granicus.if.org Git - apache/blob - docs/manual/logs.html.tr.utf8

   1 <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
   2 <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
   3 <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head>
   4 <meta content="text/html; charset=UTF-8" http-equiv="Content-Type" />
   5 <!--
   6         XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
   7               This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
   8         XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
   9       -->
  10 <title>Günlük Dosyaları - Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.5</title>
  11 <link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
  12 <link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
  13 <link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /><link rel="stylesheet" type="text/css" href="./style/css/prettify.css" />
  14 <script src="./style/scripts/prettify.min.js" type="text/javascript">
  15 </script>
  16
  17 <link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
  18 <body id="manual-page"><div id="page-header">
  19 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/quickreference.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p>
  20 <p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.5</p>
  21 <img alt="" src="./images/feather.gif" /></div>
  22 <div class="up"><a href="./"><img title="&lt;-" alt="&lt;-" src="./images/left.gif" /></a></div>
  23 <div id="path">
  24 <a href="http://www.apache.org/">Apache</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> &gt; <a href="./">Sürüm 2.5</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Günlük Dosyaları</h1>
  25 <div class="toplang">
  26 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/logs.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
  27 <a href="./fr/logs.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
  28 <a href="./ja/logs.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
  29 <a href="./ko/logs.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
  30 <a href="./tr/logs.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
  31 </div>
  32 <div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
  33
  34     <p>Bir HTTP sunucusunu verimli şekilde yönetebilmek için oluşabilecek
  35       sorunlardan başka sunucunun başarımı ve etkinliği hakkında da bazı geri
  36       bildirimler almak gerekir. Apache HTTP Sunucusu çok kapsamlı ve esnek
  37       bir günlükleme yeteneğine sahiptir. Bu belgede sunucunun günlükleme
  38       yeteneğini nasıl yapılandıracağınızdan ve günlük kayıtlarını nasıl
  39       yorumlayacağınızdan bahsedilecektir.</p>
  40   </div>
  41 <div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#overview">Giriş</a></li>
  42 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#security">Güvenlik Uyarısı</a></li>
  43 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#errorlog">Hata Günlüğü</a></li>
  44 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#permodule">Modüllere göre günlükleme</a></li>
  45 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#accesslog">Erişim Günlüğü</a></li>
  46 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#rotation">Günlük Çevrimi</a></li>
  47 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#piped">Borulu Günlükler</a></li>
  48 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#virtualhost">Sanal Konaklar</a></li>
  49 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#other">Diğer Günlük Dosyaları</a></li>
  50 </ul><ul class="seealso"><li><a href="#comments_section">Yorum</a></li></ul></div>
  51 <div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
  52 <div class="section">
  53 <h2><a name="overview" id="overview">Giriş</a></h2>
  54
  55
  56   <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_log_forensic.html">mod_log_forensic</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_logio.html">mod_logio</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_cgi.html">mod_cgi</a></code></li></ul></td><td /></tr></table>
  57
  58   <p>Apache HTTP Sunucusu, isteğin ilk alınışından itibaren, URL eşleme
  59     işlemleri, bağlantının son çözümlemesi ve bu işlemler sırasına ortaya çıkan
  60     hatalar da dahil olmak üzere sunucunuzda meydana gelen herşeyi günlüklemek
  61     için çok çeşitli mekanizmalar içerir. Buna ek olarak, günlükleme
  62     yetenekleri sağlayan üçüncü parti modüller de kullanılabilir veya mevcut
  63     günlük dosyalarına girdiler enjekte edilebilir. Ayrıca, CGI programları,
  64     PHP betikleri ve benzerleri sunucu hata günlüğüne kendi iletilerini
  65     gönderebilirler.</p>
  66
  67   <p>Bu belgede Apache HTTP Sunucusunun standart parçası olan günlükleme
  68     modülleri hakkında bilgi verilecektir.</p>
  69
  70   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
  71 <div class="section">
  72 <h2><a name="security" id="security">Güvenlik Uyarısı</a></h2>
  73
  74
  75     <p>Apache httpd’nin günlük dosyalarını yazdığı dizine yazabilen birinin sunucuyu
  76       başlatan kullanıcı kimliğine (bu genellikle root olur) erişim
  77       kazanabileceğine hemen hemen kesin gözüyle bakılabilir. Sonuçlarının
  78       neler olacağını kestiremiyorsanız günlüklerin yazıldığı dizinde <em>hiç
  79       kimseye</em> yazma erişimi vermeyin; ayrıntılı bilgi için <a href="misc/security_tips.html">güvenlik ipuçları</a> belgesine
  80       bakınız.</p>
  81
  82     <p>Buna ilaveten, günlük dosyaları istemci tarafından sağlanmış bilgiler
  83       de içerebilir. Bu nedenle, kötü niyetli istemcilerin günlük dosyalarına
  84       denetim karakterleri girmeleri olasılığına karşı ham günlükler ele
  85       alınırken dikkatli olunmalıdır.</p>
  86   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
  87 <div class="section">
  88 <h2><a name="errorlog" id="errorlog">Hata Günlüğü</a></h2>
  89
  90     <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/core.html">core</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlog">ErrorLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlogformat">ErrorLogFormat</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#loglevel">LogLevel</a></code></li></ul></td></tr></table>
  91
  92     <p>İsmi ve yeri <code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlog">ErrorLog</a></code> yönergesi
  93       ile belirtilen sunucu hata günlüğü, en önemli günlük dosyasıdır. Apache
  94       httpd tarafından istekler işlenirken saptanan hatalar ve tanı bilgileri
  95       bu dosyaya gönderilir. Sunucuyu başlatırken veya sunucu çalışırken bir
  96       sorunla karşılaşıldığında, neyin yanlış gittiğini öğrenmek için
  97       bakılacak ilk yer burasıdır. Günlük kaydı çoğunlukla sorunun nasıl
  98       düzeltileceği ile ilgili ayrıntıları da içerir.</p>
  99
 100     <p>Hata günlüğü normal olarak bir dosyaya yazılır (genellikle, dosyanın
 101       ismi Unix sistemlerinde <code>error_log</code>, OS/2 ve Windows’ta ise
 102       <code>error.log</code>’dur). Ayrıca, Unix sistemlerinde sunucunun
 103       hataları <code>syslog</code>’a veya <a href="#piped">borulamak suretiyle
 104       bir programa</a> aktarması da mümkündür.</p>
 105
 106     <p>Hata günlüğünün biçemi <code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlogformat">ErrorLogFormat</a></code> yönergesi ile belirlenir. Bu yönergeyi
 107       kullanarak günlüklenen değerleri özelleştirebilirsiniz. Bir biçem
 108       belirtmezseniz öntanımlı biçem kullanılır. Örnek tipik bir hata iletisi
 109       içermektedir:</p>
 110
 111     <div class="example"><p><code>
 112     [Fri Sep 09 10:42:29.902022 2011] [core:error] [pid 35708:tid 4328636416]
 113     [client 72.15.99.187] Dosya yok: /usr/local/apache2/htdocs/favicon.ico
 114     </code></p></div>
 115
 116     <p>Günlük girdisinin ilk öğesi iletinin yazıldığı tarih ve saatten oluşur.
 117       İkincisi iletiyi üreten modülün ismi (bu durumda: core) ile raporlanan
 118       bilginin önem derecesini belirtir. Bunu varsa sürecin kimliği ve yine
 119       varsa evre kimliği izler. Sonraki öğe hatanın üretilmesine sebep olan
 120       istemcinin IP adresini içerir. Kalanı iletinin kendisidir (duruma
 121       bakılırsa bir dosyaya yapılan istek yerine getirilememiş).</p>
 122
 123     <p>Hata günlüğünde görünebilecek ileti çeşitliliği oldukça fazladır. Çoğu
 124       yukarıdaki örneğin benzeridir. Hata günlüğü ayrıca, CGI betiklerinin
 125       hata ayıklama çıktılarını da içerir. Bir CGI betiği tarafından standart
 126       hataya (<code>stderr</code>) yazılan her türlü bilgi doğrudan hata
 127       günlüğüne kopyalanır.</p>
 128
 129     <p>Hata günlüğüne ve erişim günlüğüne  <code>%L</code> dizgeciği konularak
 130       erişim günlüğündeki girdi ile hata günlüğündeki girdiyi ilişkilendirecek
 131       bir günlük girdisi kimliği oluşturulabilir.
 132       <code class="module"><a href="./mod/mod_unique_id.html">mod_unique_id</a></code> yüklüyse günlük girdisi kimliği olarak
 133       onun eşsiz istek kimliği de kullanılır.</p>
 134
 135     <p>Sunucuyu denerken olası sorunlara karşı hata günlüğünü sürekli
 136       izlemelisiniz. Unix sistemlerinde bunu şöyle bir komutla
 137       sağlayabilirsiniz:</p>
 138
 139     <div class="example"><p><code>
 140       tail -f error_log
 141     </code></p></div>
 142   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 143 <div class="section">
 144 <h2><a name="permodule" id="permodule">Modüllere göre günlükleme</a></h2>
 145
 146
 147     <p><code class="directive"><a href="./mod/core.html#loglevel">LogLevel</a></code> yönergesi, günlük
 148       iletisinin üretilmesine sebep olan modüle bağlı bir önem seviyesi
 149       belirleyebilmenizi sağlar. Bu yolla sorun yaşadığınız modülle ilgili
 150       günlük musluklarını sonuna kadar açabiliri ek olarak ilgilendiğiniz diğer
 151       modüllerle ilgili ayrıntıları da edinebilirsiniz. Özellikle
 152       <code class="module"><a href="./mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a></code> veya <code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> gibi
 153       modüllerde yapılmak isteneni denerken neler olup bittiğini ayrıntılarıyla
 154       bilmek istediğiniz durumlarda kullanışlıdır.</p>
 155
 156     <p>Bunu <code class="directive">LogLevel</code> yönergesinde modülün ismini
 157       belirterek yapabilirsiniz:</p>
 158
 159     <div class="example"><p><code>
 160     LogLevel info rewrite:trace5
 161     </code></p></div>
 162
 163     <p>Bu satırla ana <code class="directive">LogLevel</code> info'ya ayarlanırken
 164       <code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code> için musluk <code>trace5</code> seviyesine
 165       kadar açılmaktadır.</p>
 166
 167     <div class="note">Bu yönerge, Apache HTTP Sunucusunun evvelki sürümlerinde mevcut olan
 168       <code>RewriteLog</code> gibi günlükleme modüllerinin yerini almıştır.
 169     </div>
 170   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 171 <div class="section">
 172 <h2><a name="accesslog" id="accesslog">Erişim Günlüğü</a></h2>
 173
 174
 175     <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_setenvif.html">mod_setenvif</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code></li></ul></td></tr></table>
 176
 177     <p>Sunucu erişim günlüğü sunucu tarafından işleme alınan tüm istekleri
 178       kaydeder. Erişim günlüğünün yeri ve içeriği  <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi ile belirlenir.
 179       <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code> yönergesi ile
 180       günlük içeriğini kişiselleştirmek mümkündür. Bu bölümde sunucunun
 181       bilgileri erişim günlüğüne kaydetmesi için nasıl yapılandırılacağından
 182       bahsedilecektir.</p>
 183
 184     <p>Şüphesiz, bilginin erişim günlüğünde saklanması günlük yönetiminde ilk
 185       adımı oluşturur.  Sonraki adım yararlı istatistikleri üretmek için bu
 186       bilgiyi incelemektir. Günlük incelemesi bu belgenin kapsamına dahil
 187       değildir ve aslında bu işlem sunucunun yaptığı işlerden biri değildir.
 188       Bu konu ve günlük incelemesi yapan uygulamalar hakkında daha ayrıntılı
 189       bilgi edinmek için <a href="http://dmoz.org/Computers/Software/Internet/Site_Management/Log_analysis/">dmoz.org</a> veya <a href="http://dir.yahoo.com/Computers_and_Internet/Software/Internet/World_Wide_Web/Servers/Log_Analysis_Tools/">Yahoo</a>’ya bakınız.</p>
 190
 191     <p>Apache httpd’nin çeşitli sürümlerinde erişim günlüklerini denetlemek
 192       için kullanılan diğer modüller ve yönergeler arasında mod_log_referer,
 193       mod_log_agent modülleri ve <code>TransferLog</code> yönergesi
 194       sayılabilir. Artık, daha eski tüm diğer yönergelerin işlevselliklerini
 195       bir araya toplayan <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi kullanılmaktadır.</p>
 196
 197     <p>Erişim günlüğünün girdi biçemi kolayca isteğe göre
 198       düzenlenebilmektedir. Biçemi belirtmekte kullanılan biçem dizgesi, C
 199       tarzı printf(1) biçem dizgesini andırır. Sonraki bölümlerde bazı
 200       örneklere yer verilmiştir. Biçem dizgesini oluşturan belirteçlerin tam
 201       listesi için <code class="module"><a href="./mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code> belgesinin <a href="mod/mod_log_config.html#formats">Günlük Girdilerinin
 202       Kişiselleştirilmesi</a> bölümüne bakınız.</p>
 203
 204     <h3><a name="common" id="common">Ortak Günlük Biçemi (OGB)</a></h3>
 205
 206
 207       <p>Erişim günlüğü için sıklıkla kullanılan bir yapılandırma:</p>
 208
 209       <div class="example"><p><code>
 210         LogFormat "%h %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b" common<br />
 211         CustomLog logs/access_log common
 212       </code></p></div>
 213
 214       <p>İlk satırda belli bir biçem dizgesi için <code>common</code> diye bir
 215         <em>takma ad</em> tanımlanmaktadır. Biçem dizgesi, sunucuya hangi
 216         belli bir bilgi parçalarını günlükleyeceğini söyleyen % imli biçem
 217         belirteçlerinden oluşur. Biçem dizgesine ayrıca dizgesel sabitler de
 218         yerleştirilebilir ve bunlar erişim günlüğüne oldukları gibi
 219         kopyalanırlar. Biçem dizgesi içinde çift tırnak karakteri (") biçem
 220         dizgesini vaktinden önce sonlandırmaması için ters bölü çizgisi ile
 221         öncelenmelidir. Biçem dizgesi ayrıca, satır sonlarını belirtmek için
 222         "<code>\n</code>" ve sekmeleri belirtmek için "<code>\t</code>"
 223         denetim karakterlerini de içerebilir.</p>
 224
 225       <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi
 226         evvelce tanımlanmış bir <em>takma adı</em> kullanarak yeni bir günlük
 227         dosyası tanımlar. Erişim günlüğünün dosya ismi bölü çizgisi ile
 228         başlamadıkça dosya yolunun <code class="directive"><a href="./mod/core.html#serverroot">ServerRoot</a></code> değerine göreli olduğu varsayılır.</p>
 229
 230       <p>Yukarıdaki yapılandırma günlük dosyasına girdileri Ortak Günlük
 231         Biçemi (Common Log Format) adı verilen standart biçemde yazar.
 232         Bu standart biçem başka HTTP sunucuları tarafından da kullanılır ve
 233         çoğu günlük inceleme yazılımı tarafından tanınır. Ortak Günlük
 234         Biçeminde üretilen günlük girdileri şöyle görünür:</p>
 235
 236       <div class="example"><p><code>
 237         127.0.0.1 - frank [10/Oct/2000:13:55:36 -0700] "GET
 238         /apache_pb.gif HTTP/1.0" 200 2326
 239       </code></p></div>
 240
 241       <p>Bu günlük girdisini parça parça açıklayalım:</p>
 242
 243       <dl>
 244         <dt><code>127.0.0.1</code> (<code>%h</code>)</dt>
 245
 246         <dd>Bu, sunucuya istek yapan istemcinin (uzak konağın) IP adresidir.
 247           Eğer <code class="directive"><a href="./mod/core.html#hostnamelookups">HostnameLookups</a></code>
 248           yönergesine <code>On</code> değeri atanmışsa sunucu bu IP adresi
 249           için DNS sorgusu yapacak ve IP adresi yerine bulduğu konak ismini
 250           yazmaya çalışacaktır. Bununla birlikte, bu işlem sunucuyu epeyce
 251           yavaşlattığından önerilmemektedir. Konak isimlerini saptamak için en
 252           iyisi günlük girdilerini <code class="program"><a href="./programs/logresolve.html">logresolve</a></code> gibi bir
 253           günlük işlemcisinden geçirmektir. Burada raporlanan IP adresi
 254           doğrudan istemcinin IP adresi olmayabilir. Eğer sunucu ile istemci
 255           arasında bir vekil sunucu varsa bu IP adresi, vekil sunucunun IP
 256           adresi olacaktır.</dd>
 257
 258         <dt><code>-</code> (<code>%l</code>)</dt>
 259
 260         <dd>Çıktıdaki bir "tire" imi istenen bilgi parçasının mevcut olmadığı
 261           anlamına gelir. Bu durumda, mevcut olmayan bilgi istemci makine
 262           üzerinde <code>identd</code> tarafından belirlenen istemcinin RFC
 263           1413 kimliğidir. Bu bilgi oldukça güvenilmezdir ve sıkıca denetlenen
 264           iç ağlar haricinde hemen hemen asla kullanılmamalıdır. Apache,
 265           <code class="directive"><a href="./mod/mod_ident.html#identitycheck">IdentityCheck</a></code> yönergesine
 266           <code>On</code> değeri atanmış olmadıkça bu bilgiyi saptamaya
 267           uğraşmaz.</dd>
 268
 269         <dt><code>frank</code> (<code>%u</code>)</dt>
 270
 271         <dd>Bu, belge isteğinde bulunan kişinin HTTP kimlik doğrulamasıyla
 272           saptanan kullanıcı kimliğidir. Bu değer CGI betiklerine
 273           <code>REMOTE_USER</code> ortam değişkeni ile sağlanır. Eğer istek
 274           için durum kodu 401 ise (aşağıya bakınız) henüz kullanıcının kimliği
 275           doğrulanmamış olacağından bu değere güvenilmemelidir. Eğer belge
 276           parola korumalı değilse günlüğün bu kısmı da yukarıdaki gibi
 277           "<code>-</code>" olacaktır.</dd>
 278
 279         <dt><code>[10/Oct/2000:13:55:36 -0700]</code>
 280         (<code>%t</code>)</dt>
 281
 282         <dd>İsteğin alındığı tarih ve saat. Biçemi şöyledir:
 283
 284           <p class="indent">
 285             <code>[gün/ay/yıl:saat:dakika:saniye dilim]<br />
 286              gün&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;= 2 hane<br />
 287              ay&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;= 3 harf<br />
 288              yıl&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;= 4 hane<br />
 289              saat&nbsp;&nbsp;&nbsp;= 2 hane<br />
 290              dakika = 2 hane<br />
 291              saniye = 2 hane<br />
 292              dilim&nbsp; = (`+' | `-') 4 hane</code>
 293           </p>
 294           <p>Günlük biçem dizgesinde zaman gösterim biçemini
 295           <code>%{<em>biçem</em>}t</code> şeklinde belirtmek de mümkündür.
 296           Buradaki <code><em>biçem</em></code> dizgesi, stardart C
 297           kütüphanesindeki <code>strftime(3)</code> işlevi için tanımlanmış
 298           biçem belirteçleriyle veya desteklenen özel belirteçlerle
 299           oluşturulabilir. Ayrıntılı bilgi için <code class="module"><a href="./mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code>
 300           <a href="mod/mod_log_config.html#formats">biçem dizgelerine</a>
 301           bakın.</p>
 302         </dd>
 303
 304         <dt><code>"GET /apache_pb.gif HTTP/1.0"</code>
 305         (<code>\"%r\"</code>)</dt>
 306
 307         <dd>İstemciden alınan istek satırının çift tırnaklar arasında
 308           gösterilmesi istenmiştir. İstek satırı en yararlı bilgi parçalarını
 309           içerir. Birincisi, istemci tarafından kullanılan yöntem
 310           <code>GET</code>’miş. İkinci olarak istemci
 311           <code>/apache_pb.gif</code> dosyasını istemiş ve üçüncü olarak
 312           istemci <code>HTTP/1.0</code> protokolünü kullanmış. İstek satırının
 313           bazı parçalarını bağımsız olarak da günlüklemek mümkündür. Örneğin,
 314           "<code>%m %U%q %H</code>" dizgesi, yöntem, yol, sorgu dizgesi ve
 315           protokolü kaydedecektir; bu dizge "<code>%r</code>" biçem
 316           belirtecinin tek başına yaptığı işi yapar.</dd>
 317
 318         <dt><code>200</code> (<code>%&gt;s</code>)</dt>
 319
 320         <dd>Bu, sunucunun istemciye gönderdiği durum kodudur. İsteğin
 321           başarıyla yerine getirilip getirilmediğini gösterdiği için bu bilgi
 322           çok değerlidir. Durum kodu 2 ile başlıyorsa istek başarıyla yerine
 323           getirilmiştir, 3 ile başlıyorsa yönlendirilmiştir, 4 ile başlıyorsa
 324           istemci tarafında bir hata oluşmuştur, 5 ile başlıyorsa sunucuda bir
 325           hata oluşmuştur. Olası hata kodlarının tam listesi <a href="http://www.w3.org/Protocols/rfc2616/rfc2616.txt">RFC2616 Hiper
 326           Metin Aktarım Protokolü</a>nün 10. bölümünde bulunabilir.</dd>
 327
 328         <dt><code>2326</code> (<code>%b</code>)</dt>
 329
 330         <dd>Son parça istemciye döndürülen nesnenin yanıt başlığı hariç
 331           uzunluğudur. Eğer istemciye bir içerik döndürülmemişse bu değer
 332           "<code>-</code>" olacaktır. Bunun yerine günlüğe "<code>0</code>"
 333           yazdırmak için <code>%B</code> belirtecini kullanınız.</dd>
 334       </dl>
 335
 336
 337     <h3><a name="combined" id="combined">Birleşik Günlük Biçemi</a></h3>
 338
 339
 340       <p>Sıklıkla kullanılan diğer bir biçem dizgesi Birleşik Günlük Biçemi
 341         (Combined Log Format) olup şöyle kullanılabilir:</p>
 342
 343       <div class="example"><p><code>
 344         LogFormat "%h %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b \"%{Referer}i\"
 345         \"%{User-agent}i\"" combined<br />
 346          CustomLog log/access_log combined
 347       </code></p></div>
 348
 349       <p>Bu biçem ilaveten 2 alan içermesi dışında Ortak Günlük Biçemi ile
 350         aynıdır. İlave alanların ikisi de <code>%{<em>başlık</em>}i</code>
 351         biçeminde olup buradaki <code><em>başlık</em></code>, HTTP isteğindeki
 352         başlık alanlarından biridir. Bu biçemin kullanıldığı bir erişim
 353         günlüğü girdisi şöyle olurdu:</p>
 354
 355       <div class="example"><p><code>
 356         127.0.0.1 - frank [10/Oct/2000:13:55:36 -0700] "GET
 357         /apache_pb.gif HTTP/1.0" 200 2326
 358         "http://www.example.com/start.html" "Mozilla/4.08 [en]
 359         (Win98; I ;Nav)"
 360       </code></p></div>
 361
 362       <p>Ek alanlar:</p>
 363
 364       <dl>
 365         <dt><code>"http://www.example.com/start.html"</code>
 366         (<code>\"%{Referer}i\"</code>)</dt>
 367
 368         <dd>HTTP istek başlığı "Referer". İstemcinin raporladığı isteğin
 369           kaynaklandığı URI. (Bu isteğin yapılmasını sağlayan bağlantıyı
 370           içeren URL veya istek bir sayfanın bileşenleri ile ilgiliyse istenen
 371           sayfanın URL’si olabilir.)</dd>
 372
 373         <dt><code>"Mozilla/4.08 [en] (Win98; I ;Nav)"</code>
 374         (<code>\"%{User-agent}i\"</code>)</dt>
 375
 376         <dd>Tarayıcı kimliğini içeren HTTP istek başlığı. Bu istemcinin
 377           tarayıcısının raporladığı kendi tanıtım bilgisidir.</dd>
 378       </dl>
 379
 380
 381     <h3><a name="multiple" id="multiple">Çok Sayıda Erişim Günlüğü</a></h3>
 382
 383
 384       <p>Yapılandırma dosyasında çok sayıda <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi kullanarak çok
 385         sayıda erişim günlüğü kolayca oluşturulabilir. Örneğin aşağıdaki
 386         yönergelerle 3 tane erişim günlüğü oluşturulacaktır. İlki temel OGB
 387         bilgisini içerirken diğer ikisi isteğin kaynaklandığı yeri ve tarayıcı
 388         kimliğini içerir. Son iki <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> satırı ayrıca, <code>ReferLog</code> ve
 389         <code>AgentLog</code> yönergelerinin etkilerinin nasıl taklit
 390         edileceğini de göstermektedir.</p>
 391
 392       <div class="example"><p><code>
 393         LogFormat "%h %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b" common<br />
 394         CustomLog logs/access_log common<br />
 395         CustomLog logs/referer_log "%{Referer}i -&gt; %U"<br />
 396         CustomLog logs/agent_log "%{User-agent}i"
 397       </code></p></div>
 398
 399       <p>Bu örnek ayrıca, <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code> yönergesi ile bir takma ad tanımlamanın şart
 400         olmadığını da göstermektedir. Günlük biçemi doğrudan <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesinde
 401         belirtilebilir.</p>
 402
 403
 404     <h3><a name="conditional" id="conditional">Şarta Bağlı Günlükler</a></h3>
 405
 406
 407       <p>Bazı durumlarda istemcinin yaptığı isteğe bağlı olarak erişim
 408         günlüğünde belli girdilerin dışlanması gerekebilir. Bu, <a href="env.html">ortam değişkenleri</a> sayesinde kolayca yerine
 409         getirilebilir. Önce isteğin belli koşulları sağladığını belirten bir
 410         ortam değişkeni ataması yapılır. Bu işlem <code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code> yönergesi ile yapılır.
 411         Sonra da, ortam değişkenine bağlı olarak isteklerin günlüğe dahil
 412         edilip edilmeyeceği <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesinin
 413         <code>env=</code> deyimi kullanılarak belirtilir. Bazı örnekler:</p>
 414
 415       <div class="example"><p><code>
 416         # yerel konaktan kaynaklanan istekleri imleyelim<br />
 417         SetEnvIf Remote_Addr "127\.0\.0\.1" kaydetme<br />
 418         # robots.txt dosyası isteklerini imleyelim<br />
 419         SetEnvIf Request_URI "^/robots\.txt$" kaydetme<br />
 420         # Kalanları günlüğe kaydedelim<br />
 421         CustomLog logs/access_log common env=!kaydetme
 422       </code></p></div>
 423
 424       <p>Başka bir örnek olarak, Türkçe belge isteklerini bir dosyaya diğer
 425         dillerdeki istekleri başka bir dosyaya kaydedelim.</p>
 426
 427       <div class="example"><p><code>
 428         SetEnvIf Accept-Language "tr" turkce<br />
 429         CustomLog logs/turkce_log common env=turkce<br />
 430         CustomLog logs/diger_diller_log common env=!turkce
 431       </code></p></div>
 432
 433       <p>Bir arabellkleme senaryosuna arabelleğin verimli kullanılıp
 434         kullanılmadığını bilmek isteyelim. Bu basitçe şöyle yapılabilir:</p>
 435
 436       <div class="example"><p><code>
 437         SetEnv CACHE_MISS 1<br />
 438         LogFormat "%h %l %u %t "%r " %&gt;s %b %{CACHE_MISS}e" common-cache<br />
 439         CustomLog logs/access_log common-cache
 440       </code></p></div>
 441
 442       <p><code class="module"><a href="./mod/mod_cache.html">mod_cache</a></code> önce <code class="module"><a href="./mod/mod_env.html">mod_env</a></code> modülünü
 443         çalıştıracak ve başarılı olunduğu takdirde içeriği onsuz teslim
 444         edecektir. Bu durumda arabellek kaybı <code>1</code> olarak
 445         günlüklenirken arabellek sunumu <code>-</code> olarak
 446         günlüklenecektir.</p>
 447
 448       <p><code>env=</code> sözdizimine ek olarak, <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code> HTTP yanıt kodudaki koşul
 449         değerlerini günlüklemeyi de destekler:</p>
 450
 451       <div class="example"><p><code>
 452       LogFormat "%400,501{User-agent}i" browserlog<br />
 453       LogFormat "%!200,304,302{Referer}i" refererlog
 454       </code></p></div>
 455
 456       <p>Bu örnekte, HTTP durum kodu 400 veya 501 ise <code>User-agent</code>
 457         başlığı günlüklenecektir. Aksi takdirde, günlüğe bir "-" yazılacaktır.
 458         Benzer şekilde ikinci örnekte, HTTP durum kodu 200, 204 veya 302
 459         <strong>değilse</strong> (durum kodlarının öncesindeki "!" imine
 460         dikkat) <code>Referer</code> başlığı günlüklenecektir.</p>
 461
 462       <p>Koşulaa bağlı günlük kaydının çok esnek ve güçlü olabileceğini
 463         göstermiş olsak da günlük içeriğini denetlemenin tek yolu bu değildir.
 464         Günlük dosyaları sunucu etkinliğini eksiksiz olarak kaydedebildikleri
 465         takdirde daha yararlı olurlar. Günlük dosyalarını sonradan işleme tabi
 466         tutarak istenmeyen girdileri kaldırılmış bir kopya almak hem kolay hem
 467         de daha yararlıdır.</p>
 468
 469   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 470 <div class="section">
 471 <h2><a name="rotation" id="rotation">Günlük Çevrimi</a></h2>
 472
 473
 474     <p>Yükü ağır sunucularda günlük dosyalarına kaydedilen bilginin miktarı
 475       çok büyük boyutlara ulaşabilir. 10.000 istek içeren bir erişim günlüğü
 476       yaklaşık 1MB yer kaplar. Etkin günlük dosyasını belirli aralıklarla
 477       değiştirmek veya silmek gerekebilir. Apache httpd çalışırken dosyayı sürekli
 478       açık tuttuğu ve yazdığı için bu işlem sunucu çalışırken yapılamaz. Bu
 479       bakımdan, günlük dosyası değiştirildikten veya silindikten sonra yeni
 480       dosyanın açılması için <a href="stopping.html">sunucunun yeniden
 481       başlatılması</a> gerekir.</p>
 482
 483     <p><a href="stopping.html#graceful">Nazikçe yeniden başlatmak</a>
 484       suretiyle sunucunun, mevcut ve bekleyen bağlantıları kaybetmeden yeni
 485       günlük dosyalarını açması sağlanabilir. Bununla birlikte, bu işlem
 486       sırasında sunucunun eski isteklere sunumu bitirene kadar eski günlük
 487       dosyalarına yazmaya devam edebilmesi gerekir. Bu bakımdan, yeniden
 488       başlatmanın ardından eski günlük dosyaları üzerinde bir işlem yapmadan
 489       önce biraz beklemek gerekir. Günlük dosyalarını döndürürken kullanılan
 490       senaryolarda genellikle eski günlük dosyaları yer kazanmak için
 491       sıkıştırılırlar:</p>
 492
 493     <div class="example"><p><code>
 494       mv access_log access_log.old<br />
 495       mv error_log error_log.old<br />
 496       apachectl graceful<br />
 497       sleep 600<br />
 498       gzip access_log.old error_log.old
 499     </code></p></div>
 500
 501     <p>Günlük çevrimi yapmanın başka bir yolu da sonraki bölümde açıklandığı
 502       gibi <a href="#piped">borulu günlükler</a> kullanmaktır.</p>
 503   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 504 <div class="section">
 505 <h2><a name="piped" id="piped">Borulu Günlükler</a></h2>
 506
 507
 508     <p>Apache httpd hata ve erişim günlüklerini doğrudan bir dosyaya yazmak
 509       yerine bir boru üzerinden başka bir sürece yazabilir. Bu yetenek ana
 510       sunucuya herhangi bir kod eklemeksizin günlükleme esnekliğini şaşırtıcı
 511       derecede arttırır. Günlükler boruya yazılmak istenirse dosya ismini boru
 512       karakteriyle ("<code>|</code>") değiştirip ardına günlük girdilerini
 513       standart girdisinden kabul edecek programın ismini eklemek yeterlidir.
 514       Apache httpd başlatıldığı zaman borulu günlük işlemini de
 515       başlatacaktır. Eğer sunucu çalışırken günlükleri kabul eden süreç
 516       çökerse Apache httpd bu programı yeniden başlatır. (Bu son özelliği
 517       sebebiyle bu tekniğe “güvenilir borulu günlükleme” adını veriyoruz.)</p>
 518
 519     <p>Borulu günlük süreçleri ana Apache httpd süreci tarafından başlatılır
 520       ve bu süreçler ana Apache httpd sürecinin kullanıcı kimliğini miras
 521       alırlar. Yani borulu günlükleme programları aslında root tarafından
 522       çalıştırılmış gibi olur. Bu bakımdan, bu programları basit ve güvenilir
 523       kılmak çok önemlidir.</p>
 524
 525     <p>Borulu günlüklerin önemli kullanım alanlarından biri de sunucuyu
 526       yeniden başlatmak gerekmeksizin günlük çevrimini mümkün kılmaktır.
 527       Apache HTTP sunucusu bu amaçla kullanılmak üzere
 528       <code class="program"><a href="./programs/rotatelogs.html">rotatelogs</a></code> diye bir program içerir. Örneğin,
 529       günlükleri 24 saatte bir döndürmek isterseniz bunu şöyle
 530       yapabilirsiniz:</p>
 531
 532     <div class="example"><p><code>
 533       CustomLog "|/usr/local/apache/bin/rotatelogs
 534       /var/log/access_log 86400" common
 535     </code></p></div>
 536
 537     <p>Borunun diğer ucundaki süreci başlatacak komutun tırnak içine
 538       alındığına dikkat ediniz. Bu örnekler erişim günlüğü için verilmişse de
 539       aynı teknik hata günlüğü için de kullanılabilir.</p>
 540
 541     <p>Hariçten bir uygulama olarak <a href="http://www.cronolog.org/">cronolog</a> isminde buna benzer ancak
 542       çok daha esnek bir program daha vardır.</p>
 543
 544     <p>Borulu günlükler de şarta bağlı günlükleme kadar güçlü olmakla beraber
 545       çevrimdışı ardıl işlemler gibi daha basit çözümler için
 546       kullanılmamalıdır.</p>
 547
 548     <p>Öntanımlı olarak borulu günlük süreci bir kabuk kullanmadan
 549       çalıştırılır. Kabuk kullanarak (genelde <code>/bin/sh -c</code> ile)
 550       yapılmak istenirse "<code>|</code>" yerine "<code>|$</code>"
 551       kullanılır:</p>
 552
 553     <div class="example"><p><code>
 554       # Kabu kullanarak "rotatelogs" çalıştırmak<br />
 555       CustomLog "|$/usr/local/apache/bin/rotatelogs
 556       /var/log/access_log 86400" common
 557     </code></p></div>
 558
 559     <p>Bu, Apache 2.2 için öntanımlı davranıştı. Kabuk özelliklerine bağlı
 560       olarak, yeniden başlatma sırasındaki sinyal işleme sorunları ve günlük
 561       borulama uygulamasının yaşam süresi için ek bir kabuk süreci ile
 562       sonuçlanabilir. Apache 2.2 ile uyumluluk açısından "<code>||</code>"
 563       gösterimi de desteklenmekte olup "<code>|</code>" kullanımına
 564       eşdeğerdir.</p>
 565
 566   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 567 <div class="section">
 568 <h2><a name="virtualhost" id="virtualhost">Sanal Konaklar</a></h2>
 569
 570
 571     <p>Bir sunucu çok sayıda <a href="vhosts/">sanal konak</a> ile hizmet
 572       sunarken bunların günlük kayıtları için çeşitli seçenekler mevcuttur.
 573       İlk seçenekte, sanki sunucu tek bir konakla hizmet sunuyormuş gibi
 574       günlük kaydı yapılır. Günlükleme yönergelerini <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost">&lt;VirtualHost&gt;</a></code> bölümlerinin dışına, ana sunucu
 575       bağlamına yerleştirerek tüm isteklerin aynı erişim ve hata günlüğüne
 576       yazılmasını sağlamak olasıdır. Bu teknik, tek tek sanal konaklar için
 577       kolayca istatistik toplamaya izin vermez.</p>
 578
 579     <p>Eğer  <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code>
 580       veya <code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlog">ErrorLog</a></code> yönergesi bir
 581       <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost">&lt;VirtualHost&gt;</a></code> bölümüne
 582       yerleştirilirse bu sanal konağa bütün erişimler veya hatalar belirtilen
 583       dosyaya günlüklenecektir. Böyle günlükleme yönergeleri içermeyen sanal
 584       konakların günlükleri hala ana sunucunun hata ve erişim günlüklerine
 585       yazılmaya devam edecektir. Bu teknik az sayıda sanal konak barındıran
 586       sunucular için çok kullanışlıdır. Fakat sanal konak sayısı çok fazlaysa
 587       bu teknikle günlük dosyalarını yönetmek çok karmaşık bir hal alabilir.
 588       Ayrıca, <a href="vhosts/fd-limits.html">yetersiz dosya tanıtıcısı</a>
 589       sorunlarıyla çok sık karşılaşılabilir.</p>
 590
 591     <p>Erişim günlükleri için çok az bir fedakarlıkla çok iyi bir çözüm vardır.
 592       Günlük biçemine sanal konaklarla ilgili bilgi eklemek suretiyle tüm
 593       konakların aynı günlük dosyasını kullanmaları olasıdır. Böylece günlük
 594       dosyası sonradan her sanal konak için ayrı bir dosya oluşturmak üzere
 595       ayrıştırılabilir. Örneğin, bu işlem için şu yönergeler kullanılıyor
 596       olsun:</p>
 597
 598     <div class="example"><p><code>
 599       LogFormat "%v %l %u %t \"%r\" %&gt;s %b"
 600       ortaksankon<br />
 601       CustomLog logs/access_log ortaksankon
 602     </code></p></div>
 603
 604     <p><code>%v</code> belirteci isteği sunan sanal konağın ismini günlüğe
 605       yazmak için kullanılır. Daha sonra <a href="programs/other.html">split-logfile</a> gibi bir program
 606       kullanarak, bu dosyadan her sanal konak için ayrı birer dosya elde
 607       edilebilir.</p>
 608   </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 609 <div class="section">
 610 <h2><a name="other" id="other">Diğer Günlük Dosyaları</a></h2>
 611
 612
 613     <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_logio.html">mod_logio</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_log_forensic.html">mod_log_forensic</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_cgi.html">mod_cgi</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#bufferedlogs">BufferedLogs</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_forensic.html#forensiclog">ForensicLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#pidfile">PidFile</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cgi.html#scriptlog">ScriptLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cgi.html#scriptlogbuffer">ScriptLogBuffer</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cgi.html#scriptloglength">ScriptLogLength</a></code></li></ul></td></tr></table>
 614
 615     <h3>Gönderilen ve alınan bayt sayısının günlüklenmesi</h3>
 616
 617
 618       <p><code class="module"><a href="./mod/mod_logio.html">mod_logio</a></code> modülü <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code> yönergesinde kullanılan
 619         biçem belirteçlerine alınan ve gönderilen bayt sayıları için iki
 620         belirteç (%I ve %O) ekler.</p>
 621
 622
 623     <h3>Adli Günlük</h3>
 624
 625
 626       <p><code class="module"><a href="./mod/mod_log_forensic.html">mod_log_forensic</a></code> modülü istemci isteklerinin kanıt
 627         olarak kullanılmak amacıyla günlüklenmesini sağlar. Günlükleme her
 628         istek için isteğe hizmet sunmadan önce ve sonra olmak üzere iki defa
 629         yapılır. Böylece günlük dosyasında başarılı her istek için iki satır
 630         bulunur. Adli günlükleme çok sıkı kurallara tabi olup
 631         kişiselleştirilemez. Güvenlik ve hata ayıklama aracı olarak yararlı
 632         değildir.</p>
 633
 634
 635     <h3><a name="pidfile" id="pidfile">PID Dosyası</a></h3>
 636
 637
 638       <p>Apache httpd başlatıldığında, ana httpd sürecinin kimliği (PID)
 639         <code>logs/httpd.pid</code> dosyasına kaydedilir. Bu dosyanın ismi
 640         <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#pidfile">PidFile</a></code> yönergesi ile
 641         değiştirilebilir. Bu süreç kimliği sistem yöneticisi tarafından ana
 642         sürece sinyal göndererek artalan sürecini sonlandırmak veya yeniden
 643         başlatmak için kullanılır. Windows üzerinde bu işlem için
 644         <code>-k</code> komut satırı seçeneği kullanılır. Bu konuda daha
 645         ayrıntılı bilgi edinmek için <a href="stopping.html">Durdurma ve
 646         Yeniden Başlatma</a> belgesine bakınız.</p>
 647
 648
 649     <h3><a name="scriptlog" id="scriptlog">Betik Günlüğü</a></h3>
 650
 651
 652       <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_cgi.html#scriptlog">ScriptLog</a></code> yönergesi CGI
 653         betiklerinin girdi ve çıktılarını kaydetmenizi mümkün kılmak suretiyle
 654         hata ayıklamaya yardımcı olur. Bu sadece deneysel amaçla kullanılmalı,
 655         asıl sunucuya uygulanmamalıdır. <a href="mod/mod_cgi.html">mod_cgi</a>
 656         belgesinde daha fazla bilgi bulunabilir.</p>
 657
 658   </div></div>
 659 <div class="bottomlang">
 660 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/logs.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
 661 <a href="./fr/logs.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français">&nbsp;fr&nbsp;</a> |
 662 <a href="./ja/logs.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
 663 <a href="./ko/logs.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
 664 <a href="./tr/logs.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
 665 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img src="./images/up.gif" alt="top" /></a></div><div class="section"><h2><a id="comments_section" name="comments_section">Yorum</a></h2><div class="warning"><strong>Notice:</strong><br />This is not a Q&amp;A section. Comments placed here should be pointed towards suggestions on improving the documentation or server, and may be removed again by our moderators if they are either implemented or considered invalid/off-topic. Questions on how to manage the Apache HTTP Server should be directed at either our IRC channel, #httpd, on Freenode, or sent to our <a href="http://httpd.apache.org/lists.html">mailing lists</a>.</div>
 666 <script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
 667 var comments_shortname = 'httpd';
 668 var comments_identifier = 'http://httpd.apache.org/docs/trunk/logs.html';
 669 (function(w, d) {
 670     if (w.location.hostname.toLowerCase() == "httpd.apache.org") {
 671         d.write('<div id="comments_thread"><\/div>');
 672         var s = d.createElement('script');
 673         s.type = 'text/javascript';
 674         s.async = true;
 675         s.src = 'https://comments.apache.org/show_comments.lua?site=' + comments_shortname + '&page=' + comments_identifier;
 676         (d.getElementsByTagName('head')[0] || d.getElementsByTagName('body')[0]).appendChild(s);
 677     }
 678     else {
 679         d.write('<div id="comments_thread">Comments are disabled for this page at the moment.<\/div>');
 680     }
 681 })(window, document);
 682 //--><!]]></script></div><div id="footer">
 683 <p class="apache">Copyright 2016 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
 684 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/quickreference.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div><script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
 685 if (typeof(prettyPrint) !== 'undefined') {
 686     prettyPrint();
 687 }
 688 //--><!]]></script>
 689 </body></html>