2 <!DOCTYPE modulesynopsis SYSTEM "../style/modulesynopsis.dtd">
3 <?xml-stylesheet type="text/xsl" href="../style/manual.tr.xsl"?>
4 <!-- English Revision: 1421892:1554501 (outdated) -->
5 <!-- =====================================================
6 Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.gen.tr>
7 Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.gen.tr>
8 ========================================================== -->
11 Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
12 contributor license agreements. See the NOTICE file distributed with
13 this work for additional information regarding copyright ownership.
14 The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
15 (the "License"); you may not use this file except in compliance with
16 the License. You may obtain a copy of the License at
18 http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0
20 Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
21 distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
22 WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
23 See the License for the specific language governing permissions and
24 limitations under the License.
27 <modulesynopsis metafile="mod_dir.xml.meta">
29 <description>Bölü çizgisiyle biten yönlendirmeleri yapar ve dizin içeriği dosyalarını sunar.</description>
31 <sourcefile>mod_dir.c</sourcefile>
32 <identifier>dir_module</identifier>
35 <p>Bir dizin içerik dosyası şu iki kaynaktan birinden gelebilir:</p>
38 <li>Kullanıcı tarafından yazılmış ve ismi genellikle
39 <code>index.html</code> olan bir dosya. Dosya ismi <directive
40 module="mod_dir" >DirectoryIndex</directive> yönergesi ile belirlenir.
41 Bu, <module>mod_dir</module> modülü tarafından denetlenir.</li>
43 <li>Aksi takdirde içerik listesi sunucu tarafından üretilir. Bu,
44 <module>mod_autoindex</module> modülü tarafından sağlanır.</li>
46 <p>Bu iki işlev tamamen birbirinden ayrıdır, dolayısıyla eğer isterseniz
47 kendiliğinden dizin içerik listesi üretimini tamamen iptal
50 <p>Sunucu <code>http://example.com/filanca/birdizin</code> şeklinde bir
51 istek aldığında <code>birdizin</code> bir dizinin ismiyse ‘bölü
52 çizgisiyle biten’ bir yönlendirme söz konusudur. Dizinler URL sonuna bir
53 bölü çizgisi eklenmesini gerektirir, bu bakımdan <module>mod_dir</module>
54 modülü isteği <code>http://example.com/filanca/birdizin/</code> şeklinde
59 <name>DirectoryIndex</name>
60 <description>İstemci bir dizin istediğinde dizin içeriğini listeler.
62 <syntax>DirectoryIndex
63 disabled | <var>yerel-url</var> [<var>yerel-url</var>] ...</syntax>
64 <default>DirectoryIndex index.html</default>
65 <contextlist><context>server config</context><context>virtual host</context>
66 <context>directory</context><context>.htaccess</context></contextlist>
67 <override>Indexes</override>
70 <p><directive>DirectoryIndex</directive> yönergesi, istemci, dizinin
71 sonuna bir bölü çizgisi ekleyerek dizin içeriğinin listelenmesini
72 istediğinde bakılmak üzere özkaynakları listeler.
73 <code><em>yerel-url</em></code>, sunucu üstünde istenen dizine göreli
74 bir belgenin URL’sidir; normal olarak dizin içindeki bir dosyanın
75 ismidir. Çeşitli URL’ler verilebilirse de sunucu daima ilk bulduğuyla
76 dönecektir. Eğer özkaynakların hiçbiri yoksa ve <code>Indexes</code>
77 seçeneği atanmışsa sunucu dizin içeriğinden bir liste üretecektir.</p>
79 <highlight language="config">
80 DirectoryIndex index.html
83 <p>Bu yapılandırmadan sonra yapılan bir
84 <code>http://sunucum/belgeler/</code> isteğine karşılık, sunucu,
85 mevcutsa <code>http://sunucum/belgeler/index.html</code> dosyasını
86 döndürecek, değilse ürettiği dizin içerik listesini gönderecektir.</p>
88 <p>Belgelerin dizine göreli olmasının gerekmediğine dikkat ediniz.</p>
90 <highlight language="config">
91 DirectoryIndex index.html index.txt /cgi-bin/index.pl
94 <p>Bu örnekte ise dizin içinde ne <code>index.html</code> ne de
95 <code>index.txt</code> mevcut olduğunda <code>/cgi-bin/index.pl</code>
96 CGI betiği çalıştırılacaktır.</p>
98 <p><code>disabled</code> değeri tek başına <module>mod_dir</module>’in bir
99 dizin listesi aramasını engeller. <code>disabled</code> değiştirgesi
100 öncesinde ve sonrasında başka bir değiştirge hatta bir
101 <code>disabled</code> daha olsa bile sadece bir <code>disabled</code>
102 verilmiş gibi yorumlanır.</p>
103 <p><strong>Bilginize:</strong> <a href="../sections.html"><em>Aynı
104 bağlamdaki</em></a> çok sayıda <directive>DirectoryIndex</directive>
105 yönergesi bir öncekini değiştirmek yerine onun bulunduğu listeye
107 <highlight language="config">
108 # 1. örnek: İçerik dosyası olarak index.html atayıp sonraki satırda buna
109 # index.php'yi ekleyebilirsiniz.
110 <Directory /foo>
111 DirectoryIndex index.html
112 DirectoryIndex index.php
115 # 2. Örnek: Atamaların tet bir satırda yapıldığı bu örnek 1. örneğe denktir.
116 <Directory /foo>
117 DirectoryIndex index.html index.php
120 # 3. Örnek: Listeyi tamamen değiştirmek için, listeyi önce sıfırlamalısınız:
121 # Bu örnekte içerik dosyası olarak listede sadece index.php kalır.
122 <Directory /foo>
123 DirectoryIndex index.html
124 DirectoryIndex disabled
125 DirectoryIndex index.php
133 <name>DirectoryIndexRedirect</name>
134 <description>Dizin içerik listeleri için harici bir yönlendirme yapılandırır.
136 <syntax>DirectoryIndexRedirect on | off | permanent | temp | seeother |
139 <default>DirectoryIndexRedirect off</default>
140 <contextlist><context>server config</context><context>virtual host</context>
141 <context>directory</context><context>.htaccess</context></contextlist>
142 <override>Indexes</override>
143 <compatibility>Apache HTTP Sunucusunun 2.3.14 ve sonraki sürümlerinde
144 kullanılabilmektedir.</compatibility>
147 <p>Öntanımlı olarak, <directive>DirectoryIndex</directive> listeyi
148 istemciye şeffaf olarak seçip gönderir.
149 <directive>DirectoryIndexRedirect</directive> ise harici bir
150 yönlendirmeye sebep olur.</p>
152 <highlight language="config">
153 DirectoryIndexRedirect on
156 <p><code>http://example.com/docs/</code> için yapılan bir istek, <code
157 >http://example.com/docs/index.html</code> (mevcutsa) adresine geçici bir
158 yönlendirme döndürür.</p>
164 <name>DirectorySlash</name>
165 <description>Bölü çizgisi ile biten yönlendirmeleri açar/kapar.</description>
166 <syntax>DirectorySlash On|Off</syntax>
167 <default>DirectorySlash On</default>
168 <contextlist><context>server config</context><context>virtual host</context>
169 <context>directory</context><context>.htaccess</context></contextlist>
170 <override>Indexes</override>
173 <p><directive>DirectorySlash</directive> yönergesi, bir dizin isteğinde
174 bulunan URL’lerin sonuna <module>mod_dir</module> modülü tarafından bir
175 bölü çizgisi eklenip eklenmeyeceğini belirler.</p>
177 <p>Normalde, bir kullanıcı sona bir bölü çizgisi eklemeden bir dizin için
178 istekte bulunursa <module>mod_dir</module> zaten onu aynı özkaynağa
179 yönlendirir, fakat isteğin sonuna bir bölü çizgisi eklenmesinin bazı iyi
180 sebepleri vardır:</p>
183 <li>Kullanıcı bunun sonucunda meşru bir URL ile istekte bulunmuş olur.</li>
184 <li><module>mod_autoindex</module> gerektiği gibi çalışır. Yoksa
185 bağlantıdaki yolu sunamayacağından yanlış yolu gösterirdi.</li>
186 <li><directive module="mod_dir">DirectoryIndex</directive> yönergesi
187 sadece bölü çizgisi ile biten dizin istekleri için değerlendirilir.</li>
188 <li>HTML sayfa içindeki göreli URL başvuruları gerektiği gibi
192 <p>Siz yine de bu etkiyi istemezseniz ve yukarıdaki sebepler de size uygun
193 değilse yönlendirmeyi aşağıdaki gibi kapatabilirsiniz. Ancak bunu
194 yaparken dikkatli olun, bununla ilgili bazı güvenlik sorunları olasılığı
197 <highlight language="config">
198 # Aşağıdaki güvenlik uyarısına bakınız!<br />
199 <Location /bir/yol><br />
200 DirectorySlash Off<br />
201 SetHandler bir-eylemci<br />
205 <note type="warning"><title>Güvenlik Uyarı</title>
206 <p>Bölü çizgisi ile biten yönlendirmelerin kapatılması bir bilginin
207 istemeyek açığa çıkmasına sebep olabilir. <module>mod_autoindex</module>
208 modülünün etkin olduğunu (<code>Options +Indexes</code>) ve <directive
209 module="mod_dir" >DirectoryIndex</directive> ile geçerli bir özkaynağın
210 (<code>index.html</code> olsun) atandığını ama bu URL için başka hiçbir
211 özel eylemci tanımlanmadığını varsayalım. Bu durumda bölü çizgisi ile
212 biten bir istek olduğunda <code>index.html</code> dosyası sunulurdu.
213 <strong>Fakat bölü çizgisi ile bitmeyen bir istek dizin içeriğinin
214 listelenmesi ile sonuçlanırdı.</strong></p>
216 <p>Bir yönlendirme sözkonusu olduğunda bazı tarayıcıların yanlışlıkla POST
217 isteklerini GET istekleri haline getirme (böylece POST verisi iptal olur)
218 olasılığı olduğuna da dikkat edin.</p>
222 <name>FallbackResource</name>
223 <description>Bir dosya ile eşleşmeyen istekler için öntanımlı URL tanımlar
225 <syntax>FallbackResource disabled | <var>yerel-url</var></syntax>
226 <default>None - httpd 404 döndürecektir (Yok)</default>
227 <contextlist><context>server config</context><context>virtual host</context>
228 <context>directory</context><context>.htaccess</context></contextlist>
229 <override>Indexes</override>
230 <compatibility><code>disabled</code> değiştirgesi 2.4.4 sürümü ve sonrasında kullanılabilmektedir.</compatibility>
232 <p>Dosya sisteminde bulunmayan bir dosya için istek yapıldığında HTTP'nin
233 404 (Yok) hatasını döndürmemesi için sunulacak dosyanın yolunu tanımlar.
236 <highlight language="config">
237 FallbackResource /not-404.php
240 <p>Bu satırla, (mevcut dosyaları etkilemeden) mevcut olmayan dosyaların
241 yerine <code>not-404.php</code> dosyası sunulacaktır.</p>
243 <p>Belli bir dizindeki mevcut bir dosya veya betik için yapılanlar dışındaki
244 tüm isteklerin tek bir dosya veya özkaynakla yerine getirilmesi sıkça istenen
245 bir durum olup bu mekanizmaya 'ön denetleyici' adı verilir.</p>
247 <p>httpd'nin önceki sürümlerinde bir dosya veya dizinin varlığının sınanması
248 için genellikle <module>mod_rewrite</module> modülü ve <code>-f</code> ve
249 <code>-d</code> kullanımı gerekirdi. Bunun için şimdi tek satırlık bir
250 yapılandırma yeterli olmaktadır.</p>
252 <highlight language="config">
253 FallbackResource /index.php
256 <p>Resim, CSS dosyaları gibi mevcut dosyalar normal olarak sunulur.</p>
258 <p>Üst dizinden hiçbir şeyin miras alınmaması isteniyorsa bu özelliği
259 kapatmak için <code>disabled</code> değiştirgesini kullanın.</p>
261 <p><em>http://example.com/blog/</em> gibi bir alt URI <var>yerel-url</var>
264 <highlight language="config">
265 <Directory /web/example.com/htdocs/blog>
266 FallbackResource /blog/index.php