granicus.if.org Git - apache/blob - docs/manual/filter.xml.tr

   1 <?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?>
   2 <!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd">
   3 <?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.tr.xsl"?>
   4 <!-- English Revision: 1221670 -->
   5 <!-- =====================================================
   6  Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org>
   7    Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org>
   8 ========================================================== -->
   9
  10 <!--
  11  Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
  12  contributor license agreements.  See the NOTICE file distributed with
  13  this work for additional information regarding copyright ownership.
  14  The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
  15  (the "License"); you may not use this file except in compliance with
  16  the License.  You may obtain a copy of the License at
  17
  18      http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0
  19
  20  Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
  21  distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
  22  WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
  23  See the License for the specific language governing permissions and
  24  limitations under the License.
  25 -->
  26
  27 <manualpage metafile="filter.xml.meta">
  28
  29   <title>Süzgeçler</title>
  30
  31   <summary>
  32     <p>Bu belge, Apache’de süzgeç kullanımı hakkındadır.</p>
  33   </summary>
  34
  35   <section id="intro"> <title>Apache 2’de Süzme İşlemi</title>
  36     <related>
  37       <modulelist>
  38         <module>mod_filter</module>
  39         <module>mod_deflate</module>
  40         <module>mod_ext_filter</module>
  41         <module>mod_include</module>
  42         <module>mod_charset_lite</module>
  43         <module>mod_reflector</module>
  44         <module>mod_buffer</module>
  45         <module>mod_data</module>
  46         <module>mod_ratelimit</module>
  47         <module>mod_reqtimeout</module>
  48         <module>mod_request</module>
  49         <module>mod_sed</module>
  50         <module>mod_substitute</module>
  51         <module>mod_xml2enc</module>
  52         <module>mod_proxy_html</module>
  53       </modulelist>
  54       <directivelist>
  55         <directive module="mod_filter">FilterChain</directive>
  56         <directive module="mod_filter">FilterDeclare</directive>
  57         <directive module="mod_filter">FilterProtocol</directive>
  58         <directive module="mod_filter">FilterProvider</directive>
  59         <directive module="mod_mime">AddInputFilter</directive>
  60         <directive module="mod_mime">AddOutputFilter</directive>
  61         <directive module="mod_mime">RemoveInputFilter</directive>
  62         <directive module="mod_mime">RemoveOutputFilter</directive>
  63         <directive module="mod_reflector">ReflectorHeader</directive>
  64         <directive module="mod_ext_filter">ExtFilterDefine</directive>
  65         <directive module="mod_ext_filter">ExtFilterOptions</directive>
  66         <directive module="core">SetInputFilter</directive>
  67         <directive module="core">SetOutputFilter</directive>
  68       </directivelist>
  69     </related>
  70
  71     <p>Apache 2.0 ve sonrasında mevcut olan Süzgeç Zinciri, uygulamaların
  72       nereden geldiğine bakmaksızın gelen ve giden verileri oldukça esnek ve
  73       yapılandırılabilir tarzda işlemesini mümkün kılar. Böylece, gelen veriyi
  74       bir takım ön işlemlerden geçirebilir, giden veriyi de son bir defa bazı
  75       işlemlere sokabiliriz. Bu işlem temel olarak geleneksel istek işleme
  76       aşamalarından bağımsızdır.</p>
  77
  78     <p class="figure">
  79       <img src="images/filter_arch.tr.png" width="569" height="392"
  80       alt="Süzgeçler, İstek işleme eksenine dik bir veri eksenine peş peşe
  81  yerleştirilebilir." />
  82     </p>
  83
  84     <p>Standard Apache dağıtımıyla gelen süzgeç uygulamalarından bazıları:</p>
  85
  86     <ul>
  87       <li><module>mod_include</module>, sunucu taraflı içerik yerleştirmeyi
  88       gerçekler.</li>
  89       <li><module>mod_ssl</module>, SSL şifrelemesini gerçekler (https).</li>
  90       <li><module>mod_deflate</module>, veri sıkıştırma/açma işlemlerini
  91       çalışma anında gerçekleştirir.</li>
  92       <li><module>mod_charset_lite</module>, karakter kümeleri arasında
  93       dönüşümü gerçekleştirir.</li>
  94       <li><module>mod_ext_filter</module>, harici bir yazılımı bir süzgeç
  95       olarak çalıştırır.</li>
  96     </ul>
  97
  98     <p>Apache, bunlardan başka, bayt dizilerinin elde edilmesi ve içeriğin
  99       bölünmesi gibi işlemleri gerçekleştirmek için bir takım dahili süzgeçler
 100       de  kullanabilir.</p>
 101
 102     <p>Üçüncü parti süzgeç modülleri tarafından gerçeklenmiş çok geniş bir
 103       uygulama alanı mevcuttur; <a href="http://modules.apache.org/"
 104       >modules.apache.org</a> ve benzerlerinden temin edilebilecek bu tür
 105       modüllerden bazılarının uygulama alanları:</p>
 106
 107     <ul>
 108       <li>HTML ve XML belgelerin işlenmesi ve yazılması</li>
 109       <li>XSLT dönüşümleri ve XInclude’lar</li>
 110       <li>XML İsim-alanı desteği</li>
 111       <li>HTML Formlarının çözümlenmesi ve sunucuya dosya yükleme</li>
 112       <li>Resim işleme</li>
 113       <li>PHP betikleri gibi zararlı olabilecek uygulamalardan korunma</li>
 114       <li>Metin düzenleme ve arama işlemleri</li>
 115     </ul>
 116   </section>
 117
 118   <section id="smart"><title>Akıllı Süzme</title>
 119     <p class="figure">
 120       <img src="images/mod_filter_new.tr.png" width="423" height="331"
 121       alt="Farklı süzgeç üreticilerinin uygulamaları istek işlemenin durumuna
 122  bağlı olarak akıllıca uygulanabilir."/>
 123     </p>
 124
 125     <p><module>mod_filter</module>, Apache 2.1 ve sonrasında mevcut olup,
 126       süzgeç zincirinin çalışma anında devingen olarak yapılandırılabilmesini
 127       mümkün kılar. Böylece, örneğin, bir vekili, özgün sunucunun ne
 128       göndereceğini bilmeden HTML’yi bir HTML süzgeciyle yazmaya ve JPEG
 129       resimleri tamamen farklı bir süzgeçten geçirmeye ayarlayabilirsiniz. Bu,
 130       asıl içeriğe bağlı olarak çalışma anında içeriği farklı içerik
 131       sağlayıcılara dağıtan bir süzgeç düzeneği kullanılarak çalışır. Bir
 132       süzgeç, doğrudan zincire yerleştirilip koşulsuz olarak
 133       çalıştırılabileceği gibi bir içerik sağlayıcı gibi kullanılarak zincire
 134       devingen olarak yerleştirilebilir. Örneğin:</p>
 135
 136     <ul>
 137       <li>Bir HTML işleme süzgeci sadece içerik text/html veya
 138       application/xhtml+xml olduğu takdirde çalışır.</li>
 139       <li>Bir sıkıştırma süzgeci sadece girdi sıkıştırılabilir nitelikteyse ve
 140       sıkıştırılmamışsa çalışır.</li>
 141       <li>Bir karakter kümesi dönüşüm süzgeci, bir metin belgesi istenen
 142       karakter kümesine sahip değilse zincire yerleştirilir.</li>
 143     </ul>
 144   </section>
 145
 146   <section id="service">
 147     <title>Süzgeçleri bir HTTP Hizmeti gibi göstermek </title>
 148     <p>Süzgeçler, istemciden kaynaklanan içeriği işlemekte kullanılabileceği
 149       gibi <module>mod_reflector</module> modülü kullanılarak sunucudan
 150       kaynaklanan içeriği işlemekte de kullanılabilir.</p>
 151
 152     <p><module>mod_reflector</module> istemcilerden gelen POST isteklerini
 153       kabul eder ve çıktı süzgeç yığıtı yoluyla istemciye aktararak, POST
 154       isteği içinde alınan içerik istek gövdesini yanıt içinde geri
 155       gönderir.</p>
 156
 157     <p>Bu teknik, bir çıktı süzgeciyle istek gövdesinde gerekli dönüşümün
 158       sağlandığı durumda, bir uygulama sunucusu yığıtı içinde çalışan bir http
 159       hizmetinin yerine de kullanılabilir. Örneğin,
 160       <module>mod_deflate</module> modülü genel bir sıkıştırma hizmeti
 161       sağlamakta kullanılabilir veya bir resim dönüştürme süzgeci bir resim
 162       dönüşüm hizmeti haline getirilebilir.</p>
 163
 164   </section>
 165
 166   <section id="using"><title>Süzgeçlerin Kullanımı</title>
 167     <p>Süzgeçler iki şekilde kullanılır: Basit ve Devingen.
 168       Genelde ikisinden biri kullanılır; karışık kullanılırsa istenmeyen
 169       sonuçlara yol açabilir (ise de, basit girdi süzme ile çıktı süzme işlemi
 170       basit olsun olmasın karışık kullanılabilir).</p>
 171
 172     <p>Basit yol, girdi süzgeçlerini yapılandırmanın tek yoludur ve bir
 173       durağan süzgeç zincirinin gerektiği yerlerde çıktı süzgeçleri için
 174       yeterlidir. İlgili yönergeler:
 175       <directive module="core">SetInputFilter</directive>,
 176       <directive module="core">SetOutputFilter</directive>,
 177       <directive module="mod_mime">AddInputFilter</directive>,
 178       <directive module="mod_mime">AddOutputFilter</directive>,
 179       <directive module="mod_mime">RemoveInputFilter</directive> ve
 180       <directive module="mod_mime">RemoveOutputFilter</directive>.</p>
 181
 182     <p>Devingen yol, <module>mod_filter</module> belgesinde açıklandığı gibi,
 183       çıktı süzgeçlerinin hem durağan hem de esnek ve devingen olarak
 184       yapılandırılabilmesini mümkün kılar. İlgili yönergeler:
 185       <directive module="mod_filter">FilterChain</directive>,
 186       <directive module="mod_filter">FilterDeclare</directive> ve
 187       <directive module="mod_filter">FilterProvider</directive>.</p>
 188
 189     <p><directive module="core">AddOutputFilterByType</directive> yönergesi
 190       hala desteklenmekteyse de kullanımı artık
 191       önerilmemektedir. Onun yerine devingen yapılandırma kullanınız.</p>
 192
 193   </section>
 194 </manualpage>