1 <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
2 <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
3 <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!--
4 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
5 This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
6 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
8 <title>Terim Sözlüğü - Apache HTTP Sunucusu</title>
9 <link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
10 <link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
11 <link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" /><link rel="stylesheet" type="text/css" href="./style/css/prettify.css" />
12 <script src="./style/scripts/prettify.min.js" type="text/javascript">
15 <link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
16 <body id="manual-page" class="no-sidebar"><div id="page-header">
17 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p>
18 <p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.4</p>
19 <img alt="" src="./images/feather.gif" /></div>
20 <div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="./images/left.gif" /></a></div>
22 <a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="./">Sürüm 2.4</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Terim Sözlüğü</h1>
24 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/glossary.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> |
25 <a href="./en/glossary.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
26 <a href="./es/glossary.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> |
27 <a href="./fr/glossary.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> |
28 <a href="./ja/glossary.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> |
29 <a href="./ko/glossary.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
30 <a href="./tr/glossary.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
33 <p>Bu sözlük, genelinde HTML sayfa sunumuna, özelinde Apache HTTP Sunucusuna
34 özgü ortak terminolojinin bir kısmını içerir. Her kavram ile ilgili daha
35 ayrıntılı bilgi bağlarla sağlanmıştır.</p>
37 <div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
39 <h2><a name="definitions" id="definitions">Tanımlar</a></h2>
42 <dt><a name="algorithm" id="algorithm">Algoritma</a></dt>
44 <dd>Bir sorunu sonlu sayıda adımda çözümlemek için uygulanan kurallar
45 kümesi veya anlam belirsizliği içermeyen bir formül. Şifreleme için
46 kullanılan algoritmalara <dfn>şifre</dfn> denir.
49 <dt><a name="transportlayersecurity" id="transportlayersecurity">Aktarım Katmanı Güvenliği</a></dt>
50 <dd>İngilizcesi: Transport Layer Security <a name="tls" id="tls">(TLS)</a></dd>
51 <dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli
52 yapılabilmesi için SSL’nin ardılı olarak Genel Ağ Mühendisliği Görev Gücü
53 (IETF) tarafından oluşturulmuş protokol. TLS’nin 1. sürümü ile SSL’in 3.
54 sürümü hemen hemen aynıdır.<br />
55 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
58 <dt><a name="subrequest" id="subrequest">Alt istek</a></dt>
59 <dd>Diğer dosya sistemlerini veya URL yollarını kısmen veya tamamen
60 değerlendiren modüller için sunucuda bir alt istek API'si mevcuttur. Bu
61 API'nin olası müşterileri için
62 <code class="directive"><a href="./mod/mod_dir.html#directoryindex">DirectoryIndex</a></code>,
63 <code class="module"><a href="./mod/mod_autoindex.html">mod_autoindex</a></code> ve <code class="module"><a href="./mod/mod_include.html">mod_include</a></code> örnek
67 <dt><a name="passphrase" id="passphrase">Anahtar Parolası</a></dt>
68 <dd>Özel anahtar dosyalarını yetkisiz kişilerden koruyan sözcük veya
69 cümle. Genellikle sadece <a class="glossarylink" href="./glossary.html#cipher" title="sözlüğe bakınız">şifreler</a>
70 için kullanılan gizli şifreleme/şifre çözme anahtarını korur.<br />
71 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
74 <dt><a name="apacheextensiontool" id="apacheextensiontool">Apache Eklenti
75 Aracı</a> <a name="apxs" id="apxs">(apxs)</a></dt>
76 <dd>İngilizcesi: APache eXtension Tool - apxs</dd>
77 <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#module" title="sözlüğe bakınız">Modül</a> kaynak kodlarının devinen
78 paylaşımlı nesneler (<a class="glossarylink" href="./glossary.html#dso" title="sözlüğe bakınız">DSO</a>) halinde
79 derlenmesine ve Apache Sunucusu içinde kurulmasına yardım eden bir Perl
80 betiği.<br />Daha ayrıntılı bilgi için <code class="program"><a href="./programs/apxs.html">apxs</a></code> kılavuz
84 <dt><a name="apacheportableruntime" id="apacheportableruntime">Apache Taşınabilir Arayüzü</a> <a name="apr" id="apr">(APR)</a></dt>
85 <dd>İngilizcesi: Apache Portable Runtime - APR</dd>
86 <dd>Sunucu ile işletim sistemi arasındaki temel arayüzleri oluşturan
87 kütüphaneler kümesine verilen ad. APR, Apache HTTP Sunucusuna paralel
88 bağımsız bir proje olarak geliştirilmektedir.<br />
89 Bakınız: <a href="http://apr.apache.org/">Apache Taşınabilir Arayüzü
93 <dt><a name="context" id="context">Bağlam</a></dt>
94 <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">Yapılandırma dosyaları</a>nda
95 sadece belli türdeki <a class="glossarylink" href="./glossary.html#directive" title="sözlüğe bakınız">yönerge</a>lerin
96 bulunmasına izin verilen bir bölge.<br />
97 Bakınız: <a href="mod/directive-dict.html#Context">Apache Yönergelerini
98 Açıklamak için Kullanılan Terimler</a>
101 <dt><a name="symmetriccryptophraphy" id="symmetriccryptophraphy">Bakışımlı Şifreleme Tekniği</a></dt>
102 <dd>Şifreleme ve şifre çözme için tek bir anahtarın kullanıldığı
103 bir şifreleme tekniği.<br />
104 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
107 <dt><a name="header" id="header">Başlık</a></dt>
108 <dd>Bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#http" title="sözlüğe bakınız">HTTP</a> isteğinin parçası olarak,
109 gönderilen yanıtta asıl içerikten önce yer alan ve içerik hakkında
110 mecazlar içeren veri.
113 <dt><a name="connect" id="connect">CONNECT</a></dt>
114 <dd>Ham veri kanallarını HTTP üzerinden yönlendirmek için kullanılan bir HTTP <a class="glossarylink" href="./glossary.html#method" title="sözlüğe bakınız">yöntemi</a>. SSL protokolü gibi diğer protokolleri sarmalamakta kullanılabilir.
117 <dt><a name="dynamicsharedobject" id="dynamicsharedobject">Devingen
118 Paylaşımlı Nesne</a> <a name="dso" id="dso">(DSO)</a></dt>
119 <dd>İngilizcesi: Dynamic Shared Object (DSO)</dd>
120 <dd>İstek halinde yüklenebilen, Apache <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>
121 çalıştırılabilir dosyasından ayrı olarak derlenmiş <a class="glossarylink" href="./glossary.html#module" title="sözlüğe bakınız">modül</a>lerin ortak adı.<br />
122 Bakınız: <a href="dso.html">Devingen Paylaşımlı Nesne Desteği</a>
125 <dt><a name="plaintext" id="plaintext">Düz Metin</a></dt>
126 <dd>Şifrelenmemiş metin.</dd>
128 <dt><a name="regularexpresion" id="regularexpresion">Düzenli İfade</a>
129 <a name="regex" id="regex">(Regex)</a></dt>
130 <dd>Metin içinde bir şablon tanımlama yolu. Örneğin, “A harfi ile
131 başlayan bütün sözcükler” veya “10 rakamlı telefon numaraları” ya da
132 “Baş harfi Z olmayan ve iki virgül içeren cümleler” gibi. Düzenli
133 ifadeler, Apache’de belli özniteliklere uygun dosya veya özkaynakları
134 toplamak için esnek bir yol sağlamasından ötürü oldukça yararlıdır.
135 Örneğin, “resimler” dizini altındaki dosyalardan .gif ve .jpg uzantılı
136 olanları toplamak için “<code>/resimler/.*(jpg|gif)$</code>” düzenli
137 ifadesi yazılabilir. Dizgileri değiştirmek için düzenli ifadelerin
138 kullanıldığı yerlerde, eşleşen (parantezlerin içinde) gruplanmış
139 parçalara başvurmak için $1 ... $9 özel değişkenleri kullanılır. $0 özel
140 değişkeni eşleşen ifadenin tamamına karşılık gelir. Bir dizgi içinde $
141 işaretini kendisi olarak kullanmak isterseniz önüne bir \ imi
142 koymalısınız. Geçmişe uyumluluk adına bazı yerlerde $0 yerine &
143 değişkeni kullanılabilir. Ancak 2.3.6 sürümünden beri bu artık mümkün
144 değildir. Apache, <a href="http://www.pcre.org/">PCRE</a> kütüphanesi ile
145 sağlanan Perl uyumlu düzenli ifadeleri kullanır. PCRE düzenli
146 ifadelerinin sözdizimi ile ilgili ayrıntılı bilgiyi <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/PCRE">Wikipedia</a>'da bulabilirsiniz.
149 <dt><a name="accesscontrol" id="accesscontrol">Erişim Denetimi</a></dt>
151 <dd>Ağ bölgelerine erişimin kısıtlanması. Apache bağlamında normal
152 olarak belli <em>URL</em>’lere erişimi kısıtlamak şeklinde
153 uygulanır.<br /> Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama,
154 Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a>
157 <dt><a name="handler" id="handler">Eylemci</a></dt>
158 <dd>Bir dosya istendiğinde uygulanacak eylemi Apache içinde gerçekleştiren
159 nesne. Genellikle dosyalar, dosya türüne bağlı dolaylı eylemcilere
160 sahiptir. Normalde tüm dosyalar sunucu tarafından sıradan birer dosya
161 olarak işleme sokulduğu halde bazı belli dosyalar diğerlerinden ayrı
162 ele alınır. Örneğin, <code>cgi-script</code> eylemcisi dosyaları
163 <a class="glossarylink" href="./glossary.html#cgi" title="sözlüğe bakınız">CGI</a>’ler tarafından işlenebilir hale
164 getirmek üzere işleme sokar.<br />
165 Bakınız: <a href="handler.html">Apache Eylemcilerinin Kullanımı</a>
168 <dt><a name="publickey" id="publickey">Genel Anahtar</a></dt>
169 <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#publickeycryptography" title="sözlüğe bakınız">Genel Anahtarlı
170 Şifreleme Tekniği</a>nde, sahibinin yaptığı imzaları çözmeye ve
171 sahibine gönderilen iletileri şifrelemeye yarayan genel erişime açık
173 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
176 <dt><a name="publickeycryptography" id="publickeycryptography">Genel Anahtarlı Şifreleme Tekniği</a></dt>
177 <dd>Şifreleme ve şifre çözme için iki ayrı anahtarın kullanıldığı
178 bakışımsız şifreleme sistemlerinin konusu veya uygulaması. Bu amaçla
179 kullanılan anahtarlar bir anahtar çiftinden oluşur. Genel Anahtarlı
180 Şifrelemeye Bakışımsız Şifreleme de denir.<br />
181 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
184 <dt><a name="privatekey" id="privatekey">Gizli Anahtar</a></dt>
185 <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#publickeycryptography" title="sözlüğe bakınız">Genel Anahtarlı
186 Şifreleme Tekniği</a>nde, giden iletileri imzalamak ve gelen
187 iletilerin şifrelerini çözmek amacıyla kullanılan gizli anahtar.<br />
188 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
191 <dt><a name="https" id="https">Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü
193 <dd>İngilizcesi: The HyperText Transfer Protocol (Secure), (HTTPS)</dd>
194 <dd>Güvenli Hiper Metin Aktarım Protokolü, Genel Ağ’da kullanılan standart
195 şifreli iletişim mekanizmasıdır. Aslında HTTP protokolünün <a class="glossarylink" href="./glossary.html#ssl" title="sözlüğe bakınız">SSL</a> üzerinden gerçekleştirilmesinden başka bir
197 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
200 <dt><a name="securesocketslayer" id="securesocketslayer">Güvenli Soket Katmanı</a></dt>
201 <dd>İngilizcesi: Secure Sockets Layer <a name="ssl" id="ssl">(SSL)</a></dd>
202 <dd>TCP/IP ağları üzerinden genel iletişimin kimlik doğrulamalı ve şifreli
203 yapılabilmesi için Netscape Communications Corporation tarafından
204 oluşturulmuş bir protokol. Günümüzde en çok <em>HTTPS</em>, yani SSL
205 üzerinden Hiper Metin Aktarım Protokolü şeklinde kullanılmaktadır.<br />
206 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
209 <dt><a name="hypertexttransferprotocol" id="hypertexttransferprotocol">Hiper Metin Aktarım Protokolü</a>
210 <a name="http" id="hhtp">(HTTP)</a></dt>
211 <dd>İngilizcesi: HyperText Transfer Protocol (HTTP)</dd>
212 <dd>Genel Ağ’da kullanılan standart aktarım protokollerinden biri.
213 Apache, <a href="http://ietf.org/rfc/rfc2616.txt">RFC 2616</a> ile
214 tanımlanmış protokolün HTTP/1.1 olarak bilinen 1.1 sürümünü gerçekler.
217 <dt><a name="htaccess" id="htaccess">.htaccess</a></dt>
218 <dd>Belge dosyaları ağacı içine yerleştirilen bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">yapılandırma dosyası</a> olup yerleştiği
219 dizine ve o dizinin alt dizinlerine yapılandırma yönergeleri
220 uygulanmasını sağlar. İsmine rağmen böyle bir dosyanın içerebileceği
221 yönergeler erişim denetleme yönergeleri ile sınırlı değildir; hemen
222 her tür yönergeyi içerebilir.<br />
223 Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>
226 <dt><a name="httpd.conf" id="httpd.conf">httpd.conf</a></dt>
227 <dd>Ana Apache <a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">yapılandırma
228 dosyası</a>. Dosya sistemindeki öntanımlı yeri
229 <code>/usr/local/apache2/conf/httpd.conf</code> olup derleme
230 sırasındaki yapılandırmayla veya çalışma anındaki yapılandırmayla
231 başka bir yer belirtilebilir.<br />
232 Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>
235 <dt><a name="export-crippled" id="export-crippled">İhracat Engelli</a></dt>
236 <dd>İngilizcesi: Export-Crippled</dd>
237 <dd>Amerika Birleşik Devletlerinin İhracat Yönetim Düzenlemelerine (EAR)
238 uymak için şifreleme yoluyla sakatlanmış yazılım. İhracat engelli olması
239 için şifrelenmiş yazılımları birer şifreli metin haline getiren şifre
240 anahtarları küçük boyutlu olduğundan şifreleme zor
241 kullanılarak kırılabilir.<br />
242 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
245 <dt><a name="messagedigest" id="messagedigest">İleti Özeti</a></dt>
246 <dd>İngilizcesi: Message Digest</dd>
247 <dd>Aktarım sırasında içeriğinin değişme olasılığı bulunan bir iletinin
248 içeriğini doğrulamak için kullanılan bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#hash" title="sözlüğe bakınız">özet</a>.<br />
249 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
252 <dt><a name="reverseproxy" id="reverseproxy">Karşı Vekil</a></dt>
253 <dd>İstemciye kendini <em>asıl sunucu</em> imiş gibi gösteren bir
254 <a class="glossarylink" href="./glossary.html#proxy" title="sözlüğe bakınız">vekil</a> sunucu. Güvenlik, yük dengelemesi
255 gibi sebeplerle asıl sunucuyu istemcilerden gizlemek için yararlıdır.
258 <dt><a name="authentication" id="authentication">Kimlik Doğrulama</a></dt>
259 <dd>Sunucu, istemci veya kullanıcı gibi bir ağ öğesinin kimliğinin
260 olumlanması.<br />Bakınız: <a href="howto/auth.html">Kimlik Doğrulama,
261 Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</a>
264 <dt><a name="mime-type" id="mime-type">MIME türü</a></dt>
265 <dd>Aktarılan belgenin çeşidini betimlemenin bir yolu. MIME, Türkçe’ye
266 ‘Çok Amaçlı Genel Ağ Posta Eklentileri’ olarak çevrilebilecek olan
267 "Multipurpose Internet Mail Extensions" sözcüklerinden türetilmiş bir
268 kısaltmadır. MIME türleri bir bölü çizgisi ile ayrılmış bir ana ve bir
269 alt belge türünün birleşiminden oluşur. <code>text/html</code>,
270 <code>image/gif</code> ve <code>application/octet-stream</code> örnek
271 olarak verilebilir. HTTP protokolünde MIME türleri
272 <code>Content-Type</code> <a class="glossarylink" href="./glossary.html#header" title="sözlüğe bakınız">başlığında</a>
273 aktarılır.<br />Bakınız: <a href="mod/mod_mime.html">mod_mime</a>
276 <dt><a name="module" id="module">Modül</a></dt>
277 <dd>Bir programın bağımsız parçalarından her biri. Apache işlevselliğinin
278 çoğu yapılandırmaya dahil edilip edilmeyeceğine kullanıcı tarafından
279 karar verilebilen modüllerden oluşur. Apache <code class="program"><a href="./programs/httpd.html">httpd</a></code>
280 çalıştırılabiliri içinde derlenmiş modüllere <dfn>durağan modüller</dfn>
281 adı verilirken ayrı bir yerde saklanan ve çalışma anında isteğe bağlı
282 olarak yüklenebilen modüllere <dfn>devingen modüller</dfn> veya
283 <a class="glossarylink" href="./glossary.html#dso" title="sözlüğe bakınız">DSO</a>’lar denir. Yapılandırmaya öntanımlı
284 olarak dahil edilen modüllere <dfn>temel modüller</dfn> denir. Apache
285 için kullanılabilecek modüllerin çoğu Apache HTTP Sunucusunun
286 <a class="glossarylink" href="./glossary.html#tarball" title="sözlüğe bakınız">tar paketi</a> içinde dağıtılmaz; bunlara
287 <dfn>üçüncü parti modüller</dfn> denir.<br />
288 Bakınız: <a href="mod/">Modül Dizini</a>
291 <dt><a name="openssl" id="openssl">OpenSSL</a></dt>
292 <dd>SSL/TLS için açık kaynak kodlu araç kiti.<br />Daha ayrıntılı bilgi
293 için <a href="http://www.openssl.org/">http://www.openssl.org/</a>
297 <dt><a name="commongatewayinterface" id="commongatewayinterface">Ortak Ağgeçidi Arayüzü</a> <a name="cgi" id="cgi">(CGI)</a></dt>
298 <dd>İngilizcesi: Common Gateway Interface (CGI)</dd>
299 <dd>Bir HTTP sunucusunun bir harici programa hizmet istekleri yapmasını
300 mümkün kılan, sunucu ile bir harici program arasındaki bir arayüz
301 standardı. Özellikleri kapsayan bir
302 <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3875">Bilgilendirici RFC </a>
304 Bakınız: <a href="howto/cgi.html">CGI ile Devingen İçerik</a>
307 <dt><a name="environmentvariable" id="environmentvariable">Ortam Değişkeni</a> <a name="env-variable" id="env-variable">(ortam-değişkeni)</a></dt>
308 <dd>İşletim sistemi kabuğu tarafından yönetilen ve programlar arasında
309 bilgi alışverişi amacıyla kullanılan isimli değişkenler. Ayrıca,
310 Apache de ortam değişkenleri olarak tanımlanabilecek dahili değişkenler
311 içerir fakat bunlar kabuk ortamında değil dahili Apache yapıları içinde
313 Bakınız: <a href="env.html">Apache Ortam Değişkenleri</a>
316 <dt><a name="session" id="session">Oturum</a></dt>
317 <dd>Bir iletişimin bağlamsal bilgileri.</dd>
319 <dt><a name="hash" id="hash">Özet</a></dt>
320 <dd>Uzunluğu değişebilen bir dizgenin belli bir durumuna ilişkin sabit
321 uzunlukta bir dizge üretmek için kullanılan geri dönüşümsüz bir
322 algoritma. Algoritmaya girdi olan farklı uzunluktaki dizgeler (özet
323 işlevine bağlı olarak) aynı uzunlukta farklı özetler üretir.
326 <dt><a name="virtualhosting" id="virtualhosting">Sanal Konaklık</a></dt>
327 <dd>Tek bir Apache sunucusundan çok sayıda site sunulması. <em>IP tabanlı
328 sanal konaklık</em>ta siteler birbirlerinden IP adreslerine göre
329 ayrılırken, <em>isim tabanlı sanal konaklık</em>ta siteler aynı IP
330 adresinden kendi isimleriyle sunulabilirler.<br />
331 Bakınız: <a href="vhosts/">Apache Sanal Konak Belgeleri</a>
334 <dt><a name="digitalsignature" id="digitalsignature">Sayısal İmza</a></dt>
335 <dd>Bir sertifikayı veya bir dosyayı doğrulamakta kullanılan şifreli bir
336 metin. Bir imza <a class="glossarylink" href="./glossary.html#certificationauthority" title="sözlüğe bakınız">Sertifika
337 Makamı</a> tarafından bir <em>sertifikaya</em> gömülü olan
338 <em>genel anahtardan</em> bir özet üretilerek oluşturulur. İmza şifresi
339 sadece <em>sertifika</em> sahibi ağ öğesinin kimliğini doğrulayacak
340 SM’nin genel anahtarı kullanılarak çözülebilir.<br />
341 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
344 <dt><a name="certificate" id="certificate">Sertifika</a></dt>
345 <dd>Sunucu, istemci gibi ağ öğelerinin kimliğini kanıtlamakta kullanılan
346 bir veri kaydı. Bir sertifika, sertifika sahibi (buna sertifikanın
347 konusu da denir), sertifikayı imzalayan <a class="glossarylink" href="./glossary.html#certificationauthority" title="sözlüğe bakınız">Sertifika Makamı</a> (SM) (buna
348 sertifika yayıncısı da denir), sertifika sahibinin <a class="glossarylink" href="./glossary.html#publickey" title="sözlüğe bakınız">genel anahtarı</a> ve SM tarafından üretilen imza
349 gibi parçalardan oluşan X.509 bilgisi içerir. Ağ öğeleri bu imzaları SM
350 sertifikalarını kullanarak doğrular.<br />
351 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
354 <dt><a name="certificatsigningrequest" id="certificatsigningrequest">Sertifika İmzalama İsteği</a> <a name="csr" id="csr">(Sİİ)</a></dt>
355 <dd>İngilizcesi: Certificate Signing Request (CSR)</dd>
356 <dd>İmzasız bir sertifikayı <a class="glossarylink" href="./glossary.html#certificationauthority" title="sözlüğe bakınız">Sertifika Makamı</a>na kendi SM <em>Sertifika</em>sının
357 <a class="glossarylink" href="./glossary.html#privatekey" title="sözlüğe bakınız">özel anahtar</a>ı ile imzalaması
358 için yapılan istek. Sİİ imzalanınca bir gerçek sertifika haline
359 gelir.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
362 <dt><a name="certificationauthority" id="certificationauthority">Sertifika Makamı</a> <a name="ca" id="ca">(SM)</a></dt>
363 <dd>İngilizcesi: Certification Authority (CA)</dd>
364 <dd>Ağ öğelerinin güvenilir olarak kimliklerinin doğrulanması için
365 sertifikaları imzalayan güvenilir üçüncü şahıs. Diğer ağ öğeleri,
366 sertifikalı bir öğenin kimliğini kanıtlayan bir SM’yi doğrulamak
367 için imzayı sınayabilir.<br />
368 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
371 <dt><a name="modulemagicnumber" id="modulemagicnumber">Sihirli Modül
372 Numarası</a> (<a name="mmn" id="mmn">SMN</a>)</dt>
373 <dd>Sihirli Modül Numarası, modüllerin ikil uyumluluğu ile ilgili olarak
374 Apache kaynak kodunda tanımlanmış bir sabittir. Apache dahili yapıları,
375 uygulama programlama arayüzünün önemli parçaları ve işlev çağrıları artık
376 ikil uyumluluğun garanti edilemeyeceği kadar değiştiği zaman SMN
377 değiştirilir. Bir SMN değişikliğinde ve bazen de sırf yeni bir Apache
378 sürümü ile çalışmak icabettiğinde tüm üçüncü parti modüllerin en azından
379 yeniden derlenmesi gerekir.
382 <dt><a name="ssleay" id="ssleay">SSLeay</a></dt>
383 <dd>Eric A. Young tarafından geliştirilmiş özgün SSL/TLS
384 gerçeklenim kütüphanesi.
387 <dt><a name="servernameindication" id="servernameindication">Sunucu Adı
389 <dd>İngilizcesi: Server Name Indication <a name="sni" id="sni">(SNI)</a></dd>
390 <dd>İlk SSL uzlaşımı sırasında istenen sunucu isminin aktarılmasını
391 mümkün kılan bir SSL işlevidir. Böylece sunucunun, SSL uzlaşım
392 işlemlerlerinde kullanılacak sanal konak yapılandırmasını doğru
393 bir şekilde seçebilmesi sağlanmıştır. Bu özellik RFC 3546'da TLS
394 eklentili SSL başlatma bölümüne eklenmiştir.<br />
395 Bakınız: <a href="ssl/ssl_faq.html">SSL SSS</a>
396 ve <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc3546.txt">RFC 3546</a>
399 <dt><a name="serversideincludes" id="serversideincludes">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirme</a></dt>
400 <dd>İngilizcesi: Server Side Includes <a name="ssi" id="ssi">(SSI)</a></dd>
401 <dd>İşlem yönergelerini HTML dosyalara gömme tekniği.<br />
402 Bakınız: <a href="howto/ssi.html">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirmeye
406 <dt><a name="filter" id="filter">Süzgeç</a></dt>
407 <dd>Sunucu tarafından alınan ve gönderilen veriye uygulanan bir işlem.
408 Giriş süzgeçleri sunucuya istemci tarafından gönderilen veriyi işlerken
409 çıkış süzgeçleri sunucu tarafından istemciye gönderilen belgeleri işler.
410 Örneğin, <code>INCLUDES</code> çıkış süzgeci, belgeleri <a class="glossarylink" href="./glossary.html#ssi" title="sözlüğe bakınız">sunucu taraflı içerik</a> için işleme sokar.<br />
411 Bakınız: <a href="filter.html">Süzgeçler</a>
414 <dt><a name="cipher" id="cipher">Şifre</a></dt>
415 <dd>Veri şifrelemek için kullanılan bir algoritma veya sistem. DES, IDEA
416 veya RC4 örnek verilebilir.<br />
417 Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
420 <dt><a name="ciphertext" id="ciphertext">Şifreli Metin</a></dt>
421 <dd>Bir <a class="glossarylink" href="./glossary.html#plaintext" title="sözlüğe bakınız">Düz Metin</a> bir
422 <a class="glossarylink" href="./glossary.html#cipher" title="sözlüğe bakınız">Şifre</a>den geçirilince elde edilen
423 sonuç.<br />Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
426 <dt><a name="fully-qualifieddomain-name" id="fully-qualifieddomain-name">Tam Alan Adı</a>
427 <a name="fqdn" id="fqdn">(TAA)</a></dt>
428 <dd>İngilizcesi: Fully-Qualified Domain-Name (FQDN)</dd>
429 <dd>Bir IP adresiyle eşleşebilen, bir konak adıyla bir alan adının
430 birleşiminden oluşan eşsiz bir ağ öğesi ismi. Örneğin,
431 <code>httpd.apache.org</code> tam alan adında <code>httpd</code> bir konak
432 adıyken <code>apache.org</code> bir alan adıdır.
435 <dt><a name="tarball" id="tarball">Tar Paketi</a></dt>
436 <dd><code>tar</code> uygulaması kullanılarak bir araya getirilmiş
437 dosyalardan oluşan bir paket. Apache dağıtımları sıkıştırılmış tar
438 arşivleri içinde veya pkzip kullanılarak saklanır.
441 <dt><a name="uniformresourceidentifier" id="uniformresourceidentifier">Tektip Özkaynak Betimleyici</a></dt>
442 <dd>İngilizcesi: Uniform Resource Identifier
443 <a name="URI" id="URI">(URI)</a></dd>
444 <dd>Soyut veya somut bir özkaynağı betimlemek için kullanılan bütünleşik
445 bir karakter dizisi. Aslen <a href="http://www.ietf.org/rfc/rfc2396.txt">RFC 2396</a> tarafından tanımlanmıştır. Genel Ağ’da kullanılan URI’lerden
446 genellikle <a class="glossarylink" href="./glossary.html#url" title="sözlüğe bakınız">URL</a>’ler olarak bahsedilir.
449 <dt><a name="uniformresourcelocator" id="uniformresourcelocator">Tektip Özkaynak Konumlayıcı</a></dt>
450 <dd>İngilizcesi: Uniform Resource Locator <a name="url" id="url">(URL)</a></dd>
451 <dd>Genel Ağ üzerindeki bir özkaynağın ismi veya adresi. Aslen <a class="glossarylink" href="./glossary.html#uniformresourceidentifier" title="sözlüğe bakınız">Tektip Özkaynak Betimleyici</a>
452 denilen terimin gayrı resmi karşılığıdır. URL’ler <code>http</code> veya
453 <code>https</code> gibi bir şemayı takip eden bir konak adı ve bir dosya
454 yolundan oluşurlar. Örneğin, bu sayfanın URL’si
455 <code>http://httpd.apache.org/docs/2.4/glossary.html</code> olurdu.
458 <dt><a name="proxy" id="proxy">Vekil</a></dt>
459 <dd><em>Asıl sunucu</em> ile istemci arasında aracılık yapan sunucu.
460 İstemciden aldığı istekleri asıl sunucuya gönderip, ondan aldığı
461 yanıtları istemciye gönderir. Aynı içeriğe birden fazla istemci talip
462 olursa vekil sunucu bu istekleri her seferinde asıl sunucudan istemek
463 yerine kendi deposundan karşılar, böylece yanıt zamanı kısalır.<br />
464 Bakınız: <a href="mod/mod_proxy.html">mod_proxy</a>
467 <dt><a name="configurationfile" id="configurationfile">Yapılandırma Dosyası</a></dt>
468 <dd>Apache yapılandırmasını denetim altına alan <a class="glossarylink" href="./glossary.html#directive" title="sözlüğe bakınız">yönergeleri</a> içeren bir metin dosyası.<br />
469 Bakınız: <a href="configuring.html">Yapılandırma Dosyaları</a>
472 <dt><a name="configurationdirective" id="configurationdirective">Yapılandırma Yönergesi</a></dt>
473 <dd>Bakınız: <a class="glossarylink" href="./glossary.html#directive" title="sözlüğe bakınız">Yönerge</a></dd>
475 <dt><a name="directive" id="directive">Yönerge</a></dt>
476 <dd>Belli Apache davranışlarından bir veya daha fazlasını denetim altına
477 alan bir yapılandırma komutu. Yönergeler <a class="glossarylink" href="./glossary.html#configurationfile" title="sözlüğe bakınız">yapılandırma dosyalarına</a> yerleştirilir.<br />
478 Bakınız: <a href="mod/directives.html">Yönerge Dizini</a>
481 <dt><a name="method" id="method">Yöntem</a></dt>
482 <dd><a class="glossarylink" href="./glossary.html#http" title="sözlüğe bakınız">HTTP</a> bağlamında, istemci tarafından
483 istek satırında belirtilen, bir özkaynağa uygulanacak bir eylem. HTTP
484 bağlamında belirtilebilecek yöntemlere örnek olarak <code>GET</code>,
485 <code>POST</code> ve <code>PUT</code> verilebilir.
488 <dt><a name="x.509" id="x.509">X.509</a></dt>
489 <dd>SSL/TLS kimlik doğrulamasında kullanılmak üzere Uluslararası Telekom
490 Birliği (ITU-T) tarafından önerilmiş bir kimlik doğrulama sertitifası
491 şeması<br /> Bakınız: <a href="ssl/">SSL/TLS Şifrelemesi</a>
495 <div class="bottomlang">
496 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./de/glossary.html" hreflang="de" rel="alternate" title="Deutsch"> de </a> |
497 <a href="./en/glossary.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
498 <a href="./es/glossary.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> |
499 <a href="./fr/glossary.html" hreflang="fr" rel="alternate" title="Français"> fr </a> |
500 <a href="./ja/glossary.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> |
501 <a href="./ko/glossary.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
502 <a href="./tr/glossary.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
503 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img src="./images/up.gif" alt="top" /></a></div><div class="section"><h2><a id="comments_section" name="comments_section">Yorum</a></h2><div class="warning"><strong>Notice:</strong><br />This is not a Q&A section. Comments placed here should be pointed towards suggestions on improving the documentation or server, and may be removed again by our moderators if they are either implemented or considered invalid/off-topic. Questions on how to manage the Apache HTTP Server should be directed at either our IRC channel, #httpd, on Freenode, or sent to our <a href="http://httpd.apache.org/lists.html">mailing lists</a>.</div>
504 <script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
505 var comments_shortname = 'httpd';
506 var comments_identifier = 'http://httpd.apache.org/docs/2.4/glossary.html';
508 if (w.location.hostname.toLowerCase() == "httpd.apache.org") {
509 d.write('<div id="comments_thread"><\/div>');
510 var s = d.createElement('script');
511 s.type = 'text/javascript';
513 s.src = 'https://comments.apache.org/show_comments.lua?site=' + comments_shortname + '&page=' + comments_identifier;
514 (d.getElementsByTagName('head')[0] || d.getElementsByTagName('body')[0]).appendChild(s);
517 d.write('<div id="comments_thread">Comments are disabled for this page at the moment.<\/div>');
519 })(window, document);
520 //--><!]]></script></div><div id="footer">
521 <p class="apache">Copyright 2014 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
522 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="http://wiki.apache.org/httpd/FAQ">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div><script type="text/javascript"><!--//--><![CDATA[//><!--
523 if (typeof(prettyPrint) !== 'undefined') {