1 <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
2 <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
3 <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head>
4 <meta content="text/html; charset=UTF-8" http-equiv="Content-Type" />
6 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
7 This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
8 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
10 <title>Terim Sözlüğü - Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.5</title>
11 <link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
12 <link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
13 <link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /><link rel="stylesheet" type="text/css" href="./style/css/prettify.css" />
14 <script src="./style/scripts/prettify.min.js" type="text/javascript">
17 <link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
18 <body id="manual-page" class="no-sidebar"><div id="page-header">
19 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/quickreference.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p>
20 <p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.5</p>
21 <img alt="" src="./images/feather.png" /></div>
22 <div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="./images/left.gif" /></a></div>
24 <a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="./">Sürüm 2.5</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Terim Sözlüğü</h1>
26 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/glossary.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> |
27 <a href="./en/glossary.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
28 <a href="./es/glossary.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> |
29 <a href="./fr/glossary.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> |
30 <a href="./ja/glossary.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> |
31 <a href="./ko/glossary.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
32 <a href="./tr/glossary.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
34 <div class="outofdate">Bu çeviri güncel olmayabilir. Son değişiklikler için İngilizce sürüm geçerlidir.</div>
36 <p>Bu sözlük, genelinde HTML sayfa sunumuna, özelinde Apache HTTP Sunucusuna
37 özgü ortak terminolojinin bir kısmını içerir. Her kavram ile ilgili daha
38 ayrıntılı bilgi bağlarla sağlanmıştır.</p>
40 <div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
42 <h2><a name="definitions" id="definitions">Tanımlar</a> <a title="Permanent link" href="#definitions" class="permalink">¶</a></h2>
45 <dt><a name="algorithm" id="algorithm">Algoritma</a></dt>
47 <dd>Bir sorunu sonlu sayıda adımda çözümlemek için uygulanan kurallar
48 kümesi veya anlam belirsizliği içermeyen bir formül. Şifreleme için
49 kullanılan algoritmalara <dfn>şifre</dfn> denir.
52 <dt><a name="transportlayersecurity" id="transportlayersecurity">Aktarım Katmanı Güvenliği</a></dt>
53 <dd>İngilizcesi: Transport Layer Security <a name="tls" id="tls">(TLS)</a></dd>
54 <dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli
55 yapılabilmesi için SSL’nin ardılı olarak Genel Ağ Mühendisliği Görev Gücü
56 (IETF) tarafından oluşturulmuş protokol. TLS’nin 1. sürümü ile SSL’in 3.
57 sürümü hemen hemen aynıdır.<br />
58 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
61 <dt><a name="passphrase" id="passphrase">Anahtar Parolası</a></dt>
62 <dd>Özel anahtar dosyalarını yetkisiz kişilerden koruyan sözcük veya
63 cümle. Genellikle sadece <a class="glossarylink" href="./glossary.html#cipher" title="sözlüğe bakınız">şifreler</a>
64 için kullanılan gizli şifreleme/şifre çözme anahtarını korur.<br />
65 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
68 <dt><a name="apacheextensiontool" id="apacheextensiontool">Apache Eklenti
69 Aracı</a> <a name="apxs" id="apxs">(apxs)</a></dt>
70 <dd>İngilizcesi: APache eXtension Tool - apxs</dd>
71 <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#module" title="sözlüğe bakınız">Modül</a> kaynak kodlarının devinen
72 paylaşımlı nesneler (<a class="glossarylink" href="./glossary.html#dso" title="sözlüğe bakınız">DSO</a>) halinde
73 derlenmesine ve Apache Sunucusu içinde kurulmasına yardım eden bir Perl
74 betiği.<br />Daha ayrıntılı bilgi için <code class="program"><a href="./programs/apxs.html">apxs</a></code> kılavuz
78 <dt><a name="apacheportableruntime" id="apacheportableruntime">Apache Taşınabilir Arayüzü</a> <a name="apr" id="apr">(APR)</a></dt>
79 <dd>İngilizcesi: Apache Portable Runtime - APR</dd>
80 <dd>Sunucu ile işletim sistemi arasındaki temel arayüzleri oluşturan
81 kütüphaneler kümesine verilen ad. APR, Apache HTTP Sunucusuna paralel
82 bağımsız bir proje olarak geliştirilmektedir.<br />
83 Bakınız: <a href="http://apr.apache.org/">Apache Taşınabilir Arayüzü
87 <dt><a name="context" id="context">Bağlam</a></dt>
88 <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">Yapılandırma dosyaları</a>nda
89 sadece belli türdeki <a class="glossarylink" href="./glossary.html#directive" title="sözlüğe bakınız">yönerge</a>lerin
90 bulunmasına izin verilen bir bölge.<br />
91 Bakınız: <a href="mod/directive-dict.html#Context">Apache Yönergelerini
92 Açıklamak için Kullanılan Terimler</a>
95 <dt><a name="symmetriccryptophraphy" id="symmetriccryptophraphy">Bakışımlı Şifreleme Tekniği</a></dt>
96 <dd>Şifreleme ve şifre çözme için tek bir anahtarın kullanıldığı
97 bir şifreleme tekniği.<br />
98 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
101 <dt><a name="header" id="header">Başlık</a></dt>
102 <dd>Bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#http" title="sözlüğe bakınız">HTTP</a> isteğinin parçası olarak,
103 gönderilen yanıtta asıl içerikten önce yer alan ve içerik hakkında
104 mecazlar içeren veri.
107 <dt><a name="connect" id="connect">CONNECT</a></dt>
108 <dd>Ham veri kanallarını HTTP üzerinden yönlendirmek için kullanılan bir HTTP <a class="glossarylink" href="./glossary.html#method" title="sözlüğe bakınız">yöntemi</a>. SSL protokolü gibi diğer protokolleri sarmalamakta kullanılabilir.
111 <dt><a name="dynamicsharedobject" id="dynamicsharedobject">Devingen
112 Paylaşımlı Nesne</a> <a name="dso" id="dso">(DSO)</a></dt>
113 <dd>İngilizcesi: Dynamic Shared Object (DSO)</dd>
114 <dd>İstek halinde yüklenebilen, Apache <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>
115 çalıştırılabilir dosyasından ayrı olarak derlenmiş <a class="glossarylink" href="./glossary.html#module" title="sözlüğe bakınız">modül</a>lerin ortak adı.<br />
116 Bakınız: <a href="dso.html">Devingen Paylaşımlı Nesne Desteği</a>
119 <dt><a name="plaintext" id="plaintext">Düz Metin</a></dt>
120 <dd>Şifrelenmemiş metin.</dd>
122 <dt><a name="regularexpresion" id="regularexpresion">Düzenli İfade</a>
123 <a name="regex" id="regex">(Regex)</a></dt>
124 <dd>Metin içinde bir şablon tanımlama yolu. Örneğin, “A harfi ile
125 başlayan bütün sözcükler” veya “10 rakamlı telefon numaraları” ya da
126 “Baş harfi Z olmayan ve iki virgül içeren cümleler” gibi. Düzenli
127 ifadeler, Apache’de belli özniteliklere uygun dosya veya özkaynakları
128 toplamak için esnek bir yol sağlamasından ötürü oldukça yararlıdır.
129 Örneğin, “resimler” dizini altındaki dosyalardan .gif ve .jpg uzantılı
130 olanları toplamak için “<code>/resimler/.*(jpg|gif)$</code>” düzenli
131 ifadesi yazılabilir. Dizgileri değiştirmek için düzenli ifadelerin
132 kullanıldığı yerlerde, eşleşen (parantezlerin içinde) gruplanmış
133 parçalara başvurmak için $1 ... $9 özel değişkenleri kullanılır. $0 özel
134 değişkeni eşleşen ifadenin tamamına karşılık gelir. Bir dizgi içinde $
135 işaretini kendisi olarak kullanmak isterseniz önüne bir \ imi
136 koymalısınız. Geçmişe uyumluluk adına bazı yerlerde $0 yerine &
137 değişkeni kullanılabilir. Ancak 2.3.6 sürümünden beri bu artık mümkün
138 değildir. Apache, <a href="http://www.pcre.org/">PCRE</a> kütüphanesi ile
139 sağlanan Perl uyumlu düzenli ifadeleri kullanır. PCRE düzenli
140 ifadelerinin sözdizimi ile ilgili ayrıntılı bilgiyi <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/PCRE">Wikipedia</a>'da bulabilirsiniz.
143 <dt><a name="accesscontrol" id="accesscontrol">Erişim Denetimi</a></dt>
145 <dd>Ağ bölgelerine erişimin kısıtlanması. Apache bağlamında normal
146 olarak belli <em>URL</em>’lere erişimi kısıtlamak şeklinde
147 uygulanır.<br /> Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama,
148 Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a>
151 <dt><a name="handler" id="handler">Eylemci</a></dt>
152 <dd>Bir dosya istendiğinde uygulanacak eylemi Apache içinde gerçekleştiren
153 nesne. Genellikle dosyalar, dosya türüne bağlı dolaylı eylemcilere
154 sahiptir. Normalde tüm dosyalar sunucu tarafından sıradan birer dosya
155 olarak işleme sokulduğu halde bazı belli dosyalar diğerlerinden ayrı
156 ele alınır. Örneğin, <code>cgi-script</code> eylemcisi dosyaları
157 <a class="glossarylink" href="./glossary.html#cgi" title="sözlüğe bakınız">CGI</a>’ler tarafından işlenebilir hale
158 getirmek üzere işleme sokar.<br />
159 Bakınız: <a href="handler.html">Apache Eylemcilerinin Kullanımı</a>
162 <dt><a name="publickey" id="publickey">Genel Anahtar</a></dt>
163 <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#publickeycryptography" title="sözlüğe bakınız">Genel Anahtarlı
164 Şifreleme Tekniği</a>nde, sahibinin yaptığı imzaları çözmeye ve
165 sahibine gönderilen iletileri şifrelemeye yarayan genel erişime açık
167 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
170 <dt><a name="publickeycryptography" id="publickeycryptography">Genel Anahtarlı Şifreleme Tekniği</a></dt>
171 <dd>Şifreleme ve şifre çözme için iki ayrı anahtarın kullanıldığı
172 bakışımsız şifreleme sistemlerinin konusu veya uygulaması. Bu amaçla
173 kullanılan anahtarlar bir anahtar çiftinden oluşur. Genel Anahtarlı
174 Şifrelemeye Bakışımsız Şifreleme de denir.<br />
175 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
178 <dt><a name="privatekey" id="privatekey">Gizli Anahtar</a></dt>
179 <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#publickeycryptography" title="sözlüğe bakınız">Genel Anahtarlı
180 Şifreleme Tekniği</a>nde, giden iletileri imzalamak ve gelen
181 iletilerin şifrelerini çözmek amacıyla kullanılan gizli anahtar.<br />
182 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
185 <dt><a name="https" id="https">Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü
187 <dd>İngilizcesi: The HyperText Transfer Protocol (Secure), (HTTPS)</dd>
188 <dd>Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü, Genel Ağ’da kullanılan standart
189 şifreli iletişim mekanizmasıdır. Aslında HTTP protokolünün <a class="glossarylink" href="./glossary.html#ssl" title="sözlüğe bakınız">SSL</a> üzerinden gerçekleştirilmesinden başka bir
191 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
194 <dt><a name="securesocketslayer" id="securesocketslayer">Güvenli Soket Katmanı</a></dt>
195 <dd>İngilizcesi: Secure Sockets Layer <a name="ssl" id="ssl">(SSL)</a></dd>
196 <dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli
197 yapılabilmesi için Netscape Communications Corporation tarafından
198 oluşturulmuş bir protokol. Günümüzde en çok <em>HTTPS</em>, yani SSL
199 üzerinden Hiper Metin Aktarım Protokolü şeklinde kullanılmaktadır.<br />
200 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
203 <dt><a name="hypertexttransferprotocol" id="hypertexttransferprotocol">Hiper Metin Aktarım Protokolü</a>
204 <a name="http" id="hhtp">(HTTP)</a></dt>
205 <dd>İngilizcesi: HyperText Transfer Protocol (HTTP)</dd>
206 <dd>Genel Ağ’da kullanılan standart aktarım protokollerinden biri.
207 Apache, <a href="http://ietf.org/rfc/rfc2616.txt">RFC 2616</a> ile
208 tanımlanmış protokolün HTTP/1.1 olarak bilinen 1.1 sürümünü gerçekler.
211 <dt><a name="htaccess" id="htaccess">.htaccess</a></dt>
212 <dd>Belge dosyaları ağacı içine yerleştirilen bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">yapılandırma dosyası</a> olup yerleştiği
213 dizine ve o dizinin alt dizinlerine yapılandırma yönergeleri
214 uygulanmasını sağlar. İsmine rağmen böyle bir dosyanın içerebileceği
215 yönergeler erişim denetleme yönergeleri ile sınırlı değildir; hemen
216 her tür yönergeyi içerebilir.<br />
217 Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>
220 <dt><a name="httpd.conf" id="httpd.conf">httpd.conf</a></dt>
221 <dd>Ana Apache <a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">yapılandırma
222 dosyası</a>. Dosya sistemindeki öntanımlı yeri
223 <code>/usr/local/apache2/conf/httpd.conf</code> olup derleme
224 sırasındaki yapılandırmayla veya çalışma anındaki yapılandırmayla
225 başka bir yer belirtilebilir.<br />
226 Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>
229 <dt><a name="export-crippled" id="export-crippled">İhracat Engelli</a></dt>
230 <dd>İngilizcesi: Export-Crippled</dd>
231 <dd>Amerika Birleşik Devletlerinin İhracat Yönetim Düzenlemelerine (EAR)
232 uymak için şifreleme yoluyla sakatlanmış yazılım. İhracat engelli olması
233 için şifrelenmiş yazılımları birer şifreli metin haline getiren şifre
234 anahtarları küçük boyutlu olduğundan şifreleme zor
235 kullanılarak kırılabilir.<br />
236 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
239 <dt><a name="messagedigest" id="messagedigest">İleti Özeti</a></dt>
240 <dd>İngilizcesi: Message Digest</dd>
241 <dd>Aktarım sırasında içeriğinin değişme olasılığı bulunan bir iletinin
242 içeriğini doğrulamak için kullanılan bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#hash" title="sözlüğe bakınız">özet</a>.<br />
243 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
246 <dt><a name="reverseproxy" id="reverseproxy">Karşı Vekil</a></dt>
247 <dd>İstemciye kendini <em>asıl sunucu</em> imiş gibi gösteren bir
248 <a class="glossarylink" href="./glossary.html#proxy" title="sözlüğe bakınız">vekil</a> sunucu. Güvenlik, yük dengelemesi
249 gibi sebeplerle asıl sunucuyu istemcilerden gizlemek için yararlıdır.
252 <dt><a name="authentication" id="authentication">Kimlik Doğrulama</a></dt>
253 <dd>Sunucu, istemci veya kullanıcı gibi bir ağ öğesinin kimliğinin
254 olumlanması.<br />Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama,
255 Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a>
258 <dt><a name="mime-type" id="mime-type">MIME türü</a></dt>
259 <dd>Aktarılan belgenin çeşidini betimlemenin bir yolu. MIME, Türkçe’ye
260 ‘Çok Amaçlı Genel Ağ Posta Eklentileri’ olarak çevrilebilecek olan
261 "Multipurpose Internet Mail Extensions" sözcüklerinden türetilmiş bir
262 kısaltmadır. MIME türleri bir bölü çizgisi ile ayrılmış bir ana ve bir
263 alt belge türünün birleşiminden oluşur. <code>text/html</code>,
264 <code>image/gif</code> ve <code>application/octet-stream</code> örnek
265 olarak verilebilir. HTTP protokolünde MIME türleri
266 <code>Content-Type</code> <a class="glossarylink" href="./glossary.html#header" title="sözlüğe bakınız">başlığında</a>
267 aktarılır.<br />Bakınız: <a href="mod/mod_mime.html">mod_mime</a>
270 <dt><a name="module" id="module">Modül</a></dt>
271 <dd>Bir programın bağımsız parçalarından her biri. Apache işlevselliğinin
272 çoğu yapılandırmaya dahil edilip edilmeyeceğine kullanıcı tarafından
273 karar verilebilen modüllerden oluşur. Apache <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>
274 çalıştırılabiliri içinde derlenmiş modüllere <dfn>durağan modüller</dfn>
275 adı verilirken ayrı bir yerde saklanan ve çalışma anında isteğe bağlı
276 olarak yüklenebilen modüllere <dfn>devingen modüller</dfn> veya
277 <a class="glossarylink" href="./glossary.html#dso" title="sözlüğe bakınız">DSO</a>’lar denir. Yapılandırmaya öntanımlı
278 olarak dahil edilen modüllere <dfn>temel modüller</dfn> denir. Apache
279 için kullanılabilecek modüllerin çoğu Apache HTTP Sunucusunun
280 <a class="glossarylink" href="./glossary.html#tarball" title="sözlüğe bakınız">tar paketi</a> içinde dağıtılmaz; bunlara
281 <dfn>üçüncü parti modüller</dfn> denir.<br />
282 Bakınız: <a href="mod/">Modül Dizini</a>
285 <dt><a name="openssl" id="openssl">OpenSSL</a></dt>
286 <dd>SSL/TLS için açık kaynak kodlu araç kiti.<br />Daha ayrıntılı bilgi
287 için <a href="http://www.openssl.org/">http://www.openssl.org/</a>
291 <dt><a name="commongatewayinterface" id="commongatewayinterface">Ortak Ağgeçidi Arayüzü</a> <a name="cgi" id="cgi">(CGI)</a></dt>
292 <dd>İngilizcesi: Common Gateway Interface (CGI)</dd>
293 <dd>Bir HTTP sunucusunun bir harici programa hizmet istekleri yapmasını
294 mümkün kılan, sunucu ile bir harici program arasındaki bir arayüz
295 standardı. Özellikleri kapsayan bir
296 <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3875">Bilgilendirici RFC </a>
298 Bakınız: <a href="howto/cgi.html">CGI ile Devingen İçerik</a>
301 <dt><a name="environmentvariable" id="environmentvariable">Ortam Değişkeni</a> <a name="env-variable" id="env-variable">(ortam-değişkeni)</a></dt>
302 <dd>İşletim sistemi kabuğu tarafından yönetilen ve programlar arasında
303 bilgi alışverişi amacıyla kullanılan isimli değişkenler. Ayrıca,
304 Apache de ortam değişkenleri olarak tanımlanabilecek dahili değişkenler
305 içerir fakat bunlar kabuk ortamında değil dahili Apache yapıları içinde
307 Bakınız: <a href="env.html">Apache Ortam Değişkenleri</a>
310 <dt><a name="session" id="session">Oturum</a></dt>
311 <dd>Bir iletişimin bağlamsal bilgileri.</dd>
313 <dt><a name="hash" id="hash">Özet</a></dt>
314 <dd>Uzunluğu değişebilen bir dizgenin belli bir durumuna ilişkin sabit
315 uzunlukta bir dizge üretmek için kullanılan geri dönüşümsüz bir
316 algoritma. Algoritmaya girdi olan farklı uzunluktaki dizgeler (özet
317 işlevine bağlı olarak) aynı uzunlukta farklı özetler üretir.
320 <dt><a name="virtualhosting" id="virtualhosting">Sanal Konaklık</a></dt>
321 <dd>Tek bir Apache sunucusundan çok sayıda site sunulması. <em>IP tabanlı
322 sanal konaklık</em>ta siteler birbirlerinden IP adreslerine göre
323 ayrılırken, <em>isim tabanlı sanal konaklık</em>ta siteler aynı IP
324 adresinden kendi isimleriyle sunulabilirler.<br />
325 Bakınız: <a href="vhosts/">Apache Sanal Konak Belgeleri</a>
328 <dt><a name="digitalsignature" id="digitalsignature">Sayısal İmza</a></dt>
329 <dd>Bir sertifikayı veya bir dosyayı doğrulamakta kullanılan şifreli bir
330 metin. Bir imza <a class="glossarylink" href="./glossary.html#certificationauthority" title="sözlüğe bakınız">Sertifika
331 Makamı</a> tarafından bir <em>sertifikaya</em> gömülü olan
332 <em>genel anahtardan</em> bir özet üretilerek oluşturulur. İmza şifresi
333 sadece <em>sertifika</em> sahibi ağ öğesinin kimliğini doğrulayacak
334 SM’nin genel anahtarı kullanılarak çözülebilir.<br />
335 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
338 <dt><a name="certificate" id="certificate">Sertifika</a></dt>
339 <dd>Sunucu, istemci gibi ağ öğelerinin kimliğini kanıtlamakta kullanılan
340 bir veri kaydı. Bir sertifika, sertifika sahibi (buna sertifikanın
341 konusu da denir), sertifikayı imzalayan <a class="glossarylink" href="./glossary.html#certificationauthority" title="sözlüğe bakınız">Sertifika Makamı</a> (SM) (buna
342 sertifika yayıncısı da denir), sertifika sahibinin <a class="glossarylink" href="./glossary.html#publickey" title="sözlüğe bakınız">genel anahtarı</a> ve SM tarafından üretilen imza
343 gibi parçalardan oluşan X.509 bilgisi içerir. Ağ öğeleri bu imzaları SM
344 sertifikalarını kullanarak doğrular.<br />
345 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
348 <dt><a name="certificatsigningrequest" id="certificatsigningrequest">Sertifika İmzalama İsteği</a> <a name="csr" id="csr">(Sİİ)</a></dt>
349 <dd>İngilizcesi: Certificate Signing Request (CSR)</dd>
350 <dd>İmzasız bir sertifikayı <a class="glossarylink" href="./glossary.html#certificationauthority" title="sözlüğe bakınız">Sertifika Makamı</a>na kendi SM <em>Sertifika</em>sının
351 <a class="glossarylink" href="./glossary.html#privatekey" title="sözlüğe bakınız">özel anahtar</a>ı ile imzalaması
352 için yapılan istek. Sİİ imzalanınca bir gerçek sertifika haline
353 gelir.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
356 <dt><a name="certificationauthority" id="certificationauthority">Sertifika Makamı</a> <a name="ca" id="ca">(SM)</a></dt>
357 <dd>İngilizcesi: Certification Authority (CA)</dd>
358 <dd>Ağ öğelerinin güvenilir olarak kimliklerinin doğrulanması için
359 sertifikaları imzalayan güvenilir üçüncü şahıs. Diğer ağ öğeleri,
360 sertifikalı bir öğenin kimliğini kanıtlayan bir SM’yi doğrulamak
361 için imzayı sınayabilir.<br />
362 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
365 <dt><a name="modulemagicnumber" id="modulemagicnumber">Sihirli Modül
366 Numarası</a> (<a name="mmn" id="mmn">SMN</a>)</dt>
367 <dd>Sihirli Modül Numarası, modüllerin ikil uyumluluğu ile ilgili olarak
368 Apache kaynak kodunda tanımlanmış bir sabittir. Apache dahili yapıları,
369 uygulama programlama arayüzünün önemli parçaları ve işlev çağrıları artık
370 ikil uyumluluğun garanti edilemeyeceği kadar değiştiği zaman SMN
371 değiştirilir. Bir SMN değişikliğinde ve bazen de sırf yeni bir Apache
372 sürümü ile çalışmak icabettiğinde tüm üçüncü parti modüllerin en azından
373 yeniden derlenmesi gerekir.
376 <dt><a name="ssleay" id="ssleay">SSLeay</a></dt>
377 <dd>Eric A. Young tarafından geliştirilmiş özgün SSL/TLS
378 gerçeklenim kütüphanesi.
381 <dt><a name="servernameindication" id="servernameindication">Sunucu Adı
383 <dd>İngilizcesi: Server Name Indication <a name="sni" id="sni">(SNI)</a></dd>
384 <dd>İlk SSL uzlaşımı sırasında istenen sunucu isminin aktarılmasını
385 mümkün kılan bir SSL işlevidir. Böylece sunucunun, SSL uzlaşım
386 işlemlerlerinde kullanılacak sanal konak yapılandırmasını doğru
387 bir şekilde seçebilmesi sağlanmıştır. Bu özellik RFC 3546'da TLS
388 eklentili SSL başlatma bölümüne eklenmiştir.<br />
389 Bakınız: <a href="ssl/ssl_faq.html">SSL SSS</a>
390 ve <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3546.txt">RFC 3546</a>
393 <dt><a name="serversideincludes" id="serversideincludes">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirme</a></dt>
394 <dd>İngilizcesi: Server Side Includes <a name="ssi" id="ssi">(SSI)</a></dd>
395 <dd>İşlem yönergelerini HTML dosyalara gömme tekniği.<br />
396 Bakınız: <a href="howto/ssi.html">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirmeye
400 <dt><a name="filter" id="filter">Süzgeç</a></dt>
401 <dd>Sunucu tarafından alınan ve gönderilen veriye uygulanan bir işlem.
402 Giriş süzgeçleri sunucuya istemci tarafından gönderilen veriyi işlerken
403 çıkış süzgeçleri sunucu tarafından istemciye gönderilen belgeleri işler.
404 Örneğin, <code>INCLUDES</code> çıkış süzgeci, belgeleri <a class="glossarylink" href="./glossary.html#ssi" title="sözlüğe bakınız">sunucu taraflı içerik</a> için işleme sokar.<br />
405 Bakınız: <a href="filter.html">Süzgeçler</a>
408 <dt><a name="cipher" id="cipher">Şifre</a></dt>
409 <dd>Veri şifrelemek için kullanılan bir algoritma veya sistem. DES, IDEA
410 veya RC4 örnek verilebilir.<br />
411 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
414 <dt><a name="ciphertext" id="ciphertext">Şifreli Metin</a></dt>
415 <dd>Bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#plaintext" title="sözlüğe bakınız">Düz Metin</a> bir
416 <a class="glossarylink" href="./glossary.html#cipher" title="sözlüğe bakınız">Şifre</a>den geçirilince elde edilen
417 sonuç.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
420 <dt><a name="fully-qualifieddomain-name" id="fully-qualifieddomain-name">Tam Alan Adı</a>
421 <a name="fqdn" id="fqdn">(TAA)</a></dt>
422 <dd>İngilizcesi: Fully-Qualified Domain-Name (FQDN)</dd>
423 <dd>Bir IP adresiyle eşleşebilen, bir konak adıyla bir alan adının
424 birleşiminden oluşan eşsiz bir ağ öğesi ismi. Örneğin,
425 <code>httpd.apache.org</code> tam alan adında <code>httpd</code> bir konak
426 adıyken <code>apache.org</code> bir alan adıdır.
429 <dt><a name="tarball" id="tarball">Tar Paketi</a></dt>
430 <dd><code>tar</code> uygulaması kullanılarak bir araya getirilmiş
431 dosyalardan oluşan bir paket. Apache dağıtımları sıkıştırılmış tar
432 arşivleri içinde veya pkzip kullanılarak saklanır.
435 <dt><a name="uniformresourceidentifier" id="uniformresourceidentifier">Tektip Özkaynak Betimleyici</a></dt>
436 <dd>İngilizcesi: Uniform Resource Identifier
437 <a name="URI" id="URI">(URI)</a></dd>
438 <dd>Soyut veya somut bir özkaynağı betimlemek için kullanılan bütünleşik
439 bir karakter dizisi. Aslen <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc2396.txt">RFC 2396</a> tarafından tanımlanmıştır. Genel Ağ’da kullanılan URI’lerden
440 genellikle <a class="glossarylink" href="./glossary.html#url" title="sözlüğe bakınız">URL</a>’ler olarak bahsedilir.
443 <dt><a name="uniformresourcelocator" id="uniformresourcelocator">Tektip Özkaynak Konumlayıcı</a></dt>
444 <dd>İngilizcesi: Uniform Resource Locator <a name="url" id="url">(URL)</a></dd>
445 <dd>Genel Ağ üzerindeki bir özkaynağın ismi veya adresi. Aslen <a class="glossarylink" href="./glossary.html#uniformresourceidentifier" title="sözlüğe bakınız">Tektip Özkaynak Betimleyici</a>
446 denilen terimin gayrı resmi karşılığıdır. URL’ler <code>http</code> veya
447 <code>https</code> gibi bir şemayı takip eden bir konak adı ve bir dosya
448 yolundan oluşurlar. Örneğin, bu sayfanın URL’si
449 <code>http://httpd.apache.org/docs/trunk/glossary.html</code> olurdu.
452 <dt><a name="proxy" id="proxy">Vekil</a></dt>
453 <dd><em>Asıl sunucu</em> ile istemci arasında aracılık yapan sunucu.
454 İstemciden aldığı istekleri asıl sunucuya gönderip, ondan aldığı
455 yanıtları istemciye gönderir. Aynı içeriğe birden fazla istemci talip
456 olursa vekil sunucu bu istekleri her seferinde asıl sunucudan istemek
457 yerine kendi deposundan karşılar, böylece yanıt zamanı kısalır.<br />
458 Bakınız: <a href="mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a>
461 <dt><a name="configurationfile" id="configurationfile">Yapılandırma Dosyası</a></dt>
462 <dd>Apache yapılandırmasını denetim altına alan <a class="glossarylink" href="./glossary.html#directive" title="sözlüğe bakınız">yönergeleri</a> içeren bir metin dosyası.<br />
463 Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>
466 <dt><a name="configurationdirective" id="configurationdirective">Yapılandırma Yönergesi</a></dt>
467 <dd>Bakınız: <a class="glossarylink" href="./glossary.html#directive" title="sözlüğe bakınız">Yönerge</a></dd>
469 <dt><a name="directive" id="directive">Yönerge</a></dt>
470 <dd>Belli Apache davranışlarından bir veya daha fazlasını denetim altına
471 alan bir yapılandırma komutu. Yönergeler <a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">yapılandırma dosyalarına</a> yerleştirilir.<br />
472 Bakınız: <a href="mod/directives.html">Yönerge Dizini</a>
475 <dt><a name="method" id="method">Yöntem</a></dt>
476 <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#http" title="sözlüğe bakınız">HTTP</a> bağlamında, istemci tarafından
477 istek satırında belirtilen, bir özkaynağa uygulanacak bir eylem. HTTP
478 bağlamında belirtilebilecek yöntemlere örnek olarak <code>GET</code>,
479 <code>POST</code> ve <code>PUT</code> verilebilir.
482 <dt><a name="x.509" id="x.509">X.509</a></dt>
483 <dd>SSL/TLS kimlik doğrulamasında kullanılmak üzere Uluslararası Telekom
484 Birliği (ITU-T) tarafından önerilmiş bir kimlik doğrulama sertitifası
485 şeması<br /> Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
489 <div class="bottomlang">
490 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/glossary.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> |
491 <a href="./en/glossary.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
492 <a href="./es/glossary.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> |
493 <a href="./fr/glossary.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> |
494 <a href="./ja/glossary.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> |
495 <a href="./ko/glossary.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
496 <a href="./tr/glossary.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
497 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img src="./images/up.gif" alt="top" /></a></div><div class="section"><h2><a id="comments_section" name="comments_section">Yorum</a></h2><div class="warning"><strong>Notice:</strong><br />This is not a Q&A section. Comments placed here should be pointed towards suggestions on improving the documentation or server, and may be removed again by our moderators if they are either implemented or considered invalid/off-topic. Questions on how to manage the Apache HTTP Server should be directed at either our IRC channel, #httpd, on Freenode, or sent to our <a href="http://httpd.apache.org/lists.html">mailing lists</a>.</div>
498 <script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
499 var comments_shortname = 'httpd';
500 var comments_identifier = 'http://httpd.apache.org/docs/trunk/glossary.html';
502 if (w.location.hostname.toLowerCase() == "httpd.apache.org") {
503 d.write('<div id="comments_thread"><\/div>');
504 var s = d.createElement('script');
505 s.type = 'text/javascript';
507 s.src = 'https://comments.apache.org/show_comments.lua?site=' + comments_shortname + '&page=' + comments_identifier;
508 (d.getElementsByTagName('head')[0] || d.getElementsByTagName('body')[0]).appendChild(s);
511 d.write('<div id="comments_thread">Comments are disabled for this page at the moment.<\/div>');
513 })(window, document);
514 //--><!]]></script></div><div id="footer">
515 <p class="apache">Copyright 2019 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
516 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/quickreference.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div><script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
517 if (typeof(prettyPrint) !== 'undefined') {