granicus.if.org Git - apache/blob - docs/manual/stopping.xml.tr

   1 <?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?>
   2 <!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd">
   3 <?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.tr.xsl"?>
   4 <!-- English Revision: 1174747 -->
   5 <!-- =====================================================
   6  Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org>
   7    Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org>
   8 ========================================================== -->
   9
  10 <!--
  11  Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
  12  contributor license agreements.  See the NOTICE file distributed with
  13  this work for additional information regarding copyright ownership.
  14  The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
  15  (the "License"); you may not use this file except in compliance with
  16  the License.  You may obtain a copy of the License at
  17
  18      http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0
  19
  20  Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
  21  distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
  22  WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
  23  See the License for the specific language governing permissions and
  24  limitations under the License.
  25 -->
  26
  27 <manualpage metafile="stopping.xml.meta">
  28
  29   <title>Apache HTTP Sunucusunun Durdurulması ve Yeniden Başlatılması</title>
  30
  31 <summary>
  32     <p>Bu belge Apache HTTP Sunucusunun Unix benzeri sistemlerde durdurulması
  33       ve yeniden başlatılması konularını kapsar. Windows NT, 2000 ve XP
  34       kullanıcıları Apache HTTPd’yi bu platformlarda nasıl denetimlerine
  35       alacaklarını öğrenmek için <a href="platform/windows.html#winsvc"
  36       >httpd’nin Bir Hizmet Olarak Çalıştırılması</a> sayfasına, Windows 9x ve
  37       ME kullanıcıları ise <a href="platform/windows.html#wincons">httpd’nin
  38       Bir Konsol Uygulaması Olarak Çalıştırılması</a> sayfasına
  39       bakabilirler.</p>
  40 </summary>
  41
  42 <seealso><program>httpd</program></seealso>
  43 <seealso><program>apachectl</program></seealso>
  44 <seealso><a href="invoking.html">Başlatma</a></seealso>
  45
  46 <section id="introduction"><title>Giriş</title>
  47
  48     <p>Apache HTTP Sunucusunu durdurmak ve yeniden başlatmak için çalışan
  49       <program>httpd</program> süreçlerine bir sinyal göndermeniz gerekir.
  50       Sinyal göndermek için iki yol vardır. İlki, süreçlere doğrudan sinyal
  51       göndermek için unix <code>kill</code> komutunun kullanımıdır. Bu
  52       suretle, sisteminizde çalışmakta olan bir çok <program>httpd</program>
  53       sürecini uyarabilirsiniz ama süreç kimliği <directive
  54       module="mpm_common">PidFile</directive> yönergesi ile belirtilen dosyada
  55       tutulan ana süreç dışında hiçbirine sinyal göndermemelisiniz. Başka
  56       bir deyişle, ana süreç haricinde hiçbir sürece sinyal göndermeye normal
  57       olarak ihtiyacınız olmaması gerekir. Ana sürece gönderebileceğiniz
  58       dört çeşit sinyal vardır:
  59       <code><a href="#term">TERM</a></code>,
  60       <code><a href="#graceful">USR1</a></code>,
  61       <code><a href="#hup">HUP</a></code> ve
  62       <code><a href="#gracefulstop">WINCH</a></code>. Bunlar yeri geldikçe
  63       açıklanacaktır.</p>
  64
  65     <p>Ana sürece <code>kill</code> ile sinyal göndermek için şöyle bir
  66       komut verebilirsiniz:</p>
  67
  68     <example>kill -TERM `cat /usr/local/apache2/logs/httpd.pid`</example>
  69
  70     <p><program>httpd</program> süreçlerine sinyal göndermenin ikinci yolu
  71       <code>-k</code> komut satırı seçeneğini şu değerlerden biri ile
  72       kullanmaktır: <code>stop</code>, <code>restart</code>,
  73       <code>graceful</code> ve <code>graceful-stop</code>. Bunlar aşağıda
  74       açıklanacaktır. <code>-k</code> komut satırı seçeneği
  75       <program>httpd</program>’ye ait olsa da ana sürece bu sinyalleri
  76       göndermek için <program>apachectl</program> betiğini kullanmanızı
  77       öneririz. <program>apachectl</program>, komut satırı seçeneklerini
  78       <program>httpd</program>’ye aktaracaktır.</p>
  79
  80     <p><program>httpd</program>’ye sinyal gönderdikten sonra olup biteni şu
  81       komutla izleyebilirsiniz:</p>
  82
  83     <example>tail -f /usr/local/apache2/logs/error_log</example>
  84
  85     <p>Bu örnekleri, kendi <directive module="core">ServerRoot</directive> ve
  86       <directive module="mpm_common">PidFile</directive> yönergelerinizdeki
  87       ayarlara uygun olarak değiştirdikten sonra kullanınız.</p>
  88 </section>
  89
  90 <section id="term"><title>Hemen Durdur</title>
  91
  92   <dl><dt>Sinyal: TERM</dt>
  93     <dd><code>apachectl -k stop</code></dd>
  94   </dl>
  95
  96     <p>Ana sürece <code>TERM</code> veya <code>stop</code> sinyali
  97       göndererek tüm çocukların bir an önce öldürülmeye çalışılmasını sağlamış
  98       olursunuz. Tüm çocukların öldürülmesi bir kaç saniye sürebilir. Son
  99       olarak ana süreç çıkacaktır. Yanıtlanmakta olan istekler hemen
 100       sonlandırılacak ve artık isteklere yanıt verilmeyecektir.</p>
 101 </section>
 102
 103 <section id="graceful"><title>Nazikçe Yeniden Başlat</title>
 104
 105   <dl><dt>Sinyal: USR1</dt>
 106     <dd><code>apachectl -k graceful</code></dd>
 107   </dl>
 108
 109     <p>Ana sürece <code>USR1</code> veya <code>graceful</code> sinyalinin
 110       gönderilmesi, çocuklara ellerindeki mevcut işleri bitirdikten sonra
 111       (veya sundukları bir şey yoksa hemen) çıkmalarının <em>önerilmesi</em>
 112       demektir. Ana süreç kendi yapılandırma dosyalarını yeniden okur ve
 113       kendi günlük dosyalarını yeniden açar. Ana sürecin öldürdüğü her sürecin
 114       yerine yeni yapılandırma <em>kuşağından</em> bir süreç başlatır ve hemen
 115       yeni isteklere hizmet sunulmaya başlanır.</p>
 116
 117     <p>Bu kod MPM’lerin süreçleri denetleyen yönergelerine daima uyacak
 118       şekilde tasarlanmıştır. Bu suretle, istemcilere hizmet sunacak çocuk
 119       süreçler ve evreler, yeniden başlatma işleminde de uygun sayıda
 120       sağlanmış olur. Bununla birlikte, <directive
 121       module="mpm_common">StartServers</directive> yönergesinde şöyle
 122       davranılır: İlk saniye içinde en azından <directive
 123       module="mpm_common">StartServers</directive> sayıda yeni çocuk
 124       oluşturulmamışsa iş olmayan bir devreyi geçiştirecek kadarı oluşturulur.
 125       Ardından sunucunun mevcut yükünü karşılamak için gereken sayıda çocuk
 126       süreç oluşturulur. Bu suretle, kod her ikisi için de gereğini yerine
 127       getirmeye çalışmış olur.</p>
 128
 129     <p><module>mod_status</module> kullanıcıları <code>USR1</code>
 130       gönderildiği zaman sunucu istatistiklerinin sıfırlanmadığı konusunda
 131       uyarılacaktır. Kod, sunucunun yeni isteklere yanıt veremediği zamanı en
 132       aza indirmenin yanısıra ayar parametrelerinize de uymak üzere
 133       tasarlanmıştır (yeni istekler işletim sistemi tarafından kuyruğa
 134       alınacağından bir istek kaybı olayı yaşanmaz). Bunu sağlamak için, her
 135       iki kuşağın çocuklarının izini sürecek bir <em>çetele</em> tutulur.</p>
 136
 137     <p><module>mod_status</module> modülü, nazikçe yeniden başlat komutunun
 138       verilmesinden önce başlamış ve sunulmaya devam eden isteklere bakan
 139       çocukları imlemek için ayrıca bir <code>G</code> (Graceful’un baş harfi)
 140       kullanır.</p>
 141
 142     <p>Günlük dosyası döndürme betiğine, yeniden başlatma öncesi günlüğe yazan
 143       tüm çocukların işini bitirdiğini <code>USR1</code> kullanarak
 144       bildirmenin bir yolu yoktur.  Önerimiz, eski günlük kaydı üzerinde bir
 145       işlem yapmaya başlamadan önce <code>USR1</code> sinyali gönderilmesinin
 146       ardından belli bir süre beklenilmesi olacaktır. Örneğin, düşük band
 147       genişliğine sahip istemcilere hizmet sunan çoğu sürecin işinin 10
 148       dakikadan önce bitmeyeceğini gözönüne alarak eski günlük üzerinde işlem
 149       yapmaya başlamak için 15 dakika beklenebilir.</p>
 150
 151     <note>
 152     <p>Bir yeniden başlatma isteğinde, yapılandırma dosyalarında bir hata
 153       olmadığından emin olmak için önce bir sözdizimi denetimi yapılır. Eğer
 154       yapılandırma dosyalarınızda bir hata varsa bu sözdizimi hatasıyla ilgili
 155       bir hata iletisi alırsınız ve sunucu yeniden başlamayı reddeder. Bu
 156       yolla, bir hata sonucu sunucunun çökerek yeniden başlamaması nedeniyle
 157       işlevsiz bir sunucuyla başbaşa kalmanız önlenmiştir.</p>
 158
 159     <p>Ancak, bu hala sunucunuzun düzgünce yeniden başlatılmasını garanti
 160       etmeyecektir. Yapılandırma dosyalarınızı sözdizimi denetiminin yanında
 161       anlamlandırılması bakımından da sınamak için
 162       <program>httpd</program>’nin root olmayan bir kullanıcı tarafından
 163       çalıştırılmasını deneyebilirsiniz. Eğer yapılandırma dosyalarında bir
 164       hata yoksa soketleri ve günlük dosyalarını açmaya çalışırken root
 165       aidiyetinde çalışmadığından veya çalışmakta olan asıl sunucu bu portları
 166       zaten dinlediğinden başarısız olacaktır. Eğer başka bir sebeple
 167       başarısız olursa olası sebep bir yapılandırma dosyası hatasıdır ve asıl
 168       sunucuya ‘nazikçe yeniden başla’ komutunu vermeden önce bu hatayı
 169       düzeltmeniz gerekir.</p></note>
 170 </section>
 171
 172 <section id="hup"><title>Hemen Yeniden Başlat</title>
 173
 174   <dl><dt>Sinyal: HUP</dt>
 175     <dd><code>apachectl -k restart</code></dd>
 176   </dl>
 177
 178     <p>Ana sürece <code>HUP</code> veya <code>restart</code> sinyalinin
 179       gönderilmesi tüm çocukların <code>TERM</code> sinyali gönderilmiş gibi
 180       öldürülmesine sebep olur fakat ana sürecin çıkmasını sağlamaz.
 181       Ana süreç yapılandırma dosyalarını yeniden okur ve günlük kayıt
 182       dosyalarını yeniden açar. Bunların ardından isteklere yanıt verecek yeni
 183       kuşak çocukları oluşturmaya başlar.</p>
 184
 185     <p><module>mod_status</module> kullanıcıları bir <code>HUP</code> sinyalı
 186       gönderildiğinde sunucu istatistiklerinin sıfırlandığı konusunda
 187       uyarılırlar.</p>
 188
 189     <note>‘Nazikçe yeniden başlat’ komutundaki gibi yeniden başlatma öncesi
 190       bir sözdizimi denetimi yapılır. Eğer yapılandırma dosyalarınızda
 191       sözdizimi hatası varsa yeniden başlatma işlemi gerçekleşmez ve sözdizimi
 192       hatalarıyla ilgili bildirim alırsınız.</note>
 193 </section>
 194
 195 <section id="gracefulstop"><title>Nazikçe Durdur</title>
 196
 197   <dl><dt>Sinyal: WINCH</dt>
 198     <dd><code>apachectl -k graceful-stop</code></dd>
 199   </dl>
 200
 201     <p>Ana sürecin <code>WINCH</code> veya <code>graceful-stop</code>
 202       sinyalini alması, çocuklara ellerindeki mevcut işleri bitirdikten sonra
 203       (veya sundukları bir şey yoksa hemen) çıkmalarının <em>önerilmesine</em>
 204       sebep olur. Ana süreç bunun hemen ardından <directive
 205       module="mpm_common">PidFile</directive> dosyasını siler ve port
 206       dinlemeyi keser. Ana süreç  çalışmaya ve isteklere yanıt vermekte olan
 207       çocuk süreçleri izlemeye devam eder. Tüm çocuklar işlerini bitirip
 208       çıktığında veya <directive
 209       module="mpm_common">GracefulShutdownTimeout</directive> ile belirtilen
 210       zaman aşımı dolduğunda ana süreç de kendini sonlandırır. Eğer zaman aşımı
 211       devreye girmişse o an çalışmakta olan çocuk süreçlere <code>TERM</code>
 212       sinyali gönderilerek hemen çıkmaları sağlanır.</p>
 213
 214     <p>Bir <code>TERM</code> sinyali ile "graceful" durumundaki tüm çocuklar
 215       ve ana süreç hemen sonlandırılacaktır. Bununla birlikte, <directive
 216       module="mpm_common">PidFile</directive> dosyası da silineceğinden, artık
 217       <code>apachectl</code> veya <code>httpd</code>’yi bu sinyali göndermek
 218       için kullanamayacaksınız.</p>
 219
 220     <note><p><code>graceful-stop</code> sinyali, aynı anda, aynı yapılandırma
 221       ile çok sayıda <program>httpd</program> kopyasının çalıştırılabilmesine
 222       imkan verir.  Bu, Apache nazikçe yükseltileceği zaman güçlü bir özellik
 223       haline gelmekteyse de, bazı yapılandırmalarda yarış koşullarının
 224       oluşmasına ve kısır çekişmelere (deadlock) sebep olabilir.</p>
 225
 226     <p>Sunucunun süreç kimliğini içeren kilit dosyaları (<directive
 227       module="core">Mutex</directive>) ve Unix soket dosyaları
 228       (<directive module="mod_cgid">ScriptSock</directive>) gibi dosyaların
 229       disk üzerindeki mevcudiyetlerinin sorunsuz olarak devam ettiğinden emin
 230       olunmaya çalışılmalıdır.  Ayrıca, bir yapılandırma yönergesi, üçüncü
 231       parti bir modül veya kalıcı CGI uygulamalarına ait disk kilit veya durum
 232       dosyaları olabilir; <program>httpd</program>’nin birden fazla kopyasının
 233       çalışması nedeniyle bu dosyaların da üzerine yazılmadığından emin
 234       olunmaya çalışılmalıdır.</p>
 235
 236     <p><program>rotatelogs</program> tarzı borulu günlükleme kullanımı gibi
 237       durumlarda yarış koşullarının oluşması olasılığına karşı uyanık
 238       olunmalıdır. Aynı günlük kayıt dosyalarını aynı anda döndürmeye çalışan
 239       birden fazla <program>rotatelogs</program> kopyasının çalıştırılması
 240       halinde bunların her biri diğerlerinin günlük kayıt dosyalarının kaybına
 241       sebep olabilir.</p></note>
 242 </section>
 243
 244 </manualpage>