granicus.if.org Git - apache/blob - docs/manual/logs.html.tr.utf8

   1 <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
   2 <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
   3 <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head>
   4 <meta content="text/html; charset=UTF-8" http-equiv="Content-Type" />
   5 <!--
   6         XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
   7               This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
   8         XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
   9       -->
  10 <title>Günlük Dosyaları - Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.5</title>
  11 <link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
  12 <link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
  13 <link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /><link rel="stylesheet" type="text/css" href="./style/css/prettify.css" />
  14 <script src="./style/scripts/prettify.min.js" type="text/javascript">
  15 </script>
  16
  17 <link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
  18 <body id="manual-page"><div id="page-header">
  19 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/quickreference.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p>
  20 <p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.5</p>
  21 <img alt="" src="./images/feather.png" /></div>
  22 <div class="up"><a href="./"><img title="&lt;-" alt="&lt;-" src="./images/left.gif" /></a></div>
  23 <div id="path">
  24 <a href="http://www.apache.org/">Apache</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> &gt; <a href="./">Sürüm 2.5</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Günlük Dosyaları</h1>
  25 <div class="toplang">
  26 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/logs.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
  27 <a href="./fr/logs.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
  28 <a href="./ja/logs.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
  29 <a href="./ko/logs.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
  30 <a href="./tr/logs.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
  31 </div>
  32 <div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
  33
  34     <p>Bir HTTP sunucusunu verimli şekilde yönetebilmek için oluşabilecek
  35       sorunlardan başka sunucunun başarımı ve etkinliği hakkında da bazı geri
  36       bildirimler almak gerekir. Apache HTTP Sunucusu çok kapsamlı ve esnek
  37       bir günlükleme yeteneğine sahiptir. Bu belgede sunucunun günlükleme
  38       yeteneğini nasıl yapılandıracağınızdan ve günlük kayıtlarını nasıl
  39       yorumlayacağınızdan bahsedilecektir.</p>
  40   </div>
  41 <div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#overview">Giriş</a></li>
  42 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#security">Güvenlik Uyarısı</a></li>
  43 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#errorlog">Hata Günlüğü</a></li>
  44 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#permodule">Modüllere göre günlükleme</a></li>
  45 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#accesslog">Erişim Günlüğü</a></li>
  46 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#rotation">Günlük Çevrimi</a></li>
  47 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#piped">Borulu Günlükler</a></li>
  48 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#virtualhost">Sanal Konaklar</a></li>
  49 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#other">Diğer Günlük Dosyaları</a></li>
  50 </ul><h3>Ayrıca bakınız:</h3><ul class="seealso"><li><a href="#comments_section">Yorum</a></li></ul></div>
  51 <div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
  52 <div class="section">
  53 <h2><a name="overview" id="overview">Giriş</a> <a title="Permanent link" href="#overview" class="permalink">&para;</a></h2>
  54
  55
  56   <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_log_forensic.html">mod_log_forensic</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_logio.html">mod_logio</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_cgi.html">mod_cgi</a></code></li></ul></td><td /></tr></table>
  57
  58   <p>Apache HTTP Sunucusu, isteğin ilk alınışından itibaren, URL eşleme
  59     işlemleri, bağlantının son çözümlemesi ve bu işlemler sırasına ortaya çıkan
  60     hatalar da dahil olmak üzere sunucunuzda meydana gelen herşeyi günlüklemek
  61     için çok çeşitli mekanizmalar içerir. Buna ek olarak, günlükleme
  62     yetenekleri sağlayan üçüncü parti modüller de kullanılabilir veya mevcut
  63     günlük dosyalarına girdiler enjekte edilebilir. Ayrıca, CGI programları,
  64     PHP betikleri ve benzerleri sunucu hata günlüğüne kendi iletilerini
  65     gönderebilirler.</p>
  66
  67   <p>Bu belgede Apache HTTP Sunucusunun standart parçası olan günlükleme
  68     modülleri hakkında bilgi verilecektir.</p>
  69
  70   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
  71 <div class="section">
  72 <h2><a name="security" id="security">Güvenlik Uyarısı</a> <a title="Permanent link" href="#security" class="permalink">&para;</a></h2>
  73
  74
  75     <p>Apache httpd’nin günlük dosyalarını yazdığı dizine yazabilen birinin sunucuyu
  76       başlatan kullanıcı kimliğine (bu genellikle root olur) erişim
  77       kazanabileceğine hemen hemen kesin gözüyle bakılabilir. Sonuçlarının
  78       neler olacağını kestiremiyorsanız günlüklerin yazıldığı dizinde <em>hiç
  79       kimseye</em> yazma erişimi vermeyin; ayrıntılı bilgi için <a href="misc/security_tips.html">güvenlik ipuçları</a> belgesine
  80       bakınız.</p>
  81
  82     <p>Buna ilaveten, günlük dosyaları istemci tarafından sağlanmış bilgiler
  83       de içerebilir. Bu nedenle, kötü niyetli istemcilerin günlük dosyalarına
  84       denetim karakterleri girmeleri olasılığına karşı ham günlükler ele
  85       alınırken dikkatli olunmalıdır.</p>
  86   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
  87 <div class="section">
  88 <h2><a name="errorlog" id="errorlog">Hata Günlüğü</a> <a title="Permanent link" href="#errorlog" class="permalink">&para;</a></h2>
  89
  90     <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/core.html">core</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlog">ErrorLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlogformat">ErrorLogFormat</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#loglevel">LogLevel</a></code></li></ul></td></tr></table>
  91
  92     <p>İsmi ve yeri <code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlog">ErrorLog</a></code> yönergesi
  93       ile belirtilen sunucu hata günlüğü, en önemli günlük dosyasıdır. Apache
  94       httpd tarafından istekler işlenirken saptanan hatalar ve tanı bilgileri
  95       bu dosyaya gönderilir. Sunucuyu başlatırken veya sunucu çalışırken bir
  96       sorunla karşılaşıldığında, neyin yanlış gittiğini öğrenmek için
  97       bakılacak ilk yer burasıdır. Günlük kaydı çoğunlukla sorunun nasıl
  98       düzeltileceği ile ilgili ayrıntıları da içerir.</p>
  99
 100     <p>Hata günlüğü normal olarak bir dosyaya yazılır (genellikle, dosyanın
 101       ismi Unix sistemlerinde <code>error_log</code>, OS/2 ve Windows’ta ise
 102       <code>error.log</code>’dur). Ayrıca, Unix sistemlerinde sunucunun
 103       hataları <code>syslog</code>’a veya <a href="#piped">borulamak suretiyle
 104       bir programa</a> aktarması da mümkündür.</p>
 105
 106     <p>Hata günlüğünün biçemi <code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlogformat">ErrorLogFormat</a></code> yönergesi ile belirlenir. Bu yönergeyi
 107       kullanarak günlüklenen değerleri özelleştirebilirsiniz. Bir biçem
 108       belirtmezseniz öntanımlı biçem kullanılır. Örnek tipik bir hata iletisi
 109       içermektedir:</p>
 110
 111     <div class="example"><p><code>
 112     [Fri Sep 09 10:42:29.902022 2011] [core:error] [pid 35708:tid 4328636416]
 113     [client 72.15.99.187] Dosya yok: /usr/local/apache2/htdocs/favicon.ico
 114     </code></p></div>
 115
 116     <p>Günlük girdisinin ilk öğesi iletinin yazıldığı tarih ve saatten oluşur.
 117       İkincisi iletiyi üreten modülün ismi (bu durumda: core) ile raporlanan
 118       bilginin önem derecesini belirtir. Bunu varsa sürecin kimliği ve yine
 119       varsa evre kimliği izler. Sonraki öğe hatanın üretilmesine sebep olan
 120       istemcinin IP adresini içerir. Kalanı iletinin kendisidir (duruma
 121       bakılırsa bir dosyaya yapılan istek yerine getirilememiş).</p>
 122
 123     <p>Hata günlüğünde görünebilecek ileti çeşitliliği oldukça fazladır. Çoğu
 124       yukarıdaki örneğin benzeridir. Hata günlüğü ayrıca, CGI betiklerinin
 125       hata ayıklama çıktılarını da içerir. Bir CGI betiği tarafından standart
 126       hataya (<code>stderr</code>) yazılan her türlü bilgi doğrudan hata
 127       günlüğüne kopyalanır.</p>
 128
 129     <p>Hata günlüğüne ve erişim günlüğüne  <code>%L</code> dizgeciği konularak
 130       erişim günlüğündeki girdi ile hata günlüğündeki girdiyi ilişkilendirecek
 131       bir günlük girdisi kimliği oluşturulabilir.
 132       <code class="module"><a href="./mod/mod_unique_id.html">mod_unique_id</a></code> yüklüyse günlük girdisi kimliği olarak
 133       onun eşsiz istek kimliği de kullanılır.</p>
 134
 135     <p>Sunucuyu denerken olası sorunlara karşı hata günlüğünü sürekli
 136       izlemelisiniz. Unix sistemlerinde bunu şöyle bir komutla
 137       sağlayabilirsiniz:</p>
 138
 139     <div class="example"><p><code>
 140       tail -f error_log
 141     </code></p></div>
 142   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 143 <div class="section">
 144 <h2><a name="permodule" id="permodule">Modüllere göre günlükleme</a> <a title="Permanent link" href="#permodule" class="permalink">&para;</a></h2>
 145
 146
 147     <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#loglevel">LogLevel</a></code> yönergesi, günlük
 148       iletisinin üretilmesine sebep olan modüle bağlı bir önem seviyesi
 149       belirleyebilmenizi sağlar. Bu yolla sorun yaşadığınız modülle ilgili
 150       günlük musluklarını sonuna kadar açabiliri ek olarak ilgilendiğiniz diğer
 151       modüllerle ilgili ayrıntıları da edinebilirsiniz. Özellikle
 152       <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code> veya <code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> gibi
 153       modüllerde yapılmak isteneni denerken neler olup bittiğini ayrıntılarıyla
 154       bilmek istediğiniz durumlarda kullanışlıdır.</p>
 155
 156     <p>Bunu <code class="directive">LogLevel</code> yönergesinde modülün ismini
 157       belirterek yapabilirsiniz:</p>
 158
 159     <div class="example"><p><code>
 160     LogLevel info rewrite:trace5
 161     </code></p></div>
 162
 163     <p>Bu satırla ana <code class="directive">LogLevel</code> info'ya ayarlanırken
 164       <code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> için musluk <code>trace5</code> seviyesine
 165       kadar açılmaktadır.</p>
 166
 167     <div class="note">Bu yönerge, Apache HTTP Sunucusunun evvelki sürümlerinde mevcut olan
 168       <code>RewriteLog</code> gibi günlükleme modüllerinin yerini almıştır.
 169     </div>
 170   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 171 <div class="section">
 172 <h2><a name="accesslog" id="accesslog">Erişim Günlüğü</a> <a title="Permanent link" href="#accesslog" class="permalink">&para;</a></h2>
 173
 174
 175     <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_setenvif.html">mod_setenvif</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code></li></ul></td></tr></table>
 176
 177     <p>Sunucu erişim günlüğü sunucu tarafından işleme alınan tüm istekleri
 178       kaydeder. Erişim günlüğünün yeri ve içeriği  <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi ile belirlenir.
 179       <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code> yönergesi ile
 180       günlük içeriğini kişiselleştirmek mümkündür. Bu bölümde sunucunun
 181       bilgileri erişim günlüğüne kaydetmesi için nasıl yapılandırılacağından
 182       bahsedilecektir.</p>
 183
 184     <p>Şüphesiz, bilginin erişim günlüğünde saklanması günlük yönetiminde ilk
 185       adımı oluşturur.  Sonraki adım yararlı istatistikleri üretmek için bu
 186       bilgiyi incelemektir. Günlük incelemesi bu belgenin kapsamına dahil
 187       değildir ve aslında bu işlem sunucunun yaptığı işlerden biri değildir.
 188       Bu konu ve günlük incelemesi yapan uygulamalar hakkında daha ayrıntılı
 189       bilgi edinmek için <a href="http://dmoz.org/Computers/Software/Internet/Site_Management/Log_analysis/">dmoz.org</a>
 190       bakınız.</p>
 191
 192     <p>Apache httpd’nin çeşitli sürümlerinde erişim günlüklerini denetlemek
 193       için kullanılan diğer modüller ve yönergeler arasında mod_log_referer,
 194       mod_log_agent modülleri ve <code>TransferLog</code> yönergesi
 195       sayılabilir. Artık, daha eski tüm diğer yönergelerin işlevselliklerini
 196       bir araya toplayan <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi kullanılmaktadır.</p>
 197
 198     <p>Erişim günlüğünün girdi biçemi kolayca isteğe göre
 199       düzenlenebilmektedir. Biçemi belirtmekte kullanılan biçem dizgesi, C
 200       tarzı printf(1) biçem dizgesini andırır. Sonraki bölümlerde bazı
 201       örneklere yer verilmiştir. Biçem dizgesini oluşturan belirteçlerin tam
 202       listesi için <code class="module"><a href="./mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code> belgesinin <a href="mod/mod_log_config.html#formats">Günlük Girdilerinin
 203       Kişiselleştirilmesi</a> bölümüne bakınız.</p>
 204
 205     <h3><a name="common" id="common">Ortak Günlük Biçemi (OGB)</a></h3>
 206
 207
 208       <p>Erişim günlüğü için sıklıkla kullanılan bir yapılandırma:</p>
 209
 210       <div class="example"><p><code>
 211         LogFormat "%h %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b" common<br />
 212         CustomLog logs/access_log common
 213       </code></p></div>
 214
 215       <p>İlk satırda belli bir biçem dizgesi için <code>common</code> diye bir
 216         <em>takma ad</em> tanımlanmaktadır. Biçem dizgesi, sunucuya hangi
 217         belli bir bilgi parçalarını günlükleyeceğini söyleyen % imli biçem
 218         belirteçlerinden oluşur. Biçem dizgesine ayrıca dizgesel sabitler de
 219         yerleştirilebilir ve bunlar erişim günlüğüne oldukları gibi
 220         kopyalanırlar. Biçem dizgesi içinde çift tırnak karakteri (") biçem
 221         dizgesini vaktinden önce sonlandırmaması için ters bölü çizgisi ile
 222         öncelenmelidir. Biçem dizgesi ayrıca, satır sonlarını belirtmek için
 223         "<code>\n</code>" ve sekmeleri belirtmek için "<code>\t</code>"
 224         denetim karakterlerini de içerebilir.</p>
 225
 226       <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi
 227         evvelce tanımlanmış bir <em>takma adı</em> kullanarak yeni bir günlük
 228         dosyası tanımlar. Erişim günlüğünün dosya ismi bölü çizgisi ile
 229         başlamadıkça dosya yolunun <code class="directive"><a href="./mod/core.html#serverroot">ServerRoot</a></code> değerine göreli olduğu varsayılır.</p>
 230
 231       <p>Yukarıdaki yapılandırma günlük dosyasına girdileri Ortak Günlük
 232         Biçemi (Common Log Format) adı verilen standart biçemde yazar.
 233         Bu standart biçem başka HTTP sunucuları tarafından da kullanılır ve
 234         çoğu günlük inceleme yazılımı tarafından tanınır. Ortak Günlük
 235         Biçeminde üretilen günlük girdileri şöyle görünür:</p>
 236
 237       <div class="example"><p><code>
 238         127.0.0.1 - frank [10/Oct/2000:13:55:36 -0700] "GET
 239         /apache_pb.gif HTTP/1.0" 200 2326
 240       </code></p></div>
 241
 242       <p>Bu günlük girdisini parça parça açıklayalım:</p>
 243
 244       <dl>
 245         <dt><code>127.0.0.1</code> (<code>%h</code>)</dt>
 246
 247         <dd>Bu, sunucuya istek yapan istemcinin (uzak konağın) IP adresidir.
 248           Eğer <code class="directive"><a href="./mod/core.html#hostnamelookups">HostnameLookups</a></code>
 249           yönergesine <code>On</code> değeri atanmışsa sunucu bu IP adresi
 250           için DNS sorgusu yapacak ve IP adresi yerine bulduğu konak ismini
 251           yazmaya çalışacaktır. Bununla birlikte, bu işlem sunucuyu epeyce
 252           yavaşlattığından önerilmemektedir. Konak isimlerini saptamak için en
 253           iyisi günlük girdilerini <code class="program"><a href="./programs/logresolve.html">logresolve</a></code> gibi bir
 254           günlük işlemcisinden geçirmektir. Burada raporlanan IP adresi
 255           doğrudan istemcinin IP adresi olmayabilir. Eğer sunucu ile istemci
 256           arasında bir vekil sunucu varsa bu IP adresi, vekil sunucunun IP
 257           adresi olacaktır.</dd>
 258
 259         <dt><code>-</code> (<code>%l</code>)</dt>
 260
 261         <dd>Çıktıdaki bir "tire" imi istenen bilgi parçasının mevcut olmadığı
 262           anlamına gelir. Bu durumda, mevcut olmayan bilgi istemci makine
 263           üzerinde <code>identd</code> tarafından belirlenen istemcinin RFC
 264           1413 kimliğidir. Bu bilgi oldukça güvenilmezdir ve sıkıca denetlenen
 265           iç ağlar haricinde hemen hemen asla kullanılmamalıdır. Apache,
 266           <code class="directive"><a href="./mod/mod_ident.html#identitycheck">IdentityCheck</a></code> yönergesine
 267           <code>On</code> değeri atanmış olmadıkça bu bilgiyi saptamaya
 268           uğraşmaz.</dd>
 269
 270         <dt><code>frank</code> (<code>%u</code>)</dt>
 271
 272         <dd>Bu, belge isteğinde bulunan kişinin HTTP kimlik doğrulamasıyla
 273           saptanan kullanıcı kimliğidir. Bu değer CGI betiklerine
 274           <code>REMOTE_USER</code> ortam değişkeni ile sağlanır. Eğer istek
 275           için durum kodu 401 ise (aşağıya bakınız) henüz kullanıcının kimliği
 276           doğrulanmamış olacağından bu değere güvenilmemelidir. Eğer belge
 277           parola korumalı değilse günlüğün bu kısmı da yukarıdaki gibi
 278           "<code>-</code>" olacaktır.</dd>
 279
 280         <dt><code>[10/Oct/2000:13:55:36 -0700]</code>
 281         (<code>%t</code>)</dt>
 282
 283         <dd>İsteğin alındığı tarih ve saat. Biçemi şöyledir:
 284
 285           <p class="indent">
 286             <code>[gün/ay/yıl:saat:dakika:saniye dilim]<br />
 287              gün&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;= 2 hane<br />
 288              ay&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;= 3 harf<br />
 289              yıl&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;= 4 hane<br />
 290              saat&nbsp;&nbsp;&nbsp;= 2 hane<br />
 291              dakika = 2 hane<br />
 292              saniye = 2 hane<br />
 293              dilim&nbsp; = (`+' | `-') 4 hane</code>
 294           </p>
 295           <p>Günlük biçem dizgesinde zaman gösterim biçemini
 296           <code>%{<em>biçem</em>}t</code> şeklinde belirtmek de mümkündür.
 297           Buradaki <code><em>biçem</em></code> dizgesi, stardart C
 298           kütüphanesindeki <code>strftime(3)</code> işlevi için tanımlanmış
 299           biçem belirteçleriyle veya desteklenen özel belirteçlerle
 300           oluşturulabilir. Ayrıntılı bilgi için <code class="module"><a href="./mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code>
 301           <a href="mod/mod_log_config.html#formats">biçem dizgelerine</a>
 302           bakın.</p>
 303         </dd>
 304
 305         <dt><code>"GET /apache_pb.gif HTTP/1.0"</code>
 306         (<code>\"%r\"</code>)</dt>
 307
 308         <dd>İstemciden alınan istek satırının çift tırnaklar arasında
 309           gösterilmesi istenmiştir. İstek satırı en yararlı bilgi parçalarını
 310           içerir. Birincisi, istemci tarafından kullanılan yöntem
 311           <code>GET</code>’miş. İkinci olarak istemci
 312           <code>/apache_pb.gif</code> dosyasını istemiş ve üçüncü olarak
 313           istemci <code>HTTP/1.0</code> protokolünü kullanmış. İstek satırının
 314           bazı parçalarını bağımsız olarak da günlüklemek mümkündür. Örneğin,
 315           "<code>%m %U%q %H</code>" dizgesi, yöntem, yol, sorgu dizgesi ve
 316           protokolü kaydedecektir; bu dizge "<code>%r</code>" biçem
 317           belirtecinin tek başına yaptığı işi yapar.</dd>
 318
 319         <dt><code>200</code> (<code>%&gt;s</code>)</dt>
 320
 321         <dd>Bu, sunucunun istemciye gönderdiği durum kodudur. İsteğin
 322           başarıyla yerine getirilip getirilmediğini gösterdiği için bu bilgi
 323           çok değerlidir. Durum kodu 2 ile başlıyorsa istek başarıyla yerine
 324           getirilmiştir, 3 ile başlıyorsa yönlendirilmiştir, 4 ile başlıyorsa
 325           istemci tarafında bir hata oluşmuştur, 5 ile başlıyorsa sunucuda bir
 326           hata oluşmuştur. Olası hata kodlarının tam listesi <a href="http://www.w3.org/Protocols/rfc2616/rfc2616.txt">RFC2616 Hiper
 327           Metin Aktarım Protokolü</a>nün 10. bölümünde bulunabilir.</dd>
 328
 329         <dt><code>2326</code> (<code>%b</code>)</dt>
 330
 331         <dd>Son parça istemciye döndürülen nesnenin yanıt başlığı hariç
 332           uzunluğudur. Eğer istemciye bir içerik döndürülmemişse bu değer
 333           "<code>-</code>" olacaktır. Bunun yerine günlüğe "<code>0</code>"
 334           yazdırmak için <code>%B</code> belirtecini kullanınız.</dd>
 335       </dl>
 336
 337
 338     <h3><a name="combined" id="combined">Birleşik Günlük Biçemi</a></h3>
 339
 340
 341       <p>Sıklıkla kullanılan diğer bir biçem dizgesi Birleşik Günlük Biçemi
 342         (Combined Log Format) olup şöyle kullanılabilir:</p>
 343
 344       <div class="example"><p><code>
 345         LogFormat "%h %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b \"%{Referer}i\"
 346         \"%{User-agent}i\"" combined<br />
 347          CustomLog log/access_log combined
 348       </code></p></div>
 349
 350       <p>Bu biçem ilaveten 2 alan içermesi dışında Ortak Günlük Biçemi ile
 351         aynıdır. İlave alanların ikisi de <code>%{<em>başlık</em>}i</code>
 352         biçeminde olup buradaki <code><em>başlık</em></code>, HTTP isteğindeki
 353         başlık alanlarından biridir. Bu biçemin kullanıldığı bir erişim
 354         günlüğü girdisi şöyle olurdu:</p>
 355
 356       <div class="example"><p><code>
 357         127.0.0.1 - frank [10/Oct/2000:13:55:36 -0700] "GET
 358         /apache_pb.gif HTTP/1.0" 200 2326
 359         "http://www.example.com/start.html" "Mozilla/4.08 [en]
 360         (Win98; I ;Nav)"
 361       </code></p></div>
 362
 363       <p>Ek alanlar:</p>
 364
 365       <dl>
 366         <dt><code>"http://www.example.com/start.html"</code>
 367         (<code>\"%{Referer}i\"</code>)</dt>
 368
 369         <dd>HTTP istek başlığı "Referer". İstemcinin raporladığı isteğin
 370           kaynaklandığı URI. (Bu isteğin yapılmasını sağlayan bağlantıyı
 371           içeren URL veya istek bir sayfanın bileşenleri ile ilgiliyse istenen
 372           sayfanın URL’si olabilir.)</dd>
 373
 374         <dt><code>"Mozilla/4.08 [en] (Win98; I ;Nav)"</code>
 375         (<code>\"%{User-agent}i\"</code>)</dt>
 376
 377         <dd>Tarayıcı kimliğini içeren HTTP istek başlığı. Bu istemcinin
 378           tarayıcısının raporladığı kendi tanıtım bilgisidir.</dd>
 379       </dl>
 380
 381
 382     <h3><a name="multiple" id="multiple">Çok Sayıda Erişim Günlüğü</a></h3>
 383
 384
 385       <p>Yapılandırma dosyasında çok sayıda <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi kullanarak çok
 386         sayıda erişim günlüğü kolayca oluşturulabilir. Örneğin aşağıdaki
 387         yönergelerle 3 tane erişim günlüğü oluşturulacaktır. İlki temel OGB
 388         bilgisini içerirken diğer ikisi isteğin kaynaklandığı yeri ve tarayıcı
 389         kimliğini içerir. Son iki <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> satırı ayrıca, <code>ReferLog</code> ve
 390         <code>AgentLog</code> yönergelerinin etkilerinin nasıl taklit
 391         edileceğini de göstermektedir.</p>
 392
 393       <div class="example"><p><code>
 394         LogFormat "%h %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b" common<br />
 395         CustomLog logs/access_log common<br />
 396         CustomLog logs/referer_log "%{Referer}i -&gt; %U"<br />
 397         CustomLog logs/agent_log "%{User-agent}i"
 398       </code></p></div>
 399
 400       <p>Bu örnek ayrıca, <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code> yönergesi ile bir takma ad tanımlamanın şart
 401         olmadığını da göstermektedir. Günlük biçemi doğrudan <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesinde
 402         belirtilebilir.</p>
 403
 404
 405     <h3><a name="conditional" id="conditional">Şarta Bağlı Günlükler</a></h3>
 406
 407
 408       <p>Bazı durumlarda istemcinin yaptığı isteğe bağlı olarak erişim
 409         günlüğünde belli girdilerin dışlanması gerekebilir. Bu, <a href="env.html">ortam değişkenleri</a> sayesinde kolayca yerine
 410         getirilebilir. Önce isteğin belli koşulları sağladığını belirten bir
 411         ortam değişkeni ataması yapılır. Bu işlem <code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code> yönergesi ile yapılır.
 412         Sonra da, ortam değişkenine bağlı olarak isteklerin günlüğe dahil
 413         edilip edilmeyeceği <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesinin
 414         <code>env=</code> deyimi kullanılarak belirtilir. Bazı örnekler:</p>
 415
 416       <div class="example"><p><code>
 417         # yerel konaktan kaynaklanan istekleri imleyelim<br />
 418         SetEnvIf Remote_Addr "127\.0\.0\.1" kaydetme<br />
 419         # robots.txt dosyası isteklerini imleyelim<br />
 420         SetEnvIf Request_URI "^/robots\.txt$" kaydetme<br />
 421         # Kalanları günlüğe kaydedelim<br />
 422         CustomLog logs/access_log common env=!kaydetme
 423       </code></p></div>
 424
 425       <p>Başka bir örnek olarak, Türkçe belge isteklerini bir dosyaya diğer
 426         dillerdeki istekleri başka bir dosyaya kaydedelim.</p>
 427
 428       <div class="example"><p><code>
 429         SetEnvIf Accept-Language "tr" turkce<br />
 430         CustomLog logs/turkce_log common env=turkce<br />
 431         CustomLog logs/diger_diller_log common env=!turkce
 432       </code></p></div>
 433
 434       <p>Bir arabellkleme senaryosuna arabelleğin verimli kullanılıp
 435         kullanılmadığını bilmek isteyelim. Bu basitçe şöyle yapılabilir:</p>
 436
 437       <div class="example"><p><code>
 438         SetEnv CACHE_MISS 1<br />
 439         LogFormat "%h %l %u %t "%r " %&gt;s %b %{CACHE_MISS}e" common-cache<br />
 440         CustomLog logs/access_log common-cache
 441       </code></p></div>
 442
 443       <p><code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> önce <code class="module"><a href="./mod/mod_env.html">mod_env</a></code> modülünü
 444         çalıştıracak ve başarılı olunduğu takdirde içeriği onsuz teslim
 445         edecektir. Bu durumda arabellek kaybı <code>1</code> olarak
 446         günlüklenirken arabellek sunumu <code>-</code> olarak
 447         günlüklenecektir.</p>
 448
 449       <p><code>env=</code> sözdizimine ek olarak, <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code> HTTP yanıt kodudaki koşul
 450         değerlerini günlüklemeyi de destekler:</p>
 451
 452       <div class="example"><p><code>
 453       LogFormat "%400,501{User-agent}i" browserlog<br />
 454       LogFormat "%!200,304,302{Referer}i" refererlog
 455       </code></p></div>
 456
 457       <p>Bu örnekte, HTTP durum kodu 400 veya 501 ise <code>User-agent</code>
 458         başlığı günlüklenecektir. Aksi takdirde, günlüğe bir "-" yazılacaktır.
 459         Benzer şekilde ikinci örnekte, HTTP durum kodu 200, 204 veya 302
 460         <strong>değilse</strong> (durum kodlarının öncesindeki "!" imine
 461         dikkat) <code>Referer</code> başlığı günlüklenecektir.</p>
 462
 463       <p>Koşulaa bağlı günlük kaydının çok esnek ve güçlü olabileceğini
 464         göstermiş olsak da günlük içeriğini denetlemenin tek yolu bu değildir.
 465         Günlük dosyaları sunucu etkinliğini eksiksiz olarak kaydedebildikleri
 466         takdirde daha yararlı olurlar. Günlük dosyalarını sonradan işleme tabi
 467         tutarak istenmeyen girdileri kaldırılmış bir kopya almak hem kolay hem
 468         de daha yararlıdır.</p>
 469
 470   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 471 <div class="section">
 472 <h2><a name="rotation" id="rotation">Günlük Çevrimi</a> <a title="Permanent link" href="#rotation" class="permalink">&para;</a></h2>
 473
 474
 475     <p>Yükü ağır sunucularda günlük dosyalarına kaydedilen bilginin miktarı
 476       çok büyük boyutlara ulaşabilir. 10.000 istek içeren bir erişim günlüğü
 477       yaklaşık 1MB yer kaplar. Etkin günlük dosyasını belirli aralıklarla
 478       değiştirmek veya silmek gerekebilir. Apache httpd çalışırken dosyayı sürekli
 479       açık tuttuğu ve yazdığı için bu işlem sunucu çalışırken yapılamaz. Bu
 480       bakımdan, günlük dosyası değiştirildikten veya silindikten sonra yeni
 481       dosyanın açılması için <a href="stopping.html">sunucunun yeniden
 482       başlatılması</a> gerekir.</p>
 483
 484     <p><a href="stopping.html#graceful">Nazikçe yeniden başlatmak</a>
 485       suretiyle sunucunun, mevcut ve bekleyen bağlantıları kaybetmeden yeni
 486       günlük dosyalarını açması sağlanabilir. Bununla birlikte, bu işlem
 487       sırasında sunucunun eski isteklere sunumu bitirene kadar eski günlük
 488       dosyalarına yazmaya devam edebilmesi gerekir. Bu bakımdan, yeniden
 489       başlatmanın ardından eski günlük dosyaları üzerinde bir işlem yapmadan
 490       önce biraz beklemek gerekir. Günlük dosyalarını döndürürken kullanılan
 491       senaryolarda genellikle eski günlük dosyaları yer kazanmak için
 492       sıkıştırılırlar:</p>
 493
 494     <div class="example"><p><code>
 495       mv access_log access_log.old<br />
 496       mv error_log error_log.old<br />
 497       apachectl graceful<br />
 498       sleep 600<br />
 499       gzip access_log.old error_log.old
 500     </code></p></div>
 501
 502     <p>Günlük çevrimi yapmanın başka bir yolu da sonraki bölümde açıklandığı
 503       gibi <a href="#piped">borulu günlükler</a> kullanmaktır.</p>
 504   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 505 <div class="section">
 506 <h2><a name="piped" id="piped">Borulu Günlükler</a> <a title="Permanent link" href="#piped" class="permalink">&para;</a></h2>
 507
 508
 509     <p>Apache httpd hata ve erişim günlüklerini doğrudan bir dosyaya yazmak
 510       yerine bir boru üzerinden başka bir sürece yazabilir. Bu yetenek ana
 511       sunucuya herhangi bir kod eklemeksizin günlükleme esnekliğini şaşırtıcı
 512       derecede arttırır. Günlükler boruya yazılmak istenirse dosya ismini boru
 513       karakteriyle ("<code>|</code>") değiştirip ardına günlük girdilerini
 514       standart girdisinden kabul edecek programın ismini eklemek yeterlidir.
 515       Apache httpd başlatıldığı zaman borulu günlük işlemini de
 516       başlatacaktır. Eğer sunucu çalışırken günlükleri kabul eden süreç
 517       çökerse Apache httpd bu programı yeniden başlatır. (Bu son özelliği
 518       sebebiyle bu tekniğe “güvenilir borulu günlükleme” adını veriyoruz.)</p>
 519
 520     <p>Borulu günlük süreçleri ana Apache httpd süreci tarafından başlatılır
 521       ve bu süreçler ana Apache httpd sürecinin kullanıcı kimliğini miras
 522       alırlar. Yani borulu günlükleme programları aslında root tarafından
 523       çalıştırılmış gibi olur. Bu bakımdan, bu programları basit ve güvenilir
 524       kılmak çok önemlidir.</p>
 525
 526     <p>Borulu günlüklerin önemli kullanım alanlarından biri de sunucuyu
 527       yeniden başlatmak gerekmeksizin günlük çevrimini mümkün kılmaktır.
 528       Apache HTTP sunucusu bu amaçla kullanılmak üzere
 529       <code class="program"><a href="./programs/rotatelogs.html">rotatelogs</a></code> diye bir program içerir. Örneğin,
 530       günlükleri 24 saatte bir döndürmek isterseniz bunu şöyle
 531       yapabilirsiniz:</p>
 532
 533     <div class="example"><p><code>
 534       CustomLog "|/usr/local/apache/bin/rotatelogs
 535       /var/log/access_log 86400" common
 536     </code></p></div>
 537
 538     <p>Borunun diğer ucundaki süreci başlatacak komutun tırnak içine
 539       alındığına dikkat ediniz. Bu örnekler erişim günlüğü için verilmişse de
 540       aynı teknik hata günlüğü için de kullanılabilir.</p>
 541
 542     <p>Hariçten bir uygulama olarak <a href="http://www.cronolog.org/">cronolog</a> isminde buna benzer ancak
 543       çok daha esnek bir program daha vardır.</p>
 544
 545     <p>Borulu günlükler de şarta bağlı günlükleme kadar güçlü olmakla beraber
 546       çevrimdışı ardıl işlemler gibi daha basit çözümler için
 547       kullanılmamalıdır.</p>
 548
 549     <p>Öntanımlı olarak borulu günlük süreci bir kabuk kullanmadan
 550       çalıştırılır. Kabuk kullanarak (genelde <code>/bin/sh -c</code> ile)
 551       yapılmak istenirse "<code>|</code>" yerine "<code>|$</code>"
 552       kullanılır:</p>
 553
 554     <div class="example"><p><code>
 555       # Kabu kullanarak "rotatelogs" çalıştırmak<br />
 556       CustomLog "|$/usr/local/apache/bin/rotatelogs
 557       /var/log/access_log 86400" common
 558     </code></p></div>
 559
 560     <p>Bu, Apache 2.2 için öntanımlı davranıştı. Kabuk özelliklerine bağlı
 561       olarak, yeniden başlatma sırasındaki sinyal işleme sorunları ve günlük
 562       borulama uygulamasının yaşam süresi için ek bir kabuk süreci ile
 563       sonuçlanabilir. Apache 2.2 ile uyumluluk açısından "<code>||</code>"
 564       gösterimi de desteklenmekte olup "<code>|</code>" kullanımına
 565       eşdeğerdir.</p>
 566
 567   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 568 <div class="section">
 569 <h2><a name="virtualhost" id="virtualhost">Sanal Konaklar</a> <a title="Permanent link" href="#virtualhost" class="permalink">&para;</a></h2>
 570
 571
 572     <p>Bir sunucu çok sayıda <a href="vhosts/">sanal konak</a> ile hizmet
 573       sunarken bunların günlük kayıtları için çeşitli seçenekler mevcuttur.
 574       İlk seçenekte, sanki sunucu tek bir konakla hizmet sunuyormuş gibi
 575       günlük kaydı yapılır. Günlükleme yönergelerini <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost">&lt;VirtualHost&gt;</a></code> bölümlerinin dışına, ana sunucu
 576       bağlamına yerleştirerek tüm isteklerin aynı erişim ve hata günlüğüne
 577       yazılmasını sağlamak olasıdır. Bu teknik, tek tek sanal konaklar için
 578       kolayca istatistik toplamaya izin vermez.</p>
 579
 580     <p>Eğer  <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code>
 581       veya <code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlog">ErrorLog</a></code> yönergesi bir
 582       <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost">&lt;VirtualHost&gt;</a></code> bölümüne
 583       yerleştirilirse bu sanal konağa bütün erişimler veya hatalar belirtilen
 584       dosyaya günlüklenecektir. Böyle günlükleme yönergeleri içermeyen sanal
 585       konakların günlükleri hala ana sunucunun hata ve erişim günlüklerine
 586       yazılmaya devam edecektir. Bu teknik az sayıda sanal konak barındıran
 587       sunucular için çok kullanışlıdır. Fakat sanal konak sayısı çok fazlaysa
 588       bu teknikle günlük dosyalarını yönetmek çok karmaşık bir hal alabilir.
 589       Ayrıca, <a href="vhosts/fd-limits.html">yetersiz dosya tanıtıcısı</a>
 590       sorunlarıyla çok sık karşılaşılabilir.</p>
 591
 592     <p>Erişim günlükleri için çok az bir fedakarlıkla çok iyi bir çözüm vardır.
 593       Günlük biçemine sanal konaklarla ilgili bilgi eklemek suretiyle tüm
 594       konakların aynı günlük dosyasını kullanmaları olasıdır. Böylece günlük
 595       dosyası sonradan her sanal konak için ayrı bir dosya oluşturmak üzere
 596       ayrıştırılabilir. Örneğin, bu işlem için şu yönergeler kullanılıyor
 597       olsun:</p>
 598
 599     <div class="example"><p><code>
 600       LogFormat "%v %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b"
 601       ortaksankon<br />
 602       CustomLog logs/access_log ortaksankon
 603     </code></p></div>
 604
 605     <p><code>%v</code> belirteci isteği sunan sanal konağın ismini günlüğe
 606       yazmak için kullanılır. Daha sonra <a href="programs/other.html">split-logfile</a> gibi bir program
 607       kullanarak, bu dosyadan her sanal konak için ayrı birer dosya elde
 608       edilebilir.</p>
 609   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 610 <div class="section">
 611 <h2><a name="other" id="other">Diğer Günlük Dosyaları</a> <a title="Permanent link" href="#other" class="permalink">&para;</a></h2>
 612
 613
 614     <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_logio.html">mod_logio</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_log_forensic.html">mod_log_forensic</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_cgi.html">mod_cgi</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#bufferedlogs">BufferedLogs</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_forensic.html#forensiclog">ForensicLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#pidfile">PidFile</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cgi.html#scriptlog">ScriptLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cgi.html#scriptlogbuffer">ScriptLogBuffer</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cgi.html#scriptloglength">ScriptLogLength</a></code></li></ul></td></tr></table>
 615
 616     <h3>Gönderilen ve alınan bayt sayısının günlüklenmesi</h3>
 617
 618
 619       <p><code class="module"><a href="./mod/mod_logio.html">mod_logio</a></code> modülü <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code> yönergesinde kullanılan
 620         biçem belirteçlerine alınan ve gönderilen bayt sayıları için iki
 621         belirteç (%I ve %O) ekler.</p>
 622
 623
 624     <h3>Adli Günlük</h3>
 625
 626
 627       <p><code class="module"><a href="./mod/mod_log_forensic.html">mod_log_forensic</a></code> modülü istemci isteklerinin kanıt
 628         olarak kullanılmak amacıyla günlüklenmesini sağlar. Günlükleme her
 629         istek için isteğe hizmet sunmadan önce ve sonra olmak üzere iki defa
 630         yapılır. Böylece günlük dosyasında başarılı her istek için iki satır
 631         bulunur. Adli günlükleme çok sıkı kurallara tabi olup
 632         kişiselleştirilemez. Güvenlik ve hata ayıklama aracı olarak yararlı
 633         değildir.</p>
 634
 635
 636     <h3><a name="pidfile" id="pidfile">PID Dosyası</a></h3>
 637
 638
 639       <p>Apache httpd başlatıldığında, ana httpd sürecinin kimliği (PID)
 640         <code>logs/httpd.pid</code> dosyasına kaydedilir. Bu dosyanın ismi
 641         <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#pidfile">PidFile</a></code> yönergesi ile
 642         değiştirilebilir. Bu süreç kimliği sistem yöneticisi tarafından ana
 643         sürece sinyal göndererek artalan sürecini sonlandırmak veya yeniden
 644         başlatmak için kullanılır. Windows üzerinde bu işlem için
 645         <code>-k</code> komut satırı seçeneği kullanılır. Bu konuda daha
 646         ayrıntılı bilgi edinmek için <a href="stopping.html">Durdurma ve
 647         Yeniden Başlatma</a> belgesine bakınız.</p>
 648
 649
 650     <h3><a name="scriptlog" id="scriptlog">Betik Günlüğü</a></h3>
 651
 652
 653       <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_cgi.html#scriptlog">ScriptLog</a></code> yönergesi CGI
 654         betiklerinin girdi ve çıktılarını kaydetmenizi mümkün kılmak suretiyle
 655         hata ayıklamaya yardımcı olur. Bu sadece deneysel amaçla kullanılmalı,
 656         asıl sunucuya uygulanmamalıdır. <a href="mod/mod_cgi.html">mod_cgi</a>
 657         belgesinde daha fazla bilgi bulunabilir.</p>
 658
 659   </div></div>
 660 <div class="bottomlang">
 661 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/logs.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
 662 <a href="./fr/logs.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
 663 <a href="./ja/logs.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
 664 <a href="./ko/logs.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
 665 <a href="./tr/logs.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
 666 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img src="./images/up.gif" alt="top" /></a></div><div class="section"><h2><a id="comments_section" name="comments_section">Yorum</a></h2><div class="warning"><strong>Notice:</strong><br />This is not a Q&amp;A section. Comments placed here should be pointed towards suggestions on improving the documentation or server, and may be removed again by our moderators if they are either implemented or considered invalid/off-topic. Questions on how to manage the Apache HTTP Server should be directed at either our IRC channel, #httpd, on Freenode, or sent to our <a href="http://httpd.apache.org/lists.html">mailing lists</a>.</div>
 667 <script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
 668 var comments_shortname = 'httpd';
 669 var comments_identifier = 'http://httpd.apache.org/docs/trunk/logs.html';
 670 (function(w, d) {
 671     if (w.location.hostname.toLowerCase() == "httpd.apache.org") {
 672         d.write('<div id="comments_thread"><\/div>');
 673         var s = d.createElement('script');
 674         s.type = 'text/javascript';
 675         s.async = true;
 676         s.src = 'https://comments.apache.org/show_comments.lua?site=' + comments_shortname + '&page=' + comments_identifier;
 677         (d.getElementsByTagName('head')[0] || d.getElementsByTagName('body')[0]).appendChild(s);
 678     }
 679     else {
 680         d.write('<div id="comments_thread">Comments are disabled for this page at the moment.<\/div>');
 681     }
 682 })(window, document);
 683 //--><!]]></script></div><div id="footer">
 684 <p class="apache">Copyright 2019 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
 685 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/quickreference.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div><script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
 686 if (typeof(prettyPrint) !== 'undefined') {
 687     prettyPrint();
 688 }
 689 //--><!]]></script>
 690 </body></html>