granicus.if.org Git - apache/blob - docs/manual/configuring.xml.tr

   1 <?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?>
   2 <!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd">
   3 <?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.tr.xsl"?>
   4 <!-- English Revision: 1213338:1673947 (outdated) -->
   5
   6 <!--
   7  Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
   8  contributor license agreements.  See the NOTICE file distributed with
   9  this work for additional information regarding copyright ownership.
  10  The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
  11  (the "License"); you may not use this file except in compliance with
  12  the License.  You may obtain a copy of the License at
  13
  14      http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0
  15
  16  Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
  17  distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
  18  WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
  19  See the License for the specific language governing permissions and
  20  limitations under the License.
  21 -->
  22
  23 <manualpage metafile="configuring.xml.meta">
  24
  25   <title>Yapılandırma Dosyaları</title>
  26
  27 <summary>
  28 <p>Bu belgede Apache HTTP Sunucusunu yapılandırmakta kullanılan dosyalar
  29 açıklanmıştır.</p>
  30 </summary>
  31
  32   <section id="main">
  33     <title>Ana Yapılandırma Dosyaları</title>
  34     <related>
  35       <modulelist>
  36         <module>mod_mime</module>
  37       </modulelist>
  38       <directivelist>
  39         <directive module="core" type="section">IfDefine</directive>
  40         <directive module="core">Include</directive>
  41         <directive module="mod_mime">TypesConfig</directive>
  42       </directivelist>
  43     </related>
  44
  45     <p>Apache HTTP Sunucusu düz metin yapılandırma dosyalarına <a
  46     href="mod/directives.html">yönergeler</a> yerleştirilerek yapılandırılır.
  47     Ana yapılandırma dosyasının ismi normalde <code>httpd.conf</code>’tur.
  48     Bu dosyanın yeri derleme sırasında belirlenir, ancak çalıştırma
  49     sırasında <code>-f</code> komut satırı seçeneği ile başka bir yer
  50     belirtilebilir. Ayrıca, <directive module="core">Include</directive>
  51     yönergesi kullanılarak başka yapılandırma dosyaları da eklenebilir
  52     ve bu dosyaların isimleri belirtilirken dosya ismi şablonları
  53     kullanılabilir. Bu dosyaların içine de ana yapılandırma dosyasında
  54     olduğu gibi her türlü yönerge yerleştirilebilir. Ana yapılandırma
  55     dosyalarındaki değişiklikler httpd tarafından sadece başlatma veya
  56     yeniden başlatma sırasında etkin kılınır.</p>
  57
  58     <p>Sunucu ayrıca MIME belge türlerini içeren bir dosya daha okur;
  59     dosya ismi öntanımlı olarak <code>mime.types</code> olup <directive
  60     module="mod_mime">TypesConfig</directive> yönergesi ile başka bir dosya
  61     belirtilebilir.</p>
  62   </section>
  63
  64   <section id="syntax">
  65     <title>Yapılandırma Dosyalarının Sözdizimi</title>
  66
  67     <p>httpd yapılandırma dosyalarının her satırında sadece bir yönerge
  68     bulunur ve bir yönergenin birden fazla satıra yayılması daha iyi
  69     olacaksa satır katlanabilir; devamı bir alt satırda olan her satırın
  70     son karakteri “\” (tersbölü) olmalı, satırsonu karakteri ile bu tersbölü
  71     karakteri arasında başka karakter bulunmamalıdır.</p>
  72
  73     <p>Yapılandırma dosyalarındaki yönergelerin isimleri harf büyüklüğüne
  74     duyarlı olduğu halde argümanları genellikle harf büyüklüğüne duyarlı
  75     değildir. Diyez (“#”) karakteri ile başlayan satırlar açıklama olarak
  76     ele alınır ve yok sayılırlar. Yapılandırma yönergesi içeren satırların
  77     ardına  açıklama yerleştirilemez. Yönerge isminden önce yer alan boşluklar
  78     ve boş satırlar yok sayılır; bu özellik, okunabilirliği sağlamak için
  79     yönergelerin girintilenebilmesi olanağını verir.</p>
  80
  81
  82     <p><directive module="core">Define</directive> ile veya kabuğun ortam
  83     değişkenleri ile tanımlanmış değişkenlerin değerleri, yapılandırma
  84     dosyasının satırlarında <code>${VAR}</code> sözdizimi ile kullanılabilir.
  85     "VAR" geçerli bir değişkenin adı olduğu takdirde, bu değişkenin değeri
  86     yapılandırma dosyasının bu noktasında yerine konacak ve orada zaten
  87     değişken yerine değeri varmış gibi işlem kaldığı yerden devam edecektir.
  88     <directive module="core">Define</directive> ile tanımlanmış değişkenler
  89     kabuğun ortam değişkenlerinden önceliklidir. "VAR" diye bir değişken yoksa
  90     <code>${VAR}</code> içindeki karakterler değişmeden kalır ve günlüğe bir
  91     uyarı çıktılanır. <directive module="mod_rewrite">RewriteMap</directive>
  92     sözdizimi ile olası bir karışıklığı önlemek için, değişken isimleri iki
  93     nokta imini (":") içeremez.</p>
  94
  95     <p>Kabuğun ortam değişkenlerinin, sadece, sunucu başlatılmadan önce
  96     tanımlanmış değerleri kullanılabilir.  Yapılandırma dosyasının kendisinde
  97     tanımlanmış ortam değişkenleri (örneğin,
  98     <directive module="mod_env">SetEnv</directive> ile), yapılandırma
  99     dosyasındaki işlemlerde çok daha sonra yer alır.</p>
 100
 101     <p>Yapılandırma dosyasındaki bir satırın uzunluğu, değişken ikamesi
 102     yapıldıkta, devam satırları eklenditen sonra en fazla 16MiB olabilir. <a
 103     href="configuring.xml#htaccess">.htaccess dosyalarında</a> azami uzunluk
 104     8190 karakterdir.</p>
 105
 106     <p>Sunucuyu başlatmadan önce <code>apachectl configtest</code> ile veya
 107     <code>-t</code> komut satırı seçeneği ile yapılandırma dosyalarınızı
 108     sözdizimi hatalarına karşı sınayabilirsiniz.</p>
 109
 110     <p>Eşleşmeyen <directive module="core" type="section">IfDefine</directive>
 111     ve <directive module="core" type="section">IfModule</directive> bölümleri
 112     kaldırılmış, tüm açıklamalar, çözümlenmiş ortam değişkenleri ve içerilmiş
 113     tüm dosyalar dahil yapılandırmanın bir dökümünü almak için
 114     <module>mod_info</module>'nun <code>-DDUMP_CONFIG</code> seçeneğini
 115     kullanabilirsiniz.</p>
 116   </section>
 117
 118   <section id="modules">
 119     <title>Modüller</title>
 120
 121     <related>
 122       <modulelist>
 123         <module>mod_so</module>
 124       </modulelist>
 125       <directivelist>
 126         <directive module="core" type="section">IfModule</directive>
 127         <directive module="mod_so">LoadModule</directive>
 128       </directivelist>
 129     </related>
 130
 131     <p>httpd modüler yapıda bir sunucudur. Bu, çekirdek sunucunun sadece en
 132     temel işlevselliği içermesi demektir. Ek özellikler, httpd’ye <a
 133     href="mod/">modüller</a> halinde yüklenebilir. Öntanımlı olarak, derleme
 134     sırasında sunucunun <a href="mod/module-dict.html#Status">temel</a> bir
 135     modül kümesi içermesi sağlanır. Eğer sunucu  <a href="dso.html">devingen
 136     yüklenen</a> modülleri kullanmak üzere yapılandırılarak derlenirse modüller
 137     ayrı olarak derlenip gerektiği zaman <directive module="mod_so">
 138     LoadModule</directive> yönergesi kullanılarak yüklenebilir. Aksi takdirde,
 139     ek modülleri yükleyebilmek veya kaldırabilmek için httpd’nin yeniden
 140     derlenmesi gerekir. Yapılandırma yönergeleri belli bir modülün varlığına
 141     dayalı olarak bir <directive module="core" type="section">IfModule</directive>
 142     bloku içine alınmak suretiyle sunucuya koşullu olarak eklenebilir. Ancak,
 143     <directive module="core" type="section">IfModule</directive> yönergeleri
 144     gerekli değildir, önemli bir modülün yokluğu gibi durumlarda
 145     maskelenebilir.</p>
 146
 147     <p>Sunucunun içinde derlenmiş modüllerin listesini görmek için
 148     <code>-l</code> komut satırı seçeneğini kullanabilirsiniz. Ayrıca,
 149     <code>-M</code> komut satırı seçeneği ile hangi modüllerin devingen olarak
 150     yüklendiğini görebilirsiniz.</p>
 151   </section>
 152
 153   <section id="scope">
 154     <title>Yönergelerin Etki Alanı</title>
 155
 156     <related>
 157       <directivelist>
 158         <directive module="core" type="section">Directory</directive>
 159         <directive module="core" type="section">DirectoryMatch</directive>
 160         <directive module="core" type="section">Files</directive>
 161         <directive module="core" type="section">FilesMatch</directive>
 162         <directive module="core" type="section">Location</directive>
 163         <directive module="core" type="section">LocationMatch</directive>
 164         <directive module="core" type="section">VirtualHost</directive>
 165       </directivelist>
 166     </related>
 167
 168     <p>Ana yapılandırma dosyasına yerleştirilen yönergeler sunucunun tamamına
 169     uygulanır. Yapılandırmanızı sunucunun belli bir parçası için değiştirmek
 170     isterseniz yönergelerinizi <directive module="core"
 171     type="section">Directory</directive>, <directive module="core"
 172     type="section">DirectoryMatch</directive>, <directive module="core"
 173     type="section">Files</directive>, <directive module="core"
 174     type="section">FilesMatch</directive>, <directive module="core"
 175     type="section">Location</directive> ve <directive module="core"
 176     type="section">LocationMatch</directive> bölümleri içine yerleştirerek etki
 177     alanlarını değiştirebilirsiniz. Bu bölümler yönergelerin etkilediği
 178     alanları dosya sistemininin belli yerleri veya belli URL’lerle sınırlar.
 179     Yerine göre daha hassas ayarlamalar yapmak için bu bölgeler iç içe de
 180     kullanılabilir.</p>
 181
 182     <p>httpd, çok sayıda farklı siteyi aynı anda sunabilecek yetenektedir.
 183     Buna <a href="vhosts/">Sanal Konaklık</a> adı verilir. Yönergelerin etki
 184     alanları ayrıca <directive module="core" type="section">VirtualHost</directive>
 185     bölümleri içine konarak da değiştirilebilir. Böylece belli bir siteye gelen
 186     isteklere farklı bir uygulama yapılabilir.</p>
 187
 188     <p>Yönergelerin çoğu bu bölümlere yerleştirilebilirse de bazı yönergelerin
 189     bazı bağlamlarda bir etkisi olmaz. Örneğin, süreç oluşturmayı denetleyen
 190     yönergeler sadece ana sunucu bağlamına yerleştirilebilir. Hangi yönergenin
 191     hangi bağlama yerleştirilebileceğini bulmak için yönergenin <a
 192     href="mod/directive-dict.html#Context">bağlamına</a> bakınız. Bu konuda daha
 193     ayrıntılı bilgi edinmek için: <a href="sections.html">Directory, Location ve
 194     Files Bölümleri Nasıl Çalışır</a>.</p>
 195   </section>
 196
 197   <section id="htaccess">
 198     <title>.htaccess Dosyaları</title>
 199
 200     <related>
 201       <directivelist>
 202         <directive module="core">AccessFileName</directive>
 203         <directive module="core">AllowOverride</directive>
 204       </directivelist>
 205     </related>
 206
 207     <p>httpd yapılandırma sorumluluğunu dağıtmak için site ağaçları içine özel
 208     dosyalar yerleştirilmesine izin verir. Bu özel dosyalar normalde
 209     <code>.htaccess</code> dosyaları olmakla birlikte <directive module="core"
 210     >AccessFileName</directive> yönergesi kullanılarak rasgele bir isim
 211     belirtilebilir. <code>.htaccess</code> dosyalarına yerleştirilen yönergeler
 212     sadece dosyanın bulunduğu dizine ve alt dizinlerine uygulanır.
 213     <code>.htaccess</code> dosyalarında da ana yapılandırma dosyalarında geçerli
 214     sözdizimi kullanılır. <code>.htaccess</code> dosyaları her istek gelişinde
 215     yeniden okunduğundan bu dosyalarda yapılan değişiklikler hemen etkisini
 216     gösterir.</p>
 217
 218     <p><code>.htaccess</code> dosyalarına hangi yönergelerin
 219     yerleştirilebileceğini bulmak için yönerge <a
 220     href="mod/directive-dict.html#Context">bağlamına</a> bakınız.
 221     Sunucunun yöneticisi <code>.htaccess</code> dosyalarına hangi yönergelerin
 222     yerleştirilebileceğini ana yapılandırma dosyalarında
 223     <directive module="core">AllowOverride</directive> yönergesini kullanarak
 224     belirleyebilir.</p>
 225
 226     <p><code>.htaccess</code> dosyaları hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek
 227     için <a href="howto/htaccess.html">.htaccess öğreticisi</a>ne bakabilirsiniz.</p>
 228   </section>
 229 </manualpage>