granicus.if.org Git - apache/blob - docs/manual/new_features_2_2.xml.tr

   1 <?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?>
   2 <!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd">
   3 <?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.tr.xsl"?>
   4 <!-- English Revision: 1223048:1561569 (outdated) -->
   5 <!-- =====================================================
   6  Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org>
   7    Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org>
   8 ========================================================== -->
   9
  10 <!--
  11  Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
  12  contributor license agreements.  See the NOTICE file distributed with
  13  this work for additional information regarding copyright ownership.
  14  The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
  15  (the "License"); you may not use this file except in compliance with
  16  the License.  You may obtain a copy of the License at
  17
  18      http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0
  19
  20  Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
  21  distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
  22  WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
  23  See the License for the specific language governing permissions and
  24  limitations under the License.
  25 -->
  26
  27 <manualpage metafile="new_features_2_2.xml.meta">
  28
  29 <title>Apache HTTP Sunucusu 2.2’de Yeni olan Özellikler</title>
  30
  31 <summary>
  32   <p>Bu belgede Apache HTTP Sunucusunun 2.0 ve 2.2 sürümleri arasındaki
  33     başlıca farklara değinilmiştir. 1.3 sürümüne göre yeni özellikler için <a
  34     href="new_features_2_0.html">Apache 2.0’da Yeni olan Özellikler</a>
  35     belgesine bakınız.</p>
  36 </summary>
  37
  38   <section id="core">
  39     <title>Çekirdekteki Gelişmeler</title>
  40     <dl>
  41
  42       <dt>Authn/Authz</dt>
  43       <dd>Mevcut kimlik doğrulama ve yetkilendirme modüllerinin iç işleyişi
  44         yeniden düzenlendi. Yeni <code>mod_authn_alias</code> modülü
  45         (2.3/2.4 sürümlerinde kaldırılmıştır) belli kimlik doğrulama
  46         yapılandırmalarını büyük oranda basitleştirebilir. Bu değişikliklerin
  47         kullanıcıları ve modül yazarlarını nasıl etkilediğini öğrenmek için
  48         <a href="#module">modül değişikliklerine</a> ve <a href="#developer"
  49         >geliştirici değişikliklerine</a> bakabilirsiniz.</dd>
  50
  51       <dt>Önbellekleme</dt>
  52       <dd><module>mod_cache</module>, <module>mod_cache_disk</module> ve
  53         <code>mod_mem_cache</code> (2.3/2.4 sürümlerinde kaldırılmıştır)
  54         modüllerinde büyük oranda değişikliğe gidilerek bunlar deneysel
  55         olmaktan çıkarılıp üretim amaçlı modüller haline getirildiler.
  56         <module>mod_cache_disk</module> tarafından kullanılan disk
  57         alanının  <program>htcacheclean</program> tarafından
  58         düzenli aralıklarla temizlenebilmesi sağlandı.</dd>
  59
  60       <dt>Yapılandırma</dt>
  61       <dd>Öntanımlı yapılandırma basitleştirildi ve modüler bir yapıya
  62         kavuşturuldu. Sık kullanılan ortak özellikleri etkinleştirmekte
  63         kullanılan yapılandırmalar gruplanarak bunların Apache ile gelmesi ve
  64         ana sunucu yapılandırılırken yapılandırmaya kolayca eklenebilmesi
  65         sağlandı.</dd>
  66
  67       <dt>Nazikçe Durdurma</dt>
  68       <dd><module>prefork</module>, <module>worker</module> ve
  69         <module>event</module>  MPM’leri artık <program>httpd</program>’yi <a
  70         href="stopping.html#gracefulstop"><code>graceful-stop</code></a>
  71         sinyali sayesinde nazikçe durdurabilmektedir.
  72         <program>httpd</program> programının sonlandırılmasındaki gecikmelere
  73         karşı bir önlem olarak, isteğe bağlı bir zaman aşımı belirtmeyi
  74         mümkün kılan <directive
  75         module="mpm_common">GracefulShutdownTimeout</directive> yönergesi
  76         sayesinde sunum sürüyor olsa bile <program>httpd</program>
  77         sonlandırılabilmektedir.</dd>
  78
  79       <dt>Vekil Sunucu</dt>
  80       <dd>Yeni <module>mod_proxy_balancer</module> modülü ile
  81         <module>mod_proxy</module> için yük dengeleme hizmetleri sağlanmış,
  82         yeni <module>mod_proxy_ajp</module> modülü ile <a
  83         href="http://tomcat.apache.org/">Apache Tomcat</a> tarafından
  84         kullanılan <em>Apache JServ Protokolünün 1.3 sürümü</em> için destek
  85         eklenmiştir.</dd>
  86
  87       <dt>Düzenli İfade Kütüphanesi Güncellemesi</dt>
  88       <dd>Apache, <a href="http://www.pcre.org/">Perl uyumlu düzenli ifade
  89         kütüphanesinin 5.0 sürümünü</a> (PCRE) içermektedir.
  90         <program>configure</program> betiğinin <code>--with-pcre</code>
  91         seçeneği sayesinde <program>httpd</program> programı PCRE destekli
  92         olarak derlenebilmektedir.</dd>
  93
  94       <dt>Akıllı Süzme</dt>
  95       <dd><module>mod_filter</module> çıktı süzgeç zincirinin devingen olarak
  96         yapılandırılmasını sağlar. Süzgeçlerin herhangi bir istek veya yanıt
  97         başlığına veya bir ortam değişkenine dayanarak koşullu olarak
  98         yerleştirilmesini mümkün kılar ve bunu yaparken 2.0 mimarisindeki
  99         sorunlu bağımlılıklar ve sıralama sorunlarının da üstesinden
 100         gelir.</dd>
 101
 102       <dt>Büyük Dosya (>2GB) Desteği</dt>
 103       <dd><program>httpd</program> artık günümüzün 32 bitlik Unix
 104         sistemlerinde bulunan 2 GB’lık büyük dosyaları destekleyecek tarzda
 105         derlenebilmektedir. 2 GB’lık istek gövdelerine destek de ayrıca
 106         eklenmiştir.</dd>
 107
 108       <dt>Event MPM</dt>
 109       <dd><module>event</module> MPM modülü sürekli bağlantı isteklerinin
 110         işlenmesi ve bağlantıların kabul edilmesi için ayrı bir evre
 111         kullanır. Sürekli bağlantı (keepalive) isteklerinin işlenmesi
 112         geleneksel olarak httpd’nin buna bir <module>worker</module>
 113         adamasını gerektirirdi. Bu adanmış <module>worker</module> bağlantı
 114         zaman aşımına uğrayıncaya değin tekrar kullanılamazdı.</dd>
 115
 116       <dt>SQL Veritabanı Desteği</dt>
 117       <dd><module>mod_dbd</module> modülü <code>apr_dbd</code> arayüzü ile
 118         birlikte, ihtiyacı olan modüllere SQL desteği sağlar. Evreli MPM’ler
 119         için bağlantı havuzlamasını destekler.</dd>
 120     </dl>
 121   </section>
 122
 123   <section id="module">
 124     <title>Modüllerdeki Gelişmeler</title>
 125     <dl>
 126       <dt>Authn/Authz</dt>
 127       <dd>Kimlik Doğrulama, Yetkilendirme ve Erişim Denetimi ile ilgili
 128         modüller özetli kimlik doğrulamasına daha iyi destek sağlamak
 129         amacıyla yeniden isimlendirildi. Örneğin, <code>mod_auth</code>
 130         modülü şimdi <module>mod_auth_basic</module> ve
 131         <module>mod_authn_file</module> diye iki modüle bölünmüştür.;
 132         <code>mod_auth_dbm</code> modülünün ismi
 133         <module>mod_authn_dbm</module> ve <code>mod_access</code>  modülünün
 134         ismi de <module>mod_authz_host</module> olarak değiştirilmiştir.
 135         Ayrıca, belli kimlik doğrulama yapılandırmalarını basitleştirmek
 136         üzere <code>mod_authn_alias</code> diye yeni bir modül vardır
 137         (2.3/2.4 sürümlerinde kaldırılmıştır).
 138       </dd>
 139
 140       <dt><module>mod_authnz_ldap</module></dt>
 141       <dd>Bu modül 2.0 sürümü <code>mod_auth_ldap</code> modülünün 2.2
 142         <code>Authn/Authz</code> arayüzüne bir uyarlamasıdır. <directive
 143         module="mod_authz_core">Require</directive> yönergesine LDAP
 144         öznitelik değerlerinin ve karmaşık arama süzgeçlerinin kullanımı gibi
 145         yeni özellikler eklenmiştir.</dd>
 146
 147       <dt><module>mod_authz_owner</module></dt>
 148       <dd>Dosya sistemi üzerindeki dosyalara erişimi dosya sahibine göre
 149         düzenleyebilmeyi sağlayan yeni bir modüldür.</dd>
 150
 151       <dt><module>mod_version</module></dt>
 152       <dd>Çalışan sunucunun sürüm numarasına göre belli yapılandırma
 153         bloklarını etkinleştirebilen bir modüldür.</dd>
 154
 155       <dt><module>mod_info</module></dt>
 156       <dd>Apache tarafından çözümlenen haliyle yapılandırma yönergelerinin
 157         gösterilmesini sağlayan yeni <code>?config</code> parametresini
 158         ekler. Modül ayrıca, <code>httpd -V</code>’nin yaptığı gibi ek olarak
 159         derleme bilgisini ve tüm istek kancalarının sırasını da gösterir.</dd>
 160
 161       <dt><module>mod_ssl</module></dt>
 162       <!-- Need Info on SSLEngine Support? -->
 163       <dd>TLS şifrelemesini HTTP/1.1 için güncelleyen <a
 164         href="http://www.ietf.org/rfc/rfc2817.txt">RFC 2817</a> için destek
 165         sağlar.</dd>
 166
 167       <dt><module>mod_imagemap</module></dt>
 168       <dd><code>mod_imap</code> modülünün ismi yanlış anlamalara meydan
 169         vermemek için <module>mod_imagemap</module> olarak değiştirildi.</dd>
 170     </dl>
 171   </section>
 172
 173   <section id="programs">
 174     <title>Programlardaki Gelişmeler</title>
 175     <dl>
 176       <dt><program>httpd</program></dt>
 177       <dd>Mevcut yapılandırmaya göre yüklenen modülleri listelemek için
 178         <code>-M</code> diye yeni bir komut satırı seçeneği eklendi.
 179         <code>-l</code> seçeneğinin aksine, bu seçenekle elde edilen liste
 180         <module>mod_so</module> üzerinden yüklenen DSO’ları içerir.</dd>
 181
 182       <dt><program>httxt2dbm</program></dt>
 183       <dd><directive module="mod_rewrite">RewriteMap</directive> yönergesinde
 184         <code>dbm</code> eşlem türü ile kullanmak üzere metin girdilerden DBM
 185         dosyaları üretmek için kullanılan yeni bir program.</dd>
 186     </dl>
 187   </section>
 188
 189   <section id="developer">
 190     <title>Modül Geliştirici Değişiklikleri</title>
 191     <dl>
 192       <dt><glossary>APR</glossary> 1.0 Programlama Arayüzü</dt>
 193
 194       <dd>Apache 2.2’de APR 1.0 API kullanılmıştır.  Kullanımı önerilmeyen
 195         tüm işlevler ve simgeler <code>APR</code> ve
 196         <code>APR-Util</code>’den kaldırılmıştır. Ayrıntılar için <a
 197         href="http://apr.apache.org/">APR Sitesine bakınız</a>.</dd>
 198
 199       <dt>Authn/Authz</dt>
 200       <dd>Dağıtımla gelen kimlik doğrulama ve yetkilendirme modüllerinin
 201           isimleri aşağıdaki gibi değiştirildi:
 202           <ul>
 203           <li><code>mod_auth_*</code>  -> HTTP kimlik doğrulamasını
 204             gerçekleştiren modüller.</li>
 205           <li><code>mod_authn_*</code> -> Kimlik doğrulamasının artalanına
 206             destek sağlayan modüller.</li>
 207           <li><code>mod_authz_*</code> -> Yetkilendirmeyi (veya erişimi)
 208             gerçekleştiren modüller.</li>
 209           <li><code>mod_authnz_*</code> -> Kimlik doğrulama ve
 210             yetkilendirmeyi birlikte gerçekleştiren modüller.</li>
 211           </ul>
 212           Yeni kimlik doğrulama artalanının oluşturulmasını büyük oranda
 213           kolaylaştıran yeni bir kimlik doğrulama artalanı sağlayıcı şeması
 214           vardır.</dd>
 215
 216       <dt>Bağlantı Hatalarının Günlüklenmesi</dt>
 217
 218       <dd>İstemci bağlantısında ortaya çıkan hataları günlüğe kaydetmek için
 219         <code>ap_log_cerror</code> isminde yeni bir işlev eklendi. Böyle bir
 220         durumda günlük kaydı istemcinin IP adresini içermektedir.</dd>
 221
 222       <dt>Deneme Yapılandırma Kancası Eklendi</dt>
 223
 224       <dd>Kullanıcı, <program>httpd</program>’yi sadece <code>-t</code>
 225         seçeneği ile kullandığı takdirde özel kod icra edilmesini isteyen
 226         modüllere yardımcı olmak üzere <code>test_config</code> diye yeni bir
 227         kanca işlev eklendi.</dd>
 228
 229       <dt>Evreli MPM’lerin Yığıt Boyutunun Ayarlanması</dt>
 230
 231       <dd>Tüm evreli MPM’lerin yığıt boyutunu ayarlamak üzere <directive
 232         module="mpm_common">ThreadStackSize</directive> isminde yeni bir
 233         yönerge eklendi. Öntanımlı yığıt boyutunun küçük olduğu platformlarda
 234         bazı üçüncü parti modüller tarafından buna ihtiyaç duyulmaktadır.</dd>
 235
 236       <dt>Çıktı süzgeçlerinde protokoller</dt>
 237
 238       <dd>Evvelce her süzgeç etkilediğini yanıt başlıklarının doğru olarak
 239         üretilmesini sağlamak zorundaydı. Süzgeçler artık protokol yönetimini
 240         <code>ap_register_output_filter_protocol</code> veya
 241         <code>ap_filter_protocol</code> işlevi üzerinden
 242         <module>mod_filter</module> modülüne devredebilmektedir.</dd>
 243
 244       <dt>İzleme kancası eklendi</dt>
 245       <dd>İzleme kancası, modüllerin ana (tepe) süreçteki sıradan/zamanlanmış
 246         işlerini yapacak modülleri etkinleştirir.</dd>
 247
 248       <dt>Düzenli ifade programlama aryüzü değişti</dt>
 249
 250       <dd><code>pcreposix.h</code> başlık dosyası artık yok; yerine
 251         <code>ap_regex.h</code> dosyası geçti. Eski başlık dosyasınca ifade
 252         olunan POSIX.2 <code>regex.h</code> gerçeklenimi şimdi
 253         <code>ap_</code> isim alanı altında <code>ap_regex.h</code> başlık
 254         dosyasındadır. <code>regcomp</code>, <code>regexec</code> gibi
 255         işlevlerin yerine de artık <code>ap_regcomp</code>,
 256         <code>ap_regexec</code> işlevleri geçerlidir.</dd>
 257
 258       <dt>DBD Arayüzü (SQL Veritabanı API)</dt>
 259
 260       <dd><p>Apache 1.x ve 2.0’da, modüller, SQL veritabanlarını kendileri
 261         yönetebilmek için sorumluluğu alacak bir SQL artalanına ihtiyaç
 262         duymaktadır. Her biri kendi bağlantısına sahip bir sürü modül
 263         olduğunda bu yöntem çok verimsiz olabilmektedir.</p>
 264
 265       <p>Apache 2.1 ve sonrasında veritabanı bağlantılarını (evreli olsun
 266         olmasın MPM’lerin eniyilenmiş stratejileri dahil) yönetmek için
 267         <code>ap_dbd</code> arayüzü kullanılmıştır. APR 1.2 ve sonrasında ise
 268         veritabanı ile etkileşim <code>apr_dbd</code> arayüzüyle
 269         sağlanmıştır.</p>
 270
 271       <p>Yeni modüllerin tüm SQL veritabanı işlemlerinde bu arayüzü
 272         kullanmaları ÖNERİlir.  Mevcut uygulamaların uygulanabildiği takdirde
 273         hem kullanıcılarına önerilen bir seçenek olarak hem de şeffaf olarak
 274         kullanmak üzere kendilerini güncellemeleri ÖNERİir.</p></dd>
 275     </dl>
 276   </section>
 277 </manualpage>