkeninin değerini tanımlar.
 392         "<code>/usr/local/bin:/usr/bin:/bin</code>" öntanımlıdır.</dd>
 393     </dl>
 394
 395     <h3>SuEXEC çalıştırıcısının derlenmesi ve kurulumu</h3>
 396
 397
 398       <p>SuEXEC özelliğini <code>--enable-suexec</code> seçeneği ile
 399         etkinleştirdiyseniz <code>make</code> komutunu verdiğinizde httpd
 400         ile birlikte <code>suexec</code> çalıştırılabilir dosyası da
 401         derlenecektir.</p>
 402
 403       <p>Tüm bileşenler derlendikten sonra <code>make install</code> komutunu
 404         vererek kurulumu tamamlayabilirsiniz. <code>suexec</code>
 405         çalıştırılabilir dosyası <code>--sbindir</code> seçeneği ile
 406         tanımlanan dizine kurulacaktır; öntanımlı yeri
 407         <code>/usr/local/apache2/bin/</code> dizinidir.</p>
 408
 409       <p>Kurulum adımında <strong><em>root yetkisine</em></strong> sahip
 410         olmanız gerektiğini unutmayın. Çalıştırıcıya kullanıcı kimliğinin
 411         atanabilmesi ve dosyanın sahibi olan kullanıcı kimliği ile
 412         çalıştırılabilmesini mümkün kılan bitinin etkin kılınabilmesi için
 413         kurulumun <code><em>root</em></code> tarafından yapılması
 414         önemlidir.</p>
 415
 416
 417     <h3>Paranoyak yetkilendirme</h3>
 418
 419
 420       <p>SuEXEC çalıştırıcısı kendini çalıştıran kullanıcının
 421         <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiğine
 422         <code>--with-suexec-caller</code> seçeneği ile belirtilen kullanıcı
 423         olup olmadığına bakacaksa da, bu sınamanın da bir sistem veya
 424         kütüphane çağrısı ile istismar edilmiş olma ihtimali gözardı
 425         edilmemelidir. Bunun meydana gelmesini önlemek için ve genelde
 426         yapıldığı gibi dosyanın izinlerini suEXEC çalıştırıcısı sadece
 427         httpd'nin aidiyetinde çalıştığı grup tarafından çalıştırılacak
 428         şekilde ayarlayınız.</p>
 429
 430       <p>Örneğin, sunucunuz şöyle yapılandırılmışsa:</p>
 431
 432       <div class="example"><p><code>
 433           User apache<br />
 434           Group apache-grup<br />
 435       </code></p></div>
 436
 437       <p>Ve <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code> çalıştırılabilir de
 438         <code>/usr/local/apache2/bin/</code> dizinine kurulmuşsa şu komutları
 439         vermelisiniz:</p>
 440
 441       <div class="example"><p><code>
 442           chgrp apache-grup /usr/local/apache2/bin/suexec<br />
 443           chmod 4750 /usr/local/apache2/bin/suexec<br />
 444       </code></p></div>
 445
 446       <p>Böylece suEXEC çalıştırıcısını httpd’yi çalıştıran grubun
 447         üyelerinden başkasının çalıştıramayacağından emin olabilirsiniz.</p>
 448
 449 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 450 <div class="section">
 451 <h2><a name="enable" id="enable">suEXEC’in etkin kılınması ve iptal edilmesi</a> <a title="Permanent link" href="#enable" class="permalink">&para;</a></h2>
 452
 453
 454     <p>httpd başlatıldığı sırada <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code> çalıştırıcısı için
 455       <code>--sbindir</code> seçeneği ile tanımlanan dizine bakar (seçeneğin
 456       öntanımlı değeri <code>/usr/local/apache/sbin/suexec</code>’tir). httpd
 457       düzgün yapılandırılmış bir suEXEC çalıştırıcısı bulduğu takdirde hata
 458       günlüğüne şöyle bir ileti yazacaktır:</p>
 459
 460 <div class="example"><p><code>
 461     [notice] suEXEC mechanism enabled (wrapper: <var>/dosya/yolu/suexec</var>)
 462 </code></p></div>
 463
 464     <p>Sunucu başlatıldığında bu ileti yazılmazsa sunucu ya çalıştırıcı
 465       programı umduğu yerde bulamamıştır ya da dosyanın <em>setuid</em> biti
 466       <em>root</em> tarafından etkin kılınmamıştır.</p>
 467
 468      <p>SuEXEC mekanizmasını etkin kılmak istediğiniz sunucu çalışmaktaysa
 469       sunucuyu önce öldürmeli sonra yeniden başlatmalısınız.  Basit bir
 470       <code>HUP</code> veya <code>USR1</code> sinyali ile yeniden başlamasını
 471       sağlamak yeterli olmayacaktır.</p>
 472
 473      <p>SuEXEC mekanizmasını iptal etmek için ise <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code>
 474       dosyasını sildikten sonra httpd'yi öldürüp yeniden başlamalısınız.</p>
 475 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 476 <div class="section">
 477 <h2><a name="usage" id="usage">SuEXEC’in kullanımı</a> <a title="Permanent link" href="#usage" class="permalink">&para;</a></h2>
 478
 479     <p>CGI programlarına yapılan isteklerin suEXEC çalıştırıcısı tarafından
 480       yerine getirilebilmesi için sanal konağın bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_suexec.html#suexecusergroup">SuexecUserGroup</a></code> yönergesi içermesi veya
 481       isteğin <code class="module"><a href="./mod/mod_userdir.html">mod_userdir</a></code> tarafından işleme konulması
 482       gerekir.</p>
 483
 484     <p><strong>Sanal Konaklar:</strong><br />SuEXEC çalıştırıcısını farklı
 485       bir kullanıcı ile etkin kılmanın tek yolu <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost">VirtualHost</a></code> bölümleri içinde <code class="directive"><a href="./mod/mod_suexec.html#suexecusergroup">SuexecUserGroup</a></code> yönergesini
 486       kullanmaktır. Bu yönergede ana sunucuyu çalıştıran kullanıcıdan farklı
 487       bir kullanıcı  belirterek ilgili sanal konak üzerinden CGI kaynakları
 488       için yapılan tüm isteklerin belirtilen <em>kullanıcı</em> ve
 489       <em>grup</em> tarafından çalıştırılması sağlanır. Bu yönergeyi
 490       içermeyen sanal konaklar için ana sunucunun kullanıcısı
 491       öntanımlıdır.</p>
 492
 493     <p><strong>Kullanıcı dizinleri:</strong><br />
 494     <code class="module"><a href="./mod/mod_userdir.html">mod_userdir</a></code> tarafından işleme sokulan tüm istekler için
 495     suEXEC çalıştırıcısı istek yapılan kullanıcı dizininin sahibinin
 496     aidiyetinde çalıştırılacaktır. Bu özelliğin çalışması için tek
 497     gereklilik, kullanıcının SuEXEC çalıştırıcısı için etkin kılınmış olması
 498     ve çalıştırıcının yukarıdaki <a href="#model">güvenlik sınamalarından</a>
 499     geçebilmesidir. Ayrıca,  <code>--with-suexec-userdir</code> <a href="#install">derleme</a> seçeneğinin açıklamasına da bakınız.</p>
 500 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 501 <div class="section">
 502 <h2><a name="debug" id="debug">SuEXEC ve hata ayıklama</a> <a title="Permanent link" href="#debug" class="permalink">&para;</a></h2>
 503
 504     <p>SuEXEC çalıştırıcısı yukarıda değinildiği gibi günlük bilgilerini
 505       <code>--with-suexec-logfile</code> seçeneği ile belirtilen dosyaya
 506       yazacaktır. Çalıştırıcıyı doğru yapılandırarak kurduğunuzdan emin olmak
 507       istiyorsanız, yolunda gitmeyen şeyler var mı diye bu günlük dosyasına
 508       bakmayı ihmal etmeyin.</p>
 509
 510 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 511 <div class="section">
 512 <h2><a name="jabberwock" id="jabberwock">Uyarılar ve Örnekler</a> <a title="Permanent link" href="#jabberwock" class="permalink">&para;</a></h2>
 513
 514
 515     <p><strong>UYARI!</strong> Bu bölüm henüz bitmedi. Bu bölümün son hali
 516       için <a href="http://httpd.apache.org/docs/trunk/suexec.html">çevrimiçi
 517       belgelere</a> bakınız.</p>
 518
 519     <p>SuEXEC çalıştırıcısından dolayı sunucu ayarlarına bazı sınırlamalar
 520       getiren bir kaç önemli nokta mevcuttur. SuEXEC ile ilgili hata
 521       bildiriminde bulunmadan önce bunlara bir göz atmalısınız.</p>
 522
 523     <ul>
 524       <li><strong>suEXEC ile ilgili önemli noktalar</strong></li>
 525
 526       <li>Hiyerarşik sınırlamalar
 527
 528         <p class="indent">Güvenlik ve verimlilik adına, tüm suEXEC
 529           isteklerinin sanal konaklar için üst düzey belge kökünün altındaki
 530           dosyalarla, kullanıcı dizinleri için ise üst düzey bireysel belge
 531           köklerinin altındaki dosyalarla sınırlı kalması gerekir. Örneğin,
 532           dört sanal konağınız varsa ve suEXEC çalıştırıcısının
 533           getirilerinden faydalanmak istiyorsanız, sanal konaklarınızın belge
 534           kök dizinlerini ana sunucunun belge kök dizininin altında kalacak
 535           şekilde yapılandırmanız gerekir (örnek yolda).</p>
 536       </li>
 537
 538       <li>SuEXEC'in <code>PATH</code> ortam değişkeni
 539
 540         <p class="indent">Bunu değiştirmek tehlikeli olabilir. Bu değişkende
 541           tanımladığınız her yolun <strong>güvenli</strong> bir dizini işaret
 542           ettiğinden emin olmalısınız. Başkalarının oralarda bir truva atı
 543           çalıştırmasını istemiyorsanız buna çok dikkat ediniz.</p>
 544       </li>
 545
 546       <li>SuEXEC kodunda değişiklik
 547
 548         <p class="indent">Gerçekte ne yaptığınızı bilmiyorsanız bu,
 549           <strong>büyük bir sorun</strong> olabilir. Böyle şeyler yapmaktan
 550           mümkün olduğunca uzak durmalısınız.</p>
 551       </li>
 552     </ul>
 553
 554 </div></div>
 555 <div class="bottomlang">
 556 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/suexec.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
 557 <a href="./fr/suexec.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
 558 <a href="./ja/suexec.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
 559 <a href="./ko/suexec.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
 560 <a href="./tr/suexec.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
 561 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img src="./images/up.gif" alt="top" /></a></div><div class="section"><h2><a id="comments_section" name="comments_section">Yorum</a></h2><div class="warning"><strong>Notice:</strong><br />This is not a Q&amp;A section. Comments placed here should be pointed towards suggestions on improving the documentation or server, and may be removed again by our moderators if they are either implemented or considered invalid/off-topic. Questions on how to manage the Apache HTTP Server should be directed at either our IRC channel, #httpd, on Freenode, or sent to our <a href="http://httpd.apache.org/lists.html">mailing lists</a>.</div>
 562 <script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
 563 var comments_shortname = 'httpd';
 564 var comments_identifier = 'http://httpd.apache.org/docs/trunk/suexec.html';
 565 (function(w, d) {
 566     if (w.location.hostname.toLowerCase() == "httpd.apache.org") {
 567         d.write('<div id="comments_thread"><\/div>');
 568         var s = d.createElement('script');
 569         s.type = 'text/javascript';
 570         s.async = true;
 571         s.src = 'https://comments.apache.org/show_comments.lua?site=' + comments_shortname + '&page=' + comments_identifier;
 572         (d.getElementsByTagName('head')[0] || d.getElementsByTagName('body')[0]).appendChild(s);
 573     }
 574     else {
 575         d.write('<div id="comments_thread">Comments are disabled for this page at the moment.<\/div>');
 576     }
 577 })(window, document);
 578 //--><!]]></script></div><div id="footer">
 579 <p class="apache">Copyright 2019 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
 580 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/quickreference.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div><script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
 581 if (typeof(prettyPrint) !== 'undefined') {
 582     prettyPrint();
 583 }
 584 //--><!]]></script>
 585 </body></html>